Ερώτηση:
Για σημαντικό χρονικό διάστημα επιμένατε στην ανάγκη ενός σαφούς,
ξεκάθαρου και χωρίς αμφισημίες ανακοινωθέντος. Τώρα έχουμε ένα
ανακοινωθέν για το οποίο πλειάδα πολιτικών δυνάμεων θεωρεί ότι
εμπεριέχει επικίνδυνες πρόνοιες.
Αν ήδη ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους
υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες των ιδίων προνοιών του αυτού
ανακοινωθέντος είναι εύκολα κατανοητό πόσο περισσότερο η τουρκική πλευρά
θα δίδει τις δικές της ερμηνείες. Αυτών δοθέντων και αν συμφωνείτε
τελικά ότι το ανακοινωθέν δεν είναι τόσο σαφές, ξεκάθαρο, αλλά αντίθετα
επιδεκτικό πολλαπλών ερμηνειών, τι σας ώθησε να το αποδεχθείτε και να
αποδεχθείτε παράλληλα την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στη βάση αυτού
του ανακοινωθέντος;
Απάντηση: Είχα δηλώσει ότι για να έμπαινα
σε ένα διάλογο θα έπρεπε να ξεκαθαρίσουν βασικές αρχές που αποτελούν τα
συστατικά στοιχεία κάθε διεθνώς αναγνωρισμένου κράτους, όπως είναι και η
μια μόνη διεθνής προσωπικότητα, η μια και μόνη κυριαρχία, η μια και
μόνη ιθαγένεια. Ως είναι και τα έχω αναγνώσει, για να μην τα επαναλάβω,
το απαράδεκτο του status quo της υπάρχουσας κατάστασης. Όπως είναι
διατυπωμένο ότι η λύση θα πρέπει να βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα,
στις βασικές ελευθερίες, τις αρχές και αξίες της ΕΕ, το ευρωπαϊκό
κεκτημένο. Πολλά τα οποία εν πάση περιπτώσει έχω προαναφέρει και τα
οποία με έπεισαν ότι αυτό το οποίο επιδιώκαμε, το είχαμε επιτύχει
απολύτως. Διαφορετικές ερμηνείες είναι θέμα και δικαίωμα του καθενός
και υπήρχαν πάντοτε και θα υπάρχουν πάντοτε. Όπως, επίσης, δεν είναι
τυχαία η αναφορά μου ότι επίπονες θα είναι από τούδε και ως τη στιγμή
που θα φθάσουμε σε λύση οι προσπάθειες. Είναι καλά γνωστό ότι η άλλη
πλευρά θα αποπειραθεί να δώσει ανάλογες ερμηνείες όμως εκεί όπου υπάρχει
σαφήνεια στο κείμενο δεν νομίζω να επιτραπεί σε κανέναν να επαναρχίσει,
εξ ου και οι κατηγορίες ότι καθυστερήσαμε στον διάλογο ή διήρκησε η
διαπραγμάτευση για το Κοινό Ανακοινωθέν για έξι μήνες. Αυτό που
διασφαλίσαμε και δεν μπορεί να θεωρηθεί ως θέμα προς συζήτηση, ουσιώδες
δηλαδή θέμα προς συζήτηση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι μια και
μόνη διεθνής νομική προσωπικότητα ή μια και μόνη κυριαρχία ή μια και
μόνη ιθαγένεια, και σωρεία άλλων που για παράδειγμα, ο υπέρτατος νόμος
της πολιτείας είναι το Σύνταγμα, το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα δεν μπορεί να
θεωρηθεί ότι είναι άλυτο θέμα. Όπως σωρεία άλλων που έχω αναφέρει για να
μην τα επαναλάβω και να δώσω έτσι την ευκαιρία και στον όποιον άλλο
συνάδελφο σας να ρωτήσει ενδεχόμενα συμπληρωματικά της δικής σας
παρατήρησης.
Ερώτηση: Θα δώσω μια συνέχεια στο ερώτημα
του συναδέλφου και έχει να κάνει με τη στήριξη των πολιτικών δυνάμεων.
Επειδή κατ΄ επανάληψη, και προεκλογικά και μετεκλογικά, είχατε πει ότι
θα λαμβάνετε σοβαρά υπόψη τη θέση της πλειοψηφίας ή δώσατε και ένα
ποσοστό, το 75% του λαού όπως αυτό εκπροσωπείται από τα πολιτικά
κόμματα. Θέλω να ρωτήσω, η απόφαση σας αυτή λήφθηκε λαμβανομένου υπόψη
αυτού του ποσοστού, διότι τουλάχιστον εξ όσων φαίνεται από τα κόμματα
που εξέφρασαν στήριξη στην προσπάθειά σας δεν βγαίνει αυτό το ποσοστό;
Απάντηση: Ορθά έχετε επισημάνει ότι ως
προϋπόθεση είναι η εκπροσώπηση του 75% του λαού που εάν έχει αντίρρηση
μπορεί να αποτρέψει τον Πρόεδρο από το να πάρει μια απόφαση. Νομίζω τα
κόμματα που εξέφρασαν την αντίθεσή τους δεν συγκεντρώνουν το 75%.
Συνδιαβούλευση όμως έγινε και με τους Αρχηγούς και με το Εθνικό
Συμβούλιο. Διαφωνίες ναι υπήρξαν αλλά εν πάση περιπτώσει προ της
αδυναμίας να συγκεντρωθεί η εκπροσώπηση του 75% δεν υπάρχει διάταξη που
να με αποτρέπει από το να προχωρήσω ενισχυμένος με όσες των πολιτικών
δυνάμεων συμφωνούν ή αλλά, αν θέλετε, επιθυμώντας ακόμα να έχω και τη
στήριξη εκείνων που διαφωνούν και ας διαφωνούν. Με οπλίζουν οι διαφωνίες
τους, δεν με αποδυναμώνουν.
Ερώτηση: Ο κ. ΄Ερογλου επιμένει ότι με βάση
το Κοινό Ανακοινωθέν, προφανώς υπονοεί την παράγραφο 2 οι
διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν από εκεί που έμειναν. Έκανε και ο ίδιος
δηλώσεις χθες το ίδιο και ο κ. Οζερσάι. Ποια είναι η δική σας θέση για
το συγκεκριμένο και αν ισχύει αυτό που είπατε προεκλογικά και
δεσμευτήκατε ότι θα αποσύρετε τις λεγόμενες γενναιόδωρες προσφορές του
προκατόχου σας κ. Χριστόφια;
Απάντηση: Πρώτο, να πω ότι οι δηλώσεις του
κ. ΄Ερογλου, και δεν θέλω μπω σε μια μορφή αντιπαράθεσης ή επίρριψης
ευθυνών που είχαν γίνει και μετά την εκλογή του όταν άρχιζε ο νέος
κύκλος συνομιλιών με τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη
Χριστόφια. Ουδέποτε ετιμήθησαν ή ετηρήθησαν. Αντίθετα, σε συνεχείς
παρεμβάσεις του, τίποτε μα τίποτε από εκείνα που θεωρούνται ή που
κατεγράφηκαν ως συγκλίσεις βρίσκεται σύμφωνος. Συνεπώς, δεν θα ασχοληθώ
με το «τι» δημόσια αλλά με το «τι» στο Κοινό Ανακοινωθέν και τα όσα των
θεμάτων θα θεωρηθούν ότι είναι άλυτα και θα τεθούν στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων θα είναι το αντικείμενο και του διαλόγου.
