Οι δεξιότητες αλφαβητισμού είναι ουσιώδεις για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού και η βελτίωση των επιπέδων αλφαβητισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες για τα ίδια τα άτομα, τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας. Σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου που παρουσιάστηκε και συζητήθηκε στο διήμερο συνέδριο «Αλφαβητισμός για Όλους», οι καλές δεξιότητες αλφαβητισμού είναι ουσιώδεις για την βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και για την προαγωγή της γνώσης, της καινοτομίας και της ανάπτυξης. Το συνέδριο διοργανώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ στις 5 και 6 Σεπτεμβρίου 2012 στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο «Φιλοξενία» στη Λευκωσία.

Οι υπουργοί παιδείας της ΕΕ έθεσαν έναν κοινό στόχο για την μείωση του ποσοστού των 15χρονων με χαμηλές αναγνωστικές ικανότητες από 20% που είναι σήμερα σε 15% μέχρι το 2020. Μελέτες δείχνουν ότι αν η Ευρώπη επιτύχει τον στόχο της για το 2020 όσον αφορά τις βασικές δεξιότητες στον τομέα του αλφαβητισμού, των μαθηματικών και των θετικών επιστημών, αυτό θα μπορούσε να αποφέρει όφελος για το ΑΕΠ ύψους 21 τρισεκατομμυρίων ευρώ για όλη τη διάρκεια της ζωής των παιδιών που γεννήθηκαν το 2010.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος και την επίτευξη του πιο πάνω στόχου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκρότησε ανεξάρτητη ομάδα υψηλού επιπέδου στην οποία συμμετείχαν 11 ειδικοί εμπειρογνώμονες, υπό την προεδρία της Πριγκίπισσας Laurentien της Ολλανδίας, με σκοπό την ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων και την αξιολόγηση των πλέον αποτελεσματικών πολιτικών, ώστε να προσδιοριστούν τρόποι επίτευξης του κοινού στόχου και βελτίωσης των επιπέδων αλφαβητισμού.

Η έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου παρουσιάστηκε και συζητήθηκε κατά το διήμερο συνέδριο, στο οποίο παρευρέθηκαν η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, την Πολυγλωσσία και την Νεολαία κ. Ανδρούλα Βασιλείου, η Πρόεδρος και μέλη της ομάδας υψηλού επιπέδου και διακεκριμένοι εμπειρογνώμονες από το εξωτερικό.

Καλλιεργώντας αναγνωστική συνείδηση

Η 80σέλιδη έκθεση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου περιλαμβάνει ένα σύνολο συστάσεων, από συμβουλές για γονείς όσον αφορά την καλλιέργεια αναγνωστικής συνείδησης για σκοπούς διασκέδασης μαζί με τα παιδιά τους, μέχρι την εγκατάσταση βιβλιοθηκών σε πιο εναλλακτικούς χώρους, καθώς και συγκεκριμένες συστάσεις για αγόρια, τα οποία διαβάζουν πολύ λιγότερο απ' ό,τι τα κορίτσια. Μεταξύ των θετικών παραδειγμάτων πολιτικής για τα κράτη μέλη της ΕΕ που συμβάλλουν στη βελτίωση των επιπέδων αλφαβητισμού, η έκθεση περιλαμβάνει τα νέα αναλυτικά προγράμματα για τη Γλώσσα και τον θεσμό των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας της Κύπρου.

Ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου κ. Γιώργος Δημοσθένους υπογράμμισε τη σημασία που έχει σήμερα η αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού και η προαγωγή του αλφαβητισμού.

«Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, στον οποίο η δια βίου μάθηση θεωρείται πλέον ως το κλειδί για εργοδότηση, για οικονομική επιτυχία και για ολοκληρωμένη συμμετοχή στην κοινωνία, η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί ως εξαιρετικά προβληματική», τόνισε ο κ. Δημοσθένους.

Αναγνωρίζοντας ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες για τα ίδια τα άτομα, τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας, ο κ. Δημοσθένους σημείωσε ότι «η Κυπριακή Προεδρία έθεσε ως μία από τις κύριες προτεραιότητές της την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και την προαγωγή του Αλφαβητισμού για Όλους».

Πρόσθεσε, επίσης, ότι «οι εισηγήσεις της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου θα αποτελέσουν πολύ χρήσιμο υλικό για τους αρμόδιους σε όλη την Ευρώπη για την πρόληψη και αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού».

«Βιώνουμε κάτι το παράδοξο»

Η Επίτροπος Βασιλείου, δήλωσε: «Βιώνουμε κάτι το παράδοξο: ενώ η ανάγνωση και η γραφή είναι περισσότερο αναγκαίες από ποτέ άλλοτε στο πλαίσιο του ψηφιακού μας κόσμου, οι δεξιότητες αλφαβητισμού είναι ανεπαρκείς. Χρειάζεται, επειγόντως, να αντιστρέψουμε αυτή την ανησυχητική κατάσταση. Οι επενδύσεις για τη βελτίωση του αλφαβητισμού μεταξύ των πολιτών όλων των ηλικιών είναι οικονομικά αποδοτικές, δεδομένου ότι παράγουν απτά οφέλη για τα άτομα και την κοινωνία, τα οποία μακροπρόθεσμα φτάνουν τα δισεκατομμύρια ευρώ».

Η πριγκίπισσα Laurentien πρόσθεσε με τη σειρά της πως η ανάγνωση και γραφή είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια τεχνική ή μια δεξιότητα. «Ο αλφαβητισμός σχετίζεται με την αυτοεκτίμηση των ανθρώπων και την ικανότητά τους να λειτουργούν και να ακμάζουν στην κοινωνία ως ιδιώτες, ως ενεργοί πολίτες, ως εργαζόμενοι ή ως γονείς. Χρειαζόμαστε σαφείς, συντονισμένες εθνικές στρατηγικές και πολύ καλύτερη ευαισθητοποίηση ανά την Ευρώπη, όχι μόνο σε κύκλους της πολιτικής και της εκπαίδευσης, αλλά επίσης στα νοσοκομεία, στους χώρους εργασίας και ειδικά στις οικογένειες. Είναι καιρός για την Ευρώπη να αναβαθμίσει το επίπεδο φιλοδοξιών της και να εξασφαλίσει αλφαβητισμό για όλους», επεσήμανε χαρακτηριστικά.   

Βασισμένη στις εισηγήσεις της Ομάδας και στα συμπεράσματα του συνεδρίου, η Κυπριακή Προεδρία θα οργανώσει μια συζήτηση κατά τη διάρκεια άτυπης συνάντησης των Υπουργών Παιδείας τον Οκτώβριο του 2012 και, ακολούθως, θα προωθήσει την έγκριση Συμπερασμάτων του Συμβουλίου το Νοέμβριο για το θέμα αυτό, επιδιώκοντας την αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, μέσω της παροχής πιο ποιοτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.