Ομιλία του Επιτρόπου Προεδρίας κ. Φώτη Φωτίου στο Ετήσιο Συνέδριο της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Αμερικής

Ομιλία του Επιτρόπου Προεδρίας κ. Φώτη Φωτίου στο Ετήσιο Συνέδριο

της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Αμερικής, χθες

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που απευθύνομαι σε σας, τα στελέχη της ομογένειάς μας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, που με μοναδική αγάπη και ανιδιοτέλεια προσφέρετε πολύτιμες πράγματι υπηρεσίες   προς την ιδιαίτερή μας πατρίδα, την Κύπρο μας.

Θα ήθελα πρώτα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και την ευκαιρία αυτή που μου δίνετε να μιλήσω στο συνέδριό σας μεταφέροντάς σας και τις θερμότατες ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη για όσα προσφέρετε στον κοινό μας αγώνα για εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού προβλήματος, μιας λύσης που να απαντά στις ανησυχίες και τις αγωνίες όλου του Ελληνισμού και να ικανοποιεί τις προσδοκίες μας για μετατροπή της Κύπρου σε τόπο ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας όλων των νόμιμων κατοίκων της.

Βέβαια, μια τέτοια λύση δεν μπορεί παρά να ανταποκρίνεται στην ανάγκη συμμόρφωσης της τουρκικής πλευράς προς το διεθνές δίκαιο, ιδιαίτερα τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, και να σέβεται τις αρχές, τις αξίες και το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις διεθνείς συμβάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Είναι επομένως σημαντικό να αντιληφθούν οι πάντες πως δεν μπορεί να παρεξηγηθεί η καλή βούληση και επιθυμία της δικής μας πλευράς για εξεύρεση λύσης το συντομότερο δυνατό χωρίς να τερματίζεται η κατοχή και ο εποικισμός και χωρίς να διασφαλίζεται η εφαρμογή των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών σε μια πατρίδα επανενωμένη, τόσο όσον αφορά το έδαφος και το λαό της, όσο και σε όσον αφορά την οικονομία, αλλά ακόμα και το όραμα που έχουμε γι’ αυτήν   προς όφελος των αυριανών γενεών.

Με δεδομένη και την πρόσφατη ενημέρωση των μελών της Κυπριακής Βουλής από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, θα σας δώσω πρώτα μια εικόνα για το πού βρίσκονται οι συνομιλίες. Η μορφή της λύσης του Κυπριακού δεν είναι άλλη από τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, όπως προβλέπεται στις συμφωνίες κορυφής, τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, όπως και στις κατά καιρούς αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου και τα ψηφίσματα της Βουλής των Αντιπροσώπων. Το πιο σημαντικό είναι, βέβαια, η προώθηση και επίτευξη των απαραίτητων εκείνων προνοιών που θα αποτρέψουν κάθε κίνδυνο και θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος.

Στο πλαίσιο αυτό, βασικές αρχές της επιδιωκόμενης λύσης είναι η μια  Διεθνής Προσωπικότητα, η μια Κυριαρχία και η μια Ιθαγένεια. Είναι τόσο σαφώς διατυπωμένες οι αρχές αυτές στο κοινό ανακοινωθέν της 11 ^ης Φεβρουαρίου 2014 που δεν επιδέχονται καμιά αμφισβήτηση. Μια άλλη παράμετρος αφορά την μετεξέλιξη του κράτους. Κάθε άλλο παρά προνοείται η δημιουργία άλλου κράτους μέσω κατάργησης της Κυπριακής Δημοκρατίας ή παρθενογένεσης. Η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει το υποκείμενο του διεθνούς δικαίου και θα συνεχίσει να είναι μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό τη μετεξελιγμένη πλέον ομοσπονδιακή της δομή. Εξάλλου, η Συνθήκη Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 προβλέπει πως η ένταξη καλύπτει το σύνολο του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν συνεπώς η ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία που θα προκύψει από τη μετεξέλιξη δεν αποτελούσε διάδοχο του σημερινού κράτους, θα έπρεπε να υποβάλει νέα αίτηση ένταξης στα Ηνωμένη Έθνη, όπως βεβαίως και νέα αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. 

ΟΙ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕ ΤΟΝ Κ. ΑΚΙΝΤΖΙ

Από τον Μάιο του 2015, οι συνομιλίες διεξάγονται με το νέο ηγέτη των Τουρκοκυπρίων κ. Μουσταφά Ακκιντζί, ο οποίος εξαρχής   αποδέχθηκε την ενεργό εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διαπραγματεύσεις, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό, ενώ κοινή είναι η θέση πως θα πρέπει να παρουσιαστεί στο λαό μια συμφωνία χωρίς κενά και ασάφειες για να μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, ενώ η βιωσιμότητα της λύσης αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο.

