Οι
εξελίξεις στην
Ουκρανία
βρέθηκαν
στο επίκεντρο των συζητήσεων του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε
στις 20 και 21 Μαρτίου.
Η
κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της
Ουκρανίας αποτελεί για μας αδιαπραγμάτευτη
αρχή. Η ΕΕ βρίσκεται στο πλευρό της
Ουκρανίας και η πολιτική σύνδεση και
οικονομική ενσωμάτωσή της στην ΕΕ
υλοποιείται ύστερα και από τη σημερινή
υπογραφή των σχετικών συμφωνιών.
Θεωρούμε
τη διπλωματική οδό ως μέσο για επίλυση
της κρίσης μονόδρομο. Σε πνεύμα σύμπνοιας,
ως Ένωση, οφείλουμε να πράξουμε το κάθε
τι ώστε μαζί με την υπόλοιπη διεθνή
κοινότητα, με ψυχραιμία και ρεαλισμό,
να προβούμε σε ενέργειες που θα
δημιουργήσουν τις συνθήκες για
αποκλιμάκωση της κρίσης.
Απαραίτητο
συστατικό στοιχείο σε αυτή την προσπάθεια
αποτελεί η διατήρηση ανοικτών καναλιών
επικοινωνίας σε ανώτατο επίπεδο με τη
ρωσική ηγεσία. Ταυτόχρονα, αναμένουμε
την ανταπόκριση της ρωσικής πλευράς
στις εκκλήσεις μας προς αποφυγή περαιτέρω
κλιμάκωσης της έντασης σε περιοχές της
ανατολικής και νότιας Ουκρανίας.
Ενθαρρύνουμε,
παράλληλα, την Ουκρανία να προχωρήσει
σε φιλόδοξες συνταγματικές, οικονομικές
και άλλες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης
της καταπολέμησης της διαφθοράς.
Αναμένουμε από την πολιτική ηγεσία της
χώρας να προχωρήσει στην αντιμετώπιση
των σημαντικών προκλήσεων, όπως η δράση
εξτρεμιστικών στοιχείων, η διασφάλιση
των γλωσσικών και άλλων δικαιωμάτων
των εθνικών μειονοτήτων και η ενίσχυση
του αισθήματος ενότητας του Ουκρανικού
λαού.
Εκφράσαμε
την αντίθεσή μας για την τροπή που έλαβαν
μέχρι σήμερα τα γεγονότα, καθώς και για
τη μη αποκλιμάκωση της έντασης. Γι’
αυτό το λόγο και για αποφυγή πιο δραστικών
αποφάσεων, σε πνεύμα συναίνεσης,
αποδεχτήκαμε τον κατάλογο προσώπων στα
οποία επιβλήθηκαν ταξιδιωτικές
απαγορεύσεις και δέσμευση περιουσιακών
στοιχείων.
Το
πέρασμα στην επόμενη φάση περιοριστικών
μέτρων θα έχει, κατά γενική ομολογία,
εκτεταμένες συνέπειες στις οικονομικές
και άλλες σχέσεις της ΕΕ και των κρατών
μελών της με τη Ρωσία. Η χώρα μας, εκτός
από το εθνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει,
βρίσκεται και σε πρόγραμμα οικονομικής
στήριξης. Αυτός ο παράγοντας δεν μπορεί
να αγνοηθεί ή να παραβλεφθεί. Όπως και
άλλα κράτη μέλη, δεν μπορούμε να
αποδεχτούμε μέτρα τα οποία θα πλήξουν
τον τουρισμό, τον τραπεζικό τομέα και
τον τομέα των υπηρεσιών μας.
Σε
μια τέτοια περίπτωση και αφού συντρέξουν
λόγοι για μια τέτοια εξέλιξη που
εξυπακούεται ότι θα απαιτεί νέα απόφαση
σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η
Κύπρος ζητεί, και θεωρεί ως προϋπόθεση,
τη διενέργεια σχετικής μελέτης επιπτώσεων
από τα αρμόδια όργανα της ΕΕ, τόσο για
ολόκληρη την Ένωση όσο και για το κάθε
κράτος μέλος ξεχωριστά. Κατά συνέπεια,
η Κύπρος θα επιμένει σε ουσιαστικά
αντισταθμιστικά μέτρα.
Εξάλλου,
χθες είχα συνάντηση με τον Επίτροπο για
τη Διεύρυνση Στέφαν Φούλε, με τον οποίο
είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε
απόψεις για θέματα που άπτονται του
Κυπριακού.
Ο
αναβαθμισμένος ρόλος της ΕΕ στη διαδικασία
των συνομιλιών αποτέλεσε κύριο σημείο
αναφοράς στη συζήτησή μας. Η εμπλοκή
του προσωπικού απεσταλμένου του Προέδρου
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Κυπριακό,
κ. Πήτερ Βαν Νούφελ, με τον οποίο είχα
πρόσφατα κατ’ιδίαν συνάντηση, μπορεί
να συμβάλει καθοριστικά προς αυτήν την
κατεύθυνση. Ο ρόλος του θα αφορά την
εξέταση της συμβατότητας των προτάσεων
που κατατίθενται στο τραπέζι των
συνομιλιών με το κοινοτικό κεκτημένο,
επιτρέποντας έτσι στην Κυπριακή
Δημοκρατία να μπορεί να λειτουργήσει,
και μετά τη λύση, αποτελεσματικά εντός
της ΕΕ.
