Πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 8 Μαΐου 2018, στο Προεδρικό Μέγαρο, στην Λευκωσία, η τέταρτη κατά σειρά Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη, τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Αλέξη Τσίπρα και τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ κ. Βενιαμίν Νετανιάχου.
Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ έφθασε το πρωί στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου τον υποδέχθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ακολούθησε κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών.
Στη συνέχεια, έφθασε στο Προεδρικό Μέγαρο ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας τον οποίον υποδέχθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Αμέσως μετά οι Πρωθυπουργοί Ελλάδας και Ισραήλ είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε κατ’ ιδίαν συνάντηση των τριών ηγετών, στο περιθώριο της οποίας πραγματοποιήθηκαν κατ’ ιδίαν συναντήσεις Υπουργών των τριών χωρών και συγκεκριμένα των Υπουργών Ενέργειας, Περιβάλλοντος, Επικοινωνιών.
Ακολούθησαν διευρυμένες τριμερείς συνομιλίες ανάμεσα στις αντιπροσωπείες των τριών χωρών, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, και τους Πρωθυπουργούς Ελλάδας και Ισραήλ.
Στη συνέχεια υπεγράφησαν, στην παρουσία των ηγετών, διμερείς και τριμερείς Συμφωνίες και Μμημόνια Συναντίληψης.
Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά στις τριμερείς Συμφωνίες και Μνημόνια, υπεγράφη Μνημόνιο Συναντίληψης για συνεργασία στους τομείς της διαστημικής τεχνολογίας, δορυφορικών λειτουργιών εφαρμογών, Μνημόνιο Συναντίληψης στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας πληροφορικής επικοινωνιών, καθώς και Συμφωνία για συνεργασία σε υποπεριφερειακό έκτακτο σχέδιο δράσης για αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή.
Υπεγράφη επίσης Μνημόνιο Συναντίληψης για συνεργασία ανάμεσα στα Εμπορικά Επιμελητήρια των τριών χωρών.
Εξάλλου, υπεγράφη σε διμερές επίπεδο μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, Συμφωνία για συνεργασία σε θέματα δημόσιας ασφάλειας και Συμφωνία για συνεργασία στον τομέα συμπαραγωγής ταινιών.
Στη συνέχεια, οι τρεις ηγέτες προέβησαν σε δηλώσεις στα ΜΜΕ.
Στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι «είναι πραγματικά με ιδιαίτερη χαρά που καλωσορίζω στην Λευκωσία τον φίλο Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τον φίλο Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας, Αλέξη Τσίπρα, και τα μέλη των αντιπροσωπειών τους σε αυτήν, την τέταρτη σε δυο χρόνια, Σύνοδο Κορυφής μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ.
Ο μηχανισμός που καθιερώσαμε, μετουσιώνει καθημερινά σε έργα το κοινό μας όραμα για ειρήνη, σταθερότητα και ασφάλεια στην εύφλεκτη περιοχή μας. Για αυτό και δεν θα ήταν υπερβολή να πω ότι το τριμερές πλαίσιο συνεργασίας έχει σημαντική γεωπολιτική αξία, η οποία έχει ήδη αναγνωριστεί σε διεθνές επίπεδο.
Εκφράζω τη βεβαιότητα πως η συνεργασία μας είναι πια σε θέση να προωθεί αποτελεσματικά τη συλλογική προώθηση των αμοιβαίων συμφερόντων μας.
Και αυτό γιατί καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα αξιόπιστο διεθνές και πολυμερές πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο εδράζεται στις στέρεες δημοκρατικές αρχές και αξίες των τριών χωρών μας, παρέχοντας μας έτσι τη δυνατότητα να δημιουργούμε γέφυρες επικοινωνίας, όχι μόνο μεταξύ των κυβερνήσεων αλλά και των λαών μας.
Από αυτή την προσέγγισή μας απορρέει και ο τίτλος της θεματικής αυτής της Συνόδου Κορυφής, ήτοι: ‘Χτίζοντας Γέφυρες μεταξύ των Ανθρώπων’.
