Ομιλία του Κυβερνητικού Εκπροσώπου στον παμπαροικιακό εορτασμό
για τις εθνικές επετείους, χθες στο Λονδίνο
Σεβασμιότατε,
Φίλοι κύριοι πρέσβεις,
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Επιτρέψτε μου κατ’ αρχήν να ευχαριστήσω θερμά την Κυπριακή Ομοσπονδία
Ηνωμένου Βασιλείου για την πρόσκληση να μιλήσω για τις εθνικές επετείους της
25ης Μαρτίου, 1821 και της 1ης Απριλίου, 1955. Είναι ιδιαίτερα τιμητικό να
προσκαλείσαι να μιλήσεις για τις δυο κορυφαίες εθνικές μας επετείους. Ειδικά,
από τον εθνικό φάρο της Κυπριακής Ομοσπονδίας του Ηνωμένου Βασιλείου την οποία
συνέστησαν και λάμπρυναν οι συμπατριώτες μας απόδημοι που βρήκαν καταφύγιο στη
φιλόξενη χώρα της Μεγάλης Βρετανίας.
Ο εορτασμός των δύο επετείων του Ελληνισμού αποκτά μια άλλη βαρύτητα μέσα
σ’ αυτό το περιβάλλον του χώρου σας. Πρέπει να πω πως είμαι ιδιαίτερα ευτυχής
που βρίσκομαι εδώ και απευθύνομαι σε εσάς, διότι εσείς, και αυτό το γνωρίζω από
πρώτο χέρι, αφού είχα την ευλογία να υπηρετήσω για τέσσερα χρόνια ως Γενικός
Πρόξενος στο Λονδίνο, διακρίνεστε για την εθνική προσήλωσή σας στον ένα και
μοναδικό σκοπό, στο πώς να
υπηρετήσετε καλύτερα την πατρίδα μας. Εσείς, οι απόδημοι, χωρίς κομματικές σκοπιμότητες και
ιδιοτελείς επιδιώξεις, και εκφράζοντας άδολη αγάπη προς την Κύπρο, αγωνίζεστε
και έχετε αποδώσει σημαντικά στην προώθηση της εθνικής μας υπόθεσης, όλα αυτά τα
χρόνια που αγωνιζόμαστε για εθνική επιβίωση. Σε αυτό το πλαίσιο, εκ μέρους της
κυπριακής πολιτείας, αλλά και του κυπριακού λαού στο σύνολο του, επιθυμώ δημόσια
να εκφράσω ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη προς όλους τους απόδημους μας.
Τιμούμε σήμερα, με έντονα συναισθήματα θαυμασμού και περηφάνιας τις
κορυφαίες εθνικές επετείους του Ελληνισμού που σημάδεψαν τη νεώτερη ιστορία της
Ελλάδας και της Κύπρου. Πρόκειται για τις επετείους που σηματοδότησαν μια
καινούρια πορεία για την Ελλάδα και για την Κύπρο, αφού ύστερα από έναν επικό
ξεσηκωμό κατάφεραν να κερδίσουν την εθνική τους ανεξαρτησία και ελευθερία.
Γιορτάζοντας την επέτειο του 1821, γιορτάζουμε και τιμούμε τα γεγονότα,
κυρίως, όμως, τα διδάγματά της. Τιμούμε τον ηρωισμό των αγωνιστών και τη θυσία
τους, αλλά και τις αξίες και τα ιδανικά που τους ενέπνευσαν να αφιερώσουν το
υπέρτατο αγαθό, τη ζωή τους.
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 ήταν τρανό παράδειγμα της αγάπης για την
ελευθερία και της αγωνιστικότητας του ελληνικού λαού. Ενός λαού, που είχε
επίγνωση της βαριάς εθνικής κληρονομιάς του και ήθελε με κάθε τρόπο να
αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό που τον έπνιγε. Γι’ αυτό, αψηφώντας κάθε κίνδυνο,
επιδόθηκε σ' έναν αγώνα άνισο και τιτάνιο, όμοιο του οποίου δεν είναι εύκολο να
καταγράψει η ιστορία των λαών.
