Δηλώσεις
του Υπουργού Εξωτερικών κ. Ιωάννη Κασουλίδη
στην
εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ
Ο
Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης συμμετείχε στη σημερινή εκπομπή
««Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ και απάντησε σε ερωτήσεις
ως ακολούθως:
Ερώτηση
: Πριν πάμε στις επαφές σας στη Νέα Υόρκη, να πάμε στο θέμα με το τουρκικό
πολεμικό σκάφος και την ανακοίνωση του τουρκικού στρατού ότι το σκάφος
CYBEM1000, στην ουσία είναι η πλατφόρμα-γεωτρύπανο της ENI/KOGAS, αναγνωρίστηκε
από τουρκικό πολεμικό σκάφος και παρακολουθείται συνεχώς από τουρκική κορβέτα.
Έχετε κάποιες περισσότερες πληροφορίες να μας δώσετε για το τι γίνεται ακριβώς
στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, εκεί όπου έφτασε στην ουσία το γεωτρύπανο;
Απάντηση
: Παρακολουθούμε τις εξελίξεις και ο Πρόεδρος ενημερώνεται από την Κύπρο
ενδελεχώς. Εάν θυμηθούμε παρόμοια γεγονότα που έγιναν όταν ξεκίνησαν οι
γεωτρήσεις στο Οικόπεδο 12, εμείς από νωρίς, και συγκεκριμένα περί τα τέλη
Αυγούστου, με την Αμερικανική Πρεσβεία στη Λευκωσία, αλλά και ο Πρόεδρος κατά τη
συνάντησή του με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, τον κ. Kerry, ήθελε να
προειδοποιήσει ότι δεν μπορούμε από τη μια να μιλούμε για είσοδο σε ουσιαστικές
συνομιλίες και από την άλλη οι δραστηριότητες της ΕΝΙ στην Αποκλειστική
Οικονομική μας Ζώνη να τύχουν οποιασδήποτε πρόκλησης από το τουρκικό ναυτικό.
Είχαμε πάρει διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπήρχε παρενόχληση, υπό την έννοια να
εμποδιστεί η ΕΝΙ να κάνει τη δουλειά της. Η θέση των Ηνωμένων Πολιτειών επί του
θέματος αυτού έχει εκφραστεί και δημοσίως αρκετές φορές. Η πληροφόρηση που
έχουμε είναι ότι πρόκειται για μια εκ του μακρόθεν παρακολούθηση από πλευράς του
τουρκικού ναυτικού των δραστηριοτήτων, οι οποίες θα συνεχιστούν, εν πάση
περιπτώσει, όπως έχουν σχεδιαστεί και αυτό θα γίνει τον επόμενο ένα χρόνο με 18
μήνες αναλόγως των ευρημάτων, διότι πρέπει να γίνουν τουλάχιστον τέσσερεις
γεωτρήσεις και να ακολουθήσουν οι επιβεβαιωτικές.
Ερώτηση
: Έχουν ληφθεί μέτρα για να αντιμετωπιστούν τυχόν προκλήσεις;
Απάντηση
: Να μην λέμε λόγια μεγάλα που να
μην μπορούν να ανταποκριθούν και στις πρακτικές δυνατότητες που έχουμε. Δεν ξέρω
τι εννοείτε μέτρα, τα μέτρα για μας ήταν τα διπλωματικά για να αποτρέψουν αυτοί
που μπορούν να αποτρέψουν τις ενέργειες που θα κριθούν σαν απαράδεκτες και που
δεν θα είναι συμβατές με τη συνέχιση των συνομιλιών. Ελπίζω ότι δεν βρισκόμαστε
σε ένα τέτοιο σημείο και ότι θα μπορέσουν να ξεκινήσουν και οι διαπραγματεύσεις
όπως συμφωνήθηκε μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του κ. Έρογλου κατά την
τελευταία συνάντηση που έγινε υπό την αιγίδα του κ. Eide.
Ερώτηση
: Αυτό που μας λέτε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις όπως προγραμματίστηκαν,
είναι και μια μορφή προειδοποίησης προς την τουρκική πλευρά;
Απάντηση
: Αντιλαμβάνεστε ότι οι
παρενοχλήσεις ή παρεμπόδιση της διεξαγωγής των εργασιών, δεν μπορούν να
θεωρούνται συμβατές με τις συνομιλίες.
