Δηλώσεις
του Υπουργού Εξωτερικών κ. Ιωάννη Κασουλίδη
στο
Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ
Υπέρ
της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ τάσσεται η Κυπριακή Δημοκρατία, νοουμένου ότι η
Τουρκία εκπληρεί τις υποχρεώσεις της και τις αποφάσεις των Σωμάτων της ΕΕ,
υπογράμμισε ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης. Μιλώντας σήμερα στο
Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ, ο κ. Κασουλίδης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις
εξελίξεις στη διεθνή σκηνή και την κινητικότητα που παρατηρείται όσον αφορά την
ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας.
Συγκεκριμένα,
ο κ. Υπουργός απάντησε σε ερωτήσεις ως ακολούθως:
Ερώτηση:
Έχει διαμορφωθεί ένα σκηνικό, όπως γίνεται συνήθως στις διεθνείς σχέσεις, όπου
δεν προβλέπονται κάποιες εξελίξεις, και ξαφνικά η Τουρκία ξαναμπήκε σε τροχιά
Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξαναζεσταθήκαν οι σχέσεις της με την Ευρώπη, γιατί η Ευρώπη
την έχει ανάγκη αυτόν τον καιρό για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με το
μεταναστευτικό. Αυτά όλα, όμως, μας επηρεάζουν, γιατί είναι στη μέση η
διαδικασία για επίλυση του Κυπριακού και γιατί εμείς έχουμε μπλοκάρει κεφάλαια
και θα πιεστούμε – λένε – τώρα να κάνουμε υποχωρήσεις για να προχωρήσει ο
ενταξιακός διάλογος. Είναι πιο ανίσχυρα τα χαρτιά μας, η θέση μας, ή μήπως
υπάρχουν κι άλλες ερμηνείες;
Απάντηση:
Η Τουρκία έχει μια γεωγραφική θέση ιδιαίτερα σημαντική, την οποία γνωρίζουμε,
και ανέκαθεν, από τον καιρό που γνωρίζουμε το κυπριακό πρόβλημα, αυτήν την
γεωγραφική, γεωπολιτική θέση την εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο, είτε έτσι είτε
αλλιώς. Είτε όταν ήταν η περίοδος της Σοβιετικής Ένωσης και ο ρόλος της, το
υπογάστριό της, είτε μετά τη Σοβιετική Ένωση για διάφορες περιπτώσεις.
Βρισκόμαστε
τώρα μπροστά στη μεγάλη, δραματική κρίση του μεταναστευτικού. Και στο
μεταναστευτικό, εκεί που η Τουρκία φιλοξενούσε πάνω από 2 εκ. πρόσφυγες, ξαφνικά
αυτοί ξαμοληθήκαν δια της Ελλάδας – να βλέπουμε και το πρόβλημα της Ελλάδας –,
προς την Ευρώπη. Εάν νομίζουν, που όπως φαίνεται νομίζουν, τα ευρωπαϊκά κράτη
ότι θα σωθούν από αυτήν τη μεταναστευτική κρίση με το να εξευμενίσουν την
Τουρκία, είναι δική τους ευθύνη και μπορούν να κάνουν τις επιλογές τους.
Ερώτηση:
Οι εταίροι μας.
Απάντηση:
Οι εταίροι μας, ασφαλώς. Υπάρχει και το γενικότερο θέμα της διεύρυνσης της ΕΕ
και οι προθέσεις που υπάρχουν όσον αφορά την ένταξη της Τουρκίας στους κόλπους
της ΕΕ. Εμάς επίσημα η θέση μας είναι υπέρ της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ με
τους γνωστούς λόγους που είχαμε πάντα. Νοουμένου, δηλαδή, ότι εκπληρεί τις
υποχρεώσεις της, ότι εκπληρεί τα όσα αποφασίζονται από Συμβούλια της ΕΕ.
Η
Τουρκία, για μας, θα ήταν προτιμότερο να ενταχθεί στην ΕΕ παρά να είναι εκτός.