Έρχομαι τώρα στα πιο κύρια σημεία που έχει αποδώσει – ή και δεν έχει αποδώσει- ο διάλογος με τον κ. Ακκιντζί:

·        Η Τ/Κ πλευρά επιμένει στην εκ περιτροπής προεδρία, κάτι που η δική μας πλευρά δεν αποδέχεται.

·        Δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία για τις εξουσίες που θα ανήκουν στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση.   

·        Η νομοθετική ομοσπονδιακή εξουσία θα ασκείται από δύο σώματα. Την Άνω Βουλή ή Γερουσία – με 20 μέλη από κάθε κοινότητα - και τη Βουλή των Αντιπροσώπων – με 48 μέλη, εκ των οποίων το 75% θα προέρχεται από την Ε/Κ συνιστώσα πολιτεία, δηλαδή 36 με 12 ομοσπονδιακοί βουλευτές.

·        Για τη δικαστική εξουσία υπάρχει συναντίληψη πως θα ασκείται σε ομοσπονδιακό επίπεδο από δύο βαθμίδες δικαστηρίων: Το πρωτοβάθμιο και το δευτεροβάθμιο που θα είναι το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο. Ταυτόχρονα, και για όσο χρόνο απαιτηθεί, θα λειτουργεί ως εφετείο και Δικαστήριο Περιουσιών. Στη σύνθεση των Δικαστηρίων οι δύο κοινότητες θα συμμετέχουν με ίσο αριθμό Δικαστών. Για συνταγματικής φύσεως θέματα που αφορούν διαφορές μεταξύ Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης και συνιστωσών πολιτειών ή μεταξύ συνιστωσών πολιτειών, θα συμμετέχει ξένος Δικαστής, ο οποίος δεν θα προέρχεται από την Ελλάδα, την Τουρκία ή την Αγγλία.

·        Υπάρχει επίσης συναντίληψη για τη διασφάλιση των βασικών ελευθεριών διακίνησης προσώπων, εγκατάστασης, απόκτησης περιουσίας και ενάσκησης επαγγέλματος, με σεβασμό στη διασφάλιση του διζωνικού και δικοινοτικού χαρακτήρα του κράτους.  

·        Για το θέμα των εποίκων υπάρχει συναντίληψη, πως η δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού κατά την πρώτη ημέρα ισχύος της συμφωνίας θα αντικατοπτρίζει, με ελάχιστες αποκλίσεις, τη δημογραφική σύνθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά το 1960.  Το πιο σημαντικό είναι η συναντίληψη ότι η αναλογία τέσσερα προς ένα, δηλαδή 79% με 21%, θα διασφαλίζεται και στο μέλλον σε σχέση με την απόκτηση της ιθαγένειας της ομοσπονδιακής δημοκρατίας από υπηκόους της Τουρκίας και της Ελλάδας.

·        Για το περιουσιακό αναγνωρίστηκε το ατομικό δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Δίδεται το δικαίωμα στον ιδιοκτήτη να προσφύγει, κατά προτεραιότητα, τον πρώτο χρόνο στην Επιτροπή Περιουσιών, χωρίς αυτό να σημαίνει απώλεια του δικαιώματος του να πράξει κάτι ανάλογο στη συνέχεια ή να επηρεαστούν τα δικαιώματά του, εάν μετά τον πρώτο χρόνο προσφύγει ο χρήστης. Στον ιδιοκτήτη προσφέρονται οι ακόλουθες 5 θεραπείες: επανεγκατάσταση, μερική αποκατάσταση, εναλλακτική αποκατάσταση, ανταλλαγή περιουσίας και αποζημίωση. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, παραμένουν σημαντικές διαφορές ως προς τα κριτήρια των περιουσιών.   

·        Για την οικονομία υπάρχει συναντίληψη πως τα διάφορα θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν συνολικά και σύμφωνα με τους κανόνες, τις οδηγίες και τις νομοθεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλύπτοντας το τραπεζικό σύστημα, τα δημόσια οικονομικά, τα αναπτυξιακά θέματα, τα κοινωνικά θέματα, και το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο. Θα υπάρχει μια μόνο Κεντρική Τράπεζα, το επίσημο νόμισμα θα είναι το ευρώ από την πρώτη μέρα και θα διαμορφωθεί ένα Σύμφωνο Εσωτερικής Σταθερότητας, το οποίο θα διέπεται από ομοσπονδιακό νόμο και θα ισχύει σε όλη την επικράτεια της χώρας. Για μια σειρά θεμάτων που χρειάζονται περαιτέρω διαβούλευση και τεχνική επεξεργασία έχει επισήμως ζητηθεί βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τη Διεθνή Τράπεζα, με απώτερο στόχο την ετοιμασία μελετών προς υποστήριξη της εξεύρεσης βιώσιμης λύσης σε ότι αφορά τις οικονομικές πτυχές της επανενωμένης Κύπρου. Υπογραμμίζεται σχετικά η βασική παράμετρος ότι μια λύση θα πρέπει να είναι βιώσιμη και από πλευράς κόστους.