Τετρακόσια ολόκληρα χρόνια το ένδοξο ελληνικό έθνος, που στο παρελθόν
ήταν ο φωτοδότης της ανθρωπότητας, έζησε κάτω από το ζυγό ενός ανελέητου και
βάναυσου κατακτητή. Βασανίστηκε, υπέφερε, αλλά δεν έχασε στιγμή την ελπίδα και
την προσδοκία της εθνικής του αποκατάστασης. Η ψυχή του Έλληνα δεν υποδουλώθηκε
και το πνεύμα του δε λύγισε ποτέ.
Στις 25 του Μάρτη του 1821, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε στην Αγία
Λαύρα τη σημαία της επανάστασης. Εκεί, μπροστά στην Ωραία Πύλη, δόθηκε ο Ιερός
Όρκος, «Ελευθερία ή Θάνατος».
Η συμμετοχή των Ελλήνων ήταν παλλαϊκή. Οι επαναστάτες αποδεικνύουν ότι
είναι άξιοι απόγονοι των πολεμιστών του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας. Έχουν
συναίσθηση ότι είναι συνεχιστές της ελληνικής παράδοσης και μάχονται με μοναδική
τους επιδίωξη τη λευτεριά.
Δεν έμεινε γωνιά της ελληνικής γης που να μην γνώρισε τη δόξα. Δεν έμεινε
σπιθαμή της που δεν βάφτηκε στο αίμα. Η ελληνική λευτεριά ξεπήδησε περήφανη μέσα
από ερείπια και θρήνους, καπνούς και αίμα, από τα κόκαλα των Ελλήνων τα
ιερά.
Εκατόν τριάντα τέσσερα χρόνια μετά από το έπος του 1821, επαναλαμβάνεται
το ίδιο ιστορικό εγχείρημα, με τη νέα κυπριακή γενιά να γράφει τη δική της
εποποιία.
Ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ ενάντια στο αποικιακό καθεστώς βασίστηκε στην
πλατιά λαϊκή στήριξη, ιδιαίτερα από τη νεολαία μας. Η στέρηση της ελευθερίας, η
καταπίεση, η αδικία, η απάνθρωπη συμπεριφορά, ήταν φυσικό να υποχωρήσουν μπροστά
στον δυναμισμό και τη θέληση ενός λαού που αγωνιζόταν για ό,τι ιερότερο είχε,
την Πατρίδα και την Ελευθερία.
Τα αμούστακα νιάτα της Κύπρου έδωσαν ό,τι πιο πολύτιμο διέθεταν, τη ζωή
τους, για ένα όραμα οικουμενικό, τον πόθο για ελευθερία. Δεν υπολόγισαν ισοζύγια
δυνάμεων και «πήραν ανηφοριές και μονοπάτια να βρουν τα σκαλοπάτια που παν στη
λευτεριά».
Η ατελεύτητη και αδιάκοπη πορεία του Ελληνισμού μέσα στο χρόνο και την
ιστορία, σημαδεύεται από αξεπέραστες πράξεις μεγαλείου και θυσίας. Ο Μαραθώνας
οδηγεί στις Θερμοπύλες κι αυτές οδηγούν στα Δερβενάκια και το Μεσολόγγι. Στο
Κιλκίς και την Πίνδο, στο Μαχαιρά, το Δίκωμο και το Λιοπέτρι.
Ήρωες έζησαν σε κάθε εποχή στην Ελλάδα και μεγαλούργησαν στους διάφορους
αγώνες για να ελευθερωθούν ελληνικά χώματα και εδάφη. Ήρωες ήσαν και τα δικά μας παιδιά, τα
παιδιά της Κύπρου, που την 1η Απρίλη του 1955 απάντησαν «παρών» στη φωνή της
ιδιαίτερης τους πατρίδας και με την παλικαριά βαθιά ριζωμένη στο είναι τους και
την αγάπη για λευτεριά κληρονομημένη από γενιά σε γενιά, άρπαξαν τα άρματα,
πολέμησαν μιαν αυτοκρατορία χωρίς να λογαριάζουν αριθμούς κι έγραψαν σελίδες
δόξας και ηρωισμού.
