Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ

Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ

Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης προέβη σε δηλώσεις στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ σχετικά με τη συμμετοχή του στις εργασίες του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, καθώς και την τριήμερή επίσκεψή του στο Βερολίνο.

Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στις αμφισβητήσεις για το αν η Κυβέρνηση έδωσε μάχη και αν για πρώτη φορά βρίσκει η Τουρκία το Κυπριακό μπροστά της: «Θα υπάρχουν και αμφισβητήσεις. Είναι αναμενόμενο ότι κάποιοι κάτι θα βρουν, όπως εκείνο το εξωφρενικό, ότι ο Πρόεδρος αποδέχθηκε το άνοιγμα του κεφαλαίου 33. Είτε είμαστε συνεπείς με κάτι που ανακοινώνουμε στην ΕΕ, είτε δεν είμαστε. Όταν αποφασίστηκε από την τότε Κυβέρνηση και ανακοινώθηκε το πάγωμα των έξι κεφαλαίων, το κεφάλαιο 33 δεν ήταν μέσα, όπως δεν ήταν ούτε το κεφάλαιο 17, που άνοιξε τον Δεκέμβρη. Εγώ στο Εθνικό Συμβούλιο ρώτησα πριν δυο χρόνια εάν η απόφαση είναι να απαγορεύουμε το άνοιγμα οποιουδήποτε κεφαλαίου ή των κεφαλαίων που έχουν παγώσει από εμάς και κανένας δεν προθυμοποιήθηκε να αλλάξει η απόφαση της Κύπρου. Η μόνη διαφορά ήταν ότι κατά την περίοδο της παρενόχλησης της Κυπριακής Δημοκρατίας  από το «Μπαρμπαρός» εμείς είχαμε πει ότι σε τέτοιες συνθήκες δεν ανοίγουμε κανένα κεφάλαιο. Αυτή είναι η πρώτη ξεκάθαρη τοποθέτηση.

Η νίκη δεν είναι το τελικό αποτέλεσμα, ότι δηλαδή δεν άνοιξαν τα κεφάλαια, η νίκη είναι ακριβώς ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν πεισθεί, ότι πρώτον οι απαιτήσεις της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία όσον αφορά τις υποχρεώσεις της στο θέμα της επέκτασης του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας και στο θέμα της επέκτασης της τήρησης του συμφωνηθέντος πλαισίου μέσα στο οποίο ανοίγουν κεφάλαια δεν εκπληρώνονται από την Τουρκία. Και το έχουν πει και στην Τουρκία. Επίσης, έχουν όλοι αναγνωρίσει ότι ήταν τουλάχιστον αδόκιμο από πλευράς Τουρκίας να έρθει να απαιτήσει ξαφνικά το άνοιγμα αυτών των κεφαλαίων, την ώρα που διεξάγονται διαπραγματεύσεις για τη λύση του Κυπριακού και την ώρα που ο ίδιος ο κ. Νταβούτογλου, εντός του Συμβουλίου, τους είχε πει ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στη λύση. Φυσικά αυτή ήταν η  εκτίμησή του, αλλά κάποιος ο οποίος εκτιμά ότι είμαστε πολύ κοντά στη λύση γιατί ζητά το άνοιγμα κεφαλαίων; Αφού με τη λύση το άνοιγμα των κεφαλαίων θα είναι αυτόματο.  

Το λογικό είναι όμως ότι όλοι αντιλαμβάνονται ότι η ΕΕ είναι εδώ για να βοηθήσει τις προσπάθειες της λύσης και όχι να τις παραβλάψει. Εάν ικανοποιούσε τα τουρκικά αιτήματα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όπως πολύ σωστά έχει πει, δεν θα έχει πλέον αξιοπιστία για να συστήσει αύριο στον κυπριακό λαό, σε ένα δημοψήφισμα, να ψηφίσει υπέρ μιας συμφωνημένης λύσης.

