|
Oι
διαπραγματεύσεις του Υπουργείου Υγείας με το κλιμάκιο της Τρόικας σε
ό,τι αφορά στις μεταρρυθμίσεις στον τομέα υγείας και την εφαρμογή του
Γενικού Σχεδίου Υγείας (ΓεΣΥ) ολοκληρώθηκαν πριν από μερικές μέρες.
Κατά
τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, το Υπουργείο Υγείας τήρησε ιδιαίτερα
δυναμική στάση, ώστε να καταστεί εφικτή η προσαρμογή του Μνημονίου στις
πραγματικές ανάγκες του τόπου και στην προάσπιση του δικαιώματος των
Κυπρίων πολιτών για καθολική πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες
υγείας.
Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, εκφράστηκε
επανειλημμένα η αποφασιστικότητα του Υπουργείου και της Κυβέρνησης για
την εφαρμογή του ΓεΣΥ και των σχετικών μεταρρυθμίσεων, ως βασικοί
πυλώνες ενεργειών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την ανατροπή
της αρνητικής πορείας που έχει λάβει ο τομέας της ιατροφαρμακευτικής
περίθαλψης στην Κύπρο.
Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓεΣΥ)
Με βάση τις πρόνοιες του Μνημονίου, ο
σχεδιασμός και η λειτουργία του ΓεΣΥ θα διέπεται από τις ακόλουθες
συμφωνηθείσες θεμελιώδεις αρχές:
• Καθολική κάλυψη όλων των πολιτών, έτσι ώστε όλοι ανεξαίρετα οι πολίτες να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
• Δίκαιη κατανομή του κόστους και κοινωνική αλληλεγγύη, μεταφραζόμενη σε στήριξη των οικονομικά ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
• Ελεύθερη επιλογή ιατρού και παρόχου
ιατρικών υπηρεσιών από τους πολίτες, καλλιεργώντας την ίδια στιγμή,
περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού ανάμεσα στους παροχείς υπηρεσιών υγείας
του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
• Οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος.
Στο πλαίσιο των πιο πάνω, υιοθετείται ο
θεσμός του Οικογενειακού Ιατρού, ο οποίος μαζί με τον Παιδίατρο,
απαρτίζουν την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας του συστήματος και ρυθμίζουν
την πρόσβαση προς τους Ειδικούς Ιατρούς. Παράλληλα, απευθείας πρόσβαση
στους Ειδικούς Ιατρούς θα είναι δυνατή υπό προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του
επικαιροποιημένου μνημονίου, το ΓεΣΥ θα τεθεί σε εφαρμογή σε τρεις (3)
Φάσεις, με στόχο την πλήρη εφαρμογή του συστήματος στα μέσα του 2016:
• Φάση Α (01/07/2015) – Υπηρεσίες
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Περιλαμβάνονται επισκέψεις στον
οικογενειακό ιατρό και σε παιδιάτρους).
• Φάση Β (01/01/2016) – Καλύπτονται
πρόσθετες υπηρεσίες εξωνοσοκομειακής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των
υπηρεσιών όλων των Ειδικών Ιατρών και των εξωνοσοκομειακών φαρμάκων.
• Φάση Γ (01/07/2016) - Πλήρης εφαρμογή του
ΓεΣΥ, η οποία θα περιλαμβάνει, επιπρόσθετα, όλες τις υπηρεσίες
δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας, εργαστηριακές και
κλινικές εξετάσεις, νοσηλεία εσωτερικών ασθενών κ.ά.
Η σταδιακή εφαρμογή του ΓεΣΥ κρίνεται ότι θα
επιτρέψει τη στενή παρακολούθηση του συστήματος από την Κυβέρνηση, τη
συγκράτηση του συνολικού κόστους των δαπανών υγείας και την ομαλή
προσαρμογή των εμπλεκομένων μερών, ιδιαίτερα των εργοδοτών και των
εργαζομένων που θα επωμιστούν μέρος του κόστους του συστήματος.
Παράλληλα, θα βοηθήσει στον έγκαιρο χειρισμό τυχόν προβληματικών θεμάτων
και στη συλλογή στοιχείων για σκοπούς βελτίωσης της απόδοσης του
συστήματος.
Ο σχεδιασμός της λειτουργίας του ΓεΣΥ θα
στηριχθεί στην παροχή ασφάλισης μέσω κρατικού ασφαλιστικού φορέα.
