Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Ιωνάς
Νικολάου εκφώνησε χθες τον επιμνημόσυνο λόγο στο Εθνικό Μνημόσυνο του ήρωα της
ΕΟΚΑ 1955-59, Σάββα Ροτσίδη. Μιλώντας για το νόημα και το μήνυμα της θυσίας του
ήρωα, ο κ. Νικολάου ανέφερε:
«Με ακατάλυτη αίσθηση της
ιερής οφειλής, μαζευτήκαμε στον Ιερό τούτο χώρο, για να αποδώσουμε τις δέουσες
τιμές σε μια από τις εξέχουσες μορφές του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα, τον
ήρωα Σάββα Ροτσίδη, που με αυταπάρνηση θυσίασε τη ζωή του και τίμησε τα
ελληνικά νιάτα της πατρίδας μας.
Ανασταίνουμε σήμερα στις
καρδιές μας το εκλεκτό τέκνο του Μάμμαρι, που άφησε την τελευταία του πνοή στα
βουνά της Πιτσιλιάς στα Αγρίδια, για να αντλήσουμε δύναμη από το βίο και τους
αγώνες του και να φωτίσουμε την ψυχή μας με την ανταύγεια της δόξας του. Σκοπός
μας, όπως και σε κάθε εθνικό μνημόσυνο, είναι, ατενίζοντας νοερά το μεγαλείο
του ηθικού και αγωνιστικού αναστήματος των ηρώων μας, να αναπροσαρμόσουμε το
μήνυμα της θυσίας τους, σε χρόνο ενεστώτα.
Η
θύμηση στρέφεται πίσω, στα χρόνια της λεβεντιάς και του ηρωισμού, στη γενιά της
ΕΟΚΑ που μετά από οκτώ σχεδόν αιώνες υποδούλωσης, διεκδίκησε με δυναμισμό τον
προαιώνιο πόθο του Κυπριακού Ελληνισμού, όπως αυτός είχε διακηρυχτεί περίτρανα
με το δημοψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου 1950.
Εύνοια
μοίρας αγαθής, προνόμιο μέγα, για όσους έζησαν την εποχή του απελευθερωτικού
αγώνα. Για όσους αισθάνθηκαν την 1η Απριλίου του ‘55, τον κόσμο του
ονείρου και του παραμυθιού να ζωντανεύει. Από εκείνο το βράδυ, ολόκληρο το νησί
μετατρεπόταν ξαφνικά σε κοχλάζον ηφαίστειο, που με τη φωτιά του καταύγαζε τον
κόσμο και με τις υποχθόνιες δονήσεις του απειλούσε να καταρρίψει τα θεμέλια της
Αγγλικής αποικιοκρατίας.
Ο
Διγενής καλούσε τους σκλάβους με το προσκλητήριο σάλπισμα του, να πορευτούν
μαζί του στα μονοπάτια της λευτεριάς.
Πρώτη
όμως απ’όλους ανταποκρίθηκε η κυπριακή νεολαία που έμελλε κατά τον ένοπλο
τετραετή αγώνα να μεγαλουργήσει. Τα υπέροχα κυπριακά νιάτα, που απέδειξαν ότι
μάταια οι Αγγλοι κατακτητές προσπάθησαν να αποχρωματίσουν τους σκλάβους,
δημιουργώντας τάχα, κυπριακή εθνική συνείδηση. Οι υπέροχοι νέοι και νέες που
δεν ναρκώθηκαν από το βόλεμα, δεν έμαθαν ύμνους ξένους και δεν συμβιβάστηκαν με
καμιά άλλη σημαία, παρά μόνο με την γαλανόλευκη.
Τέτοιος
νέος ήταν και ο Σάββας Ροτσίδης, που μαζί με τα υπόλοιπα βλαστάρια της
κυπριακής γης, ανταποκρίθηκαν συνειδητά στο κάλεσμα της πατρίδας.
Γεννημένος
στις 18 Ιανουαρίου 1935 στο Μάμμαρι, παιδί των Χατζηγεωργίου και
Χατζηαναστασίας Ροτσίδη, ο Σάββας έμελλε να γίνει ίνδαλμα για τις επόμενες
γενιές της Κύπρου. Άριστος μαθητής, απόφοιτος της Σχολής Σαμουήλ, εργάστηκε ως
λογιστής και ύστερα ως αποθηκάριος στο μεταλλείο Μιτσερού.