Κι όμως, πάρα πολλά ευρωπαϊκά κράτη δεν έχουν αυτήν την άποψη. Εάν τώρα θέλουν
να την αλλάξουν και θέλουν να επισπεύσουν την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας,
πολύ ευχαρίστως, ο δρόμος είναι ανοικτός, νοουμένου ότι η Τουρκία εκπληρεί τις
υποχρεώσεις της και νοουμένου ότι τηρεί τα όσα αποφασίζονται από τα Συμβούλια
της ΕΕ. Εμείς, σαν Κύπρος, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, πώς μπορούμε να
ξεπαγώσουμε κεφάλαια που έχουν παγώσει κάτω από τις γνωστές συνθήκες από το
2004; Πώς μπορούν να ξεπαγώσουν αυτά τα κεφάλαια; Το πάγωμα έγινε για
συγκεκριμένους λόγους. Οι λόγοι αυτοί δεν έχουν αρθεί.
Ασφαλώς,
εάν τα πράγματα αλλάξουν κατά τους προσεχείς μήνες, θα αλλάξει και η δική μας
στάση. Πώς θα αλλάξουν; Συναρτάται με πρόοδο στο κυπριακό πρόβλημα, συναρτάται
με άλλες ενέργειες, διότι εμείς ποτέ δεν λέμε ότι εάν η ΕΕ ζητήσει από την
Τουρκία να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, εάν αρθούν οι λόγοι, για τους οποίους
έχουμε κλείσει κεφάλαια, είμαστε ανοικτοί να αλλάξουμε τη θέση μας. Επί του
παρόντος, δεν μπορούμε να πούμε κάτι τέτοιο.
Ερώτηση:
Επομένως, τι πιέσεις θα μας ασκηθούν για να ξεπαγώσουμε τα κεφάλαια; Όταν εμείς
τα ξεπαγώσαμε για λόγους που έχουν να κάνουν με τη μη τήρηση και τη μη εφαρμογή
αποφάσεων της ίδιας της ΕΕ από την Τουρκία. Υποχρεώσεις που έθεσαν στην Τουρκία
τα ίδια τα όργανα τις ΕΕ.
Απάντηση:
Ακριβώς. Ασφαλώς, τώρα παρατηρούμε ότι όταν επισκέφθηκε η κα Μέρκελ την Τουρκία,
ήταν προσεκτική όσον αφορά την Κύπρο. Το ότι έγιναν προσπάθειες και στο παρελθόν
να ανοίξουν τα περιβόητα κεφάλαια 23 και 24, με το δικαιολογητικό πολλών εταίρων
ότι, ανοίγοντας αυτά τα κεφάλαια, που αφορούν τη δικαιοσύνη, τις ελευθερίες, τα
ανθρώπινα δικαιώματα, θα μπορούσε να μπει σε έναν διάλογο η Τουρκία με την ΕΕ,
ακριβώς για τα θέματα για τα οποία κατηγορείται ότι παραβιάζει, και ότι αυτό θα
επέτρεπε – αυτό ήταν το επιχείρημα-, μέσα από αυτόν τον διάλογο, να δοκιμαστεί η
Τουρκία κατά πόσον πράγματι επιθυμεί να είναι ευρωπαϊκή χώρα που ανταποκρίνεται
στο ευρωπαϊκό κεκτημένο όσον αφορά τους τομείς αυτούς ή όχι. Σε αυτό το
επιχείρημα εμείς στο παρελθόν αντισταθήκαμε. Και πέρσι έγινε προσπάθεια, γύρω
από το τραπέζι, η συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων μου ακολουθούσε αυτήν τη
γραμμή ότι το άνοιγμα αυτών των κεφαλαίων δεν είναι επιβράβευση της Τουρκίας,
αλλά απεναντίας την θέτει ενώπιον των ευθυνών της. Εμείς θέσαμε σθεναρά την
αντίδρασή μας και τη διαφωνία μας και δεν πέρασε. Ξαναγίνεται τώρα η
προσπάθεια.
Ερώτηση:
Με τα ίδια επιχειρήματα; Ακούτε πάλι τα ίδια επιχειρήματα από τους συναδέλφους
σας;
Απάντηση:
Ασφαλώς. Και εδώ προστίθεται το επιχείρημα τη διαχείρισης του μεταναστευτικού,
γιατί κι αυτό είναι συγγενές με αυτά τα δύο κεφάλαια. Μέχρι το τέλος του χρόνου
δεν αναμένω εξελίξεις, από ότι βλέπετε οι διαδικασίες όπως έρχονται οι
πληροφορίες, είναι για τις αρχές του επόμενου χρόνου. Ας ελπίσουμε ότι μέχρι
τότε οι εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό, το μεταναστευτικό, τη συμπεριφορά της
Τουρκίας, θα αλλάξουν.
