Ομιλία
του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων στη
δοξολογία
για
την εθνική επέτειο της 1ης Απριλίου 1955
«Τίποτα
δεν εφοβήθηκα, ούτε εις τας αρχάς, ούτε εις τον καιρό του Δράμαλη, όπου ήρθε με
30 χιλιάδες στράτευμα εκλεκτό, ούτε ποτέ, μόνον εις το προσκύνημα
εφοβήθηκα» ,
προειδοποιεί διαχρονικά ο Γέρος του Μωριά.
Κάτω
από το βάρος αυτής της ιστορικής αλήθειας, με την τουρκική κατοχή να πλήττει την
αξιοπρέπεια μας, με τους πρόσφυγες να πεθαίνουν με το όραμα της επιστροφής, με
τους εγκλωβισμένους να φθίνουν, με τους αγνοούμενους να αγνοούνται από μια
υποκριτική ανθρωπότητα, με τον κατακτητή να παραμένει αδιάλλακτος και να
προπαρασκευάζει το επόμενο βήμα και με το προσκύνημα να μας απειλεί, καλούμαστε
να αποτίσουμε φόρο τιμής σε αγώνες και αγωνιστές.
Αν
όμως θα το πράξουμε αυτό, θα πρέπει να μην στοχεύει σε μια άγονη αναδρομή στο
παρελθόν για αναβίωση ηρωισμών και ηρώων. Θα πρέπει να υπηρετεί τις σημερινές
ανάγκες της εθνικής συγκυρίας για άντληση διδαγμάτων και παραδειγματισμού,
φρόνησης και φρονηματισμού. Οι εθνικές εκκρεμότητες επιβάλλουν την αναδρομή στο
παρελθόν ως ενέργεια αγωνιστικής αφύπνισης, ως βήμα εθνικής ανάτασης και ως
έμπνευση για τις διαχρονικά άφθορες αξίες της ελευθερίας και της
δικαιοσύνης.
Άλλωστε,
τόσο το 1821 όσο και το 1955 συνιστούν ακριβώς ως ιστορικές στιγμές αμφισβήτησης
της δουλείας, της ξένης τυραννίας και της καταπίεσης, τα μεγάλα βήματα εθνικής
ανάτασης του Ελληνισμού προς την ελευθερία και την υπεράσπιση της εθνικής τιμής
και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Δίκωμο και Μαχαιράς, Γραβιά και Αρκάδι,
Δερβενάκι και Λιοπέτρι, συμπλέκονται αδιάσπαστα ως χώροι εθνικής θυσίας
εκπέμποντας διαχρονικά μηνύματα και διδάγματα ως προς τη σημερινή μας
πορεία.
Κυρίες
και Κύριοι,
Από
τις πρώτες κιόλας παραγράφους της ιστορίας του ελληνικού έθνους, που αναφέρονται
στην προεπαναστατική περίοδο, διαπιστώνεται πως η κυρίαρχη άποψη και κατεύθυνση
ήταν η επανάσταση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιτυχία της Γαλλικής Επανάστασης
είχε ουσιαστική επίδραση στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Στην
Ελλάδα και στον χώρο της διασποράς του Ελληνισμού μια καινούργια αστική τάξη
δεχόταν το μήνυμα μέσα στις συνθήκες της εθνικής καταπίεσης από τη Οθωμανική
Αυτοκρατορία.