Την περασμένη Τρίτη που έγινε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στην αρχή άκουγα κάποιους από τους εταίρους να ψελλίζουν για άνοιγμα των κεφαλαίων 23, 24, για να μπει η Τουρκία σε έναν επίσημο διάλογο, μέσα από τον οποίον να γίνει ξεκάθαρο κατά πόσο είναι μια δημοκρατική χώρα ή όχι με όλα αυτά που βλέπουμε: που συλλαμβάνουν δημοσιογράφους, που αρνείται ο κ. Ερντογάν να απολύσει δημοσιογράφο κατόπιν της αθώωσής του από το Ανώτατο Δικαστήριο κ.ο.κ . Όμως στη συνέχεια, όταν ήρθε η σειρά μου, και εξήγησα στους συναδέλφους μου την κατάσταση όπως έχει, τότε ξεκίνησαν οι περισσότεροι με τη σειρά, με έντονες παρουσιάσεις και από την Ιταλία και από την Ιρλανδία και από τη Σλοβενία και από τη Γαλλία και άλλες χώρες, να δηλώνουν ότι κατανοούν τις θέσεις της Κύπρου. Αυτός που πήρε τον λόγο μετά από εμένα για να πει ότι δεν πρέπει να «σκοτώσουμε» τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού για τα κεφάλαια ήταν ο Βρετανός Υπουργός Ευρώπης κ. David   Lidington .

Μετά πήγα στο Βερολίνο. Εκεί η πρώτη μου συνάντηση ήταν με τους εκπροσώπους της Καγκελαρίας. Διαμαρτυρήθηκα αρχικά για το γεγονός ότι   παρουσιαζόταν ότι κάθισαν με την Τουρκία σε κλειστές πόρτες και πήραν αποφάσεις. Μου είπαν ότι δεν ήταν έτσι γιατί δεν υπήρχε πρόταση από πλευράς Τουρκίας για άνοιγμα των κεφαλαίων. Αυτή ήταν η θέση που έβαλε στο Συμβούλιο ο κ. Νταβούτογλου. Εν πάση περιπτώσει αυτή ήταν η απάντηση που πήρα, πραγματική ή όχι, αυτό ήταν το πρώτο μήνυμα. Και το δεύτερο μήνυμα ήταν ότι δεν μας πιέζουν, δεν επιμένουν και θέλουν να δουν ποιες είναι οι δικές μας απόψεις. Αυτές ήταν οι θέσεις των Συμβούλων της Καγκελαρίου Μέρκελ, οι οποίες είχαν τεράστια σημασία γιατί αυτές συνεχίστηκαν και στις διαβουλεύσεις του Προέδρου με την ίδια την κα Μέρκελ και με πολλούς άλλους αρχηγούς κατά την παρουσία του εκεί.

Συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ δεν   επετεύχθη  διότι δεν θα επιτρέπετο το άνοιγμα των κεφαλαίων. Βέβαια την ευθύνη δεν θα την έφερε η Κύπρος που απέρριπτε το άνοιγμα των κεφαλαίων, αλλά η ιδία η Τουρκία η οποία θα ήταν εντελώς παράλογη και εντελώς εκτός τάξης διότι είχε υποχρεώσεις, οι οποίες δεν είναι εκ του εκβιασμού που θα μπορούσε να τις εκπληρώσει».

Κληθείς να απαντήσει αν αντιλήφθηκε η ΕΕ ότι το Πρωτόκολλο της Άγκυρας και το διαπραγματευτικό πλαίσιο είναι αποφάσεις δικές τους και όχι μόνο της Κύπρου κι αν αυτό σημαίνει ότι δεν θα τις ξαναβρούμε μπροστά μας, ο κ. Υπουργός είπε: «Εγώ δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι δεν πρόκειται να τα ξαναβρούμε μπροστά μας.   Το έχουν καταλάβει οι εταίροι μας πάρα πολύ καλά. Χρησιμοποίησαν τα ίδια επιχειρήματα- είδατε και τη γραπτή θέση του κ. Τουσκ- όταν είδαν τον κ. Νταβούτογλου και του είπαν ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων. Από εκεί και πέρα αν θα τα βρούμε ή όχι μπροστά μας είναι κάτι που θα εξαρτηθεί και από το πότε και σε ποια διάρκεια θα μπορέσουμε να λύσουμε και το κυπριακό πρόβλημα. Μόνο τότε όλα αυτά τα θέματα φεύγουν από τον ορίζοντά μας εντελώς».