Ερώτηση: Δηλαδή δεν ξεκινάτε διαπραγματεύσεις εν λευκώ;
Απάντηση: Βεβαίως, για παράδειγμα, οι
τέσσερις βασικές ελευθερίες για τους πολίτες μιας μη χώρας μέλους της ΕΕ
αντιλαμβάνεστε ότι είναι αδιανόητο να γίνουν αποδεκτές. Αυτό είναι ένα
παράδειγμα.
Ερώτηση: Έχω το κείμενο της συμφωνίας και
θέλω να μου πείτε σε ποιο σημείο γίνεται σαφής συγκριμένη και
αδιαμφισβήτητη αναφορά ότι το μελλοντικό κράτος θα συνιστά μια συνέχεια
και μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Απάντηση: «Η ενωμένη Κύπρος ως μέλος των
Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έχει μια και μόνη διεθνή
νομική προσωπικότητα» κτλ. Αυτό τι υπονοεί; Ότι ως μέλος που είναι η
Κυπριακή Δημοκρατία των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ θα έχει μια και μόνη
κυριαρχία. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλες αναφορές οι οποίες δείχνουν
συνέχεια και όχι ίδρυση νέου κράτους.
Ερώτηση: Αφού αυτό συνάγεται, γιατί δεν δηλώνεται ρητώς, γιατί υπονοείται;
Απάντηση: Δεν συνάγεται, καταγράφεται. Να
επαναλάβω, ίσως γίνω πιο κατανοητός. Η ενωμένη Κύπρος ως μέλος των
Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ, ήδη από τη συνθήκη προσχώρησης η Κύπρος
εντάχτηκε ολόκληρη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν χρειάζεται, δηλαδή, δεν
βλέπω να υπάρχει πουθενά το αίτημα για να υποβληθεί αίτηση είτε να
γίνουμε μέλος, δηλαδή δεν λέει ότι η ενωμένη Κύπρος θα αποταθεί για να
γίνει μέλος του ΟΗΕ ή για να κάνει αίτηση ένταξης στην ΕΕ. Να πω και τα
πιο απλά: Είμαστε μέλος της Ευρωζώνης και είμαστε κάτω και από πρόγραμμα
δανειακής σύμβασης. Πέστε μου πως είναι δυνατόν να δεχτούν οι ευρωπαίοι
να ανατρέψουν αυτά τα δεδομένα, ή και όχι μόνο, ρητά διαλαμβάνεται
απλώς να σας πω έτσι πρακτικά για να γίνει κατανοητό ότι αυτά που
ισχυρίζονται κάποιοι είναι αδιανόητα θα υπάρξει συνέχιση. Το κράτος
υπάρχει, θα μετεξελιχθεί απλώς σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία
όπως ήταν οι συμφωνίες κορυφής του ’77-’79, της 8ης Ιουλίου του 2006, τα
ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών κλπ. Πουθενά δεν μιλούν για δημιουργία
νέου κράτους. Μιλούν για μετεξέλιξη ή αν θέλετε για μια λύση που οι δυο
κοινότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας θα επιδιώξουν να εξεύρουν, και αυτή
η βάση είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε να μου επιτρέψετε να
επιμείνω σε κάποιες δηλώσεις που έκανε σήμερα ο κατοχικός ηγέτης
Ντερβίς Έρογλου που δείχνουν και το πως αυτοί αντιλαμβάνονται κάποιες
πρόνοιες του κοινού ανακοινωθέντος. Ο κ. Έρογλου έχει πει σήμερα πως τα
κρατίδια που θα ιδρυθούν θα είναι κυρίαρχα και αυτό δεν μπορεί να
σημαίνει ότι θα είναι ένα και αδιαίρετο κράτος. Επιθυμία μας: να γίνει
αποδεκτή η ύπαρξη δυο, ιδρυτικών κρατιδίων. Το σχόλιο σας αλλά και οι
ενέργειες σας.
Απάντηση: Ξεκινώ από την επιθυμία που
υποδηλώνει ακριβώς και το τι επιδιώκουν όχι το τι διαλαμβάνει το κοινό
ανακοινωθέν και εδώ είναι και η μεγάλη αξία του κοινού ανακοινωθέντος.
Διότι καταγράφεται ότι οι συνομιλίες γίνονται μεταξύ δυο κοινοτήτων και
όχι δυο προϋπαρχόντων κυρίαρχων κρατιδίων, όπως ήταν κατ΄ επανάληψη οι
θέσεις του κ. Έρογλου. Συνεπώς εδώ είναι η μεγάλη σημασία του κείμενου
του κοινού ανακοινωθέντος αλλά και του τι διασφαλίσαμε. Άλλο τι λέει ο
κ. Έρογλου. Ο κ. Έρογλου θα έχει τις δικές του θέσεις. Θα λέει εκείνο το
οποίο επιδιώκει. Το θέμα είναι, και είναι γι’ αυτό που λέω, ότι
χρειαζόμαστε όλοι να ενώσουμε δυνάμεις για να αντιμετωπίσουμε αυτά και
πολλά άλλα.
Ερώτηση : Δεδομένης της ανάγκης που έχει και
η Κυβέρνηση και ο κυπριακός λαός από κάποια θετική εξέλιξη και της
πρότασής σας για την Αμμόχωστο και δεδομένου ότι μάλλον λόγω του ότι θα
συζητηθεί παράλληλα δεν πρόκειται να τη δούμε σύντομα, υπήρχε κάποια
άλλη συγκεκριμένη δέσμευση, συγκεκριμένη πρόταση από την κα Victoria
Nuland - όταν ήρθε για να σας μιλήσει - σε σχέση με τη βοήθεια των
Ηνωμένων Πολιτειών; μια και η ανακοινώσει του Λευκού Οίκου μιλά για
μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης συμπεριλαμβανομένης της Αμμόχωστου.
Απάντηση: Νομίζω ότι ήταν σαφής η ανακοίνωση
του Λευκού Οίκου, ιδιαίτερα η δήλωση του κ. Obama, αλλά και όχι μόνο
και από άλλες ανακοινώσεις γίνεται αναφορά στα Μέτρα Οικοδόμησης
Εμπιστοσύνης αλλά ακόμα και στην παράγραφο 7 του κοινού ανακοινωθέντος
λέει ότι δεσμεύονται επίσης στις προσπάθειες εφαρμογής Μέτρων
Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία θα δώσουν νέα δυναμική ώθηση στην
προοπτική για μια ενωμένη Κύπρο. Αυτό το οποίο ευελπιστούμε ότι θα
συμβεί είναι ότι αφού έγινε κατανοητό το αίτημά μας και η σημασία
ουσιωδών Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και αφού υιοθετήθηκαν και
εκφράζονται πλέον και δημόσια, θα επισυμβεί κάτι ανάλογο που συμβαίνει
και στον διάλογο στη γειτονιά μας μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων όπου
ενώ συνομιλούν ή βρίσκονται στη διαδικασία ενός διαλόγου που δεν έχει
παρουσιάσει πρόοδο παρά ταύτα λαμβάνονται Μέτρα Οικοδόμησης
Εμπιστοσύνης. Τελευταία ήταν 800 τόσοι Παλαιστίνιοι που ελευθερώθηκαν
από φυλακές του Ισραήλ, που εξέτιαν ποινές φυλακίσεως και αλλά μέτρα
όπως είναι η πώληση φυσικού αερίου π.χ. από πλευράς του Ισραήλ στους
Παλαιστίνιους και όχι μόνο. Συνεπώς πιστεύω ότι με την έναρξη του
διαλόγου θα υπάρξει - διότι δεν θα εφησυχάσουμε αν δεν υπάρξει - η
προσπάθεια από χώρες που μπορεί να ασκήσουν επιρροή στα κέντρα λήψης
αποφάσεων έτσι ώστε να επιτύχουμε παράλληλα και ταυτόχρονα και ουσιώδη
μέτρα εμπιστοσύνης τα οποία θα δώσουν μια νέα δυναμική στον υπό εξέλιξη
διάλογο.