Ερώτηση
: Κι αυτό που αναφέρει η ανακοίνωση του τουρκικού στρατού για παραβίαση περιοχών
θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας στα νότια της Κύπρου –έτσι τουλάχιστον
μεταφέρεται-, πως το κρίνετε;
Απάντηση
: Για πρώτη φορά ακούω ότι υπάρχουν
τουρκικές διεκδικήσεις αυθαίρετες και αντιτιθέμενες και στο διεθνές δίκαιο αλλά
και στο Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτοί οι αυθαίρετοι ισχυρισμοί αφορούν στα δυτικά
της Κύπρου, δυτικά της Πάφου. Οι ισχυρισμοί δεν αναφέρονται στους χώρους στους
οποίους αναμένεται να προχωρήσει σε εργασίες η ΕΝΙ, δηλαδή το Οικόπεδο 9 και στη
συνέχεια το Οικόπεδο 3 και το Οικόπεδο 2.
Ερώτηση
: Άρα εντελώς αστήριχτος, αβάσιμος, πουθενά δεν μπορεί να στηριχτεί ένας τέτοιος
ισχυρισμός;
Απάντηση
: Μέχρι σήμερα ο ισχυρισμός αφορούσε
δυτικά της Κύπρου μια περιοχή που εφάπτεται ή κατά κάποιο τρόπο αφορά μέρος των
οικοπέδων 4, 5, 6 και 7.
Ερώτηση
: Να πάμε στα των επαφών σας τις ΗΠΑ. Να υποβάλω μια ερώτηση λίγο αφελή. Έγινε η
συνάντηση με τον κ. Kerry, στη συνέχεια συναντηθήκατε εσείς με την κα Nuland, ο
κ. Χριστοδουλίδης με την Βοηθό Υφυπουργό Εξωτερικών την κα Sloat. Τι περαιτέρω
πρέπει να συζητήσουμε, ή τι περαιτέρω πρέπει να επεξεργαστείτε ή επεξεργάζεστε
σε αυτές τις συναντήσεις;
Απάντηση
: Είναι φανερό ότι πολύ σοβαρές,
ίσως και πρωτοφανείς, εξελίξεις λαμβάνουν χώρα στην περιοχή στην οποία ανήκει
και η Κύπρος, που αφορούν όλους τους γείτονες μας αλλά και εμάς του ίδιους. Και
μιλώ και για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που λαμβάνουν χώρα αυτή τη στιγμή στη
Συρία και το Ιράκ. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά, είναι και το Μεσανατολικό, είναι
μια σειρά από εξελίξεις που οδηγούν πλέον στην ανάγκη αναβάθμισης της
προτεραιότητας την οποία αποκτά και η ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού.
Ο
κ. Kerry μίλησε για την προτεραιότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να δουν να
επιλύεται το Κυπριακό και μαζί με αυτό να επεκτείνεται ο βαθμός της
σταθερότητας, η οποία αναμένεται από χώρες όπως η Κύπρος, η οποία είναι σχετικά
σταθερή γιατί δεν είναι μέρος των άλλων συγκρούσεων που συμβαίνουν στην περιοχή
μας. Αλλά χωρίς αμφιβολία, με το Κυπριακό άλυτο δεν είναι και η επιθυμητή
κατάσταση που θα μπορούσε να είναι.
Επομένως,
νιώθω ότι αυτό το αμερικανικό ενδιαφέρον μεταφέρεται πλέον προς τα ενδιαφερόμενα
μέρη, δηλαδή πρώτα-πρώτα προς την Τουρκία, η οποία είναι η χώρα που κρατά το
κλειδί για την επίλυση του Κυπριακού. Μεταφέρεται ταυτόχρονα και προς εμάς, προς
την Κυβέρνηση της Κύπρου, αλλά πρέπει να μεταφέρεται και προς τους
Τουρκοκυπρίους.
