Όσον αφορά το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου
του οποίου προΐσταμαι, το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Προέδρου της
Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη βασίζεται σε πέντε άξονες εκπαιδευτικής
πολιτικής με αναφορά σε επιμέρους θεματικές ενότητες. Παρά το γεγονός
ότι τα ζητήματα διαχείρισης της πολύπλοκης καθημερινότητας των σχολικών
μονάδων, των υπηρεσιών και των τμημάτων απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος
της ενέργειας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ), εντούτοις
είναι γεγονός ότι υπήρξε αξιοσημείωτη πρόοδος στην επίτευξη του βασικού
στόχου που έχουμε θέσει που δεν είναι άλλος από τη σταδιακή και με
προγραμματισμό υλοποίηση των δεσμεύσεων της νέας Κυβέρνησης.
Ειδικότερα, ως προς τις κυριότερες αναφορές
του Προγράμματος Διακυβέρνησης θα ήθελα να αναφερθώ στα πιο κάτω, που
αφορούν την Παιδεία:
Πρώτος άξονας: Ανάπτυξη – επιμόρφωση και ποιοτική αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της εκπαίδευσης
• Σύστημα διορισμού εκπαιδευτικών στη Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία:
Έχοντας ως βασική αρχή τη θέση ότι η
ποιοτική εκπαίδευση μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με ποιοτικούς
εκπαιδευτικούς, και ότι η πρόσληψη προσωπικού αποτελεί τη σημαντικότερη
λειτουργία ενός οργανισμού, θέσαμε ως μία από τις προτεραιότητές μας τον
εκσυγχρονισμό του συστήματος διορισμού στη δημόσια εκπαίδευση.
Είναι γνωστό σε όλους, ότι το ζήτημα αυτό
απασχολεί την εκπαιδευτική κοινότητα για περισσότερο από δύο δεκαετίες
και μέχρι σήμερα έχουν κατατεθεί πολλές προτάσεις για βελτίωση και
εκσυγχρονισμό του. Με την ανάληψη των καθηκόντων μου, είχα ενώπιόν μου
την πρόταση που κατατέθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012, και η οποία φαινόταν
να συγκεντρώνει πιθανότητες ευρύτερης συναίνεσης. Πάνω σε αυτή την
πρόταση κτίσαμε τη δική μας αναθεωρημένη εισήγηση, την οποία καταθέσαμε
στην κοινή συνεδρία των Συμβουλίων Δημοτικής και Μέσης και Ανωτέρας και
Ανωτάτης Εκπαίδευσης. Τονίζεται ότι πριν τη διαμόρφωση της εισήγησής μας
κάλεσα όλους, συμπεριλαμβανομένων και των εκπαιδευτικών οργανώσεων, να
μας στείλουν τις απόψεις τους.
Θα ήθελα, εδώ να αξιοποιήσω την ευκαιρία και
να ευχαριστήσω όλους τους φορείς, τους οργανωμένους γονείς, τους
φοιτητές, τα πανεπιστήμια, τους συνδέσμους επιθεωρητών και τα κόμματα
για τις πολύ εποικοδομητικές τους παρατηρήσεις. Επισημαίνω ότι ακόμα και
μετά την κατάθεση της πρότασης, το βήμα είναι ανοικτό για διάλογο και
αναμένω με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις όποιες εισηγήσεις για βελτιώσεις ή
αλλαγές. Να είστε βέβαιοι ότι εκεί και όπου υποβληθούν τεκμηριωμένες
εισηγήσεις, αυτές θα ληφθούν σοβαρά υπόψη στο τελικό κείμενο που θα
διαμορφώσουμε, νοουμένου ότι δε θα ακυρώνουν τη φιλοσοφία της πρότασης.
Παράλληλα, είναι θέση μας ότι η πρόταση
διασφαλίζει το αίσθημα της αξιοκρατίας και του αδιάβλητου των
διαδικασιών, στοιχεία σημαντικά για την επιτυχή και αποτελεσματική
εφαρμογή του νέου συστήματος. Στόχος μας είναι με το νέο σύστημα να
προσλαμβάνονται οι ικανότεροι υποψήφιοι, για να εξασφαλίσουμε τα εχέγγυα
παροχής ποιοτικής εκπαίδευσης στους μαθητές μας. Οι αναφορές μου στο
προσοντούχο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει η δημόσια εκπαίδευση, δεν
αποτελούν κούφια λόγια. Θεωρώ ότι είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί γιατί
διαθέτουμε ένα αξιόλογο και ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό και θα πρέπει να
αξιοποιήσουμε αυτούς τους επαγγελματίες στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
• Επιμόρφωση εκπαιδευτικών:
Μέσα σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαία, η
ποιότητα στην εκπαίδευση, η οποία περνάει μέσα από την ποιότητα των
εκπαιδευτικών, πρέπει να είναι ένας σταθερός στόχος. Η βασικότερη
προϋπόθεση για την επιτυχία οποιωνδήποτε καινοτομιών και μεταρρυθμίσεων
δεν είναι άλλη από τη συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Τα νέα προγράμματα επιμόρφωσης λαμβάνουν
υπόψη και ικανοποιούν τρεις ανάγκες: (1) ανταποκρίνονται στις ανάγκες
του εκπαιδευτικού συστήματος, διευκολύνοντας και ταυτόχρονα προωθώντας
τις προτεραιότητες και τους στόχους της εκπαιδευτικής μας πολιτικής, (2)
ικανοποιούν τις ανάγκες της κάθε σχολικής μονάδας ξεχωριστά και
απευθύνονται στις ιδιαιτερότητές της με βασικό άξονα εκπόνησης το σχέδιο
ανάπτυξης του κάθε σχολείου και (3) ικανοποιούν τις ανάγκες των
εκπαιδευτικών και έχουν άμεση σχέση με τη διάγνωση, τον σχεδιασμό και
την αξιολόγηση της προσωπικής τους ανάπτυξης. Γι’ αυτό τον λόγο,
συνεχίζουμε και επεκτείνουμε τα διάφορα υφιστάμενα πολύπλευρα και
πολυεπίπεδα προγράμματα επιμόρφωσης.
Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει σειρές
επιμορφωτικών σεμιναρίων τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο
σχολικής βάσης με θεματικές που σχετίζονται με τη θεωρία της εκπαίδευσης
αλλά και με διδακτικές πρακτικές και θέματα ευρύτερου παιδαγωγικού
ενδιαφέροντος. Εντατικοποιούμε τις προσπάθειές μας έτσι ώστε οι
επιμορφωτικές δράσεις να γίνονται αποκεντρωμένα στις σχολικές μονάδες,
επιδιώκοντας μεγαλύτερη εμπλοκή των εκπαιδευτικών στη διαμόρφωση και
υλοποίηση των επιμορφώσεων σε ζητήματα που αφορούν στη διδακτέα ύλη, στα
εξεταζόμενα μαθήματα, στα αναλυτικά προγράμματα, στον σχεδιασμό και
στην ετοιμασία εκπαιδευτικού υλικού και βιβλίων. Επιδιώκοντας την ενεργό
εμπλοκή των εκπαιδευτικών στην εκπόνηση και στην υλοποίηση δράσεων,
είμαστε σε στενή συνεργασία και με τις τρεις εκπαιδευτικές οργανώσεις
ενισχύοντας σημαντικά τον ρόλο τους στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής
πολιτικής.
• Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου:
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και του
εκπαιδευτικού έργου σχετίζεται άμεσα με την ποιοτική αναβάθμιση του
ανθρώπινου δυναμικού και αποτελεί μια άλλη προτεραιότητά μας. Είναι
γενική παραδοχή πως το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών
λειτουργών χρειάζεται ριζική αλλαγή. Όλοι συμφωνούμε πως χρειαζόμαστε
ένα καινούριο σύστημα, το οποίο να βασίζεται στις σύγχρονες ανάγκες και,
πέραν της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών λειτουργών, να καλύπτει και την
αξιολόγηση του παραγόμενου εκπαιδευτικού έργου. Ανταποκρινόμενοι στην
καθολική αυτή ανάγκη και αίτημα για αλλαγή και έχοντας υπόψη τις μελέτες
που έχουν ήδη υποβληθεί, τις θέσεις των άμεσα εμπλεκομένων, αλλά και
τις απόψεις των φορέων εκείνων που συμμετέχουν μέσω του δομημένου
διαλόγου στα διάφορα Συμβούλια που έχουν συσταθεί για το σκοπό αυτό,
ευελπιστούμε ότι σύντομα θα είμαστε έτοιμοι να καταθέσουμε την πρότασή
μας, επιδιώκοντας τη μέγιστη δυνατή συναίνεση.
Δεύτερος άξονας: Εκσυγχρονισμός διοικητικών δομών του εκπαιδευτικού συστήματος και των σχολικών μονάδων
• Διοικητική δομή Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ):
Οι ελλείψεις και οι αδυναμίες στην
υφιστάμενη δομή και τον τρόπο οργάνωσης του ΥΠΠ έχουν επισημανθεί πολλές
φορές, τόσο μέσα από μελέτες που αφορούν στο Κυπριακό Εκπαιδευτικό
Σύστημα (Έκθεση UNESCO, Έκθεση Επιτροπής για την Εκπαιδευτική
Μεταρρύθμιση) όσο και από εντεταλμένους κρατικούς φορείς (Γενικός
Ελεγκτής της Δημοκρατίας), καθώς και άλλους εμπλεκόμενους στην
εκπαιδευτική διαδικασία (εκπαιδευτικές οργανώσεις).
Στους σχεδιασμούς τους Κυβέρνησης για τη
Μεταρρύθμιση και τον Εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Υπηρεσίας, το ΥΠΠ
περιλαμβάνεται ανάμεσα στα τρία Υπουργεία με προτεραιότητα. Για τον
σκοπό αυτό οι εμπειρογνώμονες της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι οποίοι
επισκέφθηκαν το νησί μας τις προηγούμενες εβδομάδες, έχουν λάβει εντολές
να μας παράσχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, αφού πρώτα μελετήσουν την
κυπριακή πραγματικότητα, τις ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος και τα
σχέδιά μας για τον εκσυγχρονισμό του, με έμφαση στη διοικητική δομή του
Υπουργείου. Οι προτάσεις τους, οι οποίες τονίζεται ότι δεν είναι
δεσμευτικές, θα περιλαμβάνουν εισηγήσεις οι οποίες θα καλύπτουν τυχόν
δυσλειτουργίες που οφείλονται στη δομή του Υπουργείου και τρόπους
διόρθωσης πιθανόν στρεβλώσεων.
• Αυτονόμηση σχολικών μονάδων:
Η αυτονόμηση των σχολικών μονάδων συνδέεται
άμεσα με τις αλλαγές που προωθούνται σύμφωνα με την ειλημμένη απόφαση
της Κυβέρνησης για Μεταρρύθμιση και Εκσυγχρονισμό της Δημόσιας
Υπηρεσίας. Θα προωθήσουμε ακόμα περισσότερο την αποκέντρωση και την
αυτονομία μεταβιβάζοντας διάφορες αρμοδιότητες στις σχολικές μονάδες,
αφού θεωρούμε ότι η σχολική μονάδα είναι σε θέση, με το ανθρώπινο
δυναμικό που διαθέτει και την κατάλληλη επιμόρφωση, να αναλαμβάνει τον
σχεδιασμό, την εκπόνηση και την εφαρμογή δραστηριοτήτων και προγραμμάτων
σύμφωνα με τις δικές της ιδιαιτερότητες, ανάγκες και προτεραιότητες σε
συντονισμό με τον/τους επιθεωρητή/ές του σχολείου. Αναγνωρίζουμε ότι
υπάρχουν ενέργειες που πρέπει να γίνουν, και στο αμέσως επόμενο χρονικό
διάστημα θα δρομολογηθούν αποφάσεις που θα δίνουν ουσιαστική αυτονομία
στα σχολεία.
Τρίτος άξονας: Αναβάθμιση του περιεχομένου και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης
Η διασφάλιση της ποιότητας του περιεχομένου
των σχολικών βιβλίων και του διδακτικού υλικού μέσα από την αναδόμηση
και τον εκσυγχρονισμό των αναλυτικών και ωρολογίων προγραμμάτων,
αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα του ΥΠΠ. Η πρόθεσή μας για την αξιολόγηση
των εφαρμοσμένων πολιτικών σε σχέση με τα αναλυτικά προγράμματα (δομές,
διαδικασίες, περιεχόμενο), υιοθετώντας αλλαγές, εκεί και όπου κριθεί ότι
επιβάλλεται, υλοποιείται με τη σύσταση ad hoc Επιτροπών.
Συγκεκριμένα, έχουν συσταθεί και ήδη λειτουργούν οι ακόλουθες Επιτροπές:
1. Διατμηματική Επιτροπή Αξιολόγησης
Αναλυτικών Προγραμμάτων: Στη Διατμηματική Επιτροπή Αξιολόγησης
Αναλυτικών Προγραμμάτων, της οποίας προεδρεύω, μετέχουν η Γενική
Διευθύντρια, οι Διευθυντές Δημοτικής, Μέσης και Τεχνικής Εκπαίδευσης, η
Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και εκπρόσωποι των
εκπαιδευτικών οργανώσεων ΠΟΕΔ, ΟΕΛΜΕΚ και ΟΛΤΕΚ. Αποστολή της
Διατμηματικής Επιτροπής είναι ο καθορισμός πολιτικής και η αξιολόγηση
του έργου που επιτελείται στον τομέα των αναλυτικών προγραμμάτων.
2. Συντονιστική Επιτροπή Αναλυτικών
Προγραμμάτων: Η Συντονιστική Επιτροπή Αναλυτικών Προγραμμάτων, υπό την
Προεδρία της Διευθύντριας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, υλοποιεί την
πολιτική που καθορίζεται από την Αρμόδια Αρχή στα θέματα εκσυγχρονισμού
των αναλυτικών προγραμμάτων και προωθεί την εφαρμογή τους στα σχολεία
στη βάση των αποφάσεων της Διατμηματικής Επιτροπής Αξιολόγησης,
διασφαλίζοντας τον συντονισμό ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη.
3. Επιστημονική Επιτροπή: Η Επιστημονική
Επιτροπή, στην οποία μετέχουν έξι διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί
(Κουτσελίνη, Πασιαρδής, Στυλιανόπουλος, Παπαπολυβίου, Κυριακίδης και
Ζεμπύλας) αποτελεί υποστηρικτικό/συμβουλευτικό σώμα προς τον Υπουργό
Παιδείας και Πολιτισμού, τόσο για θέματα αναλυτικών προγραμμάτων όσο και
για θέματα τα οποία τίθενται ως ζητήματα προτεραιότητας της
εκπαιδευτικής μας πολιτικής, όπως για παράδειγμα οι πίνακες διορισίμων
και το σχέδιο αξιολόγησης.
Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα:
• Συγκροτήθηκαν Ομάδες Εργασίας για τα
Αναλυτικά Προγράμματα, Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης με έδρα το
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και εποπτική αρχή τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και
το Παιδαγωγικό. Εκεί όπου χρειάζεται, οι ομάδες υποστηρίζονται από
πανεπιστημιακούς (π.χ. Μαθηματικά, Γλώσσα, Ιστορία, Θρησκευτικά).
Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις μελών της Επιστημονικής Επιτροπής με
Ομάδες Εργασίας (Γλώσσα- Ιστορία), έτσι ώστε να υπάρξει πλήρης εικόνα
του έργου που έχει γίνει μέχρι σήμερα, ενώ έχω προγραμματίσει
συναντήσεις με όλες τις ομάδες εργασίας.
• Έχει ξεκαθαρίσει το ζήτημα της διδασκαλίας
της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στο δημόσιο σχολείο μέσα από ένα κείμενο
πολιτικής, το οποίο απαντά σε προβληματισμούς και ερωτήματα των
εκπαιδευτικών.
• Προχωρήσαμε στην ετοιμασία διαδικασιών
ελέγχου του περιεχομένου και της ποιότητας του παραχθέντος εκπαιδευτικού
υλικού. Η διαδικασία προβλέπει την έγκριση του υλικού τόσο από τη
Συντονιστική Επιτροπή Αναλυτικών Προγραμμάτων όσο και από εξωτερικό
συνεργάτη, εάν κριθεί αναγκαίο, προτού αυτό φτάσει στα σχολεία είτε σε
έντυπη είτε σε ηλεκτρονική μορφή. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει δοθεί το
υπό έκδοση υλικό για το μάθημα των Θρησκευτικών και της Ιστορίας, σε
πανεπιστημιακούς καθηγητές, για να υποβάλουν τις δικές τους θέσεις/
απόψεις/εισηγήσεις στην Επιτροπή και στον Υπουργό.
• Η Επιστημονική Επιτροπή προχωρεί σε
ουσιαστική παραγωγή έργου. Στην ημερήσια διάταξη της Επιτροπής έχουν
τεθεί δύο θέματα: οι Πίνακες Διορισίμων και η Αξιολόγηση των Αναλυτικών
Προγραμμάτων. Για το πρώτο ετοιμάστηκαν οι εισηγήσεις της Επιτροπής, ενώ
για το δεύτερο ετοιμάζονται προτάσεις που αφορούν στις μεθόδους
αξιολόγησης/οδικό χάρτη υλοποίησης.
Σε σχέση με τα ζητήματα που αφορούν στη
Γλωσσική Εκπαίδευση σημειώνεται ότι οι όποιες αλλαγές έχουν γίνει μέχρι
σήμερα βασίζονται στα δεδομένα που έχουν δοθεί στο Υπουργείο από τους
επιθεωρητές Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης. Οι αλλαγές είχαν ως
αφετηρία τους τις επισημάνσεις των ίδιων των εκπαιδευτικών, ενώ τα
Αναλυτικά Προγράμματα για τη γλώσσα θα αξιολογηθούν επισταμένα κατά την
τρέχουσα σχολική χρονιά.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι η
διαδικασία αξιολόγησης είναι στενά συνυφασμένη με την εκπαιδευτική
δραστηριότητα και τη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής. Τα αποτελέσματα της
αξιολόγησης επικυρώνουν ή ακυρώνουν εκπαιδευτικές πρακτικές και, συχνά,
ανοίγουν δρόμους για τη διαμόρφωση νέων εκπαιδευτικών προτάσεων. Αυτό
σημαίνει την υιοθέτηση μιας έγκυρης και επιστημονικής διαδικασίας που
στόχο έχει να εντοπίσει και να θεραπεύσει αδυναμίες και να βελτιώσει το
έργο που έχει ήδη παραχθεί. Όπως έχω ήδη αναφέρει, η Επιστημονική
Επιτροπή συζητά την επιστημονική προσέγγιση την οποία θα ακολουθήσει
όσον αφορά στην αξιολόγηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων, με ειδικό
ενδιαφέρον στην υιοθέτηση της διαμορφωτικής αξιολόγησης. Η υιοθέτηση
αυτής της μορφής αξιολόγησης υποδηλώνει ότι το έργο που έχει ήδη
παραχθεί στα Αναλυτικά Προγράμματα δεν ακυρώνεται αλλά αξιολογείται. Η
αξιολόγηση δεν πρέπει να τρομάζει. Η αξιολόγηση θα μας υποδείξει ποια
πρέπει να είναι τα επόμενά μας βήματα. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής
της αξιολόγησης είναι θέματα που αφορούν την επιστημονική ομάδα που θα
εργαστεί για το σκοπό αυτό.
Επιδίωξή μας είναι να εφοδιάσουμε τη νέα
γενιά με τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τις ικανότητες και τις στάσεις που
θα χαρακτηρίζουν ένα ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορεί να ανταποκρίνεται
με επιτυχία στις προκλήσεις του μέλλοντος και της οικονομίας της
γνώσης, αφού θα είναι σε θέση να επανακαθορίζεται και να
επανακαταρτίζεται, με βάση τις ανάγκες και τα οικονομικά δεδομένα της
εποχής. Η σημαντικότερη πρόκληση για το Υπουργείο είναι ο διεξαγόμενος
δομημένος διάλογος με στόχο μια συνολική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό
του εκπαιδευτικού μας συστήματος, ώστε στο τέλος της ημέρας όλες οι
διαθέσιμες δαπάνες να έχουν και το ανάλογο αντίκρισμα στα μαθησιακά
αποτελέσματα.
Τέταρτος άξονας: Στήριξη και ενίσχυση κάθε
εκπαιδευόμενου με αναγνώριση της διαφορετικότητας και ανάπτυξη της
ενεργού πολιτότητας
Αν ο στόχος μας είναι η δημιουργία ενός
συνεργατικού σχολείου, όπου κάθε μαθητής και μαθήτρια θα αντιμετωπίζεται
ως πρόσωπο που αξίζει και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, για να
αποκτήσει όλα τα εφόδια που χαρακτηρίζουν ένα μορφωμένο άνθρωπο, με
τρόπο ώστε να μην προωθείται ο αποκλεισμός, η απομόνωση, ο στιγματισμός
και η υποβάθμιση της κοινωνικότητάς του, τότε θα πρέπει να στοχεύσουμε
στη μεθοδική εφαρμογή της πολιτικής αυτής καταδεικνύοντας το αδιάπτωτο
ενδιαφέρον, την έγνοια και τη φροντίδα της κυπριακής Πολιτείας για μια
ποιοτική και αποτελεσματική παιδεία, την οποία δικαιούνται σήμερα όλα τα
παιδιά χωρίς καμία απολύτως διάκριση.