Ερώτηση: Υπάρχει όμως κάποια συγκεκριμένη συζήτηση αυτή τη στιγμή.
Απάντηση: Να σας παρακαλέσω να δεχτείτε την απάντησή μου όπως την έχω διατυπώσει.
Ερώτηση: Κ. Πρόεδρε στην ομιλία σας δηλώσατε
ότι η έκδοση του Κοινού Ανακοινωθέντος ήταν προαπαιτούμενο για την
επανέναρξη των συνομιλιών όπως και το ξεκαθάρισμα των «τριών singles».
Όλοι γνωρίζουμε ότι σε μια συμφωνία ισχύει πάντοτε το λεγόμενο «win-win
situation». Θα ήθελα να ρωτήσω, η δική μας πλευρά τι ήταν αυτό που έδωσε
για να δώσει το πράσινο φως η Άγκυρα για την έκδοση του ανακοινωθέντος;
Ενδέχεται μήπως να δούμε τη Λευκωσία να ξεπαγώνει κάποια από τα
ενταξιακά κεφάλαια της Τουρκίας;
Απάντηση: Θέλω να είμαι σαφής και ξεκάθαρος
ότι οι όποιες ενστάσεις μας για το άνοιγμα κεφαλαίων που αφορούν την
ενταξιακή πορεία της Τουρκίας παραμένουν και θα παραμείνουν μέχρις ότου η
Άγκυρα εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας. Δεν υπήρξε η οποιαδήποτε
είτε υπόσχεση είτε δέσμευση για ξεπάγωμα κεφαλαίου προκειμένου να
πάρουμε αυτά που όταν γνωρίζεις πώς και ποιους εμπλέκεις εις το να
διεκδικήσεις, όταν κερδίσεις κάτι σημαίνει πως θα πρέπει να δώσεις ένα
αντάλλαγμα. Η πρόσφατη συμφωνία με την Αγγλία και η άρση των περιορισμών
στην ανάπτυξη 200 τ.χλ. δεν ήταν προϊόν συναλλαγής. Ήταν μια προσπάθεια
συνειδητή που ξεκίνησε από το παρελθόν και μέσα από τη βελτίωση και την
ενίσχυση και την εμβάθυνση των σχέσεων, έγινε κατορθωτό να γίνει και
πραγματικότητα. Αυτό και στο συγκεκριμένο Κοινό Ανακοινωθέν.
Κατεβλήθησαν επίπονες προσπάθειες. Νομίζω από την ημέρα εκλογής μου δεν
έπαψα να προσπαθώ με κάθε τρόπο να καλλιεργήσω και να ενδυναμώσω και να
ενισχύσω τις σχέσεις μου με συγκεκριμένα κράτη. Επαναλαμβάνω, χωρίς να
αφήνεται καμιά σκιά στις σχέσεις με παραδοσιακά φιλικά κράτη όπως είναι η
Ρωσία, η Κίνα, τα αραβικά κράτη. Αντίθετα, με αποτέλεσμα να
κατορθώσουμε να ενεργοποιήσουμε δυνάμεις οι οποίες μπορεί και έχουν την
δυνατότητα, ασκώντας την επιρροή τους, να δημιουργήσουν συνθήκες έτσι
ώστε να αλλάξουν κάποια δεδομένα.
Ερώτηση: Τις τελευταίες μέρες ασχολούμαστε
όλοι με το θέμα της λύσης. Εμένα με προβληματίζει το θέμα της μη λύσης.
Δηλαδή, θα έρθει ένα δημοψήφισμα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Ας
υποθέσουμε χάριν συζήτησης ότι και αυτή τη φορά έρθει απόρριψη του
Σχεδίου και πάλιν από τη δική μας πλευρά και όχι από την άλλη. Ποια θα
είναι η επόμενη μέρα της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Απάντηση: Θα πω τι θα πράξουμε και όχι τι θα
παραλείψουμε. Το έχω πει και στην επιστολή μου προς τον φίλτατο Νικόλα
Παπαδόπουλο ότι η εμπειρία του παρελθόντος και η απόρριψη ενός Σχεδίου
που προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη, από το 76% δεν επιτρέπει σε κανένα
ούτε να το επαναφέρει ούτε με διακοσμητικές αλλαγές να το θέσει ενώπιον
του κυπριακού λαού, γιατί μια δεύτερη απόρριψη θα οδηγήσει σε
διχοτόμηση, σε ενδεχόμενη αναγνώριση του σημερινού παράνομου καθεστώτος,
ενδεχόμενα, αντιλαμβάνεστε, και σε δικαιώματα επί της ΑΟΖ κ.ο.κ. Γι’
αυτό και επαναλαμβάνω πόσο χρειάζεται να είμαστε όλοι ενωμένοι για να
δώσουμε τη μάχη αποτροπής σε σχέδια τα οποία δεν θα μπορεί να
παρουσιάσουμε ή να μπορούμε, αν θέλετε, ενώπιον του κυπριακού λαού και
που θα είναι, λόγω του περιεχομένου τους, αποδεκτά από την πλειοψηφία.
Αυτός θα είναι ο αγώνας μας, αυτή θα είναι η προσπάθειά μας.
Ερώτηση: Άρα με μια λέξη «μη λύση» σημαίνει διχοτόμηση..
Απάντηση: Χωρίς αμφιβολία, είναι σοβαρότατες
οι συνέπειες ακόμα και για την ύπαρξη και την επιβίωση του κυπριακού
ελληνισμού. Ας μην παραγνωρίζουμε τα τετελεσμένα που δημιουργεί ο
χρόνος. Περιορίζομαι μέχρι εδώ.
Ερώτηση: Είναι τουλάχιστον στον κάθε άνθρωπο
κατανοητό και πλανάται ότι, επειδή είναι και οι υδρογονάνθρακες στη
μέση, γι’ αυτό και υπάρχει αυτό το γενικότερο ενδιαφέρον και από τις
μεγάλες δυνάμεις και προφανώς και αυτό το «momentum» όπως είναι και η
λέξη που χρησιμοποιούν πολλοί για να προχωρήσουμε στη λύση του Κυπριακού
και ίσως να είναι και κάπως σύντομα που θα γίνουν όλα αυτά. Εσείς θα
μας πείτε ότι δεν υπάρχουν χρονοδιαγράμματα, αλλά κάπου θα υπάρξει και
μια κατάληξη. Υπάρχει ένδειξη από την Τουρκία ότι κάτι έχει αλλάξει; Σας
έχουν έρθει τέτοια μηνύματα, ίσως και από την Υφυπουργό των Ηνωμένων
Πολιτειών, ότι αποφάσισαν να λύσουν το Κυπριακό ή θα μπούμε πάλι σε μια,
ίσως ατέρμονη, διαδικασία συνομιλιών και μιας και έφτασε και ο καιρός
να γίνει αυτή η χιαστί συνάντηση των διαπραγματευτών σε Αθήνα και
Άγκυρα, τι επιπέδου συνάντηση θα έχει ο δικός μας διαπραγματευτής;
Απάντηση: Θα ξεκινήσω με το τελευταίο.
