Ο
Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, κ. Νίκος Κουγιάλης,
εκφώνησε ομιλία κατά τη διάρκεια της δημόσιας συζήτησης με θέμα «Η
αναθεωρημένη Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ: Νέες προσεγγίσεις για
Καινοτομία και Ανάπτυξη», χθες στη Σωτήρα, ως ακολούθως:
Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί
σας και δράττομαι της ευκαιρίας που μου δίνεται με τη δημόσια συζήτηση
της αναθεωρημένης Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ για να σας ενημερώσω
για το όραμα και τους στόχους του Υπουργείου μας όσον αφορά την
αγροτική οικονομία, την υλοποίηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης
2007-2013, αλλά και τους στόχους της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για
την περίοδο 2014-2020.
Όραμά μας είναι η ανάπτυξη του αγροτικού
τομέα ώστε να αποτελέσει ξανά παράγοντα επανασύστασης του κοινωνικού και
οικονομικού ιστού της υπαίθρου, καθώς και η διασφάλιση της ποιότητας
ζωής στη βάση της διατήρησης του περιβάλλοντος.
Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε τη
γεωργοκτηνοτροφία, να την τοποθετήσουμε σε σωστή επιστημονική και
επαγγελματική βάση και να αυξήσουμε τη συνεισφορά της στο ΑΕΠ.
Παράλληλα, στόχος και δεύτερος πυλώνας της πολιτικής μας είναι η
αειφόρος διαχείριση των φυσικών μας πόρων και η προστασία του
περιβάλλοντος. Η υλοποίηση των στόχων αυτών με τον πιο αποτελεσματικό
και αποδοτικό τρόπο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες και τα κονδύλια που
παρέχονται στη χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πρόκληση και η
συνεχής μας προσπάθεια.
Δυστυχώς τα γεγονότα του Μαρτίου ανέτρεψαν
τους αρχικούς σχεδιασμούς της Κυβέρνησης και μας υποχρέωσαν να
ενεργήσουμε προς την κατεύθυνση της διαχείρισης της οικονομικής κρίσης.
Για τον λόγο αυτό δώσαμε βάρος στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών ταμείων
εξαντλώντας κάθε δυνατότητα εξασφάλισης ευρωπαϊκών πόρων, καθώς και στη
λήψη ανακουφιστικών μέτρων για τους αγρότες μας.
Μέτρα που λήφθηκαν και ενέργειες που δρομολογήθηκαν
Πρώτο μας μέλημα ήταν να επανεκκινήσουμε το
Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2007-2013, του οποίου η υλοποίηση
είχε ανασταλεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση λόγω οικονομικής
στενότητας, από τον Αύγουστο του 2012. Αυτό το πετύχαμε πείθοντας την ΕΕ
να αυξήσει την συμμετοχή της στο ΠΑΑ σε ποσοστό από το 50% στο 85% για
το 2013. Αυτό σημαίνει ότι ο αγροτικός τομέας θα ενισχυθεί με €40 εκ.
μέχρι το τέλος του 2013 απορροφώντας κονδύλια €32 εκ. από την ΕΕ. Στόχος
ήταν να αντλήσει το κράτος τους μεγαλύτερους δυνατούς πόρους από την
ΕΕ, την ώρα που η ρευστότητα των κρατικών ταμείων είχε εξαντληθεί
απελπιστικά και ο Υπουργός Οικονομικών μετρούσε κάθε ευρώ και αγωνιούσε
πώς το κράτος θα αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του. Μέχρι σήμερα έχουν
ήδη καταβληθεί στους δικαιούχους €20 εκ. και αναμένεται ότι τα υπόλοιπα
θα διατεθούν μέχρι τέλος του έτους.
Επιπλέον, αξιολογώντας τη διαμόρφωση της
συνολικής καλλιεργήσιμης έκτασης της Κύπρου όπως αυτή παρουσιάζεται τα
τελευταία πέντε χρόνια και με στόχο τη μεγιστοποίηση της απορρόφησης του
οικονομικού φακέλου εκταρικών επιδοτήσεων, προβήκαμε σε ενέργειες ώστε
αυτή να μειωθεί από 140 χιλιάδες σε 127 χιλιάδες εκτάρια. Μετά από δική
μας αίτηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το αίτημα της Κύπρου. Ως εκ
τούτου, από το έτος 2013 και εντεύθεν ο συνολικός οικονομικός φάκελος θα
τυγχάνει πλήρους απορρόφησης.