Απόδειξη της πολυθεματικής συνεργασίας μας αποτελεί και η σημερινή υπογραφή μεταξύ των χωρών μας των Μνημονίων Συναντίληψης στους τομείς:
(α) Των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής,
(β) Της διαστημικής τεχνολογίας και των δορυφόρων,
(γ) Της Συμφωνίας για Αντιμετώπιση Περιστατικών Θαλάσσιας Ρύπανσης, όπως και
(δ) Του Μνημονίου Συναντίληψης των Βιομηχανικών Επιμελητηρίων των τριών χωρών.
Πέραν των πιο πάνω, στην παρούσα Σύνοδο συμφωνήσαμε στην από κοινού υλοποίηση νέων έργων και προγραμμάτων, μεταξύ άλλων, στους τομείς της διασυνδεσιμοτητας και των επικοινωνιών, της καινοτομίας, της υγείας, της ενέργειας, της επιχειρηματικότητας, της έρευνας και τεχνολογίας, της περιβαλλοντικής προστασίας, της ψηφιακής διπλωματίας, της άμυνας και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Σε ό,τι αφορά στον τομέα της Ενέργειας, η προώθηση του αγωγού ‘Eastmed’ αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της συνεργασίας μας. Επαναβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας για να εργαστούμε με αποφασιστικότητα, με στόχο την υπογραφή σχετικής διακρατικής συμφωνίας εντός 2018.
Το έργο αυτό δημιουργεί ένα απαράμιλλο δίκτυο κοινών συμφερόντων και πασιφανές στρατηγικό όφελος, τόσο για τις χώρες μας όσο και ευρύτερα, καθώς η υλοποίησή του θα συμβάλει έμπρακτα στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εξού και η πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για χρηματοδότηση ύψους 34,5 εκατομμυρίων ευρώ για τις τεχνικές μελέτης της κατασκευής του έργου.
Συζητήσαμε ακόμη το άλλο σημαντικότατο έργο κοινής ωφέλειας, που έχει επίσης την έμπρακτη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας, μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, γνωστού και ως ‘EuroAsia Interconnector’, όπου, αναγνωρίζοντας το όφελός του στην αναβάθμιση του ρόλου των χωρών μας στον τομέα αυτό, επιβεβαιώσαμε την προσήλωσή μας στα επόμενα βήματα προώθησής του.
Στον τομέα των επικοινωνών δώσαμε έμφαση στην επέκταση της ανάπτυξης δικτύων υψηλών ταχυτήτων, ούτως ώστε να υποστηριχθεί η υιοθέτηση των αναδυόμενων τεχνολογιών και η ανάπτυξη των ευρυζωνικών υπηρεσιών μέσα σε μια ψηφιακή οικονομία.
Σημειώσαμε με ευαρέσκεια την προτεινόμενη διασύνδεση των τριών χωρών, μέσω οπτικής ίνας στο πλαίσιο της υλοποίησης του ‘Eurasia Interconnector’.
Παράλληλα, αναγνωρίζοντας την υφιστάμενη δυναμική της οικονομικής μας συνεργασίας, συμφωνήσαμε στην ενίσχυση των επιχειρηματικών μας συμπράξεων, μέσω της κοινής ανάπτυξης νεοφυών εταιρειών και υπηρεσιών (start-ups), στο πλαίσιο του τριμερούς μηχανισμού.
Είναι αυτονόητο το όφελος τόσο για τις οικονομίες όσο και τους πολίτες μας.
Όπως αντιλαμβάνεστε, το Κυπριακό, καθώς και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Ισραήλ, δεν μπορούσε παρά να αποτελέσει μέρος της Ημερήσιας Διάταξης.
Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω εκτενώς για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τις προοπτικές επανέναρξης των διαπραγματεύσεων.
Αυτό που τόνισα στους συνομιλητές μου είναι την ετοιμότητα της πλευράς μας, ανά πάσα στιγμή, να εμπλακεί εκ νέου σε έναν νέο διάλογο από εκεί που είχε τερματιστεί τον Ιούλιο 2017 στο Κραν Μοντανά, νοουμένου ότι κοινός είναι ο στόχος να μετεξελιχθεί η Κύπρος σε ένα ‘φυσιολογικό κράτος’ όπως περιέγραψε ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας, δηλαδή: ένα πραγματικά ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, απαλλαγμένο από εξαρτήσεις τρίτων, ξένες εγγυήσεις και στρατεύματα.