Στη
Γαλλία, η επανάσταση ήταν ενάντια στην ντόπια ολιγαρχία. Στον ελληνικό χώρο, η
ύπαρξη ξένου δυνάστη, η εθνική σκλαβιά, δημιουργούσε διαφορετικές προϋποθέσεις,
διαφοροποιημένες εσωτερικές συμμαχίες με πιο καθολική συμμετοχή. Στην Ελλάδα
ήταν βασικά ο εθνικός ξεσηκωμός. Άλλωστε το λαϊκό επαναστατικό κίνημα προηγείται
της επίσημης έναρξης με τους κλέφτες και τους αρματωλούς να δημιουργούν το κλίμα
και το πνεύμα της λαϊκής εξέγερσης:
Εγώ
ραγιάς δε γίνομαι
Τούρκους
δεν προσκυνάω
Μάνα
σου λέω δεν μπορώ
τους
Τούρκους να δουλεύω
Θα
πάρω το ντουφέκι μου
να
πάω να γίνω κλέφτης
Το
κήρυγμα του Ρήγα ήταν εκφραστικό της λαϊκής συνείδησης και της λαϊκής απαίτησης:
«Ο λαός μόνο ημπορεί να προστάζει και όχι
ένα μέρος ανθρώπων η μία πόλις και ημπορεί να προστάζει δι’ όλα χωρίς κανένα
εμπόδιο» . (Άρθρο 25 της Χάρτας του
Ρήγα Φεραίου).
«Άρπαγας,
κακούργος και αφιλότιμος» ο Κολοκοτρώνης, «ανεύθυνος, επικίνδυνος και αγύρτης
παλιοκαλόγερος» ο Παπαφλέσσας.
Η
τεράστια όμως πλειοψηφία του λαού παραμερίζει τους ελάχιστους μειοδότες και
χωρίς ψωμί, χωρίς εφόδια, πολλές φορές και χωρίς όπλα, με την ακατάβλητη δύναμη
της θέλησης και της αυταπάρνησης, γκρεμίζει μια ολάκερη αυτοκρατορία και ανοίγει
το δρόμο για το καινούριο ελληνικό έθνος. Ο καταπιεσμένος αδούλωτος λαός
τραγουδά:
Και
ένα πουλάκι πέρασε και το συχνορωτάνε:
Πουλί
πως πάει ο πόλεμος,
το
κλέφτικο τραγούδι;
Μπροστά
πάει ο Νικηταράς,
πίσω
ο Κολοκοτρώνης και παραπίσω
οι
Έλληνες με τα σπαθιά στα χέρια.
Στους
ξένους που με δήθεν σωφροσύνη υποδείκνυαν το αδύνατο της θέσης των αγωνιστών, ο
«εξτρεμιστής τυχοδιώχτης» Μακρυγιάννης απαντούσε:
«Είναι
αδύνατες οι θέσεις κι εμείς. Όμως είναι δυνατός ο Θεός που μας προστατεύει και
θα δείξουμε την τύχη μας σε αυτές τις θέσεις τις αδύνατες» ,
και συνεχίζει:
«Κι
αν είμαστε ολίγοι στο πλήθος του Μπραΐμη, παρηγοριόμαστε με έναν τρόπο ότι η
τύχη, μάς έχει τους ´Ελληνες πάντοτε λίγους. Ότι η αρχή και τέλος, παλίοθε και
ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και
μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Και όταν κάνουν αυτήνη
την απόφαση, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν. Η θέση όπου είμαστε
σήμερα είναι τοιούτη. Και θα ιδούμε την
τύχη μας οι αδύνατοι με τους δυνατούς».
Ανάλογο
και το μεγάλο βήμα του Κυπριακού Ελληνισμού, να κινηθεί από το τέλμα και τις
δύσκαμπτες και ηττοπαθείς αντιλήψεις, που παρέμειναν ως προϊόν της πίκρας των
αποτυχημένων δειλών βημάτων του παρελθόντος, προς μια κατεύθυνση ριζοσπαστική
που συνιστούσε μια πραγματική ιστορική τομή ως προς τις συμπεριφορές και τις
πρακτικές που διαχρονικά είχε ακολουθήσει ο Κυπριακός Ελληνισμός. Αυτό είναι το
βασικό επίτευγμα του 1955-59.
Η
Κύπρος, ένα αναπόσπαστο τμήμα του Ελληνισμού, με συμβολή στον αρχαιοελληνικό
πολιτισμό, με Ζήνωνες και Ονήσιλλους, με ομηρικά κατάλοιπα στην ντοπιολαλιά, με
βουβά τώρα αρχαία θέατρα, με συμπόρευση με τον Μέγα Αλέξανδρο, με Κίμωνες, με
παρουσία δίπλα σε Μακρυγιάννηδες, με βιασμένες τώρα βυζαντινές εκκλησίες,
δακτυλοδεικτεί την πορεία μας.
