Είναι
με ιδιαίτερη χαρά που αποδέχθηκα την πρόσκληση να απευθύνω χαιρετισμό στην
τελετή έναρξης της εκστρατείας για την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών
και Κοριτσιών, την οποία διοργανώνει το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Συγχαίρω θερμά το
Γραφείο και τους εταίρους του: το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού
Φύλου, τη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην
Οικογένεια και την Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης, για την επιτυχία τους
να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών κοινοτικών κονδυλίων για την υλοποίηση
ενός ολοκληρωμένου προγράμματος στον τομέα της βίας κατά των γυναικών και
κοριτσιών.
H Κυβέρνηση του
Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη έχει θέσει το σοβαρό θέμα της Βίας
κατά των Γυναικών ανάμεσα στις υψηλές της προτεραιότητες και είμαστε
αποφασισμένοι να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για αντιμετώπισή του.
Το φαινόμενο της
Βίας κατά των Γυναικών είναι δυστυχώς υπαρκτό σε ευρεία κλίμακα σε όλες τις
σύγχρονες κοινωνίες. Κύρια αίτια που την προκαλούν είναι οι ιστορικά άνισες
σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, καθώς και τα στερεότυπα που
δημιουργούν διακρίσεις σε βάρος των γυναικών.
Σύμφωνα με
σχετικές έρευνες στην Ευρώπη και στην Κύπρο μία στις 5 γυναίκες βιώνει σωματική
βία τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής της, τουλάχιστον
μία στις 10 βιώνει σεξουαλική βία, ενώ μία στις 5 γυναίκες βιώνει βία στην
οικογένεια, μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου μεταξύ των γυναικών.
Η εκστρατεία
διαφώτισης που θ’ αναπτυχθεί στα προσεχή δύο έτη, είμαι βέβαιος ότι θα είναι
καθοριστικής σημασίας για την ευαισθητοποίηση του κοινού ώστε να επιδεικνύει
μηδενική ανοχή σε όλες τις μορφές βίας κατά των γυναικών, ενώ το διήμερο
σεμινάριο που απευθύνεται σε υψηλόβαθμους δημόσιους λειτουργούς θέτει τα
θεμέλια για την εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων φορέων, με στόχο τον
αποτελεσματικότερο χειρισμό των περιστατικών βίας και τον καλύτερο συντονισμό
των υπηρεσιών αναφορικά με την πρόληψη, καταπολέμηση και την προστασία των
θυμάτων.
Τα τελευταία
χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της πρόληψης και της
αντιμετώπισης του προβλήματος της βίας στον ευρωπαϊκό χώρο, με πρόσφατο
παράδειγμα την Οδηγία για την προστασία θυμάτων.
Στην Κύπρο υπήρξε
σημαντική πρόοδος γύρω από το θέμα αυτό. Μεταξύ άλλων διαπιστώνεται:
- Η ύπαρξη επαρκούς νομοθετικού πλαισίου για την ενδοοικογενειακή βία,
- Η σύσταση και λειτουργία Συμβουλευτικής Επιτροπής για τη Βία στην Οικογένεια, με διατμηματικό χαρακτήρα και συντονιστικές αρμοδιότητες,
- Η σύσταση στην Αστυνομία ειδικού Γραφείου Χειρισμού Θεμάτων Βίας στην Οικογένεια,
- Η οικονομική στήριξη και ενίσχυση Μη-Κυβερνητικών Οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό,
- Η παροχή προστασίας και βοήθειας των θυμάτων βίας από το Σύνδεσμο για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια, μέσω του καταφυγίου και της τηλεφωνικής γραμμής βοήθειας,
- Η αύξηση των καταγγελιών των περιστατικών βίας, ως αποτέλεσμα των ενημερωτικών και διαφωτιστικών προγραμμάτων που εφαρμόζονται,
- Η ανάπτυξη διατμηματικών διαδικασιών για το χειρισμό περιστατικών βίας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς,
- Η εκπαίδευση και κατάρτιση των επαγγελματιών που εμπλέκονται στο χειρισμό υποθέσεων βίας, καθώς και
- Η υιοθέτηση του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη Βία στην Οικογένεια (2010-2013), ο επανασχεδιασμός του οποίου αναμένεται σύντομα.