Στην Κύπρο, ο Αυξεντίου, ο Μάτσης, ο Παλληκαρίδης και τόσοι άλλοι,
ζωντάνεψαν το ελληνικό μεγαλείο του Κολοκοτρώνη, του Διάκου, του Παπαφλέσσα. Ο
κυπριακός λαός ζωντάνεψε το μεγαλείο του αδελφού ελληνικού λαού.
Τιμώντας σήμερα τις εθνικές επετείους της 25ης Μαρτίου και της 1ης
Απριλίου, δεν αρκεί μόνο να αναφερόμαστε απλά στα γεγονότα, αλλά επιβάλλεται να
παίρνουμε τα σωστά μηνύματα εκείνων των αγώνων και, ταυτόχρονα, να καταλήγουμε
στα ουσιώδη και αναγκαία συμπεράσματα για το δικό μας αγώνα.
Οι εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες του ‘21 και του ‘55 διδάσκουν ότι
ενωμένες οι δυνάμεις ενός λαού μπορούν πολύ πιο εύκολα και αποτελεσματικά να
επιτύχουν τους στόχους τους. Μακριά από ακραίες εξάρσεις, που καμιά σχέση δεν
έχουν με τον αγνό πατριωτισμό, θα συνεχίσουμε να προβάλλουμε το δίκαιο του αγώνα
μας και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μέχρι την τελική δικαίωση.
Οι εθνικοαπελευθερωτικοί μας αγώνες δίνουν ακόμα το μήνυμα για τη σημασία
και την αναγκαιότητα της ενότητας. Η επανάσταση του ‘21 και ο
εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ πέτυχαν, διότι ο στόχος ήταν κοινός για
όλους τους Έλληνες: να φύγει ο δυνάστης, να καταλυθεί η σκλαβιά, να ελευθερωθεί
η πατρίδα.
Η απόδοση τιμής σε όσους προέταξαν το ανάστημά τους υπερασπιζόμενοι την
τιμή και την ακεραιότητα της πατρίδας, αποτελεί διαχρονικό χρέος προς την
ιστορία μας, σταθερή υπόμνηση της ανεξόφλητης ευθύνης μας και παντοτινή οφειλή
προς τους ήρωες και μάρτυρες της ελευθερίας.
Σήμερα, δεκάδες χρόνια από τη θυσία των ηρώων μας, αναλογιζόμαστε τις
δικές μας ευθύνες, και δίνουμε την υπόσχεση ότι συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο
δρόμο που εκείνοι χάραξαν με τελικό και αδιαπραγμάτευτο προορισμό μας την
ελευθερία, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας. Δίνουμε την
υπόσχεση ότι με εφόδιά μας την ενότητα και την ομοψυχία συνεχίζουμε να
αγωνιζόμαστε για τη διεκδίκηση της εθνικής μας αξιοπρέπειας και των απαράγραπτων
δικαιωμάτων του λαού μας που βάναυσα παραβιάζονται από τη βία και την αλαζονεία
της τουρκικής κατοχής.
Για 42 χρόνια, οι τραγικές συνέπειες της τουρκικής επιδρομής και της
συνεχιζόμενης κατοχής παραμένουν αναλλοίωτες: Οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι
εγκλωβισμένοι, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών
ελευθεριών του κυπριακού λαού αποτελούν τα αδιάσειστα τεκμήρια της συνεχιζόμενης
διεθνούς παρανομίας εις βάρος της Κύπρου.
Δεν μπορεί να είναι αυτή η
μοίρα μας. Η ιστορική μας ευθύνη είναι να αποκαταστήσουμε την ιστορική συνέχεια
στον τόπο μας.
Στο διάστημα που διανύουμε έχουμε, από το Μάιο του 2015, εμπλακεί σε ένα
νέο διάλογο προκειμένου να επιτύχουμε τον τερματισμό της κατοχής, την επανένωση
της πατρίδας μας, προκειμένου να την απαλλάξουμε από τα κατοχικά στρατεύματα,
και να διαμορφώσουμε συνθήκες ειρήνης
και προοπτικής για το μέλλον.
