Ομιλία
του Επιτρόπου Προεδρίας κ. Φώτη Φωτίου
στην τελετή παράδοσης παραλαβής οστών έξι Ελλαδιτών πεσόντων
Με
την καρδιά και την ψυχή μας να αναταράσσονται από το δέος και τη συγκίνηση των
ιστορικών αυτών στιγμών, παραδίδουμε επίσημα σήμερα στους προσφιλείς τους, και
την Ελλάδα μας, τα ιερά οστά έξι πεσόντων στους μακρούς αγώνες για την προάσπιση
της ελευθερίας της πατρίδας μας.
Ο αποχαιρετισμός είναι πικρός γιατί η θυσία εκατοντάδων και χιλιάδων
συμπατριωτών μας σε όλους αυτούς τους μακρούς και άνισους αιματηρούς αγώνες,
παραμένει αδικαίωτη.
Η Κύπρος εξακολουθεί να υποφέρει από την τουρκική κατοχή. Τα ιερά και τα
όσια μας καταπατούνται ακόμα από το βάρβαρο εισβολέα, ενώ 42 χρόνια μετά το
μαύρο καλοκαίρι του 1974 συνεχίζουμε να σκάβουμε αναζητώντας τα λείψανα πέραν
των χιλίων ηρώων και μαρτύρων μας.
Ναι, πέραν των χιλίων παραμένουν αγνοούμενοι, με πολλούς από τους
συγγενείς τους να ολοκληρώνουν τον κύκλο της ζωής τους με ανοικτές ακόμα τις
πληγές τους από τον πόνο και την αγωνία της εξαφάνισης των αγαπημένων τους.
Και όπου και όταν επιτυγχάνουμε να εντοπίζουμε λείψανα και να
διακριβώνουμε την ταυτότητα τους, ο επίλογος είναι πάντα το ίδιο τραγικός:
Παραδίδουμε στους συγγενείς για την ταφή ένα μικρό κασόνι με λείψανα, πολλές
φορές ένα μικρό μέρος τους, ακόμα και ένα μόνο οστό, για να κλάψουν γύρω του και
να κατευοδώσουν τον αγαπημένο τους, προσευχόμενοι στον Κύριο όπως αναπαύσει τη
ψυχή του και την τοποθετήσει εκεί που δεν υπάρχει πόνος ή λύπη ή στεναγμός, αλλά
μόνο ζωή ατελείωτη.
Το
θέμα των αγνοουμένων είναι η τραγικότερη από τις πτυχές του κυπριακού
προβλήματος. Δυστυχώς, δεν υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια η απαιτούμενη συνεργασία
για επίλυσή του από την τουρκική πλευρά. Μόλις φέτος υπήρξε η απόφαση από το
στρατό κατοχής για το άνοιγμα 30 έως 35 σημείων εντός των λεγόμενων στρατιωτικών
ζωνών, όπου πιθανό να εντοπιστεί σε διάστημα μιας τριετίας αριθμός λειψάνων
αγνοουμένων. Πόσοι και ποιοι θα διαφανεί στην πορεία. Τι γίνεται όμως με όλους
τους άλλους; Γιατί η σιωπή και η προσπάθεια απόκρυψης της αλήθειας; Γιατί,
ακόμα, και αυτή η ένοχη καθ’ όλα σκόπιμη μετακίνηση των οστών μιας πλειάδας
αγνοουμένων από τους αρχικούς τάφους σε άλλα, άγνωστα μέχρι στιγμής,
σημεία;
Αυτά
είναι ερωτήματα που για δεκαετίες τώρα βασανίζουν τις ψυχές των συγγενών για
τους αγαπημένους τους. Μέχρι πότε θα γίνεται αυτό; Η δική μας πλευρά καταβάλλει
κάθε προσπάθεια για τερματισμό της τραγωδίας που βιώνουν καθημερινά οι
οικογένειες. Οι προσπάθειές μας θα συνεχιστούν, τόσο μέσω της Διερευνητικής
Επιτροπής, όσο και σε κυβερνητικό επίπεδο, με προσωπικές ενέργειες και του
Προέδρου της Δημοκρατίας.
