Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω τη σημερινή ημερίδα και, ταυτόχρονα, σας συγχαίρω για την πρωτοβουλία σας, γιατί για ακόμη μια φορά συμβάλλετε στην αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας των νέων και δεν παραμένετε απλοί θεατές, περιμένοντας από τους άλλους να σας δώσουν λύσεις.
Διαχρονικά, ακόμα και πριν από την εμφάνιση της οικονομικής ύφεσης, η ανεργία μεταξύ των νέων ήταν υψηλότερη από τη γενική ανεργία. Η οικονομική κρίση επιδείνωσε κατά πολύ την κατάσταση, αφού έπληξε υπερβολικά δυσανάλογα τους νέους σε σχέση με τις άλλες ομάδες του πληθυσμού.
Τον Δεκέμβριο του 2011, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ, χαρακτήρισαν την ανεργία των νέων ως απαράδεκτα υψηλή και δεσμεύτηκαν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για την αντιμετώπισή της. Ο κίνδυνος να χάσουμε μια ολόκληρη γενιά νέων στην Ευρώπη είναι ορατός, γι’ αυτό χρειάζονται αποφασιστικά βήματα στο ευρωπαϊκό επίπεδο προς την ανάπτυξη.
Έχοντας εισέλθει στον πέμπτο χρόνο από την εμφάνιση της οικονομικής ύφεσης και παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν και τα μέτρα που λήφθηκαν, το πρόβλημα της ανεργίας των νέων λόγω της όξυνσης των οικονομικών προβλημάτων έχει μεγαλώσει, ενώ οι προβλέψεις για το άμεσο μέλλον δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές, γεγονός το οποίο παραπέμπει στο συμπέρασμα ότι η πολιτική της λιτότητας που ακολουθήθηκε, δεν μπορεί από μόνη της να δώσει λύσεις στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Αυτή ήταν και η διαπίστωση των Υπουργών Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων κατά τη σύνοδο τους τον περασμένο Οκτώβριο, επικυρώνοντας σχετικά συμπεράσματα για την ανεργία των νέων που ετοιμάστηκαν από την Κυπριακή Προεδρία.
Σήμερα, σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, πάνω από 5 εκατομμύρια νέοι είναι άνεργοι, ενώ πάνω από 7,5 εκατομμύρια νέοι ηλικίας 15-24 ετών βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
Ακόμη και για τους νέους που εργάζονται, η κατάσταση δεν είναι χωρίς προβλήματα. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν αύξηση του αριθμού των νέων που εργάζονται σε μη μόνιμες θέσεις εργασίας, προσωρινές θέσεις και επιδείνωση των συνθηκών εργασίας.
Σε ό,τι αφορά στα δικά μας δεδομένα, με βάση τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός των ανέργων νέων ανέρχεται στους 11.142 που αντιπροσωπεύει το 10,4% του πληθυσμού των νέων και το 20,8% του συνόλου των ανέργων. Αναλύοντας περαιτέρω τα στοιχεία της ανεργίας των νέων, διαπιστώνεται ότι ο κίνδυνος ένας νέος να παραμείνει άνεργος και να περάσει στην ανεργία αυξάνεται αντιστρόφως ανάλογα των προσόντων, γνώσεων και δεξιοτήτων που κατέχει.
Αυτή τη στιγμή και μέχρι το τέλος της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου το 2015 λειτουργούν προγράμματα για στήριξη της απασχόλησης των νέων και γενικότερα των ανέργων στα οποία μπορούν να συμμετάσχουν οι νέοι, όπως είναι το «Σχέδιο παροχής κινήτρων σε επιχειρήσεις για απασχόληση νέων μέχρι 29 ετών και των μακροχρόνια άνεργων», το οποίο εφαρμόζεται από το Τμήμα Εργασίας, όπως και το «Σχέδιο στελέχωσης επιχειρήσεων με νέους απόφοιτους σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης», το οποίο εφαρμόζεται από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ).
Σχέδια βελτίωσης της απασχολησιμότητας ανέργων και αδρανούς γυναικείου εργατικού δυναμικού μέσα από την κατάρτιση των συμμετεχόντων για απόκτηση οριζόντιων δεξιοτήτων όπως ηλεκτρονικών υπολογιστών και εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας, καθώς και για απόκτηση γραμματειακών δεξιοτήτων και εργασιακής πείρας εφαρμόζονται επίσης από την ΑνΑΔ, όπως και σχέδιο κατάρτισης ανέργων σε επαγγέλματα στα οποία εντοπίζεται ότι υπάρχει ζήτηση, εφαρμόζονται από το Κέντρο Παραγωγικότητας (ΚΕΠΑ) σε συνεργασία με τις Δημόσιες Υπηρεσίες Απασχόλησης και την ΑνΑΔ.