Ωστόσο, παρά τις
θετικές εξελίξεις, διαπιστώνεται μεταξύ άλλων η έλλειψη ολοκληρωμένου φάσματος
εξειδικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης των γυναικών θυμάτων όλων των μορφών βίας,
αδυναμίες σε σχέση με το συντονισμό των εμπλεκόμενων υπηρεσιών καθώς και τη
συλλογή διαθέσιμων και συγκρίσιμων στατιστικών στοιχείων, γεγονός που
περιορίζει την κατανόηση της πραγματικής έκτασης του προβλήματος και
παρεμποδίζει την περαιτέρω ανάπτυξη στρατηγικών δράσεων.
Η Σύμβαση του
Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των
Γυναικών και την Ενδοοικογενειακή Βία αποτελεί ένα σημαντικό, δεσμευτικό,
διεθνές εργαλείο, που μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου
νομικού πλαισίου και πολιτικών για την προστασία και ενδυνάμωση των θυμάτων
όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών.
Η Κυπριακή Κυβέρνηση
αντιμετωπίζει με κάθε σοβαρότητα το ενδεχόμενο προσχώρησής μας στη Σύμβαση
αυτή, συνεκτιμώντας και αξιολογώντας αφενός τα οφέλη που θα προκύψουν κι
αφετέρου το κόστος που απαιτείται προκειμένου ν’ ανταποκριθούμε με επάρκεια
στις εκτενείς ευθύνες που συνεπάγεται τυχόν προσχώρηση σ’ αυτήν.
Ανεξάρτητα όμως
από την προσχώρησή μας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, με ρητές
οδηγίες μου, προχωρεί στην υλοποίηση των μέτρων και πολιτικών που εμπίπτουν
στην αρμοδιότητά του με σκοπό την εναρμόνιση μας με τις πρόνοιες της Σύμβασης.
Συγκεκριμένα:
- Προωθούνται για ψήφιση σειρά νομοθετικών μέτρων για ποινικοποίηση όλων των μορφών βίας και αύξηση των προβλεπόμενων ποινών.
- Προετοιμάζεται η τροποποίηση της νομοθεσίας ώστε να επεκταθεί η δικαιοδοσία των κυπριακών δικαστηρίων για εκδίκαση των αδικημάτων βίας που προβλέπονται στη Σύμβαση και διαπράχθηκαν από ή έναντι οποιουδήποτε προσώπου που έχει τη συνήθη διαμονή του στην Κυπριακή Δημοκρατία και ανεξάρτητα αν τα αδικήματα διαπράχθηκαν εκτός της Κυπριακής Δημοκρατίας και αν αποτελούν αδίκημα στη χώρα που διαπράχθηκαν.
- Στοχεύει στην αναβάθμιση του ρόλου της Αστυνομίας, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη στην πρόληψη και στην άμεση ανταπόκρισή της στα περιστατικά βίας καθώς και στην αξιολόγηση και διαχείριση της επικινδυνότητας των περιστατικών. Η περαιτέρω εξειδίκευση της Αστυνομίας για το χειρισμό περιστατικών αλλά και για τον καλύτερο συντονισμό με όλες τις άλλες εμπλεκόμενες υπηρεσίες αποτελεί κεντρικό άξονα στα προγράμματα εκπαίδευσης της Αστυνομικής Ακαδημίας σε αυτό τον τομέα.
- Παράλληλα το Υπουργείο, μέσω του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, ενισχύει οργανώσεις και φορείς στην υλοποίηση προγραμμάτων και εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού και ενθάρρυνσης των θυμάτων να προσφεύγουν στις υπηρεσίες για βοήθεια καθώς και στη Δικαιοσύνη.
Επιπλέον, σημειώνεται
ότι το νέο Στρατηγικό Σχέδιο για την Ισότητα Ανδρών και Γυναικών 2014-2017, το
οποίο βρίσκεται στο τελικό στάδιο ετοιμασίας περιλαμβάνει ως ένα από τους 6
βασικούς άξονες δράσης του την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών.
Τελειώνοντας, θα
ήθελα να συγχαρώ και πάλι την Επίτροπο Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
για την πρωτοβουλία υλοποίησης αυτού του φιλόδοξου προγράμματος που ξεκινά
σήμερα στον τομέα της βίας κατά των γυναικών, αλλά και για τη συμβολή της
γενικότερα προκειμένου να μετουσιωθεί το γράμμα του νόμου και των Συμβάσεων
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε πράξη και έργο.
-----------------
Σημ.: Τον χαιρετισμό
διάβασε εκ μέρους του Υπουργού η Αν. Λειτουργός και Προϊσταμένη της Μονάδας
Ισότητας των δύο Φύλων, του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κα Μάρω
Βαρναβίδου.