Για να επιτύχει, όμως, μια τέτοιας έκτασης
αλλαγή, χρειάζεται η εμπλοκή όλων των φορέων και ο συνεχής διάλογος μαζί
τους στη διαδικασία διαμόρφωσης και υλοποίησης των προτάσεων πολιτικής,
με στόχο την επίτευξη του μεγαλύτερου δυνατού βαθμού συναίνεσης,
συνέπειας και συνέχειας. Για το λόγο αυτό, το Υπουργείο προχωρεί με:
• Τη Σύσταση Επιτροπής Αξιολόγησης Νέων ή και Προηγμένων Τεχνολογιών:
Το Υπουργείο ανταποκρινόμενο στο αυξημένο
ενδιαφέρον που έχουν επιδείξει διάφοροι οικονομικοί φορείς, μέσα από την
υποβολή διαφόρων προτάσεων που στόχο έχουν την αξιοποίηση των Νέων
Τεχνολογιών ως εργαλείων εκπαίδευσης και με απώτερο στόχο την ετοιμασία
μιας ενιαίας διαθεματικής στρατηγικής που να αφορά όλες τις βαθμίδες
εκπαίδευσης και να βασίζεται στις αρχές της διαφάνειας και της
αξιοκρατίας, έχει προβεί στη σύσταση Επιτροπής Αξιολόγησης Νέων ή και
Προηγμένων Τεχνολογιών. Σκοπός της Επιτροπής είναι η δημιουργία και ο
καταρτισμός μητρώου που θα περιλαμβάνει προτάσεις Οικονομικών Φορέων/
Φυσικών Προσώπων που αφορούν στις Νέες/Προηγμένες Τεχνολογίες και
μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία στη μαθησιακή διαδικασία. Το
μητρώο αυτό θα ενημερώνεται σε τακτά διαστήματα και το επικαιροποιημένο
μητρώο θα κοινοποιείται στις σχολικές μονάδες για ενημέρωση. Μέσα από
αυτή τη διαδικασία οι σχολικές μονάδες, οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές, οι
σύνδεσμοι γονέων, οι σχολικές εφορείες καθώς και άλλοι ενδιαφερόμενοι
θα έχουν στα χέρια τους ένα κοινό σημείο αναφοράς με προϊόντα και
υπηρεσίες, τα οποία μπορούν να αποκτήσουν με ίδιους πόρους, και που θα
υποβοηθούν και θα υποστηρίζουν την παρεχόμενη μάθηση. Τονίζεται ότι σε
καμία περίπτωση δε θα γίνεται εισήγηση για αγορά των
προϊόντων/υπηρεσιών. Ο σκοπός της Επιτροπής δεν είναι η προώθηση της
αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών από τις σχολικές μονάδες, αλλά η παροχή
βοήθειας σε σχέση με την επιλογή Νέων/Προηγμένων Τεχνολογικών
Συστημάτων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι ο εξοπλισμός θα συμβαδίζει με
τους σχεδιασμούς του Υπουργείου και θα είναι συμβατός με τα υφιστάμενα
συστήματα που χρησιμοποιούν οι σχολικές μονάδες.
• Τη συνέχιση της προαγωγής της σχολικής επιτυχίας και του αλφαβητισμού:
Επειδή στόχος μας είναι η προαγωγή της
σχολικής επιτυχίας και του αλφαβητισμού, συνεχίζουμε και ενισχύουμε τα
διάφορα προγράμματα που εφαρμόζονται μέχρι σήμερα, όπως οι Ζώνες
Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας, τα προγράμματα πρόληψης του λειτουργικού
αναλφαβητισμού, τα προγράμματα που αφορούν στην έγκαιρη διάγνωση και την
πρώιμη παρέμβαση με ιδιαίτερη έμφαση στα προγράμματα πρόληψης και
αντιμετώπισης της μαθητικής παραβατικότητας, μέσα από την εφαρμογή
εξειδικευμένων δράσεων ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε σχολικής μονάδας,
ενισχύοντας με έμπρακτο τρόπο την αυτονομία της.
• Τη διαφοροποίηση της μαθησιακής διαδικασίας:
Με τη διαφοροποίηση της μαθησιακής
διαδικασίας που στόχο έχει την ικανοποίηση των ιδιαίτερων αναγκών όλων
ανεξαίρετα των μαθητών και την παροχή ίσων ευκαιριών πρόσβασης,
συμμετοχής, μάθησης και επιτυχίας στην εκπαίδευση, το δημόσιο σχολείο θα
πρέπει να επιδιώκει την κοινωνική ενσωμάτωση όλων και την καταπολέμηση
του κοινωνικού αποκλεισμού, με σεβασμό προς τη διαφορετικότητα, τον
πλουραλισμό και την πολλαπλή νοημοσύνη.
Για τους πιο πάνω λόγους η ανάπτυξη της
ενεργού πολιτότητας με έμφαση στην κοινωνική αλληλεγγύη έχει τεθεί ως
ένας από τους δύο υπό έμφαση στόχους της παρούσας σχολικής χρονιάς
2013-2014. Ο δεύτερος υπό έμφαση στόχος αναφέρεται στο «Γνωρίζω, Δεν
Ξεχνώ, Διεκδικώ». Το γεγονός ότι φέτος συμπληρώνονται 40 χρόνια κατοχής
της πατρίδας μας, ατσαλώνει την αποφασιστικότητα και την πίστη μας για
απελευθέρωση και επανένωση του νησιού μας. Ο ρόλος που διαδραμάτισαν τα
σχολεία και οι εκπαιδευτικοί μας, τόσο στην περίοδο των πρώτων χρόνων
της προσφυγιάς όσο και στα χρόνια που ακολούθησαν, υπήρξε πολυδιάστατος,
πολύπλευρος και ιδιαίτερα σημαντικός. Αυτό τον ρόλο και αυτή την
πολυετή προσπάθεια θέτουμε ως στόχο να αναθερμάνουμε, μέσα από την
υιοθέτηση του αναθεωρημένου αυτού στόχου. Οι κύριες παράμετροι με τις
οποίες θα ασχοληθούν οι σχολικές μονάδες είναι τρεις: (α) Γνωρίζω τον
τόπο μου, (β) Δεν ξεχνώ την κατεχόμενη γη μου, (γ) Διεκδικώ την
απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μου.
Πέμπτος άξονας: Ενίσχυση και αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
Ο τομέας της ανώτερης και ανώτατης
εκπαίδευσης μπορεί και πρέπει να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας
και στην έξοδο της χώρας μας από την οικονομική κρίση. Μέχρι τώρα, όμως,
οι προσπάθειες για αξιοποίηση του τομέα αυτού στο πλαίσιο της
στρατηγικής για προώθηση της Κύπρου ως κέντρου παροχής υπηρεσιών
περιορίζονταν ως επί το πλείστον στην ιδιωτική ανώτερη και ανώτατη
εκπαίδευση. Γι’ αυτό τον λόγο ανάλογη έμφαση θα πρέπει να δοθεί και στη
δημόσια ανώτατη εκπαίδευση. Οι ενέργειες που έγιναν αφορούν στα πιο
κάτω:
• Αύξηση του αριθμού των προσφερόμενων
θέσεων σε νεοεισερχόμενους προπτυχιακούς φοιτητές: Έχοντας επίγνωση των
δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολλές οικογένειες να αντεπεξέλθουν στις
οικονομικές τους υποχρεώσεις και συγκεκριμένα σε αυτές που αφορούν στην
κάλυψη εξόδων για τις σπουδές των παιδιών τους σε ιδρύματα ανώτατης
εκπαίδευσης στο εξωτερικό, ζητήθηκε από τα δημόσια πανεπιστήμια να
διερευνήσουν τη δυνατότητα αύξησης του αριθμού των προσφερόμενων θέσεων
σε νεοεισερχόμενους προπτυχιακούς φοιτητές, κατά την ακαδημαϊκή χρονιά
2013-2014, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε μεγαλύτερο αριθμό Κυπρίων
φοιτητών να σπουδάσουν στον τόπο τους. Τα δημόσια πανεπιστήμια
ανταποκρινόμενα σε αυτή την έκκληση, πρόσφεραν συνολικά τόσο σε
νεοεισερχόμενους προπτυχιακούς φοιτητές όσο και για μετεγγραφές Κυπρίων
φοιτητών που σπουδάζουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, 348 επιπρόσθετες
θέσεις. Ταυτόχρονα, έπειτα από προσωπική επαφή μου με τον Υπουργό
Παιδείας της Ελλάδας, το ποσοστό των προσφερόμενων θέσεων στην κατηγορία
αλλογενών-αλλοδαπών που κατανεμήθηκε σε Κύπριους φοιτητές στα
ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ελλάδας, την ακαδημαϊκή χρονιά 2013-2014,
αυξήθηκε από 8% που ήταν τις προηγούμενες χρονιές σε 10%.