Υπάρχουν σήμερα κάποια δεδομένα που ενδεχομένως να δημιουργούν τις
συνθήκες για ένα θετικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν εκείνα τα κίνητρα που μια
ορθολογιστικά σκεπτόμενη Τουρκία μπορεί να αντιληφθεί τα οφέλη και για την ίδια,
από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού.
Δεν υπάρχει ταυτόχρονα αμφιβολία πως τα προβλήματα που συναντούμε και θα
συναντήσουμε θα είναι μεγάλα. Από δικής μας πλευράς, παραμένουμε σοβαροί,
συγκρατημένα αισιόδοξοι και συνεπείς ως προς την ανάγκη για σκληρή δουλειά και
σκληρή διαπραγμάτευση προς την κατεύθυνση τερματισμού της κατοχής, προς επίτευξη
του στόχου να παραδώσουμε στη νέα γενιά μια πατρίδα απαλλαγμένη από στρατούς
κατοχής και διαχωριστικές γραμμές. Οφείλουμε να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας
μια χώρα ασφαλή και ευημερούσα.
Μετά από τόσα χρόνια απογοητεύσεων είναι φυσιολογικό κάποιοι συμπολίτες
μας να αντιμετωπίζουν και αυτή την προσπάθεια με επιφύλαξη. Άλλωστε, δεν είναι η
πρώτη φορά που μιλήσαμε για ευκαιρίες επίλυσης του Κυπριακού οι οποίες,
δυστυχώς, ναυάγησαν. Οφείλουμε, ωστόσο, όλοι να κρατήσουμε ψηλά το επίπεδο του
διαλόγου, χωρίς χαρακτηρισμούς και αφορισμούς. Να αναγνωρίσουμε πως όλοι
αγωνιζόμαστε για το καλό αυτής της πατρίδας. Εξάλλου, κανείς δεν επιθυμεί ή δεν
θα πρέπει να επιθυμεί περισσότερο από μας, τον τερματισμό της κατοχής και την
επανένωση της πατρίδας μας, αφού είναι η δική μας γη υπό κατοχή.
Σε αυτό το πλαίσιο, το μήνυμα προς όλα τα κόμματα και προς το σύνολο του
κυπριακού λαού είναι ότι, μια λύση στο πλαίσιο στο οποίο γίνεται ο διάλογος, θα
είναι επιτυχία για όλους μας, ενώ μια ενδεχόμενη αποτυχία θα είναι κάτι αρνητικό
για όλους. Για αυτό, το κάλεσμα προς όλους, από εδώ, την Παροικία μας στο
Λονδίνο που για τόσα χρόνια προσφέρει ανιδιοτελώς, είναι να εργαστούμε όλοι
μαζί, συλλογικά, έτσι ώστε να καταλήξουμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα που να
τερματίζει επιτέλους την κατοχή της πατρίδας μας.
Να καταλήξουμε σε ένα σχέδιο λύσης που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες
του κυπριακού λαού, έτσι ώστε να έχει και ένα θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα.
Εξάλλου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε καμία περίπτωση δεν θα θέσει ενώπιον του
λαού ένα σχέδιο με το οποίο ο ίδιος δεν συμφωνεί και δεν ανταποκρίνεται κατ’
επέκταση και στις προσδοκίες του κυπριακού λαού τις οποίες γνωρίζει και
συμμερίζεται απόλυτα.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι λανθασμένη η επιλογή να τοποθετούμαστε από
τώρα, ενδεχομένως για εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων ή/και άλλων επιδιώξεων, με ένα
"ναι" ή με ένα "όχι" σε ένα σχέδιο το οποίο δεν έχουμε ενώπιον μας.
Αυτήν την ώρα της εθνικής μνήμης, αποτιμώντας τη θυσία των ηρώων,
οφείλουμε να αναλογιστούμε τις δικές μας ιστορικές ευθύνες και το χρέος μας προς
την πατρίδα.
Ηθική μας επιταγή και φόρος τιμής τόσο απέναντι στους ήρωες του ’21 και
του 1955-‘59, είναι να σταθούμε με ευλάβεια μπροστά στο παράστημά τους, να
αντλήσουμε διδάγματα από τη θυσία τους και ενωμένοι και συνεργαζόμενοι να
διεκδικήσουμε την επανένωση της πατρίδας μας.
