25/01/2012Μετά τη λήξη των συνομιλιών στο Greentree της Νέας Υόρκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Πρώτα να μου επιτρέψετε να πω λίγα λόγια για τη συνάντηση ως τέτοια. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι στους δύο-δυόμισι μήνες που έχουν διαρρεύσει από την πρώτη συνάντηση μέχρι τη δεύτερη συνάντηση, κατά τη δική μας την εκτίμηση, δεν δικαιολογείτο η πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα, νοουμένου ότι δεν είχε επιτευχθεί οποιαδήποτε πρόοδος. Αυτή είναι η αλήθεια. Αυτά τα έχουμε σημειώσει στην επιστολή μας προς τον Γενικό Γραμματέα και σε κατ’ ιδίαν συνάντησή μας. Επίσης κάναμε ξεκάθαρο ότι σε περίπτωση κατά την οποία θα επιτευχθεί πρόοδος πρέπει να είναι πρόοδος σημαντική η οποία να επιλύει τις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού, και τότε να συζητήσουμε, όπως προνοούν και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, την πιθανότητα σύγκλησης διεθνούς διάσκεψης. Αυτά έγιναν ξεκάθαρα και πρέπει να πω ότι βρίσκουν και τη θέση τους στη δήλωση του Γενικού Γραμματέα, τη σημερινή.
Στη διάρκεια των συναντήσεων ο Γενικός Γραμματέας μας έκανε την τιμή να είμαστε μαζί έξι-επτά ώρες την ημέρα. Έγιναν πολλές συζητήσεις, χωρίς και πάλιν να επιτευχθεί πρόοδος. Οι δύο πλευρές επιμένουν στις θέσεις τους. Και σε ό,τι αφορά τα θέματα της διακυβέρνησης, γιατί εμείς φρονούμε ότι διακυβέρνηση δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη και μόνο το θέμα της εκλογής της εκτελεστικής εξουσίας, είναι και οι εξωτερικές σχέσεις, είναι και οι διεθνείς συνθήκες, είναι και το θέμα του εναέριου χώρου η διαφορά στα ζητήματα. Συζητήσαμε τα διάφορα ζητήματα και δεν υπήρξε σύγκλιση απόψεων. Και οι δύο πλευρές διατηρούν τις θέσεις τους.
Στο περιουσιακό πρέπει να ξέρετε ότι σε όλες τις συζητήσεις το περιουσιακό συνδέεται με το εδαφικό. Και προς τιμήν του Γενικού Γραμματέα, σε όλες τους τις παρεμβάσεις και τοποθετήσεις τόσο ο ίδιος όσο και οι βοηθοί του, η ομάδα του, τονίζουν τη διασύνδεση μεταξύ του εδαφικού και του περιουσιακού. Δόθηκαν από την τουρκοκυπριακή πλευρά εντελώς εκπρόθεσμα κάποια στοιχεία τα οποία μπορείτε να βρείτε και στο διαδίκτυο. Υπήρχε δέσμευση την οποία είχαν αναλάβει και οι δύο πλευρές μετά το πρώτο Greentree για να δημιουργηθεί μια επιτροπή η οποία εμπιστευτικά θα συζητούσε στοιχεία συγκεκριμένα. Δυστυχώς, η τουρκική πλευρά δεν ανταποκρίθηκε. Παραμένει το θέμα και στη δήλωση του Γενικού Γραμματέα ότι σε 15 μέρες οι δύο πλευρές πρέπει να ανταλλάξουν συγκεκριμένα και σημαντικά στοιχεία που αφορούν το περιουσιακό και να συζητήσουν ταυτόχρονα το εδαφικό. Όχι κατ’ ανάγκη να παρουσιάσουν χάρτες. Και δεν είναι αυτό που ζητούμε εμείς. Εμείς αυτό που ζητούμε είναι οι προθέσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς σε ό,τι αφορά στη βασική μας απαίτηση για τις εδαφικές προσαρμογές. Να δοθεί, δηλαδή, η δυνατότητα σε 100.000 κόσμο, πρόσφυγες του 1974, να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση και να έχουν πλήρη κυριότητα στις περιουσίες τους. Αυτό θα βοηθήσει τα μάλα να συζητήσουμε με ανοικτό μυαλό και με καρδιά ανοικτή το θέμα του περιουσιακού που αφορά τις περιοχές που θα παραμείνουν υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.
Είμαστε στο ακουστικό. Θα επιστρέψουμε. Εμείς είμαστε πανέτοιμοι, έχουμε όλα τα αναγκαία στοιχεία, θα είναι εμπιστευτικά τα στοιχεία, το τονίζω αυτό γι αυτό μην πιέσετε να σας δώσω στοιχεία, δεν μπορώ να δώσω στοιχεία, ούτε και στην Κύπρο θα δώσουμε τέτοια στοιχεία.