Το
ουδέποτε του τότε υφυπουργού Χόπκινσον τερμάτιζε κάθε προοπτική για ειρηνική
ανέλιξη. Η έκρηξη νομοτελειακή. Η ΕΟΚΑ συντάραξε τον Κυπριακό Ελληνισμό και
ενέπνευσε άλλους λαούς στον ατντιποκιοκρατικό τους αγώνα. Τα παιδιά του λαού
εξευτέλισαν το θάνατο προτάσσοντας το «Μολών Λαβέ» ανεβαίνοντας τα σκαλιά της
αγχόνης τραγουδώντας. Η πανίσχυρη βρετανική στρατιωτική μηχανή αποδείχθηκε
ανίκανη να σιγάσει την επαναστατική φλόγα. Στην Κύπρο ξαναζωντάνεψαν οι
Θερμοπύλες.
Όμως,
η ιστορία και οι σημαντικές στιγμές της δεν αποτελούν αντικείμενο μελέτης για να
γνωρίσουμε τι κατόρθωσαν άλλοι στο παρελθόν, αλλά για να μάθουμε τι είναι σωστό
να πράξουμε και εμείς στο παρόν και στο μέλλον. Γιατί το παρελθόν είναι το
μαντείο από όπου πρέπει να αντλούμε χρησμούς για το μέλλον.
Τα
δραματικά και φωτεινά γεγονότα του 1955-59 πρέπει να είναι το κρυφό σχολειό κάθε
Κύπριου Έλληνα που θέλει να στοχάζεται για τη μοίρα του τόπου του. Για αυτό, η
αναδρομή στις μεγάλες στιγμές της εποποιίας της 1 ης Απριλίου, η
μελέτη των έργων και των ημερών εκείνου του αγώνα, είναι η προσφορότερη μέθοδος
αυτογνωσίας για κάθε στοχαζόμενο Κύπριο Έλληνα. Μάς προσφέρει τα φωτεινότερα
παραδείγματα των αρετών, την απίστευτη αντοχή της ιστορικής συνείδησης, την
πίστη μας στην ιδέα της Ελευθερίας, την ευψυχία, την τόλμη, την πρωτοβουλία, τη
δύναμη της προσωπικότητας των Κυπρίων Ελλήνων.
Η
1η Απριλίου έθεσε τα θεμέλια μέσα σε επώδυνες συνθήκες για τη γέννηση της
Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπήρξε ένας υπέροχος αγώνας που οδήγησε σε μια
φαλκιδευμένη, δυστυχώς, εν πολλοίς ανεξαρτησία και που αργότερα με το προδοτικό
πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή οδηγήθηκε στη μέχρι σήμερα συνεχιζόμενη
κατοχή της πατρίδας. Κάτι που σε καμιά περίπτωση δεν αναιρεί και δεν μειώνει το
νόημα του αγώνα και το μεγαλείο της θυσίας των αγωνιστών.
Ο
εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας εναντίον της αποικιοκρατικής δύναμης «εν όπλοις»
αποτελούσε πράξη αναίρεσης κάθε προηγούμενης στάσης και απόρριψης της λογικής
των ισορροπιών δυνάμεων και των ισοζυγίων με αποφασιστική υπέρβαση των ψύχραιμων
και ρεαλιστικών εκτιμήσεων που αν επικρατούσαν, θα οδηγούσαν αναπόφευκτα στην
καθήλωση και απονέκρωση κάθε κίνησης για δυναμική αντιπαράθεση προς την
αποικιοκρατική δύναμη.