Παράλληλα, το Υπουργείο Υγείας θα μελετήσει την πιθανή εφαρμογή ανοικτού
συστήματος, το οποίο θα επιτρέπει τη συμμετοχή περισσότερων από έναν
ασφαλιστικών οργανισμών, δεδομένου ότι θα παρέχει οφέλη στον πολίτη και
τον ασθενή, και δεδομένου ότι ένα τέτοιο σύστημα θα διασφαλίζει
λειτουργικότητα, αποτελεσματικότητα και οικονομική βιωσιμότητα. Για το
θέμα αυτό θα γίνει ειδική μελέτη πολύ σύντομα, σε συνεννόηση με την
Τρόικα, η οποία θα αξιολογεί τη λειτουργικότητα, οικονομική βιωσιμότητα
και αποτελεσματικότητα ενός ανοικτού ή κλειστού ΓεΣΥ στη χώρα μας.
Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ)
Ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) ιδρύθηκε
με βάση τον περί Γενικού Συστήματος Υγείας Νόμο του 2001. Με βάση τη
νομοθεσία, σκοπός του Οργανισμού είναι η εφαρμογή του Γενικού Συστήματος
Υγείας, ενώ οι κύριες αρμοδιότητές του περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
• Να διαχειρίζεται το Ταμείο που ιδρύεται με βάση τις πρόνοιες του σχετικού νόμου για τη χρηματοδότηση το ΓεΣΥ.
• Να προβαίνει στις απαραίτητες διευθετήσεις
για την εξασφάλιση της παροχής στους δικαιούχους της προβλεπόμενης από
τον Νόμο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
• Να συμβάλλεται με προμηθευτές ιατρικής φροντίδας υγείας, οι οποίοι πληρούν τους σχετικούς όρους και προδιαγραφές.
• Να διεξάγει ετήσιες αναλογιστικές
ανασκοπήσεις της οικονομικής κατάστασης του Ταμείου σε συνάρτηση με τις
υποχρεώσεις του από την εφαρμογή του Νόμου.
Ο ΟΑΥ λειτουργεί εδώ και περισσότερα από
δέκα χρόνια προς εξυπηρέτηση των προαναφερόμενων σκοπών και
αρμοδιοτήτων. Στο πλαίσιο λειτουργίας του Οργανισμού, ωστόσο, υφίστανται
προβλήματα, τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ύπαρξη
συγκεχυμένων ρόλων και αρμοδιοτήτων με το Υπουργείο Υγείας, μη
ικανοποιητική συνεργασία μεταξύ των δύο κ.ά. Για τον λόγο αυτό, όπως
καταγράφεται και στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο, υφίσταται ανάγκη να
γίνει αποσαφήνιση και καθορισμός του ρόλου, της διακυβέρνησης και των
αρμοδιοτήτων του ΟΑΥ και του Υπουργείου Υγείας, ειδικότερα σε ό,τι αφορά
τη στρατηγική πολιτική, τον έλεγχο του προϋπολογισμού, την εποπτεία,
τον έλεγχο και τη ρύθμιση του Γενικού Συστήματος Υγείας.
Αυτονόμηση και Αναδιάρθρωση Δημόσιων Νοσηλευτηρίων / Ιατρικών Κέντρων
Προϋπόθεση για ένα λειτουργικά βιώσιμο και
αποτελεσματικό Γενικό Σχέδιο Υγείας είναι η αυτονόμηση και αναδιοργάνωση
των κρατικών νοσηλευτηρίων και άλλων κρατικών ιατρικών κέντρων (π.χ.
αστικά και αγροτικά Κέντρα Υγείας). Κύριος γνώμονας στην υλοποίηση των
μεταρρυθμίσεων αυτών είναι ο εκμοντερνισμός και η βιώσιμη λειτουργία των
υφιστάμενων δομών, ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό
με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, αλλά και στις νέες ανάγκες του συστήματος
ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης της Κύπρου.
Η αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων και
ιατρικών κέντρων εντάσσεται στις νέες πρόνοιες του Μνημονίου και στις
άμεσες ενέργειες που δρομολογούνται από το Υπουργείο Υγείας με στόχο τη
μετεξέλιξή τους σε αυτόνομες οντότητες, με νομική, οικονομική,
διοικητική και επιστημονική ανεξαρτησία. Σε πρώτη φάση, γίνονται σκέψεις
για τη δημιουργία πέντε αυτόνομων Οργανισμών, ένα ανά επαρχία, στους
οποίους θα ενταχθούν τα νοσηλευτήρια και ιατρικά κέντρα της αντίστοιχης
επαρχίας. Αυτονόμηση δύναται να γίνει και σε Τμήματα όπως το Χημείο του
Κράτους, το οποίο θα λειτουργεί και θα διοικείται, πλέον, ως αυτόνομος
Οργανισμός. Παράλληλα, δρομολογείται η πλήρης αναδιοργάνωση των κρατικών
νοσηλευτηρίων ώστε να καταστεί εφικτή η λειτουργία τους στη βάση
διεθνών προτύπων και βέλτιστων πρακτικών για ενίσχυση της
παραγωγικότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών τους.
Στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης,
περιλαμβάνονται αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης και διοίκησης των
νοσηλευτηρίων με διαφοροποιήσεις στις δομές που στο παρόν στάδιο
απουσιάζουν από τα κρατικά νοσηλευτήρια. Μεταξύ άλλων, προτείνεται όπως
οι διοίκηση των αυτόνομων Οργανισμών γίνεται από Διοικητικό Συμβούλιο,
Γενικό Εκτελεστικό και Ιατρικό Διευθυντή και Επιστημονικό Συμβούλιο.
Οι ενέργειες για την αυτονόμηση και
αναδιοργάνωση των κρατικών νοσηλευτηρίων, που αποτελούν μέρος του
επικαιροποιημένου Μνημονίου, θα ξεκινήσουν άμεσα με στόχο την εφαρμογή
τους πριν από την πλήρη λειτουργία του ΓεΣΥ (μέσα του 2015). Μετά την
αυτονόμηση και αναδιοργάνωση, το Υπουργείο Υγείας θα εξασκεί στρατηγικό
ρόλο και ρόλο διαμόρφωσης πολιτικής, νομοθετικής ρύθμισης,
παρακολούθησης, ελέγχου και εποπτείας, διασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο
την ανταγωνιστική και αποτελεσματική λειτουργία των αυτόνομων Οργανισμών
και την εύρυθμη λειτουργία του ευρύτερου συστήματος υγείας της χώρας.
Αναδιοργάνωση Υπουργείου Υγείας
Αναδιοργάνωση θα πραγματοποιηθεί, επίσης,
και στη δομή και το οργανόγραμμα του Υπουργείου Υγείας, με στόχο τον
εκμοντερνισμό των υφιστάμενων δομών. Με την ανάθεση της παροχής
υπηρεσιών υγείας προς τα αυτόνομα κρατικά νοσηλευτήρια, το νέο
οργανόγραμμα και δομές του Υπουργείου Υγείας θα αντικατοπτρίζουν την
ανάληψη του προαναφερόμενου στρατηγικού ρόλου από το Υπουργείο για
χάραξη πολιτικής, νομοθετική ρύθμιση, παρακολούθηση και έλεγχο του
Γενικού Συστήματος Υγείας και του ευρύτερου τομέα της υγείας στην Κύπρο.
Αναδιοργάνωση Συνδεδεμένων Οργανισμών
Τέλος, αναδιοργάνωση προβλέπεται και σε άλλα
κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας και συνδεδεμένους Οργανισμούς
(Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου, Ινστιτούτο Νευρολογίας και
Γενετικής, Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου κ.λπ.) με στόχο την περαιτέρω
βελτίωση των διοικητικών και λειτουργικών τους δομών και την ενδυνάμωση
της δυνατότητας του κάθε Οργανισμού να επιτύχει τους σκοπούς του.
Ομάδα Υλοποίησης & Συμβουλευτικής
Υποστήριξη προς το Υπουργείο Υγείας για το
τεράστιο μεταρρυθμιστικό πλάνο ολόκληρου του συστήματος υγείας της χώρας
θα παρέχει Ομάδα Υλοποίησης & Συμβουλευτικής, η οποία αναμένεται να
συσταθεί εντός των ακόλουθων εβδομάδων και θα παρέχει υποστήριξη στην
εξασφάλιση εμπειρογνωμοσύνης από το διεθνές περιβάλλον βάσει των
επιμέρους αναγκών. Η αναγκαιότητα σύστασης ειδικής Ομάδας Υλοποίησης
& Συμβουλευτικής αναγνωρίζεται και από την Τρόικα, με αποτέλεσμα τη
συμπερίληψη της σχετικής ανάγκης στις πρόνοιες του νέου Μνημονίου.
Παράλληλα, η εφαρμογή του ΓεΣΥ και των
προαναφερόμενων μεταρρυθμίσεων από το Υπουργείο Υγείας θα γίνει σε
συνεργασία με άλλα αρμόδια Τμήματα και φορείς, την Επίτροπο
Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας και με δημόσιο διάλογο με όλους
τους κοινωνικούς εταίρους.
Χρονοδιαγράμματα
Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με την
Τρόικα συμφωνήθηκε όπως λεπτομερές Σχέδιο Δράσης για τις μεταρρυθμίσεις
υποβληθεί για έγκριση προς το Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι το τέλος Ιουνίου
2014. Παράλληλα, για την επίτευξη των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων,
απαιτείται η έγκαιρη νομοθετική ρύθμιση μιας εκτενούς ομάδας θεμάτων, η
οποία προϋποθέτει την υποβολή και την έγκριση τροποποιήσεων σε
υφιστάμενες νομοθεσίες πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.
Ειδικότερα, τα χρονοδιαγράμματα που έχουν
τεθεί από την Τρόικα για την υλοποίηση των προαναφερόμενων
μεταρρυθμίσεων περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Ιουν. 2014: Έγκριση του αναλυτικού
Σχεδίου Δράσης για την αυτονόμηση και αναδιοργάνωση των Δημόσιων
Νοσηλευτηρίων, του Υπουργείου Υγείας και άλλων συνδεδεμένων Οργανισμών
από το Υπουργικό Συμβούλιο.
- Ιουν. 2014: Σύσταση της Διεθνούς Ομάδας Συμβουλευτικής και Υλοποίησης.
- Ιουν. 2014: Ολοκλήρωση αναλυτικού Οδικού Χάρτη για την υλοποίηση του ΓεΣΥ.
- Ιουν. 2014: Έναρξη της διαδικασίας προσφορών για το πληροφοριακό σύστημα που θα υποστηρίξει το ΓεΣΥ.
- Σεπ. 2014: Ολοκλήρωση του σκιώδους
προϋπολογισμού των δημόσιων νοσηλευτηρίων για όλες τις περιπτώσεις
ενδονοσοκομειακής περίθαλψης, στη βάση «diagnoses-related groups (DRG)».
- Νοε. 2014: Έγκριση όλων των απαιτούμενων
νομοθεσιών και τροποποιήσεων νομοθεσίας από τη Βουλή αναφορικά με την
αυτονόμηση και αναδιοργάνωση των δημόσιων νοσηλευτηρίων / ιατρικών
κέντρων.
- Δεκ. 2014: Ολοκλήρωση σκιώδους προϋπολογισμού για όλες τις εξωνοσοκομειακές δραστηριότητες.
- Δεκ. 2014: Έγκριση όλων των απαιτούμενων
νομοθεσιών και τροποποιήσεων νομοθεσίας από τη Βουλή αναφορικά με την
εφαρμογή του ΓεΣΥ, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου και αρμοδιοτήτων του
ΟΑΥ.
- Δεκ. 2014: Έγκριση από το Υπουργικό
Συμβούλιο εφεδρικών μέτρων, τα οποία θα διασφαλίζουν τη συγκράτηση των
δημόσιων δαπανών για την υγεία.
- Ιουν. 2015: Ολοκλήρωση αυτονόμησης / αναδιοργάνωσης δημόσιων νοσηλευτηρίων.
- Ιουλ. 2015: Φάση 1 Εφαρμογής ΓεΣΥ.
- Ιαν. 2016: Φάση 2 Εφαρμογής ΓεΣΥ.
- Ιουλ. 2016: Φάση 3 / Πλήρης Εφαρμογή ΓεΣΥ.
Τα χρονοδιαγράμματα σαφώς κρίνονται
ιδιαίτερα στενά, γεγονός το οποίο παραδέχονται και οι ίδιοι οι
απεσταλμένοι της Τρόικας. Το Υπουργείο Υγείας, ωστόσο, δηλώνει
επανειλημμένα την αποφασιστικότητά του να προχωρήσει, κρίνοντας τον
υφιστάμενο προγραμματισμό ως τη μόνη εναλλακτική λύση για έγκαιρη
ανατροπή της αρνητικής πορείας του συστήματος υγείας της χώρας μας.
Παράλληλα, καλεί τους εμπλεκόμενους Φορείς και τους κοινωνικούς
εταίρους για διάλογο, υποστήριξη και θετική συνεισφορά στην επίτευξη των
κοινών στόχων, που είναι η προάσπιση του δικαιώματος των πολιτών της
Κυπριακής Δημοκρατίας για πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας
καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. |