Λοιπόν, έρχομαι τώρα στο θέμα της περιβόητης διεθνούς διάσκεψης και των χρονοδιαγραμμάτων. Έχω κάνει ξεκάθαρο στον Γενικό Γραμματέα, όπως έχει αποφασίσει και το Εθνικό Συμβούλιο - ήταν δική μου η πρόταση και με στηρίξατε σε αυτό - ότι χρονοδιάγραμμα για τη διεθνή διάσκεψη δεν γίνεται αποδεκτό και ούτε πρόκειται να γίνει αποδεκτό. Ο Γενικός Γραμματέας στη δήλωση του εκφράζει προθέσεις αλλά κάτω από ορισμένες συγκεκριμένες προϋποθέσεις και η προϋπόθεση είναι ότι θα υπάρξει σημαντική πρόοδος, που θα εγκρίνουμε και εμείς ως σημαντική πρόοδο, την οποία θα καταγράψει ο κ. Downer (ανεξαρτήτως του ότι θα είναι ο κ. Downer, τώρα θα υπάρξουν κάμποσα σχόλια αν ο Downer θα το κάνει). Θα έχουμε λόγο, εν πάση περιπτώσει, και θα διαβουλευθεί μαζί μας ο Γενικός Γραμματέας κατά πόσο υπάρχει αυτή η πρόοδος και κατά πόσο θα συγκληθεί διάσκεψη, πάντοτε υπό την προϋπόθεση που θέτει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, δηλαδή θα είναι συνεπής η τοποθέτηση του Γενικού Γραμματέα με το ψήφισμα το τελευταίο και τα λοιπά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών που αφορούν τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης.
Θέλω να σας πω ειλικρινά ότι φεύγω όχι ικανοποιημένος, δεν έχω να κατηγορήσω κανένα. Εγώ ανέμενα ή θα ήθελα - δεν το ανέμενα και πολύ - να επιτευχθεί πρόοδος. Αυτό που σημειώνει ο Γενικός Γραμματέας περί πολύ μικρής προόδου, τι να πω; Αν είναι πρόοδος το ότι έχουμε συμφωνήσει να ανταλλάξουμε στοιχεία, ας το πούμε πρόοδο. Πάνω στην ουσία, όμως, επί των διαφόρων ζητημάτων δυστυχώς δεν έχει επιτευχθεί πρόοδος».
Ακολούθως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ως εξής:
Ερώτηση: Αν δεν ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις για την πολυμερή διάσκεψη τι γίνεται μετά;
Απάντηση: Δεν θα γίνει πολυμερής διάσκεψη και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες. Τι θέλετε να πω; Θέλετε να πω ότι θα το «κλείσουμε»; Εγώ θεωρώ ότι ο Γενικός Γραμματέας δεν θέλει να κλείσει και δεν θέλει να παραδώσει τους όρους εντολής του στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αλλιώτικα θα μπορούσε να το κάνει και τώρα που νομίζω ότι δεν έχουμε πρόοδο. Ο Γενικός Γραμματέας θέλει να συνεχίσουμε αυτή την διαδικασία και αυτή την προσπάθεια. Και νομίζω πρέπει να είναι και η δική μας η θέση να συνεχιστεί η προσπάθεια και να μην κηρυχθεί αδιέξοδο.
Ερώτηση: Σε σχέση με την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ελέχθη ό,τι ελέχθη από τον κ. Downer, επίσημα, δημόσια, και αυτά τα οποία ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας φαίνονται να κινούνται μέσα στα ίδια χρονικά περιθώρια. Επί τούτου έχετε ξεκαθαρίσει, έχετε τη θέση τη δική μας από τη μια και, δεύτερο, αν έχουν αναλάβει τα Ηνωμένα Έθνη κάποια δέσμευση επί αυτού;
Απάντηση: Θέλω να με πιστέψετε ότι σε αυτά τα ζητήματα είμαι πολύ ξεκάθαρος και πολύ αποφασιστικός. Έκαμα ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει καμία σχέση διασύνδεσης μεταξύ της Κυπριακής Προεδρίας, που είναι Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι της ελληνοκυπριακής πλευράς - ξεκάθαρα - και της σύγκλησης διεθνούς διάσκεψης ή και της λύσης του Κυπριακού, αν θέλετε. Είναι θεσμικό θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η Κύπρος ολόκληρη, περιλαμβανομένων και των κατεχόμενων περιοχών, που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα ασκήσει την Προεδρία. Να σας πω την άποψη μου, την επιθυμία μου; Μακάρι χίλιες φορές πριν τον Ιούλιο η τουρκική πλευρά να αλλάξει στάση, να δώσει το χέρι της και να έχουμε λύση. Το βλέπω πολύ δύσκολο, βλέποντας ακριβώς την επιμονή του κ. Έρογλου πάνω στα διάφορα ζητήματα τα οποία δεν μπορούμε να αποδεχθούμε. Κατά συνέπεια ο Γενικός Γραμματέας εκφράζει την επιθυμία του, εκφράζει την ευχή του, αλλά οι ευχές δεν είναι αρκετές. Χρειάζεται - και το είπα πολλές φορές στους ανθρώπους των Ηνωμένων Εθνών και σε διάφορους Πρέσβεις και σε διάφορους αρχηγούς κρατών μαζί και στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης - να ασκηθεί πίεση ουσιαστική πάνω στην Τουρκία να αλλάξει την στάση της, αλλιώς δεν υπάρχει περίπτωση να συνέλθει η διεθνής διάσκεψη και να υπάρξει λύση του Κυπριακού. Αυτό νομίζω πρέπει να είναι ξεκάθαρο.