Την ίδια στιγμή, υπογράμμισα ότι προκειμένου ο διάλογος να είναι δημιουργικός και παραγωγικός, θα πρέπει η Τουρκία να απέχει από τις όποιες προκλητικές ενέργειες ή παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα φίλοι Πρωθυπουργοί, για ακόμη μια φορά, να εκφράσω την ευγνωμοσύνη του κυπριακού λαού και εμένα του ιδίου προσωπικά για τις συνεπείς και σταθερές θέσεις αρχής που επιδεικνύετε για την επιδιωκόμενη λύση, στη βάση των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και την αλληλεγγύη που επιδεικνύετε σε σχέση με τις τουρκικές ενέργειες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σε σχέση με το Μεσανατολικό, θα ήθελα να τονίσω τη σημασία της δημιουργίας ενός εποικοδομητικού κλίματος που θα επιτρέψει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, με στόχο την επίτευξη μιας βιώσιμης και δίκαιης λύσης, η οποία θα αναγνωρίζει και θα διασφαλίζει την ασφάλεια του Κράτους του Ισραήλ, ενώ την ίδια στιγμή, θα προβλέπει τη δημιουργία ενός Παλαιστινιακού Κράτους.
Παράλληλα, επαναλάβαμε ότι οιαδήποτε προσπάθεια που υποσκάπτει ή απειλεί το δικαίωμα ύπαρξης του Κράτους του Ισραήλ είναι αδιανόητη και δεν μπορεί να γίνεται ανεκτή. Ταυτόχρονα, τονίσαμε απερίφραστα, ως ανεπίτρεπτη και απολύτως κατακριτέα, ακόμη και την παραμικρή υπόνοια αντισημιτικής συμπεριφοράς.
Στο πλαίσιο αυτό, με τον φίλο Αλέξη, μεταφέραμε προς τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου, τη στήριξή μας στην υπό διαμόρφωση αμερικανική προσπάθεια προς την κατεύθυνση επανέναρξης του διαλόγου, τονίζοντας παράλληλα τον σημαντικό ρόλο του Κουαρτέτου, όπως και τη συμβολή της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και της Αιγύπτου.
Ανταλλάξαμε επίσης απόψεις για τις περιφερειακές εξελίξεις, όπως η εύφλεκτη κατάσταση στην Συρία, που καθημερινά δεικνύει ότι η ευρύτερη περιοχή μας εξακολουθεί να βρίσκεται σε μια κατάσταση ρευστότητας και αβεβαιότητας.
Ταυτόχρονα, με τον φίλο Πρωθυπουργό της Ελλάδας, υπογραμμίσαμε τη δέσμευσή μας για συνέχιση των προσπαθειών μας, για ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων του Ισραήλ με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τρόπο εποικοδομητικό και συνεπή, που θα αντανακλά και θα αναγνωρίζει την κεφαλαιώδη σημασία της σχέσης αυτής, ιδιαίτερα υπό το φως των προβλημάτων που ταλανίζουν την Ένωση και τη γειτονία της.
Είχαμε την ευκαιρία να συγχαρούμε τον φίλο Μπέντζαμιν για τη φετινή, ιστορική 70η επέτειο ανεξαρτησίας του Κράτους του Ισραήλ και να ευχηθούμε πρόοδο και προκοπή στον φίλο λαό του Ισραήλ υπό συνθήκες ασφάλειας.
Είμαι πεπεισμένος ότι η Σύνοδος μας σήμερα ήταν καθόλα επιτυχής όσον αφορά στην εδραίωση των στόχων που θέσαμε.
Πρωτίστως όμως, θεωρώ ότι η πολυδιάστατη τριμερή μας εταιρικότητα έχει εγκαθιδρύσει έναν εξαίρετο κώδικα συμπεριφοράς: και αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα στρατηγικού πλεονεκτήματος.
Είναι για μένα αυτονόητο ότι η συμμετοχή κάθε χώρας που συμμερίζεται το ίδιο όραμα ενισχύει πρακτικά τη σύμπραξή μας και πολλαπλασιάζει τη συγκριτική αξία του όλου εγχειρήματος.