Πρέπει να το καταστήσουμε σαφές: Μόνο αν η τουρκική πλευρά αποφασίσει να
συνεργαστεί ειλικρινά, τότε ίσως δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τερματισμό
της τραγωδίας και του δράματος που για δεκαετίες βιώνουν καθημερινά οι
οικογένειες των αγνοουμένων.
Αναμένουμε έστω και τώρα από την Τουρκία να προβεί σε συγκεκριμένες
ενέργειες και πράξεις: Να ανοίξει σε ερευνητές τα αρχεία του τουρκικού στρατού,
να υποδείξει τους μαζικούς χώρους που τάφηκαν οι νεκροί μας μετά από
περισυλλογές που έγιναν από τα πεδία των μαχών, να αποκαλύψει τους νέους χώρους
που επανατάφηκαν τα λείψανα που σκόπιμα μετακινήθηκαν από τους πρωτογενείς
τάφους από τον τουρκικό στρατό. Η Τουρκία πρέπει επιτέλους να επιδείξει έμπρακτα
τον σεβασμό της στο διεθνές δίκαιο και στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η σημερινή τελετή στο χώρο αυτό του Γενικού Επιτελείου της Εθνικής
Φρουράς, όπου εκτός της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου υπηρέτησαν όλα τούτα τα χρόνια
γενναίοι αξιωματικοί και άνδρες που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην εκτέλεση του
ιερού καθήκοντος προς την πατρίδα, είναι μεστή μηνυμάτων και νοημάτων κοινών
προσανατολισμών και στόχων. Η υπερτρισχιλιετής κοινή ιστορία μας δεν
παραγνωρίζεται ποτέ. Μόνο που εμάς η μοίρα μας έταξε να φυλάμε πάντα Θερμοπύλες
στην εσχατιά αυτή, αιώνες τώρα, «από το χρέος μηδέποτε κινούντες» προασπιζόμενοι
ιερά και όσια που καταδηλούν κοινή ταυτότητα και ρίζες.
Έλληνες αδελφοί,
Τούτα εδώ τα κόκκαλα που σας παραδίδουμε, είναι βγαλμένα από το όμαιμο
και ομόθρησκο πάθος των Ελλήνων της Κύπρου για την ελευθερία. Αυτή τη στιγμή, οι
ψυχές των πεσόντων φτερουγίζουν γύρω μας και το πλατάγιασμα τους μοιάζει με
πυρρίχιο εθνεγερσίας.
Ο Ελληνισμός της Κύπρου αισθάνεται ευγνωμοσύνη και τιμή γιατί κρουνοί
αίματος ελλαδικού χύθηκαν από το θυσιαστήριο της ιερής παρακαταθήκης των
προγόνων μας και πότισαν τα χώματα του νησιού μας. Και όλα θυμίζουν την κοινή
παράδοση των ακριτικών τραγουδιών, με τον Διγενή να αδράχνει την κορυφή του
Πενταδακτύλου και με «ίδιο αίμα και όμοια ψυχή» να μάχεται κατά βαρβάρων.
Και «η γης να τονε τρομάζει»…
Ευλογημένοι γονείς και συγγενείς των πεσόντων,
Η Κύπρος υποκλίνεται μπροστά σας. Και, για σας, προσεύχεται την εκ Θεού
παρηγορία και, για τα παιδιά σας, της ψυχής τους το γαλήνεμα.