• Μείωση των διδάκτρων σε ιδιωτικά
πανεπιστήμια της Κύπρου: Μετά από διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των
ιδιωτικών πανεπιστημίων συμφωνήθηκε η μείωση των διδάκτρων κατά 10%,
στις τιμές που ισχύουν από το 2008.
• Αναβάθμιση της ιδιωτικής τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης: Η εξ Υπουργών Επιτροπή, που έχει συσταθεί με σχετική
Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, σε συνεδρία της έχει προχωρήσει στον
ορισμό τεχνικής επιτροπής για την εκπόνηση εθνικής στρατηγικής όσον
αφορά στην προσέλκυση φοιτητών από τρίτες χώρες. Η εθνική στρατηγική
έχει ως βασική της επιδίωξη την υλοποίηση δράσεων που θα αποσκοπούν στον
έλεγχο της ανεξέλεγκτης εισροής φοιτητών, οι οποίοι δεν είναι σε θέση
να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τα αντίστοιχα
προγράμματα σπουδών. Η εν λόγω Επιτροπή έχει αναθέσει σε τεχνοκράτες των
εμπλεκόμενων Υπουργείων την ετοιμασία σχετικής πρότασης.
• Διεθνείς συνεργασίες: Μετά από επίσημη
πρόσκληση της Κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας έχουμε
προγραμματίσει να επισκεφθούμε τη χώρα τον ερχόμενο Δεκέμβριο με στόχο
να συνεχίσουμε τις συνομιλίες μας που αφορούν στις προσπάθειες της
Κυβέρνησης για υπογραφή συμφωνίας με τελικό σκοπό την αμοιβαία
αναγνώριση των τίτλων σπουδών.
• Νέο νομικό πλαίσιο λειτουργίας ιδρυμάτων
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ίδρυση Φορέα Πιστοποίησης Ποιότητας: Το
Υπουργείο έχει επανακαταθέσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση,
προσχέδιο νόμου που αφορά στην ίδρυση του Φορέα και ευελπιστούμε στη
γρήγορη και θετική ανταπόκριση του Κοινοβουλίου. Ο Φορέας αυτός,
αναμένεται να δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη
διασφάλιση της ποιότητας της ιδιωτικής ανώτερης εκπαίδευσης στην Κύπρο
και θα εξυπηρετήσει την εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων.
Τα εκπαιδευτικά ωφελήματα σκοπό έχουν τη
στήριξη φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι προέρχονται από
φτωχές οικογένειες. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη πολιτική, καθώς και ο
τομέας ευθύνης θα ανατεθούν στο Υπουργείο, αφού αναθεωρηθούν στη βάση
στοχοθετημένων κοινωνικο-οικονομικών κριτηρίων που σκοπό θα έχουν τη
στήριξη των φοιτητών που έχουν οικονομική ανάγκη. Σύμφωνα με τις
εισηγήσεις της Έκθεσης Τεχνικής Βοήθειας του Διεθνούς Νομισματικού
Ταμείου (Ιούνιος 2013) όλα τα ωφελήματα θα πρέπει να αξιολογηθούν. Κατά
τον επανασχεδιασμό των εκπαιδευτικών ωφελημάτων θα συνυπολογιστούν τα
ακόλουθα ζητήματα:
Τα δύο πακέτα που απευθύνονται σε φοιτητές
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (η φοιτητική χορηγία και το ειδικό φοιτητικό
πακέτο) θα ενοποιηθούν σε ένα σχέδιο επιχορήγησης των φοιτητών.
o Η εκπόνηση πολιτικής αναφορικά με το νέο σχέδιο επιχορήγησης φοιτητών παραμένει στο Υπουργείο.
o Η διοικητική διαχείριση του προγράμματος
επιχορήγησης φοιτητών θα γίνεται από το Υπουργείο Οικονομικών, μέχρι το
Υπουργείο να είναι σε θέση να αναλάβει πλήρως τη διοικητική διαχείριση.
o Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου
(ΙΚΥΚ) θα διακόψει την παροχή κρατικών επιχορηγήσεων. Οι λειτουργίες του
ΙΚΥΚ θα περιορίζονται στη διοικητική υποστήριξη υποτροφιών που θα
δίνονται από ιδιώτες ή άλλους εξωτερικούς φορείς με περιορισμένη
χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το πρόγραμμα υποτροφιών θα διατηρηθεί και θα υλοποιείται από το Υπουργείο με βάση την πολιτική απονομής υποτροφιών.
Η αυστηρή πολιτική εξορθολογισμού θα
συνεχιστεί με στόχο την πλήρη κάλυψη και οικονομική στήριξη των φοιτητών
που προέρχονται από τα φτωχότερα νοικοκυριά.
o Η αξιολόγηση με βάση περιουσιακά στοιχεία θα αναθεωρηθεί προς τα κάτω (στο παρόν στάδιο βρίσκεται στα 1,2 εκατ. ευρώ).
o Για τις οικογένειες δικαιούχων θα
καταρτιστούν εισοδηματικές κατηγορίες και θα γίνουν με βάση τη συνολική
μεταρρύθμιση του συστήματος πρόνοιας.
o Με την εφαρμογή του νέου συστήματος, οι
χορηγίες προς τους φοιτητές δε θα διαιρούνται σε τρεις διαφορετικές
διοικητικές αρχές και θα αποφεύγονται τυχόν επικαλύψεις. Επιπλέον, μέσω
μιας κοινής πολιτικής οι ανισότητες που υπάρχουν σήμερα αναμένεται να
εξαλειφθούν.
Αντιλαμβάνεστε ότι στο διάστημα που έχει
μεσολαβήσει από την ανάληψη των καθηκόντων της νέας Κυβέρνησης μέχρι
σήμερα, σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, το ΥΠΠ ανέπτυξε
σημαντική και πολυεπίπεδη δράση. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να κάνω μια
επιγραμματική αναφορά σε σημαντικά ζητήματα, τα οποία ως Υπουργός
Παιδείας και Πολιτισμού είχα ευθύνη να διαχειριστώ και να επιλύσω με την
ανάληψη των καθηκόντων μου.