Για το έτος 2013, η Κύπρος θα απορροφήσει
επιπλέον το ποσό των €5,5 εκ. που θα χανόταν. Υπολογίζεται ότι για τα
έτη 2008 μέχρι 2012 χάθηκαν €27,5 εκ. περίπου. Η συνολική επιδότηση που
θα λάβουν οι αγρότες θα ανέλθει στα €53,5 εκ. και θα είναι αυξημένη κατά
34% ανά δεκάριο, σύμφωνα με τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών
(ΚΟΑΠ). Η ενισχυμένη εκταρική επιδότηση θα καταβληθεί μέσα στον
Ιανουάριο του 2014.
Με στόχο την διατήρηση του αγροτικού τομέα
σε υποφερτά επίπεδα, λήφθηκε σειρά από έκτακτα μέτρα για ανακούφιση και
στήριξη των αγροτών.
Συνολικό ποσό €11 εκ. θα δοθεί για την
ενίσχυση της γεωργοκτηνοτροφίας, από τα οποία τρία εκατομμύρια ευρώ
έχουν ήδη καταβληθεί στους κτηνοτρόφους υπό την μορφή κεφαλικής
επιδότησης. Πρόσθετα €6,7 εκ. έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο
και γίνονται προσπάθειες για την άμεση καταβολή τους. Τέσσερα
εκατομμύρια ευρώ αφορούν σε κεφαλικές επιδοτήσεις σε κτηνοτρόφους και
€2,7 εκ. αποζημιώσεις στους πατατοπαραγωγούς για τις ζημίες που
υπέστησαν το 2010.
Επιπλέον, για να καταστήσουμε τον αγροτικό
τομέα πιο ανταγωνιστικό ξεκινήσαμε μια συντονισμένη προσπάθεια για
μείωση του κόστους παραγωγής. Θα εξετάσουμε σχολαστικά όλους τους
παράγοντες που επηρεάζουν: Πετρέλαιο, ρεύμα, νερό, λιπάσματα,
φυτοφάρμακα και ζωοτροφές. Ως πρώτο μέτρο προς αυτή την κατεύθυνση, η
Κυβέρνηση αποφάσισε να παραχωρήσει αγροτικό πετρέλαιο για σκοπούς
κίνησης, 5% επιπλέον σε όσους δικαιούνται χρωματισμένο πετρέλαιο στις
επιχορηγούμενες τιμές του αγροτικού πετρελαίου (ένα πακέτο που
κοστολογείται στις €600.000) αλλά και μείωση του συντελεστή του ΦΠΑ για
το αγροτικό πετρέλαιο από 18% σε 5% (κάτι που αυξάνει τη ρευστότητα των
αγροτών).
Η Κυβέρνηση κατέβαλε επίσης αποζημίωση €700.000 προς τους πληγέντες πτηνοτρόφους από τη νόσο της ψευδοπανώλης.
Συνυπολογίζοντας τα πιο πάνω, ο αγροτικός
τομέας θα ενισχυθεί μέσα στο 2013 με συνολικό ποσό πέραν των €100 εκ.
Ισόποση ενίσχυση αναμένεται να καταβληθεί και μέσα στο 2014 και αφορά σε
€47 εκ. από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και €53 εκ. από άμεσες
ενισχύσεις.
Επισημαίνεται ότι μέσω των σχεδίων του
προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης που έχουμε ενεργοποιήσει, θα
δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας οι οποίες θα ξεπεράσουν τις 400.
Σε ό,τι αφορά στα μέτρα που λαμβάνονται και
στις ενέργειες που γίνονται και αφορούν τους νέους, έχουν εγκριθεί 220
αιτητές για πρώτη εγκατάσταση ως αρχηγοί εκμεταλλεύσεων στη γεωργία
παρέχοντας οικονομικά κίνητρα ύψους €6 εκ. Πρόσθετα, για όλους τους
νέους γεωργούς έχουν σχεδιαστεί ολοκληρωμένα προγράμματα κατάρτισης από
εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.
Παράλληλα, το Τμήμα Γεωργίας δέχθηκε
αιτήσεις από ανέργους οι οποίοι επιθυμούν δραστηριοποίησή τους στον
πρωτογενή τομέα και ετοίμασε πρόγραμμα εκπαίδευσής τους το οποίο και
υλοποιείται. Πρόθεσή μας είναι να παραχωρηθεί κρατική γεωργική γη στη
βάση των κριτηρίων που κατάρτισε το Υπουργείο μας και ενέκρινε ήδη το
Υπουργικό Συμβούλιο. Ταυτόχρονα, το προσωπικό των Επαρχιακών Γεωργικών
Γραφείων συνεχίζει απρόσκοπτα το έργο του όσον αφορά στην παροχή
συμβουλών προς όλους τους αγρότες.