Το
βασικό στοιχείο που οριστικά πια σηματοδοτεί το ‘55-‘59 είναι ο βαθύτατος
πατριωτισμός που στόχευε μέσα από την ολοκληρωτική ρήξη με το αποικιοκρατικό
καθεστώς στην αυτοδιάθεση του λαού μας. Υπήρξε τελικά αυτός ο αγώνας ένα γνήσιο
λαϊκό κίνημα που γέννησε και εξέφρασε ελπίδες και προσδοκίες σε γενιές αγωνιστών
και που φιλοδόξησε να δώσει μια ελπιδοφόρα προοπτική σε αδικαίωτους πόθους
ολόκληρων αιώνων. Η κατάληξη αυτού του αγώνα δεν ήταν η εκπλήρωση της μεγάλης
προσδοκίας, μπορούμε ωστόσο με βεβαιότητα να διαπιστώσουμε ότι η πρωτοβουλία
είναι ιστορικά δικαιωμένη.
Θα
αποτελούσε βαθύτατα αντιδιαλεκτική και αντιεπιστημονική προσέγγιση, στο όνομα
και με επιχείρημα το ανολοκλήρωτο του εγχειρήματος, να ισχυριστεί κάποιος ότι ο
αγώνας έγινε επί ματαίω και πολύ περισσότερο να αποφανθεί ότι η επιλογή της
χρονικής στιγμής και ο χαρακτήρας του αγώνα συνέτειναν στα δεινά που σημάδεψαν
τη μέχρι σήμερα πορεία μας.
Τα
επιτεύγματα του αγώνα του 55-59
υπήρξαν:
-
Η οριστική αποδέσμευση του λαϊκού κινήματος από τις ψυχώσεις και τα σύνδρομα της
εθνικής μειονεξίας.
-
Η αποφασιστική ρήξη με το παρελθόν και η άμεση αμφισβήτηση των λογικοφανών αναλύσεων των συσχετισμών και
των ισοζυγίων.
-
Η εθνική αυτοεπιβεβαίωση μέσα από μια διαδικασία δυναμικής αφύπνισης και
αποκατάστασης αισθήματος εμπιστοσύνης προς τις αστείρευτες δυνάμεις του
λαού.
-
Η απόρριψη της παγίδευσης του κυπριακού λαού σε ένα μόνιμο ιστορικό περιθώριο
και η αναγόρευση του σε υπαρκτή συνιστώσα μιας εθνικής οντότητας.
-
Η ενεργός και ισότιμη συμμετοχή του λαού μας σε μια παγκόσμια προσπάθεια
αμφισβήτησης του επικυριαρχικού ρόλου των αποικιοκρατικών δυνάμεων που έπαιρνε
τη μορφή επαναστάσεων-χιονοστιβάδας στην Αφρική και στην Ασία. Μια προσπάθεια
που καθόρισε την ουσιαστική διαμόρφωση του μεταπολεμικού πολιτικού χάρτη της
ανθρωπότητας.
-
Η δημιουργία του ανεξάρτητου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας που παρά τα
επαχθή βάρη της κηδεμονίας, των υπολειμμάτων του αποικισμού και των
συνταγματικών παγίδων, εξακολουθεί να αποτελεί και σήμερα το ύψιστο όπλο μας
στον αγώνα για απελευθέρωση από την τουρκική κατοχή και την εθνική επιβίωση του
λαού μας.
Η
εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση της 1 ης του Απρίλη αγκαλιάστηκε
πλατιά από τα λαϊκά στρώματα και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ένα υπέροχο
αγώνα, που αποτέλεσε έναυσμα εξελίξεων σε ολόκληρο τον αποικιακό χώρο που
διαπίστωνε με έκπληξη πως ένας μικρός λαός μπορούσε να αντιπαραταχθεί με μια
πανίσχυρη αυτοκρατορία.
Αν
σταματούσαμε την αναφορά ως εδώ ο ιστορικός του μέλλοντος θα μας καταλογίσει
υποκρισία, δειλία και ανευθυνότητα. Για
να έχουν νόημα αυτές οι επέτειοι, θα πρέπει να αποτελούν ανανέωση συμβολαίου ότι
ο λαός μας με την ελληνική ιστορία και παράδοση των χιλιάδων χρόνων ούτε
γονάτισε, ούτε γονατίζει ούτε συμβιβάστηκε ούτε θα συμβιβαστεί με την τουρκική
κατοχή και την εθνική αναξιοπρέπεια.