• Κατάργηση του Ιδρύματος Διαχείρισης Απογευματινών και Βραδινών Επιμορφωτικών Προγραμμάτων (ΙΔΑΒΕΠ):
Το ΙΔΑΒΕΠ ήταν ένα ιδιωτικού χαρακτήρα
ίδρυμα, κάτω από την ομπρέλα του οποίου τέθηκαν από το 2012 όλα τα
απογευματινά και βραδινά προγράμματα που πρόσφερε το Υπουργείο, με
εξαίρεση τα προγράμματα που συγχρηματοδοτούνταν και ελέγχονταν από την
Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρόθεση της παρούσας Κυβέρνησης σε σχέση με την
προσφορά και τη λειτουργία των συγκεκριμένων προγραμμάτων είναι όπως
αυτή στηρίζεται στις αρχές της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας στις
διαδικασίες, τη διασφάλιση της ισότητας στην πρόσβαση, τη δίκαιη
μοριοδότηση, την ορθολογιστική διαχείριση των δαπανών που απαιτούνται
για την υλοποίηση των προγραμμάτων, καθώς και την αξιολόγηση του
περιεχομένου των προγραμμάτων αυτών. Γι’ αυτό το λόγο, το Υπουργείο
προχώρησε στην κατάργηση του Ιδρύματος και ανέλαβε την εκ φύσεως και
θέσεως υποχρέωσή του να αξιολογήσει όλες τις διαδικασίες αναφορικά με
τις πιο πάνω παραμέτρους προσφοράς και λειτουργίας των συγκεκριμένων
προγραμμάτων. Οι ενδιαφερόμενοι για εργασία στα υπό αναφορά προγράμματα
κλήθηκαν να υποβάλουν προσφορές για εργοδότηση με συγκεκριμένο ποσό
αποζημίωσης ανά ώρα εργασίας και όχι υποβάλλοντας την πιο χαμηλή
προσφορά. Δόθηκε έμφαση στη μοριοδότηση με μεγαλύτερο ποσοστό μορίων στα
άτομα τα οποία ήταν αποδεδειγμένα άνεργοι, σε μια προσπάθεια αύξησης
της απασχόλησης της συγκεκριμένης ομάδας του πληθυσμού.
• Σίτιση μαθητών:
Ένα από τα πρώτα θέματα που είχε να
αντιμετωπίσει το Υπουργείο ήταν η σίτιση των μαθητών και ο καθορισμός
συγκεκριμένης πολιτικής. Μέσα από τη συνεργασία με διάφορους άλλους
φορείς και με το Υπουργείο να αναλαμβάνει συντονιστικό ρόλο,
δημιουργήθηκε ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία καταχωρούνται, ανά μήνα,
σε παγκύπρια βάση οι ανάγκες των σχολικών μονάδων. Ο προϋπολογισμός για
τη σίτιση των μαθητών διατηρήθηκε στα περσινά επίπεδα. Με τη μεταφορά
κονδυλίων, όμως, από κρατικούς πόρους τα οποία μέχρι πέρσι
χρησιμοποιούνταν σε κάποια σχολεία χωρίς στόχευση και με διάφορες δωρεές
καταφέραμε να καλύψουμε όλα τα σχολεία με πρόγευμα. Συγκεκριμένα, πέρσι
σιτίζονταν περίπου 10 500 μαθητές και φέτος καταφέραμε να λαμβάνουν
σίτιση 12 038 μαθητές, δηλαδή περίπου το 11% του μαθητικού πληθυσμού,
όλοι δηλαδή οι μαθητές που έχουν ανάγκη σίτισης.
• Εμπλοκή του Υπουργείου στην εκπόνηση της στρατηγικής σχετικά με την εκπαίδευση και κατάρτιση στον τομέα των υδρογονανθράκων:
Το ΥΠΠ σε συνεργασία με το Υπουργείο
Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου,
Βιομηχανίας και Τουρισμού, καθώς και με τη βοήθεια της Αρχής Ανάπτυξης
Ανθρώπινου Δυναμικού και του Κέντρου Παραγωγικότητας Κύπρου, ανέλαβε τη
διαμόρφωση στρατηγικής για εκπαίδευση και κατάρτιση στον τομέα των
υδρογονανθράκων. Στόχος είναι να καλυφθούν οι άμεσες, μεσοπρόθεσμες και
μακροπρόθεσμες ανάγκες της κυπριακής οικονομίας στον τομέα αυτό.
Βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη στρατηγική επιδίωξη είναι η μεγιστοποίηση
της απορρόφησης Κυπρίων στις νέες θέσεις εργασίας που αναμένεται να
δημιουργηθούν. Μακροπρόθεσμη επιδίωξη είναι η ανάπτυξη και εξαγωγή
τεχνογνωσίας στα επαγγέλματα του τομέα των υδρογονανθράκων. Προσχέδιο
της πρότασης για τη διαμόρφωση της στρατηγικής αυτής ήδη έχει ετοιμαστεί
και είναι υπό μελέτη ως προς την τελική της μορφή.
• Λειτουργία Παραρτήματος της Εσπερινής Τεχνικής Σχολής στις Κεντρικές Φυλακές:
Το ΥΠΠ, σε συνεργασία με το Υπουργείο
Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, θα λειτουργήσει παράρτημα της Εσπερινής
Τεχνικής Σχόλης στις Κεντρικές Φυλακές. Το προσφερόμενο πρόγραμμα είναι
βασισμένο σε συνέργειες έρευνας, πρακτικής και πολιτικής και γενικός του
στόχος είναι η παροχή εκπαίδευσης στους κρατούμενους για τη βελτίωση
του μορφωτικού τους επιπέδου και την κατάρτισή τους σε τεχνικά
επαγγέλματα, υποβοηθώντας την κοινωνική τους επανένταξη, μέσω της
επαγγελματικής τους αποκατάστασης. Με το πρόγραμμα αυτό ευελπιστούμε
ότι: (1) θα δώσουμε πραγματικές ευκαιρίες επανένταξης στους
κρατούμενους, (2) θα παρέχουμε πιστοποίηση δεξιοτήτων, ικανοτήτων,
γνώσεων και στάσεων, (3) θα βελτιώσουμε την πνευματική, ψυχική και
σωματική τους υγεία, (4) θα παρέχουμε τα εφόδια για να καταστεί δυνατή η
συνέχιση της μόρφωσης ή και επαγγελματικής θέσης των κρατουμένων και
μετά την αποφυλάκισή τους και (5) όσοι το επιθυμούν θα μπορούν να
διεκδικήσουν θέση σε ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας
μας ή και στο εξωτερικό.
Το έμπρακτο ενδιαφέρον και η πολιτική που
υιοθέτησε η νέα Κυβέρνηση, αντικρίζοντας την Παιδεία ως την καλύτερη
επένδυση για το μέλλον του τόπου μας, αποτυπώνεται στις συντονισμένες
προσπάθειες που καταβάλαμε και αφορούσαν στα πιο κάτω:
• Στην επαναδιαπραγμάτευση των προνοιών του
Μνημονίου Συναντίληψης για το μέτρο που περιλήφθηκε από την προηγούμενη
Κυβέρνηση, το Νοέμβριο του 2012, και συγκεκριμένα στην αύξηση των
διδακτικών περιόδων των εκπαιδευτικών κατά μία περίοδο, από τον
Σεπτέμβριο του 2013. Θεωρήσαμε ότι θα μπορούσαν να εξευρεθούν πιο
ορθολογιστικοί τρόποι για τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών από το
συγκεκριμένο μέτρο, και το οποίο θα είχε ως άμεση συνέπεια τον μη
επαναδιορισμό 550 περίπου εκπαιδευτικών, οι οποίοι απασχολούνταν στις
διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης σε έκτακτη βάση. Ως εκ τούτου, κατά
την επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου έγινε εισήγηση όπως εξευρεθούν
μέτρα και ρυθμίσεις για την κάλυψη του απαιτούμενου από την Τρόικα ποσού
των €13 εκ., με την εισαγωγή διαρθρωτικών αλλαγών, που δεν θα επηρέαζαν
την ποιότητα στην παρεχόμενη εκπαίδευση και δε θα οδηγούσαν
εργαζόμενους στην ανεργία.