Οι
συνομιλίες απέκτησαν κάποια καινούργια κινητικότητα, εξαιτίας της συνάντησης των
δύο ηγετών με τον κ. Eide, γιατί κατορθώθηκε να παρακαμφθεί όλη εκείνη η
φιλολογία περί διαδικασίας, η οποία ταλάνιζε τους τελευταίους μήνες τις
συνομιλίες και τις οδηγούσε σε τεχνικό αδιέξοδο επιτρέποντάς της τώρα να μπει σε
νέα φάση. Νέα φάση, η οποία θα ασχοληθεί με όλα εκείνα τα σοβαρά θέματα του
κυπριακού προβλήματος για τα οποία υπάρχει ακόμα απόσταση μεταξύ των δύο
πλευρών. Κι αυτή η νέα φάση θα ασχοληθεί με το να σμικρυνθεί αυτή η απόσταση,
στο τέλος της οποίας θα ασχοληθούμε στη νέα διαδικασία του πάρε-δώσε, η οποία θα
έχει πλέον σαν στόχο από αλλού να παίρνουμε και από αλλού να παίρνει η τουρκική
πλευρά.
Ερώτηση
: Επειδή στα κατεχόμενα θα υπάρχουν και εκλογές τον επόμενο χρόνο και στη
συνέχεια ακολουθούν και οι εκλογές στην Τουρκία, οι οποίες θεωρούνται από όλους
καθοριστικές. Θεωρείτε πως ό,τι είναι να γίνει στο Κυπριακό θα πρέπει να γίνει
μέχρι τον Δεκέμβριο-Ιανουάριο;
Απάντηση
: Δεν είμαι οπαδός αυτής της
θεωρίας. Εκλογές υπάρχουν συνεχώς, είτε στη μια πλευρά είτε στην άλλη. Οι
εκλογές μπορεί να δημιουργούν περιόδους ανάπαυλας αλλά η διαδικασία κατά την
άποψή μου θα είναι συνεχής. Εκείνο που έχει σημασία είναι να παρατηρείται
πρόοδος, αλλά δεν υπάρχουν ποτέ χρονοδιαγράμματα.
Ερώτηση
: Από τους Αμερικανούς μεταφέρεται η ανάγκη επείγουσας λύσης ή επίτευξης προόδου
που να οδηγεί σε λύση εντός των επομένων δύο μηνών;
Απάντηση
: Διαπιστώνω ότι υπάρχει η αίσθηση
του επείγοντος, εάν δείτε το θέμα της Κύπρου, όχι από μόνο του, αλλά μέσα σε όλο
το πλέγμα των μεταβολών που γίνονται στην περιοχή. Το επείγον αφορά στην σταθερή
επίτευξη προόδου. Πώς θα τελειώσουμε, αυτό θα εξαρτηθεί από την πολιτική βούληση
που πρέπει να επιδειχθεί και από τις δύο πλευρές. Δεν μπορεί να είναι μόνο η μία
πλευρά που θα παρουσιάζει πολιτική βούληση. Το πότε θα είναι το αποτέλεσμα,
νομίζω ότι δεν πρέπει να μπαίνει η άμαξα μπροστά από τον αμαξηλάτη, εννοώντας με
αυτό ότι δεν είναι ο χρόνος που θα καθορίσει τη λύση, αλλά η πρόοδος προς τη
λύση θα καθορίσει τον χρόνο.
Ερώτηση
: Να σας μεταφέρω μια εκτίμηση Αμερικανού διπλωμάτη, ότι ενώ στην Κύπρο θεωρούμε
ότι πίσω από όλες τις αμερικανικές ενέργειες βρίσκονται οι γεωτρήσεις, ο
εντοπισμός υδρογονανθράκων, στην πραγματικότητα αυτό που ενδιαφέρει τους
Αμερικανούς– και μάλιστα, πιστεύω ότι το υποδείξατε με τις δικές σας
τοποθετήσεις- είναι ο γεωστρατηγικός ρόλος που μπορεί να παίξει η Κύπρος. Και ο
εντοπισμός των κοιτασμάτων και το φυσικό αέριο έρχεται σε δεύτερη μοίρα, έχει
δεύτερο ρόλο και μάλιστα υποβοηθητικός είναι ως προς τον σχηματισμό συμμαχιών με
επίκεντρο ή με τη συμμετοχή της Κύπρου. Σωστά μάς τα μετέφερε;
Απάντηση
: Η προτεραιότητα οφείλεται στη
γεωστρατηγική σημασία της Κύπρου. Αυτή η γεωστρατηγική σημασία της Κύπρου είναι
ακόμα μεγαλύτερη εξαιτίας του γεγονότος ότι η Κύπρος δεν είναι μέρος των
οποιωνδήποτε προβλημάτων της περιοχής. Ασφαλώς όμως, οι υδρογονάνθρακες
αποτελούν μέρος αυτής της γεωστρατηγικής σημασίας, μάλλον έτσι πρέπει να το
δούμε. Η γενικότερη εικόνα, η γεωστρατηγική σημασία, ειδική ενίσχυση αυτής της
γεωστρατηγικής σημασίας αποτελούν και οι υδρογονάνθρακες.