·        Μια άλλη συναντίληψη αφορά το ότι η Ομοσπονδιακή Κύπρος θα πρέπει να ανταποκρίνεται πλήρως και αποτελεσματικά στις υποχρεώσεις της ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Θα υπάρχει αναλογία 2 προς 1 όσον αφορά τους Κύπριους Αξιωματούχους σε πολιτικά ή νομικά αξιώματα στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και αναλογία 2 προς 1 όσον αφορά τα μέλη της Ευρωβουλής. Την ίδια ώρα, καταγράφεται συναντίληψη για την απρόσκοπτη εφαρμογή του κεκτημένου από την πρώτη μέρα εφαρμογής της λύσης.

·        Η θέση της τ/κ πλευράς είναι ότι το εδαφικό θα πρέπει να συζητηθεί στο τέλος των συνομιλιών. Θεωρείται κοινά αποδεκτό πως θα πρέπει να συζητηθούν κριτήρια που θα διέπουν τις εδαφικές αναπροσαρμογές, οι οποίες συνδέονται απόλυτα με το περιουσιακό καθώς και με τη βασική παράμετρο του κόστους της λύσης. Σε ό,τι αφορά την πλευρά μας, υπάρχουν σαφείς ανυποχώρητες θέσεις για κάποια κριτήρια. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις στις οποίες προέβη στις 11 Μαρτίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όταν είχε από τουρκικής πλευράς δημιουργηθεί θέμα με την επιστροφή της Μόρφου. Δεν πρόκειται – τόνισε – να υπάρξει θετική κατάληξη σε οποιοδήποτε σχέδιο λύσης χωρίς την επιστροφή της κατεχόμενης κωμόπολης υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.  

·        Κεφαλαιώδες επίσης ζήτημα είναι αυτό της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Η δική μας ξεκάθαρη θέση είναι πως δεν γίνεται αποδεκτό ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υπόκειται στις όποιες μορφές εγγυήσεων. ‘Άλλες οι συνθήκες του 1960 και άλλες σήμερα. Βασική παράμετρος στο θέμα αυτό αποτελεί η θέση της Ελλάδας πως δεν επιθυμεί να συνεχίσει να διαδραματίζει το ρόλο της εγγυήτριας δύναμης, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο αποποιείται της ιδιότητας της άλλης εγγυήτριας δύναμης αν το επιθυμούν αυτό και οι δυο κοινότητες.   

 

 

ΣΤΟΧΟΣ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΩΡΙΣ ΚΕΝΑ ΚΑΙ ΑΣΑΦΕΙΕΣ

Από τα όσα   έχω εκθέσει προκύπτει, πιστεύω, ότι έχει σημειωθεί πρόοδος σε κάποια θέματα που έχουν συζητηθεί. Ταυτόχρονα, έχουν διαπιστωθεί διαφωνίες σε άλλα, ενώ υπάρχει και αριθμός θεμάτων στα οποία δεν υπήρξε ακόμα ουσιαστική διαβούλευση ή χρειάζονται τεχνική επεξεργασία και στήριξη. Γι’ αυτό και απαιτείται ακόμα χρόνος, όπως και κοπιώδης εργασία, με την ελπίδα να καταστεί δυνατό να παρουσιαστεί στο λαό μια ολοκληρωμένη πρόταση που δεν θα επιδέχεται παρερμηνείες, δεν θα έχει κενά και ασάφειες και θα απαντά στις όποιες ανησυχίες του κυπριακού λαού.

Και, φυσικά, αποκλείεται η όποια ενδιάμεση λύση. Το άλλο που πρέπει να είναι ξεκάθαρο είναι πως θα ήταν ασέβεια και «αυτοκτονία» για τον οποιοδήποτε να φέρει ενώπιον του λαού το σχέδιο Ανάν ή ένα σχέδιο που θα περιλαμβάνει πρόνοιες που ήταν στο σχέδιο Ανάν και ήταν καθοριστικές για το «όχι» του 76% των Ελληνοκυπρίων το 2004.

Όπως έγινε σαφές και από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, δεν πρόκειται ο ίδιος να θέσει ενώπιον του λαού ένα σχέδιο που δεν θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του και κατ’ επέκταση θα απορριφθεί σε δημοψήφισμα.

ΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Και αυτά ενώ η δική μας εκτίμηση είναι πως το περιφερειακό και ευρύτερο περιβάλλον ευνοούν την επίλυση του Κυπριακού, κατά τρόπο ώστε η Κύπρος να αποτελέσει γέφυρα ειρηνικής συνύπαρξης στην περιοχή η οποία δοκιμάζεται από τις συγκρούσεις και τη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση. Πρόσθετα, υπάρχει και η γεωστρατηγική και γεωπολιτική σημασία των ενεργειακών αποθεμάτων της Κύπρου, όπως και των ενεργειακών αποθεμάτων γειτονικών χωρών με τις οποίες η Κύπρος έχει έρθει σε συμφωνίες στρατηγικού χαρακτήρα.  

Τα ερωτήματα είναι όμως πολλά:

• Μπορεί να πραγματωθούν οι στρατηγικοί στόχοι της Τουρκίας να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην περιοχή χωρίς τη λύση του Κυπριακού;
• Μπορεί να πραγματωθούν οι όποιες ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας χωρίς την επίλυση του κυπριακού προβλήματος;
• Λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές παραμέτρους, αλλά και συνέπειες, από την αντιμετώπιση μιας σειράς θερμών αντιπαραθέσεων, είτε στο εσωτερικό είτε σε περιφερειακό επίπεδο (όπως είναι το μεταναστευτικό, το Κουρδικό, το Συριακό, το Ιράκ, οι σχέσεις με την Ρωσία), θα είναι ή όχι προς όφελος της Τουρκίας ο τερματισμός συντήρησης 43 χιλιάδων κατοχικού στρατού;
• Θα είναι ή όχι προς όφελος της Τουρκίας ο τερματισμός οικονομικής συντήρησης ενός παράνομου καθεστώτος;
• Αλλά υπάρχουν και άλλα ερωτήματα που αφορούν και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση με επίκεντρο τις συγκρούσεις, τις ασύμμετρες απειλές, την αστάθεια και την χωρίς προηγούμενο ανθρωπιστική κρίση:
• Είναι ή όχι προς όφελος της διεθνούς κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης η επίλυση ενός μακροχρόνιου προβλήματος και η ενίσχυση του σταθεροποιητικού ρόλου που η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει στην περιοχή;
• Είναι ή όχι προς όφελος της διεθνούς κοινότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των χωρών της περιοχής να μετατραπεί η Κύπρος σε ένα μοντέλο ειρηνικής συνύπαρξης Χριστιανών και Μουσουλμάνων;
• Είναι ή όχι γεγονός η για πρώτη φορά ενεργή εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να επιλύσει ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα; Πότε προηγουμένως είχαμε ανάλογη εμπλοκή της ΕΕ;
• Η επίλυση του Κυπριακού θα συμβάλει ή όχι στην εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας-Ελλάδοα;
• Η λύση του Κυπριακού θα είναι ή όχι προς όφελος των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – ΝΑΤΟ;

Η αλαζονική στάση σίγουρα δεν βοηθά και η Τουρκία θα πρέπει να δώσει σαφή δείγματα των καλών προθέσεων που λέει ότι έχει για την επίλυση του Κυπριακού. Από τα λόγια θα πρέπει να προχωρήσει σε πράξεις βοηθώντας στην επίτευξη ουσιαστικής προόδου.

Όσον αφορά εμάς, έχουμε όλη την καλή βούληση και θέληση να αποδώσουν οι συνομιλίες προς όφελος όλων των Κυπρίων: Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων.

Όπως όμως υπογράμμισα και στην αρχή, η μεγάλη επιθυμία μας για επίτευξη λύσης και η καλή βούληση που επιδεικνύεται από πλευράς μας στις διαβουλεύσεις δεν μπορεί να τύχει της όποιας παρεξήγησης. Οι θέσεις μας ήταν, είναι και παραμένουν καθαρές: η λύση πρέπει να τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό. Πρέπει να επανενώνει το νησί μας και να διασφαλίζει την εφαρμογή των βασικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που τίθενται από τις αποφάσεις και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, όπως και με τις αρχές, τις αξίες και το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κυπριακή Δημοκρατίας δεν θα διαλυθεί αλλά θα έχει συνέχεια στη νέα ομοσπονδιακή της μορφή, με κύρια συστατικά τη μια διεθνή προσωπικότητα, την μια κυριαρχία και τη μια ιθαγένεια. Και σίγουρα θα πρέπει να επιστραφούν σημαντικά εδάφη υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, περιλαμβανομένης της Αμμοχώστου και της Μόρφου, ώστε να μπορεί ελεύθερα και χωρίς κανένα περιορισμό να επιστρέψει στις πατρογονικές του εστίες ο μεγαλύτερος αριθμός των προσφύγων μας, χωρίς αυτό να σημαίνει για τον υπόλοιπο αριθμό των προσφύγων μας την απώλεια του δικαιώματος επί της περιουσίας του, όπως και την παραγραφή των βασικών του ελευθεριών διακίνησης και εγκατάστασης.