Για να υλοποιήσουμε τα όσα αναφέρθηκαν
προχωρήσαμε σε σημαντικές εξοικονομήσεις αλλά και περικοπές στις
λειτουργικές δαπάνες του Υπουργείου με στόχο να διοχετευτούν αυτά τα
χρήματα στην ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι τα προβλήματα
του αγροτικού τομέα έχουν επιλυθεί. Με αυτά όμως τα μέτρα έχει
ολοκληρωθεί η προσπάθειά μας για αντιμετώπιση της πρωτοφανούς
οικονομικής κρίσης που μαστίζει τον τόπο μας, μη εξαιρεμένου του
αγροτικού τομέα.
Είναι γνωστό ότι η οικονομική κρίση έχει
επιφέρει τεράστιο πλήγμα στην αγροτική ανάπτυξη και για τον λόγο αυτό,
τώρα ήρθε η ώρα να μεταρρυθμίσουμε την αγροτική μας οικονομία. Η
Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη προτίθεται να καταρτίσει Εθνικό Στρατηγικό
Σχέδιο για την Ανάπτυξη της Αγροτικής Οικονομίας με ορίζοντα το 2020,
ώστε ο αγροτικός τομέας να συμβάλει στην επανεκκίνηση της οικονομίας.
Επίκεντρο αυτού του Σχεδίου θα είναι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και
το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 – 2020.
Φυσικά, το εγχείρημα αυτό δεν θα είναι
καθόλου εύκολο αφού το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 όπως
συμφωνήθηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του 2013 θα
είναι μειωμένο κατά 36% σε σχέση με το ΠΑΑ 2007-2013, παρά το ότι ο
μέσος όρος μείωσης στην ΕΕ είναι 13%.
Τώρα, με την αλλαγή της προγραμματικής
περιόδου και την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, μας δίνεται η
ευκαιρία να αναπτύξουμε και να υποστηρίξουμε μια στρατηγική με όραμα
για την ύπαιθρο που θα εξασφαλίζει ένα καλύτερο μέλλον για τον πληθυσμό
της και κυρίως για τον αγροτικό μας κόσμο αξιοποιώντας τους κανονισμούς
για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες που
περνά ο κόσμος της αγροτιάς, και με εντατικοποιημένο ρυθμό αναπτύσσουμε
δράσεις που αφορούν την υποστήριξη και την καθοδήγηση των αγροτών μας. Η
στρατηγική μας στοχεύει να καταστήσει τον νέο αγρότη, τον σύγχρονο
αγρότη, επιχειρηματία στη δική του γη. Με έμφαση σε νέες αγορές, σε
ποιοτικά προϊόντα αλλά και σε διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας,
αξιοποιώντας τα οφέλη διεξαγωγής έρευνας και καινοτομίας, ενισχύουμε
κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει στην τόνωση της αγροτικής οικονομίας, στην
αξιοποίηση της πολυλειτουργικότητας της γεωργίας και στη δημιουργία
νέων θέσεων απασχόλησης.
Έχουν ακουστεί πολλά τόσο για τον Κανονισμό
των Άμεσων Πληρωμών όσο και για τον Κανονισμό Αγροτικής Ανάπτυξης.
Επιγραμματικά αναφέρω ότι η εξέλιξη των συζητήσεων των Κανονισμών
δείχνει πως μέσα από τη σωστή αξιοποίησή τους ο Κύπριος αγρότης έχει να
επωφεληθεί τα μέγιστα. Έχετε ακούσει ότι στον Κανονισμό των Άμεσων
Πληρωμών μπορεί να δημιουργηθεί καθεστώς μικροκαλλιεργητών. Αυτό
συνεπάγεται ότι όσοι καλλιεργητές θα είναι δικαιούχοι ποσού μικρότερου
των €1.250 ετησίως θα μπορούν να ενταχθούν στο καθεστώς αυτό.
Ταυτόχρονα, οι δικαιούχοι που θα συμμετέχουν στο καθεστώς δεν θα
υπόκεινται σε επιβολή ποινών από τη μη τήρηση υποχρεώσεων πολλαπλής
συμμόρφωσης.