Αυτή ακριβώς είναι όλων μας η επιδίωξη: η σύγκλιση, όπως και η διεύρυνση, του ευρύτερου δικτύου τριμερών συνεργασιών που έχουμε καλλιεργήσει με χώρες της περιοχής – εξέλιξη που θα επιφέρει την ενίσχυση της στρατηγικής αξίας των συλλογικών δράσεών μας.
Μαζί θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, με συνέπεια και προσήλωση, προς αυτόν τον στόχο.
Φίλοι Μπέντζαμιν και Αλέξη,
Σας ευχαριστώ θερμά για την προσωπική δέσμευση και καθοριστική σας συμβολή στο κοινό μας εγχείρημα, και σας καλωσορίζω για ακόμη μια φορά».
Από την πλευρά του ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, αφού εξέφρασε τα συλλυπητήριά του προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την απώλεια της μητέρας του, είπε, μεταξύ άλλων, ότι η επόμενη Τριμερή Σύνοδος θα λάβει χώρα εντός του 2018 στην πόλη Beer Sheva, στο Ισραήλ, την οποία χαρακτήρισε Κυβερνοπόλη .
Αναφέρθηκε επίσης στους στενούς δεσμούς ανάμεσα στις τρεις χώρες και στη βοήθεια που προσφέρουν η μια στην άλλη, όπως στο θέμα κατάσβεσης πυρκαγιών. Αναφέρθηκε ακόμη στο θέμα της ιατρικής φροντίδας προς τον τραυματισμένο αστυνομικό από πυρά εγκληματικών στοιχείων, ο οποίος μεταφέρθηκε στο Ισραήλ.
Πρόσθεσε ότι οι σχέσεις ανάμεσα στους λαούς είναι επίσης πολύ σημαντική, σημειώνοντας ότι ένας στους δέκα Ισραηλινούς επισκέπτονται την Κύπρο και την Ελλάδα.
Επεσήμανε εξάλλου ότι υπάρχει στενή συνεργασία σε πολλούς τομείς ανάμεσα στις τρεις χώρες.
Από την πλευρά του, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας εξέφρασε ειλικρινή συλλυπητήρια προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τον θάνατο της μητέρας του, και είπε, μεταξύ άλλων, ότι «στόχος μας είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να διασφαλίσουμε την ευημερία, τη σταθερότητα και τη συνεργασία ανάμεσα στις χώρες μας».
Πρόσθεσε ότι η Τριμερής Συνάντηση στην Λευκωσία αφορά κυρίως «ένα εμβληματικό έργο, αυτό του αγωγού ‘EastMed’» και για το ‘Eurasia interconnector’, και σημείωσε ότι οι σχεδιασμοί των τριών χωρών αφορούν στους ενεργειακούς και τηλεπικοινωνιακούς δρόμους του μέλλοντος για την περιοχή και την Ευρώπη.
Σημείωσε ότι εντός του 2018 «θα υπογράψουμε τη διακρατική συμφωνία για τον ‘EastMed’ και αυτό και μόνο χαρακτηρίζει τη σημερινή συνάντηση ως εξόχως εποικοδομητική».
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο κ. Τσίπρας είπε ότι «εκφράσαμε τη στήριξή μας στις προσπάθειες του Νίκου Αναστασιάδη για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση προς όφελος όλου του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, μια λύση που θα εδράζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και θα συνάδει με την ιδιότητα της Κύπρου ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση του κατοχικού στρατού.
Στο πλαίσιο αυτό, τονίσαμε ότι στηρίζουμε την επανέναρξη των συνομιλιών πάντοτε στη βάση των παραμέτρων που έθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ».
Τέλος, αναφερόμενος στις προκλήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και στην περιοχή ευρύτερα, ο κ. Τσίπρας είπε ότι «η Τουρκία οφείλει να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των γειτόνων της, όπως αυτά πηγάζουν από τις διεθνείς Συνθήκες και το διεθνές δίκαιο. Μια θέση που πιστεύω είναι κοινή και των τριών μας και σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να εντείνουμε τη συνεργασία μας, ώστε όλες οι γειτονικές χώρες να μπουν σε μια λογική σεβασμού του διεθνούς δικαίου και της καλής γειτονίας».
* Για αυτούσιο το κείμενο της Κοινής Διακήρυξης, στην αγγλική, πατήστε εδώ.