Επιδιώκοντας την ποθητή λύση του Κυπριακού προβλήματος, δεν έχουμε το δικαίωμα να παραγράψουμε μια ιστορία τριών και πέρα χιλιάδων χρόνων. Οι ρίζες μας είναι εξάλλου πολύ βαθιές. Στη διαδρομή της η Κύπρος υπέφερε και από άλλους κατακτητές, αλλά ποτέ δεν ξεστράτισε και έμεινε πιστή στην ιστορία, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις της.   

 

Κυρίες και Κύριοι,

Πιστεύω ότι η μικρή αυτή έξαρση των συναισθημάτων μου, επιτρέπεται σε μένα καθώς μιλώ ενώπιον ενός εκλεκτού ακροατηρίου που αποτελείται από τα στελέχη της ομογένειάς μας σε αυτή τη μεγάλη χώρα, σε ανθρώπους που προσπαθούν και αγωνίζονται ανιδιοτελώς για τη μικρή ιδιαίτερη τους πατρίδα και παραμένουν πιστοί και περήφανοι για τις ρίζες τους και τις εθνικές τους καταβολές.

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΩΝ

Θεωρώ επιβαλλόμενο να σας ενημερώσω και για το ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων μας.

Σαράντα δύο χρόνια και ακόμα θάβουμε νεκρούς μας από την εισβολή. Παλληκάρια μας που θυσιάστηκαν υπερασπιζόμενα την ελευθερία και την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου. Νέους και συμπατριώτες μας μεγαλύτερης ηλικίας που όλα αυτά τα χρόνια βρίσκονταν στον κατάλογο των αγνοουμένων της Κυπριακής τραγωδίας. Σαν αποτέλεσμα του έργου της Διερευνητικής Επιτροπής για τους αγνοουμένους, το οποίο στηρίζουμε και προσπαθούμε να το ενισχύσουμε, έχουν ταυτοποιηθεί μέχρι τώρα 489 Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες αγνοούμενοι από τους 1508. Εξακολουθούν να αγνοούνται 1019.

Δυστυχώς, από το 1974 μέχρι και σήμερα η Τουρκία εξακολουθεί να μην συνεργάζεται και να προβάλλει συνεχώς προσκόμματα και τακτικισμούς σε όποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται για επίτευξη προόδου. Είναι η κατοχική δύναμη που αρνείται με περιφρόνηση να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τους ελληνοκύπριους αγνοούμενους όπως και τις πρόνοιες ψηφισμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης καθώς και άλλων διεθνών οργανισμών. Είναι η Τουρκία και ο κατοχικός στρατός της που έχουν προβεί στην απάνθρωπη και εγκληματική ενέργεια της καταστροφής μαζικών χώρων ταφής ελληνοκυπρίων και της μετακίνησης των οστών τους σε άγνωστους χώρους.   Είναι η Τουρκία που αρνείται να καταθέσει τις πληροφορίες που υπάρχουν στα στρατιωτικά της αρχεία για την τύχη των ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών αγνοουμένων αδελφών μας.   Είναι η Τουρκία που αρνείται να υποδείξει τους μαζικούς χώρους ταφής όπου τάφηκαν αγνοούμενοί μας μετά από τις περισυλλογές από τα πεδία των μαχών που προέβη ο τουρκικός στρατός, μετά την λήξη των εχθροπραξιών.   Ο κατάλογος των ευθυνών και υποχρεώσεων της κατοχικής δύναμης είναι βαρύς και ασήκωτος.

Ενδεικτικό της τραγικής κατάστασης που επικρατεί σήμερα είναι η δραματική μείωση στον αριθμό λειψάνων Ελληνοκυπρίων που εντοπίζονται στις κατεχόμενες περιοχές, στα πλαίσια του προγράμματος της ΔΕΑ.   Αν η τάση αυτή συνεχιστεί το 2017 δεν θα υπάρχουν λείψανα ελληνοκυπρίων στο ανθρωπολογικό εργαστήριο της ΔΕΑ. Ο κίνδυνος για τερματισμό των προσπαθειών για επίλυση του προβλήματος είναι δυστυχώς ορατός, με αποτέλεσμα οι πλείστες των οικογενειών των Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών αγνοουμένων, όπως και των τριών αγνοουμένων Αμερικανών υπηκόων, να μην πληροφορηθούν ποτέ για την τύχη των δικών τους.

Έχουν περάσει τόσα χρόνια, οι ενοχές δεν μπορεί αποκρύβονται στο τεράστιο αυτό ανθρωπιστικό θέμα και, επιτέλους, θα πρέπει να ησυχάσουν και οι ψυχές των συγγενών.