Ερώτηση:
Οπότε μπορεί, εάν έχουμε εξελίξεις στο Κυπριακό, αυτό το βέτο που κρατάμε να
γίνει πραγματικό χαρτί, να το παίξουμε κι εμείς στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων, προκειμένου να ασκηθούν πιέσεις στην Τουρκία. Γιατί η Τουρκία
παρουσιάζει μια εικόνα τώρα ότι θέλει λύση του Κυπριακού και ότι εμείς δεν
θέλουμε, κι ότι αν μέχρι τον Μάρτη δεν λυθεί, δεν υπάρξει συμφωνία, τότε να την
απαλλάξουν από τις ευθύνες της, διότι αυτή θα ήθελε λύση και θα έχουμε εμείς την
ευθύνη ότι η διαπραγμάτευση δεν κατέληξε σε λύση.
Απάντηση:
Η λογική δεν είναι ότι έφθασε ο Μάρτης, δεν έχει λυθεί το Κυπριακό, πέφτει η
καρμανιόλα των υποχρεώσεων της Τουρκίας και αίρονται οι οποιεσδήποτε
επιφυλάξεις. Εξαρτάται τι έχουμε κάνει από σήμερα μέχρι τον Μάρτη όσον αφορά το
Κυπριακό, εξαρτάται πού θα βρίσκεται το Κυπριακό τον Μάρτη: Θα βρίσκεται στο
σημείο που βρίσκεται τώρα; Θα έχει σχηματιστεί μια περαιτέρω πρόοδος, η οποία να
δικαιολογεί ότι φτάσαμε μέχρι εκεί και χρειαζόμαστε κι άλλο χρόνο για την
επιδίωξη μιας ποιοτικής λύσης; Το έχει πει και ο κ. Άιντε ότι έχει περισσότερη
σημασία η ποιότητα του τι θα καταλήξουμε, παρά ο χρόνος μέσα στον οποίο θα
καταλήξουμε.
Ερώτηση:
Εμείς τα έχουμε δαιμονοποιήσει βεβαίως αυτά και όταν ακούμε για
χρονοδιαγράμματα, είναι λες και μας εμφανίζουν τον «μπαμπούλα». Λες κι όταν
κάνεις οτιδήποτε δεν βάζεις χρονοδιαγράμματα, εμείς έπρεπε να τα βάζουμε ίσως,
όχι οι άλλοι.
Απάντηση:
Να σας κάνω μια διόρθωση στο σχόλιο σας. Κατ’ εμένα, το να πει και να προβλέψει
κάποιος ότι η όλη διαδικασία έτσι όπως πάει, διότι αυτό έχει σημασία, μπορεί να
τελειώσει μέχρι τον Μάρτη, δεν είναι έγκλημα. Εμείς λέμε ότι, αν συνεχίσει να
πηγαίνει έτσι όπως πάει, μάλλον είναι απίθανο να τελειώσει μέχρι τον Μάρτιο. Ως
εδώ.
Αλλά
εκείνο που διορθώνω, είναι ότι πρόκειται περί της πιο σοβαρής απόφασης που
καλούνται οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων να πάρουν, διότι επαναλαμβάνω, εκείνο που
λέω κατά κόρον, ότι ενώπιον του λαού δεν πρόκειται να τεθεί οτιδήποτε που δεν θα
έχει προηγουμένως συμφωνηθεί και μονογραφηθεί από τους δύο ηγέτες.
Επομένως,
οι δύο ηγέτες πρέπει τώρα που παίρνουν αποφάσεις να έχουν την άνεση, την
ευχέρεια, να μπορούν να τις παίρνουν και όχι να τους παρεμποδίζει στο πίσω μέρος
του μυαλού τους ένα τεχνητό χρονοδιάγραμμα που τελειώνει τον Μάρτη ή τον Απρίλη.
Πρώτα η ποιότητα, όπως είπαμε, και μετά ο χρόνος.