Αντιλαμβάνομαι ότι η συνάντηση θα είναι με τον Γενικό Διευθυντή του
Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας και, βεβαίως, αντίστοιχα ο Γενικός
Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας θα συναντηθεί με τον
Τουρκοκύπριο συνομιλητή. Αντιλαμβάνεστε ότι εάν η Ελλάδα κατείχε θα είχε
και να δώσει. Η Ελλάς θα σταθεί υποστηρικτικά, συμβουλευτικά, και δεν
νομίζω να υπάρχει αξίωση ότι θα μπορούσε να παραχωρήσει οτιδήποτε που
δεν είναι στη δυνατότητά της να το παραχωρήσει. Το άλλο που αναφέρετε
ότι οι συγκυρίες είναι τέτοιες που μπορούμε να τις αξιοποιήσουμε, ναι
συμφωνώ απόλυτα, αλλά το πόσο σύντομα ή πόσο αργά, αυτό δεν εξαρτάται
από εμάς. Εξαρτάται από την καλή θέληση της άλλης πλευράς. Σημεία που
μπορεί να θεωρηθούν ως ενδείξεις καλών προθέσεων χωρίς να δίνω
πιστοποιητικά οριστικά ήταν π.χ. η αποδοχή του συνομιλητή στην Τουρκία.
Ήταν μια δική μας θέση και διαχρονική, αν θέλετε, αξίωση αλλά και η
διαμόρφωση του κειμένου όσο αφορά την αποδοχή της μιας και μόνης
κυριαρχίας.
Ερώτηση: Ήθελα να ρωτήσω κατά πόσον υπάρχει ο
κίνδυνος να διακοπούν ή να παγώσουν οι διαδικασίες στους
υδρογονάνθρακες, το φυσικό αέριο, εν όψει της προοπτικής λύσης. Δηλαδή,
υπάρχει ενδεχόμενο οι εταιρείες να το σκεφθούν δύο φορές και να παγώσουν
τη διαδικασία ούτως ώστε να δουν, αν προκύψει λύση, πώς θα
εκμεταλλευτούν το φυσικό αέριο, και κατά πόσο παραμένετε δεσμευμένος στο
θέμα του τερματικού;
Απάντηση: Πρώτον να σας πω ότι οι συμφωνίες
έχουν συναφθεί με τη νόμιμη Κυβέρνηση του αναγνωρισμένου κυπριακού
κράτους και συνεπώς το ενδιαφέρον παραμένει γιατί δεν υπάρχει ασάφεια.
Δεύτερον, απλά έτσι χάριν εκείνων που ισχυρίζονται ότι μπορεί ο διάλογος
να καθυστερήσει είτε τις έρευνες από εταιρείες είτε άλλως πως, η ENI
μας έχει ενημερώσει ότι ενδεχόμενα να επισπεύσει τις διερευνητικές της
διαδικασίες από τον Οκτώβριο, τον Αύγουστο του τρέχοντος χρόνου.
Συνεπώς, όχι μόνο δεν υπάρχει λόγος καθυστέρησης ή αναστολής. Αυτά όλα
που πολλές φορές τα ακούσαμε και δεν έχουν βάση, νομίζω ότι δεν
υποβοηθούν τα επιχειρήματα όσων διαφωνούν με άλλα θέματα.
Ερώτηση: Μέσα στα μέτρα οικοδόμησης
εμπιστοσύνης υπάρχει ενδεχόμενο να προωθήσετε και το δικαίωμα των νέων
σε δημοτική εκπαίδευση της εκμάθησης της τουρκικής γλώσσας στην από εδώ
πλευρά, και βεβαίως στην άλλη πλευρά την ελληνική;
Απάντηση: Να σας υπενθυμίσω ότι το Σύνταγμα
της Κυπριακής Δημοκρατίας προβλέπει ότι οι επίσημες γλώσσες της
Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η ελληνική και η τουρκική. Το δικαίωμα
παιδείας είναι ένα ελεύθερο δικαίωμα που ενασκείται από οποιονδήποτε.
Εάν κάποιοι θέλουν να μάθουν την τουρκική, που και σήμερα τη μαθαίνουν, ή
κάποιοι άλλοι, ενθάρρυνση μπορεί να υπάρξει, γιατί όχι, θα θέλαμε να
έχουμε μια κοινή γλώσσα συνεννόησης. Μέχρι στιγμής όσοι δεν γνωρίζουν
ελληνικά ή τουρκικά συνεννοούνται με τα αγγλικά. Είναι μια επίσης
πρόνοια που υπάρχει στο Σύνταγμα. Όμως ας μην επικεντρώσουμε την
προσοχή μας σε μια σειρά άλλων μέτρων που πρέπει να ληφθούν για να
δημιουργηθούν - ναι πρέπει κάποια στιγμή - όπως έγινε και στην Ιρλανδία
και αλλού ένα «truth reconciliation committee», όπως λέγεται, και
συνεπώς και βεβαίως θα προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να δούμε πώς κτίζουμε
γέφυρες. Πώς δημιουργούμε συνθήκες αποκατάστασης της εμπιστοσύνης που
τόσο πολύ έχει τρωθεί σαν αποτέλεσμα, δυστυχώς, των θέσεων που μέχρι
σήμερα οι τουρκικές ηγεσίες ή η τουρκική πλευρά τηρούσε.
Ερώτηση: Τι διασφαλίζεται μέσω του Κοινού
Ανακοινωθέντος για τις δύο πλευρές κατά την άποψή σας μετά την ερμηνεία
που έδωσε σήμερα ο κατοχικός ηγέτης σε μια προσπάθεια να προσγειώσει
κάθετα τις προσδοκίες μετά και την πρώτη συνάντηση που είχε μαζί σας και
πώς είναι δυνατόν να έρθουμε σε μια συμφωνία με την τουρκοκυπριακή
πλευρά σε ό,τι αφορά τη μεθοδολογία όταν ο κ. Έρογλου έχει άκρως
διαφορετική προσέγγιση από εμάς;
Απάντηση: Ο κ. ΄Ερογλου έχει δικαίωμα να
έχει τις δικές του θέσεις, τις δικές του απόψεις όπως και εμείς έχουμε
βεβαίως και κατοχυρώνεται το δικαίωμα να επιλέγουμε και εμείς. Δεν
επιλέγει μόνο ο κ. ΄Ερογλου και αυτή η προσπάθεια πάντοτε να λέμε ότι η
άλλη πλευρά, η άλλη πλευρά, μα καλά εμείς είμαστε ανύπαρκτοι; Εμείς
είμαστε και το κράτος, αν θέλετε, αλλά και η κοινότητα που θα συμμετέχει
την ίδια ώρα στον διάλογο. Εδώ δεν είναι μονομερή τα δικαιώματα.