Σήμερα,
για να είμαστε συνεπείς προς την ιστορία μας, τους αγώνες και τους αγωνιστές που
τιμούμε, θα πρέπει να επαναβεβαιώσουμε τη ρήση ότι «η ζωή του αληθούς πολίτου πρέπει να
τελειώνει ή δια την ελευθερίαν του ή με την ελευθερίαν του»
.
Το
πολιτικό-στρατιωτικό κατεστημένο που κυβερνά την Τουρκία συνεχίζει πρακτικές και
μεθόδους της μεταοθωμανικής αυτοκρατορίας. Για αυτούς η Κύπρος δεν έπαψε να
αποτελεί Βιλαέτι της Οθωμανικής Μητρόπολης. Το Αιγαίο, τα νησιά, η Δυτική Θράκη,
αντιμετωπίζουν την ίδια επεκτατική πολιτική.
Στην
Κύπρο τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα κρατούν σκλαβωμένη τη γη μας, δολοφονούν
τον πολιτισμό μας, ταπεινώνουν την εθνική και την ανθρώπινή μας αξιοπρέπεια και
απειλούν με διακοπή την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού.
Η
τουρκική στρεψοδικία, αδιαλλαξία και κακοπιστία κορυφώνονται. Πέραν των αδηφάγων
αξιώσεων που προέβαλλαν στις διακοπείσες συνομιλίες, προχώρησαν στην
επιδρομική-πειρατική συμπεριφορά στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όχι, για να
αμφισβητήσουν απλώς τα κυριαρχικά δικαιώματα του κυπριακού κράτους, αλλά για να
οικειοποιηθούν τον υποθαλάσσιο μας πλούτο. Η εξαγγελία του Τούρκου Προέδρου
Ταγιπ Ερτογάν για δημιουργία και αποστολή πλατφόρμας για γεωτρήσεις και εξόρυξη
φυσικού αερίου, αποκαλύπτει πέραν πάσης αμφιβολίας τους τουρκικούς στόχους. Οι
δε δηλώσεις Τούρκων, αλλά και Τουρκοκυπρίων, καθιστούν σαφές ότι οι τουρκικοί
σχεδιασμοί έχουν περάσει τώρα σε νέα φάση. Οι τουρκικές αναφορές σε «εκλιπούσα»
Κυπριακή Δημοκρατία επιβεβαιώνουν ότι τίθεται σε εφαρμογή το περιβόητο Σχέδιο
Β που είχε αποφασιστεί από το Συμβούλιο
Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας για αναβάθμιση και αναγνώριση του ψευδοκράτους
και υποβάθμιση-αποαναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Οι
κίνδυνοι είναι φοβεροί και επιβάλλουν επαγρύπνηση, συλλογική συστράτευση,
κινητοποίηση δράσης, πρωτοβουλίες και καθολική ενότητα σε όλη την κλίμακα του
Ελληνισμού.
Οι
υποτονικές αντιδράσεις των Ευρωπαίων εταίρων μας και η ποντιοπιλατική έως
μεροληπτική στάση υπέρ της τουρκικής έκνομης συμπεριφοράς της Γενικής
Γραμματείας του ΟΗΕ, επιβάλλουν άμεση και κατεπείγουσα διαφοροποίηση στρατηγικών
και χειρισμών. Επιβάλλουν ανασχεδιασμό της εξωτερικής μας πολιτικής.
Αυστηρά
διαβήματα και αιτήματα προς ΕΕ και ΟΗΕ. Άμεση προσέγγιση παραδοσιακών φίλων και συμμάχων της Κύπρου, όπως η Ρωσία,
η Γαλλία και Κίνα, που ως Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας στήριζαν
διαχρονικά και με συνέπεια την Κύπρο, πρέπει να αποτελέσουν στόχο φιλίας και
συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα. Να εγκαταλειφθούν οι αυταπάτες για διαφοροποίηση
της στάσης των άσπονδων δήθεν φίλων μας που ενεργούν σταθερά για την υπόσκαψη
των εθνικών μας δικαίων.
