Είναι πραγματικά τιμή και χαρά μου να απευθύνομαι προς εσάς με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών, την ημέρα που είναι αφιερωμένη στον ΟΗΕ, τον οργανισμό που από το 1945, άλλαξε κυριολεκτικά τον τρόπο που τα κράτη αντιλαμβάνονται την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Η Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών, η 24η Οκτωβρίου, σηματοδοτεί την επέτειο από την έναρξη της ισχύος του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος υπογράφηκε στις 26 Ιουνίου 1945, με το πέρας της Συνδιασκέψεως των Ηνωμένων Εθνών στο Σαν Φρανσίσκο.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προέκυψε από το χάος και την καταστροφή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και απώτερος σκοπός του ήταν η διατήρηση της ειρήνης και της παγκόσμιας ασφάλειας καθώς και η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας σε ένα νέο και σύνθετο μεταπολεμικό κόσμο, όπως προέκυψε μετά την ήττα των δυνάμεων του Άξονα.
Από τότε μέχρι και σήμερα, ο Καταστατικός Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, αποτελεί τη σταθερή βάση λειτουργίας του συστήματος του ΟΗΕ και αποτελεί υποχρεωτικό διεθνές δίκαιο προάγοντας την ισότητα μεταξύ των κυρίαρχων κρατών και απαγορεύοντας τη χρήση βίας, παρά μόνο για σκοπούς αυτοάμυνας.
Στα 72 έτη ιστορίας του, δεν έλειψαν δυστυχώς οι συγκρούσεις και η βία σε αρκετά μέρη του κόσμου.
Ο Οργανισμός ωστόσο, έχει συμβάλει με ουσιαστικό τρόπο, στην ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη διαδικασία αποαποικιοποίησης και τη δημιουργία νέων ανεξάρτητων κρατών, όπως η Κύπρος, καθώς επίσης και στην προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος.
Σήμερα, σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται ταχύτατα, με την ανασφάλεια και την αστάθεια να εξακολουθούν δυστυχώς να υφίστανται σε πολλές περιοχές του κόσμου, ο ΟΗΕ καλείται να ανταποκριθεί στις σημαντικές προκλήσεις της εποχής που χαρακτηρίζει τον μεταψυχροπολεμικό κόσμο καθώς και στις ανάγκες των πολιτών της παγκόσμιας κοινότητας για περισσότερα ανθρώπινα δικαιώματα, ασφάλεια και ανάπτυξη.
Στις μέρες μας, η μεταναστευτική κρίση που σοβεί στην περιοχή μας, η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας συνιστούν τεράστιες προκλήσεις για τον ΟΗΕ.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία είναι πλήρες μέλος των Ηνωμένων Εθνών από τις 20 Σεπτεμβρίου 1960, παραμένει προσηλωμένη στα πανανθρώπινα ιδανικά του Οργανισμού ως θεματοφύλακα της διεθνούς έννομης τάξης, συμμετέχει ενεργά στις εργασίες του Οργανισμού, ενώ με μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, η οποία βασίζεται στις άριστες σχέσεις που διατηρεί με όλες σχεδόν τις γειτονικές χώρες, συνεισφέρει, πάντα στα μέτρα των δυνατοτήτων της, στην ειρήνη, στη σταθερότητα και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Έχουμε χαράξει μια αξιόπιστη και ολοκληρωμένη στρατηγική σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να αξιοποιήσουμε τη συμμετοχή της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, το σημαντικότερο, στα ΗΕ λαμβάνοντας πάντα υπόψη τη γεωστρατηγική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή.
Αναβαθμίσαμε τις σχέσεις μας με όλα τα γειτονικά κράτη, καθιερώνοντας θεσμοθετημένους μηχανισμούς συνεργασίας με την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο και την Παλαιστίνη.
Σε ό,τι αφορά τη θέση μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την πρόσφατη υπογραφή της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας για την Άμυνα στην ΕΕ (PESCO), αποδεικνύουμε πως παραμένουμε στον πυρήνα των εξελίξεων της Ένωσης.
Στο ίδιο ευρωπαϊκό πλαίσιο, περιλαμβάνεται και η ενεργός συμμετοχή μας στις Συνόδους Κορυφής των επτά μεσογειακών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των οποίων η επόμενη συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Κύπρο.
Ως μια χώρα που φιλοξενεί Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ από το 1964, η Κυπριακή Δημοκρατία αναγνωρίζει τη σημαντική συμβολή των Ηνωμένων Εθνών στη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης και της ασφάλειας και στην ανάγκη σεβασμού του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ζητήματα που παραμένουν πάντοτε επίκαιρα.