Με όλη την αναγνώριση που τους αξίζει και τον πλήρη σεβασμό και
ευγνωμοσύνη της Κυπριακής Πολιτείας, καθώς και την ένθερμη αγάπη όλων μας,
παραδίδουμε σήμερα για μεταφορά και ταφή στα πάτρια εδάφη:
·
Ένα
μικρό οστό που ταυτοποιήθηκε ως ανήκοντα στον Συνταγματάρχη Σωτήριο Σταύρου που
τον Αύγουστο του 1974 υπηρετούσε στο 361 Τάγμα Πεζικού. Το οστό εντοπίστηκε από
τη ΔΕΑ σε μαζικό τάφο που έτυχε σκόπιμης επέμβασης στην τοποθεσία Κορνόκηπου
κοντά στη Χαλεύκα. Ο Συνταγματάρχης Σταύρου θεάθηκε για τελευταία φορά στις 15
Αυγούστου 1974. Το τάγμα του έδωσε σφοδρές μάχες με τον Αττίλα κατά την έναρξη
της δεύτερης φάσης της Τουρκικής εισβολής.
·
Των
στρατιωτών της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου Δημήτριου Τσούκα και Ζαχαρία Καρδάρα, οι
οποίοι κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους απήχθηκαν και εκτελέστηκαν από
εξτρεμιστές Τουρκοκύπριους, ο πρώτος στις 3 Φεβρουαρίου 1965 και ο δεύτερος στις
2 Φεβρουαρίου 1966. Τα λείψανα τους βρέθηκαν από τη ΔΕΑ σε τοποθεσία του
τουρκοκυπριακού χωριού Χαμίτ Μάνδρες στις παρυφές του Πενταδακτύλου.
·
Του
Έφεδρου Ανθυπασπιστή καταδρομέα Νικόλαου Καβροχωριανού που συμμετείχε στην
ηρωική αποστολή των ΝΟΡΑΤΛΑΣ, το βράδυ της πρώτης ημέρας της Τουρκικής εισβολής.
Μέρος των λειψάνων του ταυτοποιήθηκαν μετά την εκταφή τους από το στρατιωτικό
κοιμητήριο Λακατάμειας.
·
Των
Έφεδρων Ανθυπασπιστών Θεοφάνη Λουκάκη και Νικολάου Τσιγκαρόπουλου, οι οποίοι
έπεσαν κατά την επική αντίσταση που πρόβαλε η Ελληνική Δύναμη Κύπρου κατά του
επιτιθέμενου Τούρκου εισβολέα στην περιοχή του κατεχόμενου τώρα στρατοπέδου της
Δύναμης. Τάφηκαν επίσης στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας και πρόσφατα
έγινε η ταυτοποίηση των λειψάνων τους.
Κύριε Αναπληρωτή Υπουργέ Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας,
Εκ
μέρους και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη, παρακαλώ
μεταφέρετε στη Μητρόπολη του Ελληνισμού τα ειλικρινή συναισθήματα της απέραντης
τιμής και ευγνωμοσύνης μας, όπως και τις θερμότερες των ευχαριστιών μας για τη
διαρκή συμπαράσταση και συστράτευση στον αγώνα που διεξάγουμε για επιβίωση και
δικαίωση.
Ο τερματισμός της κατοχής και του εποικισμού, η επανένωση της Κύπρου και
η διασφάλιση της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών
όλων ανεξαίρετα των Κυπρίων, μέσω μιας δίκαιης και λειτουργικής λύσης, είναι η
βασική επιδίωξη και ο αμετάθετος στόχος μας. Πιστεύουμε πως οι δυνατότητες
υπάρχουν, αλλά αυτό εναπόκειται περισσότερο στην Τουρκία, η οποία επιβάλλεται να
εγκαταλείψει τις πάγιες διχοτομικές της θέσεις και να λάβει τις αποφάσεις που θα
μας οδηγήσουν σε μια νέα εποχή που θα υπόσχεται και θα εγγυάται την ελευθερία,
την ασφάλεια και την ευημερία όλων των κατοίκων της πατρίδας μας.
Έτσι θα δικαιωθεί και η θυσία του συνόλου των ηρώων και μαρτύρων μας.
Ευχόμαστε αυτή η ημέρα να μην αργήσει.
