Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι σήμερα εδώ, με αφορμή το
Συνέδριο που διοργανώνει η Green Dot Κύπρου, με θέμα την ανακύκλωση και
την εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα από την εφαρμογή της νέας Οδηγίας για τα απόβλητα και της Οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών, θέτει ως προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος με λήψη μέτρων για ορθολογική διαχείριση αποβλήτων μέσω της ιεράρχησης της διαχείρισης των αποβλήτων, δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη, στην προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, στην ανακύκλωση, στην ανάκτηση ενέργειας, και τέλος, στη διάθεση σε χώρους ταφής ως τελευταία επιλογή. Επίσης, στο πλαίσιο εφαρμογής των προαναφερόμενων νομοθεσιών, θα πρέπει να καθιερωθεί χωριστή συλλογή αποβλήτων, χαρτιού, μετάλλου, πλαστικού και γυαλιού μέχρι το 2015 και να επιτευχθούν υψηλοί στόχοι για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσή τους μέχρι το 2020, αλλά και συγκεκριμένοι στόχοι για την ανακύκλωση – ανάκτηση των απόβλητων συσκευασίας.
Για την αποτελεσματική εφαρμογή των Οδηγιών, την προστασία του περιβάλλοντος, την επιμόρφωση και συμμετοχή του κοινού σε περιβαλλοντικά θέματα και για την αποφυγή κυρώσεων από την ΕΕ λαμβάνονται συστηματικά νέα πρακτικά μέτρα και δράσεις για την επίτευξη των στόχων αυτών. Το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της στρατηγικής που εφαρμόζει για το περιβάλλον, έχει ετοιμάσει σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων για τα οικιακά και παρόμοιου τύπου απόβλητα, καθορίζοντας δράσεις που προωθούν την πρόληψη, τη μείωση, τη χωριστή συλλογή, την ανακύκλωση και την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων.
Πρότυπο παράδειγμα που εφαρμόζεται σήμερα είναι το Πιλοτικό Πρόγραμμα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Οργανικών Αποβλήτων στο Σύμπλεγμα Κοινοτήτων Λυθροδόντα και συγκεκριμένα στις κοινότητες Λυθροδόντα, Αγίας Βαρβάρας, Σιας, Μαθιάτη, Αναλυόντα, Μαρκί και Δήμου Ιδαλίου, για περιορισμό της αλόγιστης χρήσης των πόρων και την επίτευξη των ποσοτικών στόχων που έχουν τεθεί για την εκτροπή των βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων από την ταφή με το χαμηλότερο κόστος που περικλείει η χωριστή συλλογή. Επίσης, έχει ετοιμαστεί προσχέδιο δημοτικών Κανονισμών από την Ένωση Δήμων, με τη συνεισφορά του Τμήματος Περιβάλλοντος, που προωθούν τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων.
Η πρωτοβουλία της Green Dot για την παρουσίαση θεσμικών μέτρων, εργαλείων και τεχνολογιών από άλλες χώρες για την προώθηση της ανακύκλωσης και της εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων θέτει τις βάσεις για απόκτηση τεχνογνωσίας και υιοθέτηση άμεσων και πρακτικών ευρωπαϊκών λύσεων για τη διαχείριση των αποβλήτων οι οποίες θα προσαρμοστούν στην κυπριακή πραγματικότητα. Συστήματα όπως το «Πληρώνω όσο πετάω» - «Pay as yοu throw» αποτελούν καινοτομία, έχοντας ήδη εφαρμοστεί πιλοτικά με επιτυχία στον Δήμο Αγλαντζιάς, θέτοντας τις βάσεις για υιοθέτησή τους και από άλλες τοπικές Αρχές.
Άλλα μέτρα που μπορεί να εφαρμοστούν αναφέρονται στην προαγωγή της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα επίτευξης καθαρότερων προϊόντων και τεχνολογιών, στην ανάπτυξη αποτελεσματικότερων και χρήσιμων δεικτών, στην προαγωγή του οικολογικού σχεδιασμού, στην προώθηση των εκστρατειών ευαισθητοποίησης και στην παροχή στήριξης στις επιχειρήσεις, στην προώθηση της κομποστοποίησης, στην εφαρμογή φόρου ταφής, στην ενίσχυση της ανακύκλωσης συσκευασιών και στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των τοπικών Αρχών και του κοινού για την αύξηση της χωριστής συλλογής.