Υπενθυμίζω
κάτι το οποίο έχω εισάξει και έχει γίνει αποδεκτό από πολλούς, ότι ελπίζουμε ότι
η συνεργασία μας με τις γειτονικές χώρες της περιοχής, θα οδηγήσουν το φυσικό
αέριο να καταστεί το αντίστοιχο του άνθρακα και του χάλυβα για την Ευρωπαϊκή
Ένωση που έφερε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο.
Στους
μήνες που θα ακολουθήσουν, θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις και με την Αίγυπτο και
με την Ιορδανία, με στόχο να διερευνηθούν μέσω Μνημονίων Συναντίληψης, αλλά και
μεταξύ των εταιρειών που θα ενδιαφέρονται, πρώτες διερευνητικές επαφές με στόχο
την συνεργασία για την προμήθεια φυσικού αερίου και αυτό μάλλον θα είναι κάτι
που θα συνδυάζει και την Κύπρο και το Ισραήλ και τους χώρους τους και τις
μεγάλες ανάγκες που έχουν σήμερα χώρες όπως η Αίγυπτος και Ιορδανία.
Ερώτηση
: Ο Λίβανος που υπάρχει σε αυτή την εξίσωση, αν μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε;
Από πλευράς συνεργασιών.
Απάντηση
: Από πλευράς συνεργασιών, ο Λίβανος
και η Κύπρος έχουν έναν συναισθηματικό δεσμό, μία από τις εξαίρετες σχέσεις
καλής γειτονίας που υπήρχαν πάντοτε. Μπορεί να προσπάθησε στο παρελθόν η Τουρκία
να μπει σφήνα σε αυτές τις καλές σχέσεις, όμως αυτή τη στιγμή, πέραν των μεγάλων
εσωτερικών δυσκολιών που υπάρχουν στον Λίβανο για να επικυρώσουν τη συμφωνία της
Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, εντούτοις συνεχίζουμε τις διαπραγματεύσεις,
τόσο για την εκμετάλλευση κοινών ταμιευτήρων της μέσης γραμμής εάν αποδειχθούν
ότι θα υπάρξουν. Θα ακολουθήσουν κι άλλες συνεργασίες στον τομέα της ενέργειας.
Θα βοηθήσουμε τον Λίβανο στον τομέα της ενίσχυσης του λιβανικού στρατού, είτε
αυτό είναι εκπαίδευση στον τομέα της έρευνας και διάσωσης και ασκήσεις κοινές σε
αυτόν τον τομέα με τον λιβανικό στρατό, αλλά έχουμε προθυμοποιηθεί να
προμηθευτεί ο στρατός του Λιβάνου με πυρομαχικά, τα οποία η Κύπρος δεν
χρειάζεται αυτήν τη στιγμή, λόγω του ότι ανταποκρίνονται σε τυφέκια προηγούμενης
γενιάς της Εθνικής Φρουράς.
Έχουμε
αρκετά πράγματα να κάνουμε με τον Λίβανο. Ήδη έγινε σήμερα η συνάντηση του
Προέδρου με τον Αιγύπτιο Πρωθυπουργό. Θα έχω κι εγώ χωριστή συνάντηση με τον
ομόλογό μου τις προσεχείς ημέρες και θα ακολουθήσει και η τριμερής συνάντηση των
Υπουργών Εξωτερικών της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Ελλάδος.