Είναι και στις δύο κοινότητες τα δικαιώματα. Και συνεπώς έχουμε και
εμείς κάθε δικαίωμα να εγείρουμε τα θέματα και ρητά αναφέρεται ότι όλα
τα μη επιλυθέντα προβλήματα θα τεθούν. Τα άλλα που θεωρούνται λυμένα και
θα περιλαμβάνονται μάλιστα στις πρόνοιες του Συντάγματος, του
Ομόσπονδου Συντάγματος, δεν μπορούν να μπουν στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων και θέλω να επαναλάβω ότι είναι η άλλη διάσταση και το
μέγεθος της σημασίας αυτού του Κοινού Ανακοινωθέντος. Είναι η ασπίδα
ώστε να μην αμφισβητηθεί ούτε η μια διεθνής προσωπικότητα, ούτε η μια
κυριαρχία, ούτε η μια ιθαγένεια ούτε τα όσα απαράδεκτα μπορεί να
αποτελούν το περιεχόμενο του στάτους κβο.
Ερώτηση: Σημαντικές εξελίξεις είχαν
εξαγγείλει και προηγούμενοι Πρόεδροι χωρίς κανένα συγκεκριμένο
αποτέλεσμα. Αυτή τη στιγμή γιατί να αισιοδοξεί ο λαός;
Απάντηση: Δεν μίλησα για αισιοδοξία, ή για
την ύπαρξη σημαντικών εξελίξεων. Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος,
ακούγοντας ιδιαίτερα αυτά που λέγονται. Έχω πει ότι θα υπάρξουν
δυσκολίες και έχω τονίσει ότι έχουμε από τούδε να ακολουθήσουμε ένα
επίπονο δρόμο. Δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξος αλλά ούτε και αισιόδοξος.
Χρειάζεται συγκρατημένη αισιοδοξία, δουλειά επίμονη και αξιοποίηση όσων
με την εμπλοκή τους έκαναν κατορθωτό να επιτύχουμε αυτό το πρώτο βήμα.
Ερώτηση: Έχετε αναφερθεί στη διάταξη του
ανακοινωθέντος που επιτρέπει στους διαπραγματευτές να συζητούν ουσιώδεις
πτυχές αλληλένδετα. Θα ήθελα να ρωτήσω κατά πόσο η πλευρά μας θα
επιλέξει να ξεκινήσει διαφορετικά από το παρελθόν, θέτοντας πτυχές όπως
το εδαφικό που παραδοσιακά η ε/κ πλευρά έχει να κερδίσει. Σήμερα ο κ.
Έρογλου προσπάθησε να περιορίσει το εδαφικό ως τελευταίο θέμα που θα
συζητηθεί.
Απάντηση: Ας αφήσουμε τους διαπραγματευτές
να ξεκινήσουν τον διάλογο ως προς τα διαδικαστικά. Η μεθοδολογία είναι
κατοχυρωμένη στην κοινή διακήρυξη και αυτό είναι επίσης κάτι σημαντικό
που έχουμε επιτύχει, δηλαδή στο να λέγεται ρητά ότι όλα τα άλυτα
θεμελιώδη θέματα θα είναι στο τραπέζι και θα συζητηθούν αλληλένδετα.
Συνεπώς δεν επιλέγει ο κ. Έρογλου πιο θα είναι πρώτο και ποιο τελευταίο.
Έχουμε και εμείς τη δυνατότητα και είμαι βεβαίως ότι με τις παρεμβάσεις
φίλων αλλά και των Η.Ε., που δεν πρέπει να τα παραγνωρίζουμε, θα
καταρτιστεί ένας κατάλογος των θεμάτων που θα συζητηθούν. Ο διάλογος θα
επαναρχίσει όχι από εκεί που επιθυμεί η μια πλευρά, αλλά από εκεί που
υπάρχει σύμπτωση θέσεων και των δύο πλευρών.
Ερώτηση: Έχετε επικαλεστεί γνωματεύσεις
νομικών από το εξωτερικό και θα ήθελα να ρωτήσω πότε ήρθαν αυτές και
πότε εσείς είπατε το ναι στο προσχέδιο, γιατί νομίζω είπατε ναι προτού
έλθουν οι γνωματεύσεις;
Απάντηση: Έχω αναφέρει και στη δήλωση μου
ότι υπήρχε τακτικότατη επαφή με τους καθηγητές κ. Crawford αλλά και με
τον κ. Low από τα πανεπιστήμια του Κέιμπριτζ και της Οξφόρδης. Υπήρχε
συνεχής επαφή και αργότερα ζητήθηκε και η γραπτή γνωμάτευση όχι για
δικούς μας λόγους, αλλά γιατί υπήρξαν οι αμφισβητήσεις και κάποιος θα
μπορούσε να πει: “ότι θέλεις λες”.
Ερώτηση: Αναφερθήκατε στο βαρίδι που άφησε ο
τέως Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος σε ό,τι αφορά το χωριστά
δημοψηφίσματα. Ξέρετε ότι η τουρκική πλευρά απέκτησε ένα πλεονέκτημα.
Μαζί με τους τουρκοκύπριους ψήφισαν και οι έποικοι που είχαν
πολιτογραφηθεί πολίτες της ούτω καλούμενης Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας
Κύπρου. Πως θα το ανατρέψετε αυτό στο δημοψήφισμα που θα γίνει και
νομίζω πως αυτό συνδέεται με την έννοια της κυριαρχίας που πηγάζει από
ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους;
Απάντηση: Είναι σαφέστατος ο αποκλεισμός
όσων δεν έχουν πολιτογραφηθεί γιατί δεν είναι πολίτες της Κυπριακής
Δημοκρατίας. Για να μπορείς να συμμετέχεις σε δημοψήφισμα είτε σε μια
κοινότητα είτε στην άλλη θα πρέπει πάνω από όλα να είσαι Πολίτης της
Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι μια άλλη εξέλιξη την οποία κάποιοι
αμφισβητούν, αλλά τα γραπτά δεν επιτρέπουν παρερμηνείες όταν είναι
σαφέστατα διατυπωμένα. Είναι ξεκάθαρη η θέση μου ότι αν δεν είναι
πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν μπορούν να ψηφίσουν στο
δημοψήφισμα.
Εάν και εφόσον καταλήξουμε σε συμφωνία, αυτό
που και στο κοινό ανακοινωθέν ή την ομόφωνη απόφαση του Εθνικού
Συμβούλιου της 18ης Σεπτεμβρίου 2009 είχαμε αποφασίσει, θα αξιώσουμε
όπως υπάρξει απογραφή του πληθυσμού για να γνωρίζουμε και ποιοι θα
δικαιούνται να ψηφίσουν. Δεν γνωρίζω πόσοι των εποίκων έχουν
πολιτογραφηθεί στην Κυπριακή Δημοκρατία, επί των ημερών μας ουδείς,
χωρίς να αφήνω αιχμή για κανένα.
Επίσης θέλω να πω ότι τα ξεχωριστά
δημοψηφίσματα έγιναν επί των ημερών του τέως Προέδρου Παπαδόπουλου. Η
απόφαση για αυτά προϋπήρχε και θέλω να είμαι δίκαιος με όλους τους
προκατόχους μου.
Ερώτηση: Δημοσιεύματα αναφέρονται σε έντονη
ανάμειξη του διεθνούς παράγοντα και συγκεκριμένα των ΗΠΑ στις
προσπάθειες λύσης. Σε ποιο βαθμό ήταν και θα είναι αυτή η ανάμειξη;
Σχετίζεται η διαδικασία επίλυσης με τη φημολογούμενη επαναπροσέγγιση
Τουρκίας - Ισραήλ ώστε η Τουρκία να προμηθεύεται με φυσικό αέριο από
Κύπρο και Ισραήλ και το Ισραήλ με νερό από Τουρκία μέσω Κύπρου;
Απάντηση: Η όλη διαδικασία είναι υπό την
αιγίδα των Η.Ε. Χωρίς αμφιβολία ο ρόλος είτε της ΕΕ είτε των ΗΠΑ είτε
άλλων χωρών όπως η Ρωσία, η Γαλλία, η Βρετανία, θα είναι υποβοηθητικός.