Ερώτηση:
Παραμένετε αισιόδοξος κ. Κασουλίδη;
Απάντηση:
Στον πολιτικό μου λόγο, είναι την ελπίδα που θέλω να ενισχύσω παρά τον φόβο.
Γιατί το Κυπριακό μπορεί να μετατραπεί σε ένα θέμα ακατάσχετης κινδυνολογίας και
από τους μεν που συζητούν και από τους δε που δεν συζητούν. Δηλαδή, να συζητούν
περί φόβου. Οι μεν να λένε «αν δεν λυθεί τώρα σημαίνει διχοτόμηση, καταστροφή,
αναγνώριση, κτλ». Αυτό είναι κινδυνολογία, όπως κινδυνολογία είναι να μην γίνουν
αποδεκτά αυτά που πάνε να συμφωνήσουν οι ηγέτες, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να
καταρρεύσουν. Εγώ θέλω την ελπίδα στον κόσμο μας, διότι υπάρχει αυτήν την στιγμή
μια ευκαιρία, κατά τη δική μου άποψη, μια από τις καλύτερες ευκαιρίες που
υπήρχαν για πολλά χρόνια στο Κυπριακό, και ας μην επικεντρώσουμε στο θέμα στο
πρόσωπο του Ακιντζί. Διότι ορισμένοι αυτό προσπαθούν να κάνουν. Ας συγκριθεί η
περίοδος αυτή με την περίοδο Ντενκτάς, με την περίοδο Έρογλου, για να
αντιληφθούμε γιατί αυτή η περίοδος είναι από τις καλύτερες, με καλύτερες
προοπτικές, με ελπίδα να λύσουμε το πρόβλημα.
Ερώτηση:
Επιστρέφοντας στη συζήτηση για τα ενταξιακά κεφάλαια, είμαστε έτοιμοι να δώσουμε
τη συγκατάθεσή μας, ή δεν έχουμε περιθώριο να ασκήσουμε βέτο για άνοιγμα
κεφαλαίων, όπως το κεφάλαιο 17;
Απάντηση:
Το 17 δεν έχει μπλοκαριστεί από την Κυπριακή Δημοκρατία, διότι δεν έχει καμία
συγγένεια με την άρνηση της Τουρκίας και την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της
Άγκυρας. Στην Αθήνα, είχα πει ότι οι λόγοι δεν έχουν αρθεί και ξεκίνησε μια
συζήτηση για το Πρωτόκολλο 10, το οποίο δεν είναι το ίδιο με το Πρωτόκολλο της
Άγκυρας. Το Πρωτόκολλο της Άγκυρας είναι η επέκταση της τελωνειακής ένωσης της
Τουρκίας με την ΕΕ σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, το
οποίο η Τουρκία αρνείται. Αυτήν τη στιγμή, δεν δικαιολογείται οποιαδήποτε αλλαγή
της στάσης.
Το
17, όπως σας ανέφερα, δεν είναι μπλοκαρισμένο από εμάς και επομένως δεν θα
παρεμποδιστεί από εμάς.
Εδώ
θέλω να κάνω μια διευκρίνιση, γιατί ακούω πολιτικούς αρχηγούς ή κόμματα που λένε
διάφορα. Το λέω καθαρότατα: Στην περίοδο του Barbaros
είχαμε συμφωνήσει ότι κανένα κεφάλαιο της Τουρκίας δεν πρόκειται να ανοίξει,
ενόσω υπάρχει αυτή η απειλή και η παρενόχληση από το Barbaros
. Σε καμιά άλλη περίπτωση δεν πήρε το Εθνικό Συμβούλιο την απόφαση να παγώσει η
Κυπριακή Κυβέρνηση όλα τα ενταξιακά κεφάλαια της Τουρκίας. Έληξε η ιστορία με το
Barbaros
, έληξε επομένως η απόφαση ότι κανένα κεφάλαιο δεν ανοίγει. Όσα έχουμε παγώσει
ευθύς εξ αρχής παραμένουν κλειστά, για τα υπόλοιπα δεν υπάρχει θέμα για μας,
ούτε δικαιολογία να τα θέσουμε.
Ερώτηση:
Ετοιμάζεστε και για πολλές επισκέψεις από ομολόγους σας αυτό το διάστημα.
Απάντηση:
Ναι, και πολλές μεταβάσεις από μέρους μου στο εξωτερικό.