• Στη διεκδίκηση για επαναπρόσληψη όλων των
συμβασιούχων εκπαιδευτικών με αντιστάθμισμα την επιβολή κλιμακωτών
αποκοπών από 0,8%-2% από τους μισθούς των εκπαιδευτικών. Συγκρίνοντας
τους διορισμούς του Οκτωβρίου του 2012 και του Σεπτεμβρίου του 2013,
παρατηρείται ελάχιστη μείωση στον αριθμό των εκτάκτων που απασχολούνται.
Σχετικά με τη συνεισφορά των δημοσίων υπαλλήλων για επαναδιορισμό
συμβασιούχων εκπαιδευτικών και ωρομίσθιου προσωπικού, οι ετήσιες
επιπρόσθετες εξοικονομήσεις, από το κρατικό μισθολόγιο, λόγω της αύξησης
της μείωσης των απολαβών υπολογίζονται σε €17 εκ. περίπου. Το ποσό αυτό
αντιστοιχεί στο κόστος 564 διορισμών έκτακτων εκπαιδευτικών. Θα πρέπει,
επίσης, να σημειωθεί ότι φέτος είχαμε να αντιμετωπίσουμε και τη μείωση
του αριθμού των μαθητών στα δημόσια σχολεία. Με τα μέτρα που
υλοποιήθηκαν τελικά για τη δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά και βάσει των
εκπαιδευτικών αναγκών και με σωστή διαχείριση και προγραμματισμό, η
μείωση στην απασχόληση των έκτακτων εκπαιδευτικών ήταν πολύ περιορισμένη
έως ανύπαρκτη, ενώ όλοι όσοι δεν διορίστηκαν απασχολούνται ήδη σε
αντικαταστάσεις.
• Στην υποβολή προτάσεων στους τομείς
αρμοδιότητας του ΥΠΠ που πιθανόν να συγχρηματοδοτηθούν από τα
Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε. Υποβλήθηκαν 20 προτάσεις για τη νέα
προγραμματική περίοδο 2014-2020, και οι οποίες καλύπτουν τους ακόλουθους
στρατηγικούς άξονες πολιτικής:
• Αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου, πρόληψη και διαχείριση σχολικής διαρροής
• Ενίσχυση και αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
• Αύξηση της συμμετοχής στη διά βίου μάθηση
• Ενίσχυση της θεσμικής και διοικητικής ικανότητας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού
• Αναβάθμιση και καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της εκπαίδευσης.
Με τις πιο πάνω αναφορές μου θα ήθελα να
υπογραμμίσω ότι παρά τις προσπάθειές μας για οικονομική εξυγίανση, η
Πολιτεία έχει θέσει στις προτεραιότητές της την αναβάθμιση, τον
εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Όλοι
γνωρίζουμε ότι ο φορολογούμενος πολίτης στη χώρα μας επενδύει τεράστια
ποσά για τη δημόσια παιδεία. Συγκεκριμένα, με βάση τα επίσημα στοιχεία
της Στατιστικής Υπηρεσίας, οι δαπάνες που αφορούν στον τομέα της
παιδείας ως ποσοστό του ΑΕΠ ανέρχονται στο 8,1%, ποσοστό που κατατάσσει
την Κύπρο στην κορυφή της Ευρώπης ως προς τις δημόσιες δαπάνες για την
εκπαίδευση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι καταφέραμε
οι μειώσεις στον Προϋπολογισμό του ΥΠΠ για το 2014 να περιοριστούν στο
4,4%.
Στον τομέα του Πολιτισμού επιδιώκουμε από τη
μια να διατηρήσουμε και να ανανεώσουμε δημιουργικά την παράδοσή μας
καθώς και να αναδείξουμε τους πνευματικούς μας δημιουργούς και από την
άλλη με τη διάχυση των πολιτιστικών εκδηλώσεων και την ανάπτυξη της
πολιτιστικής ζωής, να προσδώσουμε νόημα και ποιότητα στη ζωή των Κύπριων
πολιτών. Γι’ αυτούς τους λόγους, κατά τη διάρκεια της υπό ανασκόπηση
περιόδου προωθήθηκαν ή και υλοποιήθηκαν οι ακόλουθες δράσεις:
• Πάφος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2017:
Στις 17 Μαΐου 2013, κατά τη διάρκεια των
εργασιών της δεύτερης μέρας του Συμβουλίου Υπουργών Παιδείας,
Πολιτισμού, Νεολαίας, Οπτικοακουστικών και Αθλητισμού της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, η Πάφος ανακηρύχθηκε και επίσημα ο πρεσβευτής του πολιτισμού της
Κύπρου σε ολόκληρη την Ευρώπη για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Η
συγκεκριμένη μέρα είχε για την Κύπρο ιστορική σημασία αφού για πρώτη
φορά, μια κυπριακή πόλη ανέλαβε το βαρύ χρέος να εκπροσωπήσει τη μικρή
μας χώρα σε έναν από τους πιο σημαντικούς και καταξιωμένους ευρωπαϊκούς
θεσμούς: αυτόν της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Η Κυβέρνηση επενδύει
έμπρακτα στον πολιτισμό και στηρίζει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την
Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2017, κάνοντας ότι είναι
δυνατό για να διασφαλίσει την επιτυχία της μεγάλης αυτής προσπάθειας,
παρέχοντας τους αναγκαίους πόρους, έχοντας όμως παράλληλα πλήρη επίγνωση
των δυσκολιών που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε λόγω της οικονομικής
κρίσης η οποία πλήττει ιδιαίτερα τη χώρα μας.
• Αλλαγή κριτηρίων για επιλογή των εκδηλώσεων του Διεθνούς Φεστιβάλ Κύπρια 2013:
Η επιλογή των εκδηλώσεων του Διεθνούς
Φεστιβάλ Κύπρια 2013 έγινε με κριτήρια τα οποία είχαν στόχο την παροχή
ευκαιρίας εκπροσώπησης και συμμετοχής σε αυτές, κατά τον μεγαλύτερο
δυνατό βαθμό, των Κύπριων δημιουργών και των κυπριακών καλλιτεχνικών
σχημάτων, χωρίς να αναιρείται ταυτόχρονα ο διεθνής χαρακτήρας του
Φεστιβάλ.
• Έργα πολιτιστικής υποδομής:
- Ανακαίνιση του κτιρίου ΣΠΕΛ: Ολοκληρώνεται
η ανακαίνιση των χώρων του κτιρίου ΣΠΕΛ, οι οποίοι θα στεγάσουν τις
υπηρεσίες της Κυπριακής Βιβλιοθήκης και της Κρατικής Πινακοθήκης
Σύγχρονης Τέχνης (εκθεσιακός χώρος και αποθήκη έργων τέχνης).
- Στέγη Σύγχρονου Χορού Λευκωσίας: Έχει
ολοκληρωθεί η μετατροπή της Δημοτικής Αγοράς Αγίου Ανδρέα σε Στέγη
Σύγχρονου Χορού Λευκωσίας.