Ερωτηθείς αν μπορούμε να αξιοποιήσουμε το όλο κλίμα υπέρ του Κυπριακού, ο κ. Κασουλίδης είπε: «Σαφέστατα. Μπροστά στην Τουρκία αυτή τη στιγμή βρίσκεται η ανάγκη για επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Έχει αντιληφθεί η Τουρκία με την κίνηση που δοκίμασε να κάνει ότι ακόμα και τη στιγμή της μεγάλης ανάγκης της ΕΕ, η επίλυση του κυπριακού προβλήματος βρίσκεται μέσα στο πλαίσιο των δικών της υποχρεώσεων. Κατά δεύτερο λόγο, το αντικείμενο και το ζητούμενο δεν είναι πώς θα «γωνιάσουμε» την Τουρκία για να χαιρόμαστε πώς την «γωνιάσαμε», αλλά πώς θα βοηθήσουμε το κυπριακό πρόβλημα. Εγώ σας λέω ότι, ένα είναι το σίγουρο, το κυπριακό πρόβλημα θα παραβλάπτετο   έντονα είτε εάν περνούσε το αίτημα της Τουρκίας για τα κεφάλαια, είτε εάν οι εταίροι μας έφερναν εκεί το θέμα του ανοίγματος και απαιτούσαν όλοι οι άλλοι το άνοιγμα και εμείς θέταμε βέτο. Ευτυχώς απεφεύχθη και το ένα και το άλλο.

Σε ερώτηση αν υπάρχει κάποια διασύνδεση του ανοίγματος των κεφαλαίων με οτιδήποτε μέσα στην απόφαση η οποία ανακοινώθηκε   που να βάζει και χρονοδιαγράμματα και να διασύνδεει το ένα με το άλλο, ο Υπουργός Εξωτερικών είπε:   «Πρώτα απ’ όλα στην απόφαση δεν υπάρχει τίποτα που να αφορά και στα δυο. Επαναβεβαιώθηκε η απόφαση του περασμένου Νοεμβρίου για την επαναενεργοποίηση της διαδικασίας της διεύρυνσης και κατά δεύτερο λόγο επιβεβαίωσε η Επιτροπή, εκείνο που λέχθηκε από τον Νοέμβριο, ότι δηλαδή έχει ξεκινήσει και προχωρά η διαδικασία για την επικαιροποίηση των κεφαλαίων για να φτάσουν στο σημείο ανοίγματος χωρίς να προκαταλαμβάνεται η θέση των κρατών μελών».  

Κληθείς να απαντήσει ότι από τη στιγμή που γίνεται η τεχνική εργασία και για τα πέντε κεφάλαια και θα είναι έτοιμοι τέλος της άνοιξης, αρχές του καλοκαιριού για να επαναθέσουν το θέμα και πώς αυτό μας επηρεάζει, ο κ. Κασουλίδης ανέφερε: «Με μόνη διαφορά ότι τεχνικά θα έχει γίνει επικαιροποίηση, αλλά πολιτικά θα εξαρτηθεί πλέον από το τι γίνεται με το Κυπριακό. Πάντως το καλοκαίρι δεν αναμένω ούτε αδιέξοδο ούτε ναυάγιο. Είναι νωρίς για να υπάρξει τέτοια κατάληξη για όλα αυτά τα ζητήματα. Υπάρχει μια αργή πρόοδος στο Κυπριακό, πλην της τελευταίας συνάντησης του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον κ. Ακιντζί, που όπως είδατε από τις δηλώσεις των ηγετών ήταν ευχαριστημένοι.

Στο θέμα ότι αναμένεται εντατικοποίηση των προσπαθειών μέσα στον Μάιο- Ιούνιο, κυρίως τον Ιούνιο, θα το δούμε παρακάτω, αλλά πιστεύω ότι είναι ακόμα γρήγορα   για να καταλήξει κάποιος τον Ιούνιο σε συμπεράσματα».

Καταλήγοντας σε ερώτηση αν υπάρχει περίπτωση  να μην έχουμε κατάληξη της διαδικασίας ως τα τέλη του 2016, ο κ. Υπουργός τόνισε: «Όχι προχωράτε λίγο γρήγορα. Εγώ σας κάνω πρόβλεψη για μέχρι τον Ιούνιο. Από κει και πέρα δεν μπορώ να ξέρω αν θα έχουμε ή όχι κατάληξη. Οι αρχικές εκτιμήσεις είναι ότι ελπίζουμε ότι είναι εφικτό να φτάσουμε στο τέλος εντός του 2016. Πιστεύω ότι θα είναι ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα έτσι και μπούμε στο 2017».