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι έχουν ενεργοποιηθεί. Οι άλλοι
συσχετισμοί μπορεί να ισχύουν, μπορεί και όχι. Γνωρίζω πάντως ότι μεγάλο
ρόλο και μέγιστο ενδιαφέρον έχουν όλοι σαν αποτέλεσμα του γεγονότος ότι
η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έχει πλούτο με φυσικό αέριο ή
πετρέλαιο κάτι που ενδιαφέρει σημαντικά πολλές χώρες . Η λύση του
Kυπριακού δημιουργεί νέες προοπτικές για άλυτα προβλήματα στη γειτονιά
μας.
Ερώτηση: Πόσο εύκολο, τη στιγμή που είμαστε κάτω από πρόγραμμα της Τρόικας, να διεξάγουμε και συνομιλίες ταυτοχρόνως.
Απάντηση: Στις συνομιλίες με την Τρόικα
υπάρχει αρμόδιος Υπουργός που τα χειρίζεται σε συνεννόηση και με
αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Στα θέματα του Κυπριακού υπάρχει ο
συνομιλητής αλλά και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, οι νομικοί
σύμβουλοι και το Εθνικό Συμβούλιο. Αυτό που θέλαμε ήταν να δημιουργηθούν
συνθήκες σταθερότητας και βεβαιότητας. Να νιώθουμε τη σιγουριά ότι δεν
εξαρτώμαστε από την εκπλήρωση ή μη των υποχρεώσεων μας από τη δανειακή
σύμβαση. Να είμαστε υποχρεωμένοι ενδεχόμενα για να απορροφήσουμε δόσεις,
να προχωρήσουμε με οδυνηρότερα μέτρα από όσα έχουν ληφθεί.
Ερώτηση: Παρατηρείται μια απόλυτη
αρνητικότητα εκ μέρους όλων των πολιτικών δυνάμεων σε ό,τι αφορά το
Κοινό Ανακοινωθέν. Πιστεύετε ότι μπορείτε να ανατρέψετε τη γνώμη των
Κυπρίων μέσα από το αρνητικό κλίμα;
Απάντηση: Με συγχωρείτε, αλλά το ΑΚΕΛ
εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία έλεγε ότι, εάν και εφόσον ο Πρόεδρος
παραμείνει σταθερός σε αρχές, θα στηρίξει και έχω την εντύπωση ότι
ακούοντας απόψε το ΕΥΡΩΚΟ έχουν επιφυλάξεις σε κάποιες των διατάξεων και
παραινέσεις, τι πρέπει να προσέξουμε, αλλά δεν είναι κάθετα αντίθετοι.
Δεν γνωρίζω πάντως αν οι θέσεις των κομμάτων αντανακλούν και τις θέσεις
των πολιτών. Καλώς οι κακώς, δυστυχώς οι πολίτες έχουν ξεπεράσει εμάς
του πολιτικούς. Αυτό μπορεί να διαφανεί μόνο μέσω δημοσκοπήσεων και
νομίζω πως οι Ευρωεκλογές θα είναι μια ευκαιρία.
Ερώτηση: Θυσιάζεται η οικονομία για χάρη
του Κυπριακού ή το Κυπριακό για χάρη της οικονομίας και εξηγούμαι: το
ΔΗΚΟ μπορεί να αποχωρήσει από στιγμή σε στιγμή από την Κυβέρνηση λόγω
των διαφωνιών στο Κυπριακό, αλλά ούτως ή άλλως ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ διατηρούν
την πλειοψηφία των 39 εδρών στη Βουλή και ως εκ τούτου η διαδικασία των
συνομιλιών με σκοπό την εξεύρεση λύσης προχωράει κανονικά. Στην
περίπτωση όμως που συμπορευτούν ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ στο Κυπριακό μεγαλώνει,
αντιλαμβάνεστε, το αγκάθι της οικονομίας διότι τα δύο μεγάλα κόμματα
έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις επί της οικονομίας. Τότε ποιος θα
στηρίξει την μνημονιακή πορεία της Κυβέρνησης;
Απάντηση: Ήταν και παραμένει πάντα η θέση
μου να πιστώνω τις πολιτικές δυνάμεις με πατριωτισμό και τις πολιτικές
ηγεσίες με συνέπεια στις διακηρύξεις τους όσον αφορά ιδεολογικές
τοποθετήσεις. Δεν νομίζω ακόμα κι αν υπάρξει διαφωνία όσον αφορά στη
διαχείριση του κυπριακού προβλήματος από πλευράς του ΔΗΚΟ, και είχα
ακούσει τον Πρόεδρο κ. Παπαδόπουλο να το λέει, ότι οι θέσεις του ΔΗΚΟ
όσον αφορά την οικονομία παραμένουν ως είχαν διατυπωθεί κατά καιρούς.
Συνεπώς δεν νομίζω και δεν θα πρέπει να υπάρχει μια απόδοση, που δεν την
αποδέχομαι, ανεύθυνης συμπεριφοράς από την πλευρά των κομμάτων. Το τι
συμβαίνει στην οικονομία, και το γνωρίζουν όλοι, είναι υπόθεση όλων μας,
ακόμα και του ΑΚΕΛ που μπορεί να διαφωνεί πάνω στην οικονομική
φιλοσοφία της Κυβερνήσεως, ή του ΔΗΚΟ ή των άλλων πολιτικών δυνάμεων.
Άλλο η διαφωνία στη διαχείριση του Κυπριακού και άλλο η τιμωρία του
κυπριακού Ελληνισμού ή η αποδυνάμωση, αν θέλετε, του κράτους χάρη των
διαφωνιών στη διαχείριση του κυπριακού προβλήματος. Είμαι απόλυτα
πεπεισμένος ότι το αίσθημα ευθύνης διακρίνει πριν και πάνω από όλα τις
πολιτικές ηγεσίες του τόπου.
Ερώτηση: Η ερώτησή μου θα αφορά στην
επιδιωκόμενη ενότητα. Επειδή η ενότητα θα προκύψει με την ενότητα Ε/κ
και Τ/κ στο σύνολό τους και επειδή εικάζω ότι γνωρίζετε τον μεγάλο ρόλο
που διαδραματίζει το επικοινωνιακό σχέδιο δράσης, θα ήθελα να
σχολιάσετε το εξής: Καθόλη τη διάρκεια της ομιλίας σας αναφερθήκατε σε
Ελληνίδες και Έλληνες, όχι σε Ελληνοκύπριους, όχι σε Κύπριους. Σε τι
διαφέρει, λοιπόν η δική σας προσέγγιση από τη φιλοσοφία του Έρογλου που
δυναμιτίζει την ενότητα μεταξύ των δυο κοινοτήτων;
Απάντηση: Η προσφώνησή μου ήταν Ελληνίδες
και Έλληνες, συμπατριώτες και συμπατριώτισσες. Η μια ήταν υπό την
ιδιότητά μου ως ηγέτης της ελληνοκυπριακής κοινότητας και η άλλη ήταν
υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η προσφώνηση
ή και η παρουσία απόψε, απευθυνόταν και προς τους Ε/κ και προς τους
Τ/κ. θα μπορούσε, και δεν νομίζω να έχει και τόση σημασία, να
απευθυνόμουν ως Ελληνοκύπριοι και Ελληνοκύπριες. Κατά την άποψή μου η
προσφώνησή μου απευθυνόταν και προς τις δυο Κοινότητες.