- Δημοτική Βιβλιοθήκη και Πολιτιστικό Κέντρο Στροβόλου: Τα έργα αυτά έχουν ολοκληρωθεί.
• Διεθνείς διακρίσεις:
Τρεις κυπριακές ταινίες έχουν βραβευτεί στο
Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (“Dead End” – Βραβείο “Αργυρός
Διόνυσος”, “Άννα” – Βραβείο “Έλληνες του Κόσμου”, “Σκιαμαχία” - Τιμητική
διάκριση για μοντάζ).
Παράλληλα, έργα όπως το Μέγαρο Πολιτισμού το
οποίο μέχρι σήμερα επιβάρυνε τον προϋπολογισμό με πολλά εκατομμύρια
επανεξετάζονται, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το κόστος ανέγερσης, αλλά
και τα λειτουργικά έξοδα που θα επιβαρύνουν ετήσια τον κρατικό
προϋπολογισμό για τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Για το έργο αυτό
ετοιμάζεται σχετική πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο και σε λίγες
μέρες θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε την τελική απόφαση της
Κυβέρνησης. Το θέμα της παροχής τιμητικού επιδόματος σε ανθρώπους της
Τέχνης και του Πνεύματος, της τάξης των 800 χιλ. ευρώ, έχει ανατεθεί σε
εξ Υπουργών Επιτροπή για καλύτερο έλεγχο και λήψη αποφάσεων με βάση
πνευματικά και οικονομικά κριτήρια, στο πλαίσιο πάντα των κοινωνικών
παροχών.
Το Υπουργείο επικεντρώνει τις προσπάθειές
του στη δημιουργία συνθηκών μεγιστοποίησης των πνευματικών και
δημιουργικών ικανοτήτων του ατόμου, των οργανωμένων ομάδων και του
συνόλου και ταυτόχρονα στην παροχή δυνατοτήτων σε ολόκληρο τον λαό για
πολιτιστική συμμετοχή. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού και στο πλαίσιο
των οικονομικών δυνατοτήτων του Κράτους, προβλέπεται, ανάμεσα σε άλλα, η
οικονομική ενίσχυση και επιχορήγηση των πολιτιστικών φορέων, η ενίσχυση
της πολιτιστικής ανάπτυξης της υπαίθρου και η προβολή της πολιτιστικής
μας κληρονομιάς τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.
Όσον αφορά τη Νεολαία, στοχεύουμε πρώτιστα
στην ενδυνάμωση των νέων και των οργανώσεών τους, εντατικοποιώντας τις
προσπάθειές μας για αναθεώρηση των πολιτικών που εφαρμόζονται. Με την
προώθηση και υλοποίηση των δύο νέων πρωτοβουλιών που αφορούν στα σχέδια
«Εγγύηση για την Νεολαία» και στη «Θέσπιση Μηχανισμών για Αναγνώριση της
Τυπικής και Άτυπης Μάθησης» προωθούμε δράσεις που θα έχουν θετικό
αντίκτυπο στους νέους βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, και οι οποίες θα
συμβαδίζουν με τις ανάγκες της εποχής και θα ευθυγραμμίζονται με καλές
ευρωπαϊκές πρακτικές.
Παρά τις εξαιρετικά δύσκολες οικονομικές
συνθήκες, η Κυβέρνηση επιδιώκει να βρει τους αναγκαίους πόρους για
στήριξη της νέας γενιάς. Το σχέδιο της Κυβέρνησης για τη νεολαία έχει
διατομεακό χαρακτήρα και εμπλέκει διάφορους κυβερνητικούς φορείς στο
σχεδιασμό και την υλοποίησή του. Ο Επίτροπος Εθελοντισμού και Μη
Κυβερνητικών Οργανώσεων και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών
Ασφαλίσεων ενώνουν τις δυνάμεις τους με το ΥΠΠ και τον Οργανισμό
Νεολαίας Κύπρου στην κοινή προσπάθεια για παροχή των καλύτερων δυνατών
υπηρεσιών προς τους νέους.
Ο Αθλητισμός, ως μέσο για σωστή σωματική
άθληση και διάπλαση, συμβάλλει καθοριστικά στην υγιή απασχόληση
ολόκληρου του πληθυσμού, εφαρμόζοντας με συνέπεια τους σχεδιασμούς που
ενεργοποιήθηκαν παλαιότερα και αφορούν ανάμεσα σε άλλα διάφορα σχέδια
προετοιμασίας των αθλητών μας με υψηλές αποδόσεις. Πέραν, όμως, των
δραστηριοτήτων αυτών, το Υπουργείο ενθαρρύνει το σχέδιο δράσης για
ενίσχυση της σωματικής κατάστασης των μελλοντικών πολιτών τόσο στο
πλαίσιο της ενίσχυσης του αθλητισμού όσο και της υγιούς διαβίωσης.
Ενδεικτικά, θα ήθελα να αναφέρω τις ακόλουθες ενέργειες:
• Σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους
φορείς προχωρούμε στην υλοποίηση των κριτηρίων που έχουν καθοριστεί και
σχετίζονται με τη συμμετοχή της χώρας μας σε διεθνείς αγώνες.
• Επεκτείνουμε τις δράσεις και
εντατικοποιούμε τις προσπάθειές μας για σύναψη διακρατικών συμφωνιών με
την υπογραφή και ανανέωση μνημονίων συνεργασίας με άλλες ευρωπαϊκές και
τρίτες χώρες.
• Μέσα από τους σχεδιασμούς κοινωνικού
αθλητισμού, που στόχο έχει την αθλητική ενασχόληση, προωθούμε τη
δημιουργία αθλητικής υποδομής που να απευθύνεται στους πολίτες
ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο.
• Ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες του
σύγχρονου αθλητισμού αναβαθμίζουμε το Κέντρο Αθλητικών Ερευνών τόσο σε
υποδομή όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό.
Στη σημερινή μου αναφορά προσπάθησα, όσο πιο
σύντομα και περιληπτικά γινόταν, να παρουσιάσω το έργο που έχει
επιτελεστεί στο ΥΠΠ τους τελευταίους οκτώ μήνες, καθώς και τις δράσεις
και τα μέτρα που έχουμε προγραμματίσει για υλοποίηση των επιδιώξεών μας.
Με την εφαρμογή των συγκεκριμένων αυτών δράσεων και ενεργειών
ευελπιστούμε ότι στο τέλος της διαδικασίας θα έχουμε μια ποιοτικά
αναβαθμισμένη και σύγχρονη εκπαίδευση, μια πλούσια πολιτιστική
δραστηριότητα, μια ενδυναμωμένη νεολαία και ένα χρήσιμο και κοινωνικά
ωφέλιμο αθλητισμό. Είναι γεγονός ότι μέσα σε λίγους μήνες έγιναν πολλά,
ενώ όσα έχουν αναφερθεί αποτελούν μόνο την αρχή σε όσα άλλα έχουν ήδη
δρομολογηθεί και περιλαμβάνονται στους σχεδιασμούς μας για τους μήνες
που θα ακολουθήσουν. Με την ευκαιρία αυτή που μου δίνεται θα ήθελα να
ευχαριστήσω όλους τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο για τη μέχρι σήμερα
στήριξη και βοήθειά τους, προσβλέποντας στην περαιτέρω ενίσχυσή της.
_________________
