Κλιμάκιο στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(ΕΕ), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του Διεθνούς
Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) επισκέφτηκε τη Λευκωσία την περίοδο 17 με 31
Ιουλίου για την πρώτη αποστολή αξιολόγησης του οικονομικού προγράμματος
της Κύπρου
, το οποίο υποστηρίζεται με χρηματοδοτική συνδρομή του
Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) και του ΔΝΤ. Οι στόχοι του
προγράμματος είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού
τομέα, η ενίσχυση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών και η
υιοθέτηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ώστε να υποστηριχθεί η ανάπτυξη
σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, προστατεύοντας παράλληλα την ευημερία του
πληθυσμού. Η γενική μας εκτίμηση είναι ότι το πρόγραμμα της Κύπρου βρίσκεται σε καλό δρόμο. Όλοι οι δημοσιονομικοί στόχοι έχουν επιτευχθεί ως αποτέλεσμα των σημαντικών μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης που εφαρμόζονται και της συνετής εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Οι αρχές έχουν λάβει αποφασιστικά μέτρα για τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα και έχουν ήδη ξεκινήσει μια σταδιακή χαλάρωση στους περιορισμούς στις καταθέσεις και στους ελέγχους της κίνησης κεφαλαίων. Ενώ οι αρχές έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν το πρόγραμμα με αποφασιστικότητα, οι κίνδυνοι παραμένουν σημαντικοί. Η συνέχιση της πλήρους και έγκαιρης εφαρμογής των πολιτικών είναι αποφασιστικής σημασίας για την επιτυχία του προγράμματος.
Οι βραχυπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές εξακολουθούν να είναι δύσκολες και υπόκεινται σε σημαντική αβεβαιότητα. Οι πρόσφατοι δείκτες στηρίζουν τις προβλέψεις του προγράμματος για συρρίκνωση της παραγωγής της τάξης του 13 % κατά την περίοδο 2013 και 2014. Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός πως οι δείκτες εμπιστοσύνης βελτιώθηκαν ελαφρώς από τα χαμηλότερα επίπεδα που βρέθηκαν τον Απρίλιο. Αλλά η αγορά εργασίας έχει αποδυναμωθεί περισσότερο από ό, τι αναμενόταν, και η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται. Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να ανακάμψει ελαφρά από το 2015, οδηγημένη από τις μη-χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
Οι πολιτικές για τον χρηματοπιστωτικό τομέα έχουν ως στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα. Οι αρχές έχουν κάνει δύσκολα αλλά αναγκαία βήματα για την πλήρη ανακεφαλαιοποίηση της Τράπεζας Κύπρου, επιτρέποντάς της έτσι να βγει από το καθεστώς εξυγίανσης και να επιστρέψει σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας. Στοχεύοντας στην υποστήριξη της οικονομικής δραστηριότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, αναπτύσσουν έναν οδικό χάρτη που θα βασίζεται σε ορόσημα, για τη σταδιακή κατάργηση των ελέγχων της κίνησης κεφαλαίων και των διοικητικών περιορισμών με τακτικό και προβλέψιμο τρόπο. Οι αρχές έχουν καθορίσει επίσης ένα σαφές πρόγραμμα για την αναδιάρθρωση και την ανακεφαλαιοποίηση άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένου του συνεταιριστικού πιστωτικού τομέα, πριν από το τέλος του έτους, με τη χρησιμοποίηση πόρων του προγράμματος όπου αυτό είναι αναγκαίο, και χωρίς τη συμμετοχή των καταθετών. Η ρύθμιση και η εποπτεία του τραπεζικού τομέα επίσης ενισχύεται, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης της εποπτείας του συνεταιριστικού πιστωτικού τομέα στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Οι αρχές έχουν αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της εφαρμογής του πλαισίου καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Στη δημοσιονομική πολιτική, η φιλόδοξη δέσμη μέτρων που έχει ήδη εφαρμοστεί και η συνετή εκτέλεση των δαπανών αποφέρουν καρπούς, με το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους να υπερβαίνει τους στόχους του προγράμματος για την ίδια περίοδο. Μακροπρόθεσμα, η δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην επίτευξη πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος ύψους 4 % του ΑΕΠ έως το 2018, το οποίο απαιτείται για να μπει το δημόσιο χρέος σε σταθερά πτωτική τροχιά.
Μεγάλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σχεδιάζονται για τον εκσυγχρονισμό των δημοσιονομικών θεσμών. Για τη βελτίωση της αποδοτικότητας, η φορολογική διοίκηση θα αλλάξει ουσιαστικά, μεταξύ άλλων με την ενοποίηση των υπηρεσιών εσωτερικών εσόδων και του φόρου προστιθέμενης αξίας. Ταυτόχρονα, οι αρχές θα λάβουν μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την τόνωση της είσπραξης εσόδων, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει επίσης κατά τη διάρκεια της τρέχουσας οικονομικής επιβράδυνσης. Οι αρχές έχουν επίσης ξεκινήσει μια θεμελιώδη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας για να παράσχουν καλύτερη προστασία στις ευάλωτες ομάδες. Το βασικό στοιχείο της μεταρρύθμισης είναι η εισαγωγή, από τα μέσα του 2014, ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος παράλληλα με την κατάργηση των διπλών παροχών. Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα θα παράσχει βοήθεια σε όσους δεν έχουν επαρκή εισοδήματα για την κάλυψη βασικών αναγκών, επεκτείνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο αποτελεσματικά την κάλυψη της κρατικής παρέμβασης, ενώ θα παραμένει στο πλαίσιο των κονδυλίων του προϋπολογισμού.
Επόμενα βήματα: Η έγκριση των αποτελεσμάτων αυτής της αξιολόγησης αναμένεται να εξεταστεί από το Eurogroup και το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ το Σεπτέμβριο. Η έγκριση θα ανοίξει το δρόμο για την εκταμίευση € 1,5 δισ. από τον ΕΜΣ, και περίπου € 86 εκατ. από το ΔΝΤ.