 

Σε μια κίνηση από την οποία δεν έλειπε το στοιχείο εντυπωσιασμού, η τουρκική πλευρά ανακοίνωσε προ τριμήνου ότι αποφασίστηκε το άνοιγμα τριάντα σημείων εντός των λεγόμενων στρατιωτικών ζωνών, με τον περιορισμό της διενέργειας εκταφών σε δέκα σημεία ανά έτος. Αυτό, βέβαια, κάθε άλλο παρά ικανοποιεί τις δίκαιες απαιτήσεις μας για πλήρη και απρόσκοπτη συνεργασία της Τουρκικής πλευράς.

Ξεκάθαρη απάντηση σε αυτές τις προσπάθειες της Τουρκίας έδωσε όμως πολύ πρόσφατα η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης που συνεδρίασε στο Στρασβούργο.

Είναι καιρός η Τουρκία να αφήσει τα πολιτικά παιγνίδια και να επιδείξει πραγματική βούληση ώστε επιτέλους να οδηγηθεί προς την τελική λύση του το ανθρωπιστικό πρόβλημα των αγνοουμένων. Τα περιθώρια δηλώσεων και διακηρύξεων που γίνονται απλώς για λόγους εντυπώσεων και εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων κάποτε τελειώνουν.  

Από πλευράς μας θα συνεχίσουμε τον δύσκολο και συνάμα ιερό αγώνα ευελπιστώντας ότι έστω και μετά από μισό αιώνα θα τερματιστεί η αναλγησία   που επιδεικνύει η κατοχική δύναμη και σε αυτό το ανθρωπιστικό πρόβλημα. Στο δύσκολο αυτό αγώνα ζητούμε την δική σας βοήθεια, συμπαράσταση και συμπαράταξη. Είναι ιερό καθήκον όλων μας να αγωνιστούμε μέχρι τέλους για τη δικαίωση και την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αγνοουμένων και των οικογενειών τους.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ

Έχοντας πάντα στις προτεραιότητές της την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, η Κυβέρνηση εστίασε παράλληλα τις προσπάθειές της στην αντιμετώπιση των δυσκολιών της οικονομίας μας που μας οδήγησαν πριν από τρία χρόνια σε μια πρωτοφανή για το λαό μας κατάσταση με προβλήματα ακόμα και επιβίωσης για πολλούς από τους συμπατριώτες μας. Μετά την απόφαση του Eurogroup τον Μάρτιο του 2013 να χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά το bail - in ως θεραπεία για την τραπεζική κρίση στην Κύπρο, πολύ λίγοι ήταν αυτοί που θα μπορούσαν να προβλέψουν ότι τρία χρόνια αργότερα η Κύπρος θα ξεπερνούσε τόσο γρήγορα την οικονομική κρίση και θα είχε σήμερα μια ανάπτυξη της τάξης του 1,6%, έναν σχεδόν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό με πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 2,5%, μια σταθερή μείωση του δημοσίου χρέους, μια μείωση του ποσοστού ανεργίας κατά 4% περίπου, ένα επαρκώς κεφαλαιοποιημένο τραπεζικό τομέα και ότι η χώρα δεν θα χρειαζόταν να ζητήσει παράταση του προγράμματος στήριξης. Η Κύπρος χαρακτηρίζεται τώρα ως πρότυπο οικονομικής μεταρρύθμισης και εξυγίανσης.

Προβλήματα όμως εξακολουθούν να υπάρχουν και θα πρέπει να μην εφησυχάσουμε, αλλά να εντείνουμε πιο πολύ τις προσπάθειές μας έχοντας πλέον πιο υγιείς βάσεις για να επιδιώξουμε το καλύτερο για το λαό μας. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσουμε και τις μεταρρυθμίσεις για ένα πιο σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, μεταρρυθμίσεις οι οποίες προχωρούν και έχουν ήδη καταγράψει σημαντικό όφελος.

Έχω αναφερθεί και σε άλλες ευκαιρίες μιλώντας στην ομογένεια για τα μεγάλα πλεονεκτήματα που προσφέρει η Κύπρος για επενδύσεις. Ο τραπεζικός μας τομέας έχει αναδομηθεί και σταθεροποιηθεί προσφέροντας και πάλι πολύ σημαντικές ευκαιρίες, ενώ η Κύπρος με τα στρατηγικά της πλεονεκτήματα είναι πάντα ένας αξιόπιστος εταίρος για επιχειρήσεις και επενδυτές οι οποίοι ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν την Κύπρο σαν βάση για τις δραστηριότητές τους στην Ευρώπη, τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Είναι χαρακτηριστικό πως κατά τα τελευταία δυο χρόνια Αμερικανοί επιχειρηματίες που έχουν την έδρα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες επένδυσαν στον τραπεζικό μας τομέα ποσά μεγαλύτερα του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.