Συζητήσαμε,
επίσης, το θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης
Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) και μου δόθηκε η
ευκαιρία να αναλύσω σε βάθος την πρότασή
μας για την Αμμόχωστο. Τόσο η ΕΕ όσο και
ο διεθνής παράγοντας αξιολογούν ότι
αποδοχή της πρότασής μας για την Αμμόχωστο
- που θα πρέπει να προωθηθεί παράλληλα
με τη διαπραγματευτική διαδικασία -
μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά,
δίνοντας ώθηση και στον εν εξελίξει
διάλογο. Σε ό,τι αφορά τον προτεινόμενο
Κανονισμό για το απευθείας εμπόριο,
διευκρινίστηκε πλήρως ότι η Επιτροπή
δεν σκοπεύει να επαναφέρει το θέμα στο
προσκήνιο. Εμείς διασαφηνίσαμε ότι το
θέμα του απευθείας εμπορίου συνδέεται
αποκλειστικά με την πρότασή μας για την
Αμμόχωστο και μπορεί να προωθηθεί μόνο
εντός του συγκεκριμένου πλαισίου.
Στα
Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
γίνεται, επίσης, ιδιαίτερη αναφορά στην
Κύπρο και στις τρέχουσες προσπάθειες
για επίτευξη συνολικής λύσης στο
Κυπριακό. Το πλέον σημαντικό στοιχείο
για μας είναι η αναφορά στον αναβαθμισμένο
ρόλο της ΕΕ, κάτι που αποτέλεσε από την
πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μου
προσωπική επιδίωξη και επίμονο αίτημά
μου. Την ίδια στιγμή, η προσήλωσή μας
στην προώθηση εφαρμογής ΜΟΕ βρίσκει
πλέον ανταπόκριση. Η διεθνής κοινότητα,
συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, αποδέχεται
ότι η εφαρμογή ΜΟΕ μπορεί να διαδραματίσει
καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία κλίματος
αμοιβαίας εμπιστοσύνης και θα δώσει
νέα δυναμική στη διαδικασία των
διαπραγματεύσεων.
Θέλω,
επίσης, να χαιρετίσω και δημόσια την
πολιτική συμφωνία που επήλθε μεταξύ
του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού
Συμβουλίου για το θέμα του Ενιαίου
Μηχανισμού Εξυγίανσης και να εκφράσω
τις ευχαριστίες μου για τις προσπάθειες
της Ελληνικής Προεδρίας προς επίτευξη
του στόχου αυτού. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί
ένα σημαντικό βήμα για την περαιτέρω
ενίσχυση του τραπεζικού τομέα και στην
Κύπρο.
Είχαμε,
τέλος, την ευκαιρία να ανταλλάξουμε
απόψεις και σχετικά με τη μεσοπρόθεσμη
ενεργειακή και κλιματική πολιτική της
ΕΕ με ορίζοντα το 2030. Θεωρούμε ότι οι
διαπραγματεύσεις θα πρέπει να λαμβάνουν
σοβαρά υπόψη τις ιδιαιτερότητες των
κρατών μελών, με έμφαση στο θέμα της
ενεργειακής απομόνωσής τους.
Την
ίδια ώρα, η
εκμετάλλευση των ενεργειακών μας πόρων
θα συμβάλει στην ενίσχυση της ασφάλειας
του ενεργειακού εφοδιασμού, αλλά και
της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου και
της ΕΕ γενικότερα. Η κατασκευή χερσαίου
τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου
στην Κύπρο, αλλά και η προώθηση ενός
νέου διαδρόμου φυσικού αερίου από την
νοτιοανατολική Μεσόγειο προς την
Ευρωπαϊκή Ένωση, βρίσκονται στην κορυφή
των ενεργειακών μας προτεραιοτήτων.
Στα
Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
αποτυπώνεται θέση η οποία, στο
πλαίσιο της ενίσχυσης της ασφάλειας
ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, αναβαθμίζει
τη στρατηγική σημασία των ενεργειακών
αποθεμάτων της νοτιοανατολικής Μεσογείου,
αναδεικνύοντας έτσι και τη στρατηγική
σημασία της Κύπρου ως ευρωπαϊκού
ενεργειακού κόμβου.
Καταλήγοντας,
θα ήθελα να
επισημάνω με ικανοποίηση την αναφορά
στην Κύπρο σε έγγραφο της ΕΕ για την
ενεργειακή διπλωματία, στο οποίο
επεξηγείται η σημασία της Κύπρου ως
νέου παροχέα υδρογονανθράκων για την
ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της
ΕΕ στο σύνολό της.
________________