Ερώτηση: Και άρα εσείς είστε πρόθυμος να συνεχίσετε την προσπάθεια των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού ανεξαρτήτως οποιωνδήποτε άλλων δεσμεύσεων ή υποχρεώσεων που έχετε;
Απάντηση: Ασφαλώς. Το έχω δηλώσει στον Γενικό Γραμματέα ότι εμένα δεν με ενοχλεί να συνεχίσω τις συνομιλίες όταν θα ασκώ και την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ασφαλώς! Και δεν είναι ακατόρθωτο κάτι τέτοιο στο κάτω-κάτω, αν λάβει υπόψη κανένας τον τρόπο που γίνονται οι συνομιλίες με τον κ. Έρογλου.
Ερώτηση: Φαίνεται ότι βήμα με βήμα οι μεσολαβητές έχουν κάποιο στόχο, ανεξάρτητα με τις θέσεις που διατυπώνονται να πάμε σε διεθνή διάσκεψη. Πότε πιστεύετε ότι θα ανατραπεί αυτό το άτυπο χρονοδιάγραμμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας;
Απάντηση: Εγώ θεωρώ ότι έχει ανατραπεί ήδη αυτό το άτυπο χρονοδιάγραμμα διότι τα άτυπα χρονοδιαγράμματα θα γίνουν ουσιαστικά και επίσημα αν συγκατανεύσουμε και εμείς. Και είμαι ξεκάθαρος. Η δική μας η πλευρά έχει κάνει ξεκάθαρο με χίλιους δύο τρόπους ότι δεν είναι εναντίον της διεθνούς διάσκεψης υπό τις προϋποθέσεις που πρέπει να υλοποιηθούν. Αν και εφόσον λοιπόν έχουμε λύση των εσωτερικών πτυχών, θα συνεννοηθούμε με τον Γενικό Γραμματέα τι είδους διάσκεψη είναι αυτή, πρώτα απ’ όλα, και υπάρχουν και άλλα ζητήματα να επιλυθούν. Ποια θα είναι η σύνθεση της διάσκεψης, ποια θα είναι η ατζέντα της, γι’ αυτό ας μη βιαζόμαστε και εμείς οι ίδιοι να «τραβούμε από τα μαλλιά» κάποιες επιθυμίες που έχουν κάποιοι στον περίγυρο του Γενικού Γραμματέα και να βγάζουμε και τελικά συμπεράσματα. Νομίζω είναι ολίγον τι μαζοχισμός αυτό το πράγμα.
Ερώτηση: Πώς διασφαλίζεται ότι ο κ. Downer θα κινηθεί μέσα στα ψηφίσματα, αφού αρκετές φορές στο παρελθόν έχει εκφύγει αυτών;
Απάντηση: Υπάρχει και το Συμβούλιο Ασφαλείας. Αρκετές φορές το Συμβούλιο Ασφαλείας, παρόλον που ο κ. Downer έκαμε αυτό που λέτε, έχει διασφαλίσει διαφορετικά τη διαδικασία και πήρε θέση διαφορετική από αυτήν που θα ήθελε ο κ. Downer να πάρει. Εμείς έχουμε μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική, όπως ξέρετε, πολυδιάστατη, οι επαφές μας με τους κύριους παίκτες, και του Συμβουλίου Ασφαλείας, είναι καθημερινές και, κατά συνέπεια, εμείς έχουμε νομίζω και την ικανότητα να κρίνουμε κατά πόσον υπάρχει ή δεν υπάρχει πρόοδος και να τα πούμε και δημόσια αυτά τα πράγματα. Αν δεν επιλυθούν ζητήματα των εσωτερικών πτυχών θα πούμε δεν έχουν επιλυθεί γι’ αυτόν και γι’ αυτόν τον λόγο. Δεν μπορεί λοιπόν ο κ. Downer, ή όποιος κ. Downer - για να μην κολλήσουμε τώρα στον κ. Downer - αυθαίρετα να βγάλει συμπεράσματα χωρίς να υπάρχει έδαφος πάνω στο οποίο θα πατήσει.
Ερώτηση: Πώς θα είναι η διαδικασία από τώρα μέχρι το τέλος Μαρτίου, δηλαδή πώς θα γίνονται οι συνομιλίες; Η ίδια διαδικασία θα είναι;
Απάντηση: Η ίδια διαδικασία. Γι’ αυτό και δεν είμαι πολύ ενθουσιασμένος αλλά, εν πάση περιπτώσει, εμείς θα τηρήσουμε τις προδιαγραφές της διαδικασίας με πολλή συνέπεια.