Όταν
άρχισε ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας, ο Σάββας ήταν από τους πρώτους που
μυήθηκαν στην οργάνωση με το ψευδώνυμο Ιγνάτιος,ή Παλβής. Ο θάνατός του συγκλόνισε
όλους τους Έλληνες της Κύπρου, διότι επρόκειτο για υπόδειγμα αντρειοσύνης, για
ένα γνήσιο και φλογερό πατριώτη.
Κάτω
από τα βλέμματα των Άγγλων στρατιωτών κατάφερνε, ως υπεύθυνος της αποθήκης του
μεταλλείου, να λειτουργεί ένα δίκτυο μεταφοράς δυναμίτιδας με την οποία εφοδίαζε
την οργάνωση για την κατασκευή χειροβομβίδων. Φόρτωνε το υλικό στο αυτοκίνητο του
και το μετέφερε στον Αυξεντίου, στον Λένα και σε άλλα παλληκάρια της ΕΟΚΑ.
Οι
συναγωνιστές του ήρωα θυμούνται αργότερα τις δύσκολες στιγμές που πέρασε, τα
φρικτά βασανιστήρια που υπέστη, αλλά και την αξιοπρέπεια που τον χαρακτήριζε. Κατόπιν
προδοσίας συλλαμβάνεται τον Οκτώβριο του 1956 από τους Άγγλους και οδηγείται
στα κρατητήρια των Πλατρών, όπου βασανίζεται άγρια. Οι κακουχίες που υπέστη δεν
του επέτρεπαν ούτε να πιει μια σταγόνα νερό. Παρά τα απάνθρωπα βασανιστήρια,
δεν έχασε ποτέ την πίστη και την θέληση του να δραπετεύσει από την φρικτή
κόλαση των βασανιστηρίων και να ενωθεί με τις αντάρτικες ομάδες της ΕΟΚΑ. Μέσα
σε αυτή την άσχημη κατάσταση στην οποία βρισκόταν, κατάφερε με την εξυπνάδα του
να ξεγελάσει τους Αγγλους στρατιώτες και να τους διαφύγει πέφτοντας στο ποτάμι.
Μετά από αυτή την εμπειρία, ορκίστηκε ότι δεν θα επέτρεπε να συλληφθεί ποτέ ξανά
ζωντανός, παρά μόνο νεκρός.
Από τη
στιγμή της απόδρασής του συνενώνεται με την ομάδα του Νίκου Σαμαρού στην
περιοχή Μόρφου και στη συνέχεια κρύβεται στα χωριά Άγιος Ιωάννης Μαλούντας, Παλαιχώρι και Πολύστυπος, όπου με εντολή του Διγενή
μένει στην αφάνεια μέχρι την επανασύνδεσή του με την ομάδα Πιτσιλιάς – Τροόδους
του Λάμπρου Καυκαλίδη και μετά υπό του τομεάρχη Ανδρέα Αυγουστή. Οι
συναγωνιστές του μιλούσαν για το ήθος, την τόλμη και την αποφασιστικότητά του,
την ακούραστη δράση του, την εξυπνάδα και τις ικανότητές του στην κατασκευή
κρησφύγετων, αλλά και ενός νέου είδους χειροβομβίδας.
Όπως και
ο ίδιος ίσως προφητικά είπε, δεν έμελλε να ξανασυλληφθεί ζωντανός. Στις 24
Νοεμβρίου το βράδυ, ενώ βρισκόταν καθοδόν με τον συναγωνιστή του Ρογήρο
Σιηπιλλή για προμήθεια νερού από πηγή σε περβόλια των Αγριδιών, λίγο πριν
φτάσουν στη πηγή, ακούστηκε φωνή που φώναξε ΑΛΤ, και σχεδόν αμέσως άρχισαν να
βάλλονται από αυτόματα όπλα ενέδρας που βρισκόταν παρά την πηγή. Ο Σάββας
χτυπήθηκε θανάσιμα, χωρίς να προλάβει να προφέρει λέξη και με το σώμα του
διάτρητο από σφαίρες, απελευθερώνεται η ψυχή του για να πετάξει στο πάνθεον των
ηρώων, ως ο τελευταίος ηρωικός νεκρός της ΕΟΚΑ. Διακρίθηκε για την τόλμη και
μεθοδικότητα του κατά την διάρκεια των ενεδρών και τον καταρτισμό διαφόρων
σχεδίων εναντίον του εχθρού. Ενδεικτικός
ήταν ο σχεδιασμός του, να καταλάβει και να αφοπλίσει τους οκτώ άγγλους
στρατιώτες τους Αστυνομικού Σταθμού του Αγρού, ο οποίος τελικά ματαιώθηκε λόγω
της εκεχειρίας που ακολούθησε.