Από τον Ιούλιο του 1974 και την παράνομη εισβολή της Τουρκίας στο νησί μας, ένα σημαντικό κομμάτι της κυπριακής επικράτειας παραμένει υπό τη στρατιωτική κατοχή μιας τρίτης χώρας, της Τουρκίας, ενώ ως απότοκο αυτής συνεχίζονται να παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες του λαού μας.
Από τότε μέχρι σήμερα αναλάβαμε πολλές φορές πρωτοβουλίες για επίλυση του εθνικού μας θέματος, πάντοτε υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
Ο δεδηλωμένος μας στόχος στον οποίο παραμένουμε προσηλωμένοι είναι η επίτευξη μιας συνολικής, βιώσιμης και διαρκούς λύσης που να οδηγεί στην αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και στη δημιουργία ενός πραγματικά ανεξάρτητου κράτους, που θα ανταποκρίνεται στη βούληση και ανησυχίες των πολιτών της, χωρίς εξαρτήσεις από τρίτες χώρες.
Όπως είμαι βέβαιος γνωρίζετε, δυστυχώς η διάσκεψη για την Κύπρο στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας, παρά τα όσα περί του αντιθέτου λέγονται, δεν κατέστη δυνατόν να αποδώσει τα αναμενόμενα λόγω της τουρκικής αδιαλλαξίας, της εμμονής δηλαδή της Τουρκίας στη συνέχιση και διατήρηση των εγγυητικών και επεμβατικών δικαιωμάτων αλλά και σε μια θέση που είναι απόλυτα απορριπτέα, στη διατήρηση εσαεί μονίμου στρατιωτικού αγήματος σε τουρκική βάση.
Δεν είναι αυτό το όραμα για τη χώρα μας.
Στόχος μας παραμένει όπως η Κύπρος εξελιχθεί σε ένα «φυσιολογικό κράτος», όπως ευστόχως το χαρακτήρισε ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας, μακριά από εγγυήσεις, μακριά επεμβατικά δικαιώματα, μακριά από τη μόνιμη παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο.
Όπως είχε κατ’ επανάληψη λεχθεί και είχε συμφωνηθεί με τον κ. Ακκιντζί, αυτό που πρέπει να αποτελεί εγγύηση για τη μια κοινότητα δεν πρέπει την ίδια ώρα να αποτελεί απειλή για την άλλη. Μια θέση αρχής που αποδέχθηκε ο ΓΓ και περιλαμβάνεται στους παραμέτρους όπως διατυπώθηκαν τη 30η Ιουνίου 2017 στην πρόσφατη σύνοδο για την Κύπρο στο Κραν Μονανά. Παρά ταύτα και παρά την αποτυχία, θέση μου ήταν και παραμένει πως η συνέχιση του διαλόγου για την επίλυση του Κυπριακού αποτελεί τη μόνη εφικτή οδό.
Επιμένω και το έχω ήδη διαμηνύσει στον ΓΓ του ΟΗΕ, στα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και τους Ευρωπαίους εταίρους μας, ότι είμαι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να επανέλθω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να συνεχίσω τη συζήτηση των εσωτερικών πτυχών του Κυπριακού.
Δεν αρκεί όμως αυτό. Για να έχουμε αποτελέσματα, χρειάζεται καλή προπαρασκευαστική προσπάθεια όσον αφορά τις διεθνείς πτυχές του Κυπριακού, δηλαδή την οριστική επίλυση του ζητήματος ασφάλειας της Κύπρου, η οποία δεν θα πρέπει επιτέλους να τελεί υπό την ομηρεία κανενός.
Ολοκληρώνοντας θα ήθελα να εκφράσω εκ μέρους του Κυπριακού λαού την ευγνωμοσύνη μου για την προσφορά των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο.
Θα ήθελα παράλληλα να εκφράσω την ευχή, σύντομα η παρουσία της Ειρηνευτικής Δύναμης Κύπρου, να μην είναι πια αναγκαία, καθώς εμείς οι ίδιοι οι πολίτες της Κύπρου, θα μπορούμε να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλο, θα μπορούμε να εργαστούμε μαζί για το μέλλον της δικής μας πατρίδας. Να μπορούμε να αποφασίζουμε για όσα αφορούν την πατρίδα μας.
Μίας πατρίδας δομημένης στο συμφωνηθέν ομοσπονδιακό πλαίσιο η οποία θα μπορεί να αποτελεί λειτουργικό και αποτελεσματικό μέρος και μέλος της διεθνούς κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα σέβεται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των νομίμων πολιτών της Κύπρου.
Εύχομαι όντως το συντομότερο να μην απαιτείται η παρουσία της όποιας ειρηνευτικής ή τρίτης δύναμης στη χώρα μας.