Πρόσθετα, ο Κανονισμός θέτει ως προϋπόθεση
τη λήψη άμεσων πληρωμών μόνο από ενεργούς γεωργούς. Ο ορισμός του
ενεργού γεωργού εναπόκειται στο κράτος μέλος το οποίο θα έχει τη
δυνατότητα να μην εφαρμόσει κανένα περιορισμό σε δικαιούχους που
εισπράττουν ετήσιες ενισχύσεις κάτω των €5.000. Δίνει όμως τη δυνατότητα
ακόμη και αυτοί οι πόροι να κατανεμηθούν στους ενεργούς αγρότες,
στηρίζοντας τους επαγγελματίες του τομέα.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ο καθορισμός
ανώτατου ορίου στο ποσό που θα δικαιούται η κάθε εκμετάλλευση έχει τεθεί
τόσο ψηλά που σχεδόν κανένας αγρότης δεν θα επηρεαστεί αρνητικά, ενώ θα
εξοικονομηθούν πόροι οι οποίοι μπορούν να μεταφερθούν στην αγροτική
ανάπτυξη. Πρόσθετα, ο Κανονισμός δίνει την ευχέρεια παροχής πρόσθετης
στήριξης προς τους νέους αγρότες στον τομέα για τα πρώτα πέντε χρόνια
της δραστηριοποίησής τους, κάτι το οποίο επικροτούμε αφού έτσι
εξυπηρετείται η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η άμβλυνση του
φαινομένου γήρανσης του αγροτικού πληθυσμού.
Γίνεται, επίσης, λόγος για το «πρασίνισμα»
του πρώτου πυλώνα. Είναι ένα πολύπλοκο σύστημα, όμως οι πλείστες
γεωργικές εκμεταλλεύσεις του τόπου μας εξαιρούνται των υποχρεώσεων είτε
λόγω μικρότερης έκτασης από αυτή που αναφέρεται στον κανονισμό, είτε
γιατί οι υφιστάμενες καλλιέργειες εξαιρούνται. Στοχεύουμε στη δημιουργία
αγροπεριβαλλοντικών μέτρων στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης με τρόπο
που αυτά να θεωρούνται ισοδύναμα του «πρασινίσματος» και οι δικαιούχοι
να τυγχάνουν επιδότησης.
Ύψιστης σημασίας είναι το γεγονός ότι στα
πλαίσια του Προγράμματος 2014-2020 η χώρα μας κατάφερε όπως το ποσοστό
συγχρηματοδότησης από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής να είναι αυξημένο
κατά 20% κατά τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής του Προγράμματος από 53% σε
73%. Ακολούθως, η Κυπριακή Δημοκρατία θα αυξήσει τη δική της συμμετοχή
για να μην επηρεαστεί ο συνολικός προϋπολογισμός των €205 εκ. του
Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Το αυξημένο ποσοστό
κοινοτικής συνεισφοράς κατά τα δύο πρώτα έτη εφαρμογής του Προγράμματος
διευκολύνει την παροχή της εθνικής συνεισφοράς και παράλληλα ενδυναμώνει
την άμεση έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου.
Οι καιροί είναι δύσκολοι, αλλά επιθυμία και
προτεραιότητα της Κυβέρνησης είναι η στήριξη του αγροτικού πληθυσμού και
η ανάπτυξη της υπαίθρου. Οι προσπάθειες επικεντρώνονται τόσο στη
συνέχιση υλοποίησης του Προγράμματος 2007-2013 καθώς και στην εξασφάλιση
όσο το δυνατόν περισσότερων πόρων για τον πρώτο και δεύτερο πυλώνα για
τη χώρα μας κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο. Στόχος μας είναι η
βέλτιστη αξιοποίηση των εργαλείων πολιτικής που προσφέρονται μέσα από
τους κανονισμούς και ο σχεδιασμός πολιτικής με τρόπο που αυτή να
ανταποκρίνεται στις ανάγκες του τόπου μας και να προωθήσει στον μέγιστο
βαθμό την ανάπτυξη.
Καταλήγοντας σημειώνω για άλλη μια φορά πως
στρατηγικός στόχος του Υπουργείου μας είναι η στήριξη του αγροτικού
κόσμου και η βελτίωση τόσο του εισοδήματός του όσο και του βιοτικού
επιπέδου στην ύπαιθρο μέσα από την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα. Πάντα
λαμβάνοντας υπόψη την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων και την
προστασία του περιβάλλοντος. |
|