Για
τους γονείς και τους οικείους του ήταν αβάστακτο το χτύπημα και ο πόνος. Οι
δάφνες όμως που στόλισαν το διάβα του πίσω στο χωριό του, απάλυναν τον πόνο των
δικών του και λάμπρυναν το θάνατό του με τιμή και δόξα! Στο χωριό Μάμμαρι τον
υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα και όχι με μοιρολόγια, ντυμένο με γαμπριάτικο
κουστούμι και με τις καμπάνες να κτυπούν αναστάσιμα και τον πατέρας του να
προσφέρει κουραμπιέδες σε όσους έσπευσαν να αποχαιρετήσουν τον γιό του.
Ελληνίδες
και Έλληνες,
Μνημόσυνα
σαν και το σημερινό μας φέρνουν αντιμέτωπους με την ιστορία, με το καθήκον μας
απέναντι στις στρατιές όλων εκείνων που ηρωικά θυσίασαν τη ζωή τους για τη δική
μας ελευθερία, απέναντι στην ίδια μας την πατρίδα και τις νέες γενιές. Μας
υποχρεώνουν να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας στη διαμόρφωση του μέλλοντός μας,
ως λαού και ως έθνους.
Από τη
ζωή των αθάνατων αγωνιστών μας παίρνουμε θάρρος για να ορθώσουμε το ανάστημα μας
στις επάλξεις και αυτού του σκληρού αγώνα ενάντια στα προβλήματα της δικής μας
εποχής, που αφορούν την επιβίωσή μας ως λαού και ως έθνους. Από το δικό τους
κρασί παίρνουμε να γευτούμε, για να αισθανθούμε τη γενναιότητα και το σθένος
τους και να μπορέσουμε να βαδίσουμε κι εμείς κρατώντας ψηλά το κεφάλι με
περηφάνια για την ιστορία του λαού μας στα δύσκολα χρόνια που ζούμε. Γιατί αξίζει
ο λαός μας να νιώθει περήφανος.
Ο Πρόεδρος
Αναστασιάδης διακηρύττει ότι «η σύνεση,
η συνέπεια, η αποφασιστικότητα και το πείσμα του λαού μας, διαφαίνεται και από
τη δεύτερη αξιολόγηση της Τρόικας, που δίδει τα εύσημα στην προσπάθεια που
καταβάλλουμε για να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες το συντομότερο. Καμιά χώρα δεν
είχε τις επιδόσεις της Κύπρου όπως αυτές καταγράφονται από τους δανειστές μας.»
Αυτός
είναι ο λαός της Κύπρου, δυναμικός, πεισματάρης και δημιουργικός. Τα δύσκολα,
αλλά πρόσκαιρα εμπόδια που έχουν τεθεί ενώπιον μας θα υπερπηδηθούν. Με συλλογικότητα
και ενότητα στην πολιτική αντιμετώπιση των θεμάτων, η Κύπρος θα μπορέσει να
ατενίσει απρόσκοπτα ξανά το μέλλον.
Οι οικονομικές δυσκολίες όμως, δεν πρέπει να εκλαμβάνονται από κανένα ως
ευκαιρία για υπαναχώρηση από τις θέσεις μας
στο εθνικό θέμα. Είναι για αυτό που υπό το φως των σημερινών συγκυριών, η
ανάγκη για εθνική ομοβροντία καθίσταται επιτακτική. Είναι γι’ αυτό που η Κυβέρνηση,
πάντα σε επικοινωνία με την πολιτική ηγεσία του τόπου, εργάζεται άοκνα για την
ετοιμασία ενός συνολικού πλαισίου προτάσεων και για την επίτευξη της ελάχιστης
κοινής συνεννόησης με την ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Με
σαφήνεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δηλώνει ότι δεν πρόκειται να προσέλθουμε σε
ένα διάλογο που θα είναι απλώς διάλογος κωφών, σε βάρος της θέλησης μας για
επανένωση της πατρίδας μας ή για να ικανοποιήσουμε κάποιους που νομίζουν ότι θα
είναι επιτυχία αν φέρουν τους δύο ηγέτες στο τραπέζι, για να χάνεται ο χρόνος
και στο τέλος να μας πουν ότι «επειδή εσείς δεν μπορείτε, εμείς θα τα
καταφέρουμε καλύτερα».