Ερώτηση: Επειδή έχουμε ξεκινήσει να
αναφερόμαστε και στα θέματα της οικονομίας και του Κυπριακού και το πώς
ακριβώς συνδέονται μεταξύ τους. Στον κόσμο υπήρξε η συζήτηση ότι σε
περίπτωση λύσης του Κυπριακού ίσως να είναι η σωτηρία μας στο να φύγει η
τρόικα από την Κύπρο. Εγώ θέλω να ρωτήσω: η τρόικα θα μείνει στην Κύπρο
μέχρι το 2016 με βάση το μνημόνιο το οποίο θα έχουμε. Σε μια πιθανή
λύση του Κυπριακού, που ηγέτες έχετε πει ότι θέλετε να είναι όσο πιο
σύντομα, ποιος θα είναι ο ρόλος της; Μήπως θα αναλάβει την εργασία
ενσωμάτωσης των κατεχομένων στο ευρώ; Μήπως θα ετοιμάσει όλη την
οικονομική πολιτική του νέου κράτους όπως ακριβώς θα διαμορφωθεί;
Απάντηση: Κατ’ αρχήν να αναφέρω ότι στη
χθεσινή ανακοίνωση των κ.κ. Ρομπάι και Μπαρόζο υπάρχει παράγραφος που
αναφέρεται στην προετοιμασία των Τ/κ για την ένταξη, κι αυτό είναι και
απάντηση σε όσους λένε ότι τάχα θα είναι ένταξη στην ΕΕ του μέρους που
σήμερα λόγω του μη ελέγχου από τη νόμιμη Κυβέρνηση του κράτους βρίσκεται
εκτός ΕΕ. Τώρα το πώς θα χειριστεί τα θέματα η τρόικα είναι πάρα πολύ
νωρίς, μην ανησυχείτε. Μακάρι τα προβλήματα να είναι αυτής της φύσης και
να είστε βέβαιος ότι θα ξεπεραστούν. Αυτά συζητήθηκαν στο παρελθόν.
Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχουν νέες συνθήκες, θα συζητηθούν. Ας μην
ασχοληθούμε τώρα με κάτι το οποίο είναι αβέβαιο και απόμακρο ενδεχόμενο,
αλλά οπωσδήποτε θα αντιμετωπιστεί. Είναι εύλογη η παρέμβασή σας αλλά
είναι κάτι το οποίο θα το δούμε στην ώρα του.
Ερώτηση: Το ζητούμενο ήταν και είναι ο
διάλογος , αλλά το ερώτημα είναι σε ποιο πλαίσιο θα διεξαχθεί αυτός ο
διάλογος και κάτω από ποιες προϋποθέσεις. Χρονικά θεωρείτε ότι είναι
τώρα η κατάλληλη στιγμή, εννοώ είχε δημιουργηθεί τον περασμένο Μάρτιο
ένας οικονομικός ευνουχισμός και στο μεσοδιάστημα είχαμε κάποιες
δηλώσεις που προδικάζουν ένα σκηνικό το οποίο δεν ενισχύει και ιδιαίτερα
την εμπιστοσύνη μας προς τον διεθνή παράγοντα στον οποίο υπάρχει
παραδοχή ότι υπάρχει εμπλοκή του διεθνούς παράγοντα σε αυτή την
προσπάθεια, όπως πριν από μερικούς μήνες οι δηλώσεις του κ. Ράσμουσεν, ο
οποίος μιλούσε για πάγωμα των εργασιών και εξόρυξη του φυσικού αερίου
και διασύνδεση με το Κυπριακό. Ήταν πρόσφατα οι δηλώσεις του ΓΓ που μας
υποβάθμισε σε Ε/κ κοινότητα. Όλα αυτά δεν θεωρείτε κ. Πρόεδρε δεν
συνιστούν ένα σκηνικό πιέσεων που μπορεί να αλλοιώσει την προσπάθεια και
να μας φέρει ίσως προ τετελεσμένων;
Απάντηση: Είστε πολύ απαισιόδοξος. Κάνετε
βεβαίως αναφορές σε ατυχείς αναφορές κάποιων. Ακόμα χθες ο Πρόεδρος
Ομπάμα μιλούσε για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Αναστασιάδη και τον κ.
Έρογλου, το ίδιο έκανε και η ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η
Γερμανία. Έχω την εντύπωση, να μην δραματοποιούμε τα πράγματα. Νομίζω
ότι η μεγάλη επιτυχία ήταν ότι καταλήξαμε σε μια κοινή δήλωση, μια κοινή
διακήρυξη η οποία μας επιτρέπει να μπούμε σε ένα διάλογο με μεγαλύτερη
ασφάλεια προς το τι είναι αυτό που επιδιώκουμε και πώς μπορούμε να το
διασφαλίσουμε έτσι ώστε να έχει διάρκεια, να έχει βιωσιμότητα και
λειτουργικότητα.
Ερώτηση: Θα επανέλθω στα Μέτρα Οικοδόμησης
Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Θεωρείτε ότι υπάρχει η δυνατότητα να έχουμε επίτευξη
ΜΟΕ πριν την επίτευξη συνολικής συμφωνίας στο Κυπριακό;
Απάντηση: Η προσπάθεια αυτή και νομίζω οι
αναφορές προς αυτή την κατεύθυνση, είναι, παράλληλα με τον διάλογο για
επίλυση του Κυπριακού, να υπάρχει παράλληλη προσπάθεια υλοποίησης έτσι
ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερη δυναμική ο σε εξέλιξη διάλογος.
Ερώτηση: Υπάρχει κάποια ένδειξη για το πώς
θα υλοποιηθεί η πρωτοβουλία των ΗΕ για την Αμμόχωστο και πως αυτό θα
επηρεάσει τη διαδικασία αν δεν υλοποιηθεί αυτή η πρωτοβουλία;
Απάντηση: Να μου επιτρέψετε να μην πω
περισσότερα από ό,τι έχω πει γιατί μπορεί στο τέλος με όποιες δημόσιες
δηλώσεις στο τέλος να υποσκάψουμε και τις όλες προσπάθειες. Μας λέει η
δήλωση του κ. Ομπάμα αυτό το οποίο στοχεύουν ως και κατά ποίον τρόπον,
με μια χαμηλών τόνων διπλωματία, να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν μια
νέα δυναμική στις συνομιλίες.
Ερώτηση: Σίγουρα κανείς δεν σας ζηλεύει που
μπαίνετε σε έναν διάλογο με τον αδιάλλακτο κ. Έρογλου τον οποίο εσείς
πρόσφατα είχατε καταγγείλει ότι δεν έχει όραμα για επίλυση του
Κυπριακού, όπως είχατε πει και για την Τουρκία. Διερωτώμαι αν έχει
αλλάξει καθόλου αυτό. Επίσης, χθες, ο ξεχασμένος Δήμος της κατεχόμενης
Κερύνειας έβγαλε μια ανακοίνωση και λέει η λύση πρέπει να περνάει μέσα
από την Κερύνεια
Απάντηση: Η απόφαση μου να προσέλθω στον
διάλογο ήταν τον αποτέλεσμα της επίτευξης του κοινού ανακοινωθέντος. Με
ικανοποιεί το περιεχόμενο γι αυτό και προσέρχομαι. Δεν είμαι αναγνώστης
οραμάτων. Ξέρετε, έχουμε πει και είναι μέσα στο κοινό ανακοινωθέν να
αποφεύγουμε δηλώσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν. Επίσης να πω ότι
δεν αποκλείεται ποσώς η λύση να περνάει μέσα από την Κερύνεια, με την
έννοια ότι είτε μια πόλη, είτε το ένα χωριό, είτε το άλλο να διοικείται
από την μια ή την άλλη κοινότητα αρκεί να έχουν οι κάτοικοι το δικαίωμα
να επιστρέψουν και να διασφαλίζεται ότι θα έχουν τον πλήρη σεβασμό των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, όπως οι υπόλοιποι των Ευρωπαίων πολιτών.