Εύχομαι καλή επιτυχία στην επίτευξη των στόχων του σημερινού συνεδρίου, καλώντας ταυτόχρονα όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σε ανοικτό διάλογο για εποικοδομητική και αποδοτική ανταλλαγή απόψεων για καλύτερο συντονισμό των απαιτούμενων δράσεων και για γρήγορη επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που έχουν τεθεί, με το μικρότερο οικονομικό κόστος.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα από την εφαρμογή της νέας Οδηγίας για τα απόβλητα και της Οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών, θέτει ως προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος με λήψη μέτρων για ορθολογική διαχείριση αποβλήτων μέσω της ιεράρχησης της διαχείρισης των αποβλήτων, δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη, στην προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, στην ανακύκλωση, στην ανάκτηση ενέργειας, και τέλος, στη διάθεση σε χώρους ταφής ως τελευταία επιλογή. Επίσης, στο πλαίσιο εφαρμογής των προαναφερόμενων νομοθεσιών, θα πρέπει να καθιερωθεί χωριστή συλλογή αποβλήτων, χαρτιού, μετάλλου, πλαστικού και γυαλιού μέχρι το 2015 και να επιτευχθούν υψηλοί στόχοι για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσή τους μέχρι το 2020, αλλά και συγκεκριμένοι στόχοι για την ανακύκλωση – ανάκτηση των απόβλητων συσκευασίας.
Για την αποτελεσματική εφαρμογή των Οδηγιών, την προστασία του περιβάλλοντος, την επιμόρφωση και συμμετοχή του κοινού σε περιβαλλοντικά θέματα και για την αποφυγή κυρώσεων από την ΕΕ λαμβάνονται συστηματικά νέα πρακτικά μέτρα και δράσεις για την επίτευξη των στόχων αυτών. Το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της στρατηγικής που εφαρμόζει για το περιβάλλον, έχει ετοιμάσει σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων για τα οικιακά και παρόμοιου τύπου απόβλητα, καθορίζοντας δράσεις που προωθούν την πρόληψη, τη μείωση, τη χωριστή συλλογή, την ανακύκλωση και την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων.
Πρότυπο παράδειγμα που εφαρμόζεται σήμερα είναι το Πιλοτικό Πρόγραμμα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Οργανικών Αποβλήτων στο Σύμπλεγμα Κοινοτήτων Λυθροδόντα και συγκεκριμένα στις κοινότητες Λυθροδόντα, Αγίας Βαρβάρας, Σιας, Μαθιάτη, Αναλυόντα, Μαρκί και Δήμου Ιδαλίου, για περιορισμό της αλόγιστης χρήσης των πόρων και την επίτευξη των ποσοτικών στόχων που έχουν τεθεί για την εκτροπή των βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων από την ταφή με το χαμηλότερο κόστος που περικλείει η χωριστή συλλογή. Επίσης, έχει ετοιμαστεί προσχέδιο δημοτικών Κανονισμών από την Ένωση Δήμων, με τη συνεισφορά του Τμήματος Περιβάλλοντος, που προωθούν τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων.
Η πρωτοβουλία της Green Dot για την παρουσίαση θεσμικών μέτρων, εργαλείων και τεχνολογιών από άλλες χώρες για την προώθηση της ανακύκλωσης και της εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων θέτει τις βάσεις για απόκτηση τεχνογνωσίας και υιοθέτηση άμεσων και πρακτικών ευρωπαϊκών λύσεων για τη διαχείριση των αποβλήτων οι οποίες θα προσαρμοστούν στην κυπριακή πραγματικότητα. Συστήματα όπως το «Πληρώνω όσο πετάω» - «Pay as yοu throw» αποτελούν καινοτομία, έχοντας ήδη εφαρμοστεί πιλοτικά με επιτυχία στον Δήμο Αγλαντζιάς, θέτοντας τις βάσεις για υιοθέτησή τους και από άλλες τοπικές Αρχές.
Άλλα μέτρα που μπορεί να εφαρμοστούν αναφέρονται στην προαγωγή της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα επίτευξης καθαρότερων προϊόντων και τεχνολογιών, στην ανάπτυξη αποτελεσματικότερων και χρήσιμων δεικτών, στην προαγωγή του οικολογικού σχεδιασμού, στην προώθηση των εκστρατειών ευαισθητοποίησης και στην παροχή στήριξης στις επιχειρήσεις, στην προώθηση της κομποστοποίησης, στην εφαρμογή φόρου ταφής, στην ενίσχυση της ανακύκλωσης συσκευασιών και στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των τοπικών Αρχών και του κοινού για την αύξηση της χωριστής συλλογής.
Εύχομαι καλή επιτυχία στην επίτευξη των στόχων του σημερινού συνεδρίου, καλώντας ταυτόχρονα όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σε ανοικτό διάλογο για εποικοδομητική και αποδοτική ανταλλαγή απόψεων για καλύτερο συντονισμό των απαιτούμενων δράσεων και για γρήγορη επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που έχουν τεθεί, με το μικρότερο οικονομικό κόστος.