Η
πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας να συναντηθεί αύριο με τον
Τουρκοκύπριο ηγέτη στοχεύει από την μια να ξεπεράσει τα αδιέξοδα που έχουν
δημιουργηθεί λόγω της άρνησης της άλλης πλευράς να αποσαφηνίσει την δέσμευση
της για τα αυτονόητα και από την άλλη να ανατρέψει τις οποιεσδήποτε εντυπώσεις
που επιχειρούν να επιρρίψουν ευθύνες στη δική μας πλευρά για τη μη έναρξη των
συνομιλιών. Προσερχόμαστε στη συνάντηση με διάθεση να καταλήξουμε σε μια κοινή
διακήρυξη, η οποία θα αποτελεί την βάση των συνομιλιών και με ετοιμότητα να
εργαστούμε ώστε το συντομότερο να καταλήξουμε σε μια κοινά αποδεκτή λύση.
Την
ίδια ώρα, θέλω να διαβεβαιώσω για άλλη μια φορά ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι
να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για μια διαρκή και
βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος, που να αποκαθιστά τις βασικές
ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων ανεξαίρετα των Κυπρίων,
περιλαμβανομένης και της άσκησης του δικαιώματος της επιστροφής και που δεν θα παραγνωρίζει
τις ανησυχίες των Ελλήνων της Κύπρου.
Σ’
αυτές τις μεγάλες ώρες της εθνικής μας ευθύνης, ας ευχηθούμε λοιπόν να μας
φωτίζει η αγωνιστικότητα, η ακλόνητη πίστη και η ισχυρή θέληση του Σάββα
Ροτσίδη και όλων των αγωνιστών του ’55 και τα μηνύματα των αγώνων τους που
παραμένουν επίκαιρα.
Κυρίες
και Κύριοι,
Όσα
χρόνια κι αν περάσουν, όσα στρώματα λήθης κι αν επικαθήσουν στο μυαλό μας, δεν θα
είναι ικανά να ξεριζώσουν από την ατομική και συλλογική εθνική μας μνήμη
τέτοιες πράξεις γενναιοφροσύνης που ο ανθρώπινος νους αδυνατεί να χωρέσει.
Πράξεις αυτοθυσίας και αυταπάρνησης που ξεπερνούν κατά πολύ τα γήινα και
ανθρώπινα μέτρα και προσλαμβάνουν χαρακτήρα θρυλικό.
Θυσίες
όπως αυτή του ήρωα Σάββα Ροτσίδη αποτελούν σύμβολα και λάβαρα για τις σύγχρονες
μάχες που έχει να δώσει ο λαός μας. Κάθε εθνικό μνημόσυνο, ας μετατρέπεται σε αναβάπτισμα
του καθήκοντός μας απέναντι στη γη που μας γέννησε και που μας ανάθρεψε μέσα
στην αγκαλιά της. Οφείλουμε να υποσχεθούμε στον Σάββα Ροτσίδη και σε όλους
όσους μας ατενίζουν από το πάνθεο των ηρώων ότι θα μείνουμε μακριά από την
όποια αχρείαστη προσπάθεια πόλωσης και αναμόχλευσης των διχαστικών παθών
περασμένων δεκαετιών και ότι θα εργαστούμε για εθνική συναντίληψη, συναίνεση
και συνεννόηση.
Ηχούν σήμερα
στα αυτιά μας τα λόγια του πατέρα του Σάββα Ροτσίδη: «Δεν λυπάμαι για το θάνατο
του γιού μου. Είμαι περήφανος για αυτόν. Πολέμησε στον στρατό της ελευθερίας
και πέθανε σαν ήρωας. Τιμή του και δική μας τιμή. Η μνήμη του θα είναι αιώνια.»
Σάββα
Ροτσίδη, σε τιμούμε για τον αγώνα και τη θυσία σου, σε ευχαριστούμε για το παράδειγμα
της ζωής σου ως γνήσιος Έλλην Κύπριος!
Αιωνία
ας είναι η μνήμη σου».
------------------------