Επομένως νομίζω ότι είναι κάτι που από χρόνια τώρα απασχολεί οπωσδήποτε
το ποιες θα είναι οι εδαφικές αναπροσαρμογές, το ποια εδάφη θα είναι υπό
την διοίκηση της μιας ή της άλλης κοινότητας . Αυτό που μεγάλη σημασία
έχει είναι το πώς διασφαλίζεις ότι αυτή η διοίκηση θα ασκείται κατά
τρόπο ανάλογο με τις αξιώσεις της ΕΕ, τις αρχές και τις αξίες της, τον
σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ερώτηση: Μιλήσατε για ευρωπαϊκές αξίες, για
το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Θα ήθελα να μας πείτε εν συντομία – με βάση τις
επαφές σας – ποια θα είναι η συγκεκριμένη μορφή εμπλοκής που θα έχει η
ΕΕ στην όλη διαδικασία, διότι διασφαλίζει και θεμελιώδη ανθρώπινα
δικαιώματα.
Απάντηση: Η δική μας έκκληση και το δικό
μας αίτημα, το οποίο υπεβλήθη κατ’ επανάληψη τόσο προς τον κ. Μπαρόζο,
τον κ. Βαν Ρόμπαϊ, τον κ. Σουλτς, αλλά και σε ομάδες της Ευρωβουλής,
προς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και όχι μόνο, ήταν η αναβάθμιση των
οδηγιών του εκπροσώπου του κ. Μπαρόζο έτσι ώστε να έχει ενεργότερη
βοηθητική εμπλοκή, ελέγχου δηλαδή του συμβατού των προτάσεων που
κατατίθενται, με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
Αυτό ήταν που επιδιώκαμε και αυτό νομίζω λέει ξεκάθαρα και η χθεσινή
από κοινού δήλωση των κ. Ρόμπαϊ και Μπαρόζο. Δεν υποκαθιστούνται τα
Ηνωμένα Έθνη, αλλά υποβοηθητικό ρόλο θα διαδραματίζει και η ΕΕ,
σημαντικό μπορώ να πω, ακριβώς σχετικά με τη συμβατότητα των προτάσεων.
Ερώτηση: Τι εμπιστοσύνη πρέπει να έχουν οι
Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες που για τα τελευταία 40 χρόνια δεν μπορούν να
επιστρέψουν στα σπίτια τους, και ειδικά στην κλειστή πόλη της
Αμμοχώστου;
Απάντηση: Έχετε δίκιο, γι’ αυτό λέμε ότι
πρέπει να εφαρμοστούν Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, πρώτον, για να
αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη προς τις προθέσεις της άλλης πλευράς, η
εμπιστοσύνη προς τον διάλογο, αλλά και για να δημιουργηθεί εκείνη η
δυναμική που μέσα από την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης θα δώσει και μια
νέα ώθηση στον διάλογο.
Ερώτηση: Έχετε αναφέρει ότι έχει
αναβαθμιστεί ο ρόλος της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις. Πως εξηγείτε τις
ενστάσεις της Μόσχας σχετικά με τις εξελίξεις στο Κυπριακό και το ότι
συστήνει να μην ασκήσει πιέσεις η ΕΕ;
Απάντηση: Η Μόσχα δεν ονόμασε την ΕΕ, είπε
να μην ασκηθούν έξωθεν πιέσεις, και είναι πάρα πολύ σωστή θέση, την
οποία διασφαλίζουμε λέγοντας ότι μόνο μια λύση που προέρχεται από την
ελευθέρα βούληση των μερών μπορεί να πάει σε δημοψήφισμα. Συνεπώς, είναι
ενισχυτική των δικών μας θέσεων, δεν είναι ενάντια. Και αυτό
προβλέπεται ρητά και στο κοινό ανακοινωθέν.
Στο καταληκτικό του σχόλιο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε:
Αυτό που θα ήθελα να πω απευθυνόμενος στους
Ελληνοκύπριους και τις Ελληνοκύπριες, προς τους Τουρκοκύπριους και τις
Τουρκοκύπριες είναι πως μπαίνουμε σε μια δύσκολη πορεία. Χρειάζεται η
συνεργασία όλων, χρειάζεται το όραμα όλων, χρειάζεται να
συνειδητοποιήσουν όλοι ότι η επανένωση της πατρίδας μας, η πολιτική
σταθερότητα, η δημιουργία ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους, δεν θα
είναι εις βάρος ή προς όφελος της μιας ή της άλλης κοινότητας. Θα είναι
προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων
ή άλλου νομίμου κατοίκου αυτής της χώρας. Συνεπώς, αυτό που θέλω να
επαναλάβω είναι πως θα πρέπει να επιδείξουμε υπομονή, θα πρέπει να μην
επιτρέψουμε ο διχασμός να μολύνει ή να φανατίσει οπαδούς υπέρ ή
εναντίον, γιατί νομίζω ότι 40 χρόνια είναι πέρα από αρκετά για να
συνειδητοποιήσουμε πως ο χρόνος αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια εις βάρος
όσων έχουν αδικηθεί από την παρούσα κατάσταση. Θέλω να διαβεβαιώσω τους
πολίτες ότι το κοινό ανακοινωθέν συνάδει στα πλείστα όσα προνοούνται
στην ομόφωνη απόφαση της 18ης Σεπτεμβρίου 2009 του Εθνικού Συμβουλίου,
με εξαίρεση ορισμένα θέματα ουσίας που θα συζητηθούν εν συνεχεία ως
ουσιώδη θέματα του διαλόγου. Μπαίνω στον διάλογο με αποφασιστικότητα, θα
επιδιώξω μέσα από τις Ομάδες Εργασίας που έχουν συσταθεί να έχουμε τη
μέγιστη δυνατή συλλογικότητα στη λήψη των αποφάσεων. Εύχομαι και πιστεύω
ότι μέσα από την κοινή προσπάθεια μπορούμε να πετύχουμε πολύ
περισσότερα.
Τελειώνω, καλώντας τους Τουρκοκύπριους
συμπατριώτες μας να εργαστούν και να αποδείξουν ότι και εκείνοι μπορούν
και θέλουν, συνειδητοποιούν ότι το status quo δεν είναι μόνο εις βάρος
της Ελληνοκυπριακής κοινότητας, αλλά και εις βάρος των ιδίων. Θα πρέπει
και από αυτή την άποψη, οι πολίτες του κυπριακού κράτους που ανήκουν
στις δύο κοινότητες, ως εθνοτική καταγωγή, να εργαστούν μαζί για να
μπορέσουμε να ξεπεράσουμε κάποιες αρνητικές φωνές, ή κάποιες φωνές που
βλέπουν προς άλλη κατεύθυνση.