Υπάρχει ακόμα και η μεγάλη προοπτική της συμμετοχής μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών από την Αμερική στον τρίτο γύρο αδειών έρευνας υδρογονανθράκων.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΔΗΜΩΝ

Οι απόδημοί μας, λόγω της ιδιαίτερης σχέσεως τους με την Κύπρο, μπορούν να εξελιχθούν σε σημαντικούς επενδυτές στο νησί, αλλά και να δράσουν ως multipliers στις ξένες χώρες που ζουν. Στο πλαίσιο αυτό, το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο διοργανώνει σε διάφορα μέρη του κόσμου ενημερώσεις για τις ευκαιρίες που υπάρχουν στην Κύπρο.

Πέραν αυτού, για το ίδιο θέμα, το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών (PIO), σε συνεργασία με τον Οργανισμό Προσέλκυσης Επενδύσεων (CYPA), προγραμματίζει την παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού (με την μορφή ενός ή δύο σύντομων ταινιών), το οποίο θα τεθεί στη διάθεσή σας για κατάλληλη αξιοποίηση. Η τρίλεπτη παραγωγή που προγραμματίζεται μπορεί να σταλεί και για ανάρτηση στις ομογενειακές σας ιστοσελίδες.

Πάντοτε υπολογίζουμε πολύ στο ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι απόδημοί μας. Ιδιαίτερα εσείς στις Ηνωμένες Πολιτείες έχετε αποδείξει πολλές φορές τις δυνατότητές σας στηρίζοντας την Κύπρο και τους αγώνες της. Ενόψει των προεδρικών εκλογών στη χώρα που έχετε επιλέξει ως δεύτερη πατρίδα σας, γνωρίζετε πολύ καλά ότι μπορείτε να πετύχετε πολλά θέτοντας τα εθνικά   θέματα και τις πάγιες μας θέσεις στους διάφορους υποψηφίους και τα κόμματα.

Οι διμερείς σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες χαρακτηρίζονται από ένα νέο δυναμισμό βασισμένο σε κοινές αξίες και αρχές οι οποίες μπορούν να φέρουν σταθερότητα στη δοκιμαζόμενη από τις συγκρούσεις περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Συνεργαζόμαστε με τις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότερο από ποτέ άλλοτε στο παρελθόν για αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών, επιδεικνύοντας σταθερότητα και αξιοπιστία στις σχέσεις μας. Και όπως επαναλήφθηκε από Αμερικανικής πλευράς, η Κύπρος είναι ένας πολύτιμος στρατηγικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή μας.

ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟΔΗΜΩΝ

Έρχομαι τώρα και σε άλλα θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες τις οποίες μου εμπιστεύτηκε με το διορισμό μου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας:

Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία του έργου που επιτελείτε, την συμβολή και τη δραστηριοποίησή σας στην προώθηση των δικαίων του Κυπριακού Ελληνισμού διαχρονικά, αλλά και τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σας στην ευημερία των παροικιών μας, συνεχίζουμε αδιάλειπτα την προσπάθεια που καταβάλλουμε για την ενίσχυση των δεσμών μας μαζί σας.

   

Υπό το πρίσμα αυτό, στη βάση της εθνικής στρατηγικής που έχει εκπονηθεί με το Υπουργείο Εξωτερικών και άλλα Υπουργεία και υπηρεσίες της Δημοκρατίας, έχουμε ήδη προχωρήσει στην υλοποίηση κάποιων δράσεων, κάποιες άλλες βρίσκονται στην διαδικασία προς υλοποίηση, ενώ ταυτόχρονα προγραμματίζουμε νέες ενέργειες και δράσεις.  

Μόνιμη επιδίωξή μας είναι, βέβαια, και η στενή συνεργασία με τον ευρύτερο ομογενειακό Ελληνισμό. Ενόψει της επίσκεψης του Υφυπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας στην Κύπρο κ. Αμανατίδη, στη βάση του υφιστάμενου προγράμματος συνεργασίας θα προχωρήσουμε με συγκεκριμένες δράσεις προς υλοποίηση για το 2016 για θέματα Αποδήμων. Στο πλαίσιο αυτό καλωσορίζουμε οποιεσδήποτε εισηγήσεις και νέες ιδέες που έχουν σκοπό την στενότερη συνεργασία Κυπρίων και Ελλαδιτών αποδήμων, ειδικά σε θέματα που αφορούν τα εθνικά θέματα, αλλά και τα θέματα πολιτισμού.

Επιπρόσθετα, αναγνωρίζοντας τη σημασία για συνεργασία με άλλα οργανωμένα σύνολα αποδήμων άλλων χωρών, προχωρούμε στη θεσμοθέτηση τριμερών συνεργασιών, σε επίπεδο Κυβερνήσεων, Κύπρου–Ελλάδας–Ισραήλ και Κύπρου– Ελλάδας–Αρμενίας, για τον καλύτερο συντονισμό και την προώθηση των εθνικών μας θεμάτων, σε όλες τις χώρες, όπου έχουμε οργανωμένα σύνολα αποδήμων. Ιδιαίτερα όμως ο ρόλος ο δικός σας, εδώ στην Αμερική, είναι καθοριστικής σημασίας, αφού ήδη γίνεται σημαντική δουλειά με το Εβραϊκό και το Αρμενικό λόμπυ.   