Να
υφάνουμε μέτωπο πολυεπίπεδης συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή με φίλες χώρες:
Την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τον Λίβανο, την Ιορδανία και τον ευρύτερο Αραβικό κόσμο.
Βρίσκονται σε αντιπαράθεση με την Τουρκία και απορρίπτουν τις ηγεμονικές της
επιδιώξεις στην περιοχή.
Να
αξιοποιήσουμε την ευρωπαϊκή ιδιότητα της χώρας μας. Χωρίς αναστολές και
δισταγμούς. Η Τουρκία παραβιάζει ρητές υποχρεώσεις που της ανατέθηκαν από το
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και αφορούν τόσο την ΕΕ όσο και την Κύπρο. Να θέσουμε βέτο
σε κάθε απόπειρα συνέχισης της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας.
Οφείλουμε
να κατανοήσουμε ότι ο αγώνας μας είναι αγώνας για τη διαφύλαξη και τη διάσωση
της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και για την εθνική και φυσική επιβίωση του
Κυπριακού Ελληνισμού. Οι πολιτικές και
διπλωματικές αβρότητες και οι παραχωρήσεις προς την Τουρκία, με την αυταπάτη
«εξημέρωσης του θηρίου», έχουν φτάσει και έχουν υπερβεί τα όριά τους.
Η
επιθετική πολιτική και η διπλωματική τακτική και η συνεχής αποκάλυψη και
καταγγελία της τουρκικής ανομίας είναι η μόνη διέξοδος. Είναι η μόνη
προσφερόμενη επιλογή. Είναι η μόνη τακτική. Κάθε άλλη αντίληψη και πρακτική έχει
αποδειχθεί τα τελευταία 40 χρόνια ότι οδηγεί σε σταδιακή υλοποίηση των τουρκικών
στόχων. Μια νέα στρατηγική στηριγμένη στις πικρές εμπειρίες του αδιεξόδου των
τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών αποτελεί τη μόνη προσφερόμενη διέξοδο.
Έλληνες,
Ελληνίδες,
Είμαστε
σε μια κρίσιμη και ίσως καθοριστική ώρα. Καθήκον μας είναι να μην ολιγωρήσουμε
και να μην φανούμε κατώτεροι των περιστάσεων. Ενωμένοι, αδελφωμένοι,
εμπνευσμένοι από την αθάνατη παράδοση του 1821 και του 1955 να αγωνιστούμε σωστά
και θα νικήσουμε.
Χρέος
μας είναι να συνεγείρουμε όλες τις ζωντανές δυνάμεις του Έθνους στην Κύπρο, την
Ελλάδα και τον απόδημο Ελληνισμό. Να εδραιώσουμε ένα μέτωπο ελευθερίας,
δικαιοσύνης και σωτηρίας της πατρίδας μας. Να αναδείξουμε την εθνική ομοψυχία ως
τη θεμελιώδη βάση του αγώνα μας.
Είναι
δεδομένες οι δυσκολίες και τα εμπόδια, αλλά πρέπει να είναι δεδομένη και η
απόφασή μας να μην εκχωρήσουμε σε κανένα τα δικαιώματά μας. Πιστοί στο
πραγματικό νόημα του 1821 και του 1955, θα αγωνιστούμε όλοι μαζί για να
τιμήσουμε τις παραδόσεις τις ιερές.
Όλοι
μαζί να ανοίξουμε διάπλατα τη λεωφόρο της εθνικής δικαίωσης.
Όλοι
μαζί για να ατενίσουμε την ιστορία και το έθνος , τους αγώνες και τους αγωνιστές
με το κεφάλι ψηλά.
Ζήτω
η 1η Απριλίου 1955!
Τιμή
και δόξα στους ήρωες του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα!
