Η Ηλεκτρονική Υγεία στην ΕΕ: ποια είναι η διάγνωση;

«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει κρίση στον τομέα της υγείας λόγω της γήρανσης του πληθυσμού της. Αξιοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερο την ψηφιακή τεχνολογία, μπορούμε να μειώσουμε το κόστος, να δώσουμε τη δυνατότητα στον ασθενή να αποκτήσει ξανά τον έλεγχο, να κάνουμε αποτελεσματικότερη την υγειονομική περίθαλψη

και να βοηθήσουμε τους Ευρωπαίους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία για περισσότερα χρόνια. Πρέπει να παρακολουθούμε συνεχώς τον σφυγμό των εξελίξεων!» – Νέιλι Κρους

Ποια είναι η διάγνωση;

Σύμφωνα με δύο έρευνες σε νοσοκομεία επείγουσας νοσηλείας (αυτά που προορίζονται για ιατρική ή χειρουργική αγωγή και περίθαλψη μικρής διάρκειας) και μεταξύ γενικών ιατρών στην Ευρώπη, η χρήση συστημάτων ηλεκτρονικής υγείας αρχίζει να απογειώνεται, με το 60 % των γενικών ιατρών να χρησιμοποιούν εργαλεία ηλεκτρονικής υγείας το 2013, δηλαδή κατά 50 % περισσότεροι σε σχέση με το 2007. Πρέπει, όμως, να γίνουν ακόμη πολλά.

Τα κυριότερα αποτελέσματα των ερευνών είναι:

• Οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις όσον αφορά την εφαρμογή της ηλεκτρονικής υγείας στα νοσοκομεία είναι η Δανία (66 %), η Εσθονία (63 %), η Σουηδία και η Φινλανδία (62 % και οι δύο χώρες). Πλήρη στοιχεία για κάθε χώρα είναι διαθέσιμα εδώ.
• Οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται περισσότερο για τις συνήθεις δραστηριότητες καταχώρισης και υποβολής στοιχείων παρά για κλινικές εφαρμογές, όπως η πραγματοποίηση ιατρικών γνωματεύσεων μέσω διαδικτύου (μόνον το 10% των γενικών ιατρών πραγματοποιούν γνωματεύσεις μέσω διαδικτύου).
• Σε ό, τι αφορά την ψηφιοποίηση των ιατρικών φακέλων, οι Κάτω Χώρες έρχονται πρώτες (83,2%), ενώ η Δανία καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση (80,6 %) και το Ηνωμένο Βασίλειο την τρίτη (80,5 %).
• Ωστόσο, μόνο το 9 % των νοσοκομείων στην Ευρώπη επιτρέπουν στους ασθενείς να έχουν διαδικτυακή πρόσβαση στον ιατρικό τους φάκελο, και τα περισσότερα από αυτά επιτρέπουν μόνο περιορισμένη πρόσβαση.
• Κατά τη χρήση συστημάτων ηλεκτρονικής υγείας, τα νοσοκομεία και οι γενικοί ιατροί αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια, από έλλειψη διαλειτουργικότητας μέχρι απουσία ενός κανονιστικού πλαισίου και αναγκαίων πόρων.

Σχολιάζοντας την έρευνα, η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής @NeelieKroesEU, δήλωσε σχετικά:

«Η νοοτροπία στον τομέα της υγείας πρέπει να αλλάξει γρήγορα. Το ότι έξι στους δέκα γενικούς ιατρούς χρησιμοποιούν την ηλεκτρονική υγεία δείχνει ότι οι γιατροί την «θερμομετρούν», αλλά είναι καιρός ο πυρετός να ανέβη στα ύψη! Είναι δυνατόν μόνον το 9 % των νοσοκομείων να επιτρέπουν στους ασθενείς να έχουν πρόσβαση στον ψηφιακό ιατρικό φάκελό τους; Απαράδεκτο! Θέλω να δω τις κυβερνήσεις, τους καινοτόμους φορείς υψηλής τεχνολογίας, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τη φαρμακοβιομηχανία και τα νοσοκομεία να ενώνουν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν ένα καινοτόμο και οικονομικά αποδοτικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης με μεγαλύτερη διαφάνεια και δυνατότητα ελέγχου για τον ασθενή.»