Σε πρόσφατη συνάντηση μου με εκπροσώπους του ΡΙΚ, συζήτησα εκτενώς και τα θέματα που αφορούν τους Κύπριους Απόδημους, όπως για παράδειγμα την καλύτερη κάλυψη των παροικιακών εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα στην Αμερική. Γίνονται επίσης σκέψεις για διοργάνωση κατά τις μέρες του επόμενου συνεδρίου των Αποδήμων στην Κύπρο ειδικής συνεδρίας για την συζήτηση των πιο πάνω θεμάτων, στην παρουσία των Αποδήμων και του Προέδρου του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου.

ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΛΑΙΑΣ

Μια ιδιαίτερα ενθαρρυντική πτυχή για το μέλλον του Κυπριακού Ελληνισμού αποτελεί και το γεγονός ότι η πλατιά μάζα της νεότερης γενιάς της 2ης, 3ης ακόμη και 4ης γενιάς, αν και αγγλόφωνη στο σύνολό της, αισθάνεται μεγάλη περηφάνια για την καταγωγή της και αγαπά ιδιαίτερα την Κύπρο. Πάνω σε αυτό μπορούμε να κτίσουμε.

Για το λόγο αυτό, από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων μου ως Επίτροπος, έχω δώσει ιδιαίτερη σημασία στα θέματα που αφορούν την απόδημη νεολαία μας. Μετά από αρκετές προσπάθειες έχω διασφαλίσει την δημιουργία ενός δεύτερου προγράμματος με θέμα «Γνωρίστε την Κύπρο», NDCP 2, το οποίο θα ξεκινήσει πιλοτικά φέτος, καλύπτοντας μεγαλύτερες ηλικίες από ό,τι το πρόγραμμα NDCP 1, το οποίο καλύπτει άτομα μόνο μέχρι 22 χρόνων.

Έχουμε επίσης διασφαλίσει την δυνατότητα σε νέους Απόδημους της διενέργειας intership σε κυβερνητικές υπηρεσίες, έτσι ώστε οι νέοι Απόδημοι να έχουν την ευκαιρία να προσφέρουν στη χώρα καταγωγής τους, την ίδια στιγμή που θα μπορούν να γνωρίσουν από κοντά τα ήθη και τα έθιμα της ιδιαίτερης τους πατρίδας.

Κάτι άλλο σημαντικό είναι η υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ του Γραφείου μου και του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου. Αυτό εντάσσεται στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής μας για την ενδυνάμωση των σχέσεών μας με τους απόδημους και ιδιαίτερα με τη νέα γενιά, η οποία διψά να ενισχύσει την ταυτότητά της, συμμετέχοντας σε προγράμματα εξ αποστάσεως μάθησης (distant learning) που αφορούν τη γλώσσα, τον πολιτισμό και την κουλτούρα μας, όπως το πρόγραμμα “Introduction to the History of Cyprus”, το οποίο θα προσφερθεί μέσω της ΝΕΠΟΜΑΚ από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος.

Ολοκληρώνοντας στο σημείο αυτό την ομιλία μου, επαναλαμβάνω την μεγάλη εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη μας για το ρόλο που διαδραματίζετε στην προβολή και στήριξη των πάγιων θέσεών μας στο Κυπριακό, αλλά και στην ενδυνάμωση των διμερών σχέσεών μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενεργείτε ως οι καλύτεροι των πρέσβεών μας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουμε μπροστά μας. Και, σίγουρα, με συντονισμό και σκληρή δουλειά, μπορούμε να πετύχουμε πολλά για τις γενεές που έρχονται.

Κυπριακή Κυβέρνηση και ομογένεια θα πρέπει να επικεντρωθούμε στη διατήρηση της στρατηγικής σαφήνειας που έχει δημιουργηθεί στην εξωτερική μας πολιτική, αναδεικνύοντας την ιδιότητα της Κύπρου ως σταθερό προβλέψιμο και αξιόπιστο εταίρο, ώστε να εισακουστούν οι θέσεις μας και να ασκηθούν πιέσεις προς την Τουρκία, για να συμβάλει εμπράκτως και με εποικοδομητικό τρόπο στην επίλυση του Κυπριακού.

Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι ολόψυχα όπως οι εργασίες του συνεδρίου σας στεφθούν με απόλυτη επιτυχία και εκφράζω ακόμη μια φορά τη δέσμευσή μου να συνεχίσουμε αυτή τη στενή συνεργασία για την προώθηση των εθνικών μας θεμάτων.