Πρόσθετα, να αναφέρω ότι κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια και με στόχο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οικονομικής ύφεσης, υλοποιήθηκαν μέτρα τα οποία αποσκοπούσαν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, όπως είναι η προώθηση της νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας, η παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις για την εργοδότηση ανέργων και ατόμων που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, μέτρα που αποσκοπούσαν στην πρόληψη των απολύσεων, όπως προγράμματα κατάρτισης εργαζομένων και μέτρα που αποσκοπούσαν στην βελτίωση της απασχολησιμότητας των ανέργων για διευκόλυνση της ένταξης ή επανένταξης τους στην αγορά εργασίας, όπως είναι τα προγράμματα κατάρτισης για απόκτηση εργασιακής πείρας, οριζόντιων δεξιοτήτων και δεξιοτήτων σε συγκεκριμένα επαγγέλματα.
Στη βάση των εμπειριών των τελευταίων χρόνων, οι δράσεις για αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας ανάμεσα στους νέους πρέπει να επικεντρωθούν σε δύο βασικούς άξονες: Τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αξιοποίηση τους για απασχόληση των νέων, θεσμοθετώντας ταυτόχρονα μηχανισμούς προσαρμογής των γνώσεων και δεξιοτήτων των νέων στις ανάγκες της οικονομίας και των νέων θέσεων εργασίας.
Όπως διαπιστώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Πακέτο Απασχόλησης το οποίο δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο, οι τομείς της Υγείας, της Παιδείας, της Κοινωνικής Οικονομίας, των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας και της Πράσινης Οικονομίας, παρουσιάζουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης και κατ’ επέκταση, δημιουργίας θέσεων εργασίας οι οποίες παρέχουν ευκαιρίες για απασχόληση των νέων και ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στον τομέα της πράσινης οικονομίας, στο ίδιο έγγραφο της ΕΕ εκτιμάται ότι μέχρι το 2020 θα δημιουργηθούν 3 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ στην Κύπρο, με βάση σχετική μελέτη της ΑνΑΔ, εκτιμάται ότι μέχρι το 2013, στον τομέα της πράσινης οικονομίας θα προκύψουν 5.500 νέες θέσεις εργασίας οι οποίες μαζί με τις αντικαταστάσεις, θα ανέλθουν στις 11.000. Σημειώνεται ότι η Κύπρος έχει θέσει ως στόχους τη μείωση των ρύπων θερμοκηπίου κατά 21% και την αύξηση του ποσοστού της ενέργειας που καταναλώνουμε και προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο 13% της συνολικής κατανάλωσης μέχρι το 2020.
Τα πιο πάνω, σε συνδυασμό με τις μεγάλες αυξήσεις στην τιμή των παραδοσιακών καυσίμων που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια, καθιστούν τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πιο προσιτή και βιώσιμη, γεγονός που θα οδηγήσει σε γρήγορη και μεγάλη ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα, δημιουργώντας ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας.
Λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος και το επείγον του προβλήματος της ανεργίας των νέων, η πολιτεία θα συνεχίσει με κάθε μέσο και τρόπο την προσπάθεια για αντιμετώπισή του.
Παράλληλα, θα ήθελα να επισημάνω ότι τώρα είναι η ώρα που κάθε νέος θα πρέπει να επιστρατεύσει τις οποιεσδήποτε γνώσεις και εμπειρίες έχει, αλλά κυρίως την εφευρετικότητά του, για καλύτερη αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχονται, με στόχο την εξασφάλιση απασχόλησης.
Καταλήγοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για ακόμη μια φορά για την πρωτοβουλία σας να διοργανώσετε τη σημερινή ημερίδα και να σας ευχηθώ κάθε επιτυχία. Θα αναμένω με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα πορίσματα της ημερίδας.
Σημ.: Τον χαιρετισμό διάβασε, εκ μέρους της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο Λειτουργός Εργασίας–Σύμβουλος Απασχόλησης κ. Κυριάκος Κατσαντώνης.