Ο επίτροπος Υγείας Τόνιο Μπορτζ πρόσθεσε: «Η ηλεκτρονική υγεία μπορεί να βελτιώσει την περίθαλψη των ασθενών και να κάνει αποτελεσματικότερα τα συστήματα υγείας. Οι έρευνες δείχνουν ότι ορισμένα κράτη μέλη πρωτοστατούν στη χρήση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και στην τήρηση ηλεκτρονικών φακέλων προς όφελος των ασθενών, και ότι μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για άλλα. Περιμένω απ΄όλα τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που προσφέρουν οι λύσεις ηλεκτρονικής υγείας και να συνεργαστούν για τον σκοπό αυτό στο πλαίσιο του δικτύου ηλεκτρονικής υγείας της ΕΕ.»

Γιατί τόσο μεγάλη αναμονή;

Στην ερώτηση γιατί δεν χρησιμοποιούν υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας, οι γενικοί ιατροί απάντησαν: ανεπαρκής αμοιβή (79 %), ελλιπείς δεξιότητες ΤΠ (72%), απουσία διαλειτουργικότητας των συστημάτων (73%) και έλλειψη ενός κανονιστικού πλαισίου για το απόρρητο και την προστασία της ιδιωτικής ζωής όσον αφορά την επικοινωνία μεταξύ ιατρού και ασθενή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (71%).

Ιστορικό

Οι μελέτες μέτρησαν τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και υπηρεσιών στην υγεία: χρήση ηλεκτρονικών ιατρικών φακέλων και πρόσβαση σε αυτούς, τηλεϋγεία, ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του ιατρικού προσωπικού, κ.λπ. Αν υλοποιηθούν πλήρως αυτές οι υπηρεσίες, οι ασθενείς θα έχουν καλύτερη ενημέρωση, δυνατότητα μεγαλύτερης συμμετοχής στην περίθαλψή τους και βελτιωμένη πρόσβαση σε ιατρικές συμβουλές και θεραπευτικές αγωγές. Τα εθνικά συστήματα υγείας θα γίνουν επίσης αποτελεσματικότερα.

Τα εργαλεία ηλεκτρονικής υγείας περιλαμβάνουν (α) ηλεκτρονικά μητρώα υγείας, (β) ανταλλαγή πληροφοριών για την υγεία, (γ) υπηρεσίες τηλεϋγείας και (δ) προσωπικούς ιατρικούς φακέλους.

Ανταλλαγή πληροφοριών για την υγεία:

• Το 48 % των νοσοκομείων της ΕΕ ανταλλάσσουν ηλεκτρονικά μερικές ιατρικές πληροφορίες με εξωτερικούς γενικούς ιατρούς και το 70 % με εξωτερικούς παρόχους υγειονομικής περίθαλψης. Οι χώρες που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις είναι η Δανία, η Εσθονία, το Λουξεμβούργο, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία (το 100 % των νοσοκομείων επειγόντων περιστατικών εφαρμόζουν σε κάποιο βαθμό ανταλλαγή ιατρικών πληροφοριών).
• Οι γενικοί ιατροί κάνουν περιορισμένη χρήση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και της δυνατότητας επικοινωνίας ιατρού-ασθενή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (32 % και 35 % αντίστοιχα). Οι τρεις χώρες που προπορεύονται στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, είναι η Εσθονία (100 %), η Κροατία (99 %) και η Σουηδία (97 %), ενώ αυτές που κάνουν μεγαλύτερη χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι η Δανία (100 %), η Εσθονία (70 %) και η Ιταλία (62 %).
• Λιγότερα από το 8 % των νοσοκομείων ανταλλάσσουν ηλεκτρονικά ιατρικές πληροφορίες με παρόχους υγειονομικής περίθαλψης εγκατεστημένους σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Τηλεϋγεία

Μόνο το 9 % των νοσοκομείων παρέχουν στους ασθενείς τη δυνατότητα ιατρικής παρακολούθησης από απόσταση, πράγμα που θα μείωνε την ανάγκη νοσηλείας και συνεπώς θα έκανε ασφαλέστερη την αυτόνομη διαβίωση. Λιγότεροι από το 10 % των γενικών ιατρών παρέχουν γνωματεύσεις σε ασθενείς μέσω διαδικτύου και λιγότεροι από το 16 % επικοινωνούν διαδικτυακά με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων.