Ομιλία του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Μάριου Καρογιάν στην εκδήλωση προς τιμή των μελών του Κλάδου Συνταξιούχων Δημοσιογράφων της Ένωσης Συντακτών Κύπρου, στη Λευκωσία
17/03/2011
Η δημοσιογραφία δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα. Είναι κάτι παραπάνω· είναι ένα λειτούργημα, αφού όχι μόνο ενημερώνει τον πολίτη για τα τοπικά και τα παγκόσμια τεκταινόμενα, αλλά αναπόφευκτα, μέσω μιας σχέσης αμφίδρομης, πλάθει και την κοινή γνώμη. Οι δημοσιογράφοι είναι αυτοί που μεταφέρουν το λόγο των πολιτικών στους πολίτες. Είναι παράλληλα αυτοί που αναδεικνύουν τα προβλήματα των πολιτών και μεταφέρουν τις κοινωνικές δονήσεις στους ιθύνοντες. Είναι αυτοί που καταγράφουν καθημερινά την ιστορία ενός λαού.
Η σημασία της αποδεσμευμένης από ιδεολογικές κατευθύνσεις δημοσιογραφίας και η ανάγκη της ελευθεροτυπίας βρίσκονται στο προσκήνιο τον τελευταίο καιρό με τον αναβρασμό που επικρατεί στις γειτονικές μας αραβικές χώρες και τα εμπόδια που οι εκεί δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν στην απρόσκοπτη επιτέλεση του έργου τους. Η πολιτική ωριμότητα ενός λαού και η προσήλωσή του στις δημοκρατικές αρχές είναι εξάλλου δείκτες ευθέως ανάλογοι με το βαθμό ελευθερίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης σε κάθε χώρα. Ευτυχώς, όμως, στην Κύπρο η δημοσιογραφία πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις ελευθεροτυπίας πριν από 51 τόσα χρόνια, αλλά και στα χρόνια που ακολούθησαν.
Η ιστορία της δημοσιογραφίας στην Κύπρο είναι, λοιπόν, παράλληλη και άρρηκτα συνδεδεμένη με την ίδια την ιστορία του τόπου μας, αφού η Ένωση Συντακτών ιδρύθηκε την ίδια περίοδο που εγκαθιδρύθηκε και η Κυπριακή Δημοκρατία. Καμιά πραγματική δημοκρατία δεν νοείται χωρίς την ύπαρξη ελεύθερης και αντικειμενικής ενημέρωσης και αυτό, οι 27 μάχιμοι δημοσιογράφοι που υπήρξαν τα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Συντακτών, το αντιλήφθηκαν εγκαίρως.
Όντως, εσείς, οι παλαίμαχοι δημοσιογράφοι, υπηρετήσατε για πέντε ολόκληρες δεκαετίες τη δημοκρατία και την ελευθεροτυπία, την αμερόληπτη ενημέρωση των πολιτών. Χρειάστηκε βέβαια να αντεπεξέλθετε σε πολλές δυσκολίες. Σίγουρα, η πλήρης και αντικειμενική πληροφόρηση δεν ήταν πάντοτε εύκολη υπόθεση. Ούτε τα τεχνολογικά μέσα ήταν παλιά τόσο ανεπτυγμένα, ώστε το έργο σας να διευκολύνεται, ούτε η συνείδηση της αντικειμενικότητας πλήρως διαμορφωμένη. Όπως όμως και για κάθε ιερό σκοπό, έτσι κι εδώ απαιτείται προσπάθεια συνεχής για την επίτευξη του τελικού στόχου. Κι εσείς αγωνιστήκατε ακάματοι για χρόνια, για να μπορούμε σήμερα να υπερηφανευόμαστε πως στην Κύπρο χαίρουμε έγκυρης πληροφόρησης, πως σεβόμαστε την αλήθεια, όσο πικρή κι αν αποδεικνύεται συχνά. Βεβαίως, για να μην είμαστε απόλυτοι, οι εξαιρέσεις πάντοτε θα υπάρχουν. Ευτυχώς ελάχιστες.
Εσείς ήσασταν στην πρώτη γραμμή στις ταραχώδεις περιόδους της σύγχρονης ιστορίας μας. Ήσασταν οι πρώτοι που ζήσατε τις αγωνίες και τις λαχτάρες της νεογέννητης τότε Δημοκρατίας μας. Ήσασταν εκεί κατά την κρίσιμη δεκαετία του 1960, ήσασταν εκεί, όταν έγινε η τουρκική εισβολή, εκεί και σε κάθε προσπάθεια για λύση του Κυπριακού, εκεί κι όταν μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήσασταν και είστε πάντα εδώ, ενημερώνοντας τους πολίτες σε στιγμές κρίσιμες για το μέλλον του τόπου και των παιδιών μας.
Φίλες και φίλοι,
Λένε ότι η αλήθεια δεν είναι αξία απόλυτη, πως ο καθένας κατέχει μία πτυχή της, ένα μέρος της. Χρέος των δημοσιογράφων, όμως, είναι να συλλέξουν όσο το δυνατό περισσότερες όψεις της και, συνθέτοντάς τες, να προσπαθήσουν να φτάσουν στην ολοκληρωμένη αλήθεια. Διαβάζοντας κανείς τα ρεπορτάζ σας στα κιτρινισμένα πια φύλλα των παλιών εφημερίδων, αντιλαμβάνεται πως η αλήθεια ήταν πάντα ο στόχος των λειτουργών των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στον τόπο μας. Γι’ αυτό, εξάλλου, αγωνιστήκατε για την πολυφωνία και στο χώρο της ραδιοτηλεόρασης πριν μια εικοσαετία, για να μπορούν να ακούγονται ανεμπόδιστα όλες οι φωνές και να εκφράζονται όλες οι απόψεις, για να μην αποκρύπτεται καμιά όψη της αλήθειας.
Από το 1960, οι αγώνες των πολιτικών και των δημοσιογράφων είναι παράλληλοι. Εμείς στο πεδίο της πολιτικής, εσείς στο πεδίο της ενημέρωσης. Κάποτε οι δρόμοι μας τέμνονται, κάποτε συγκρούονται. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι πως το έργο μας είναι εξίσου δύσκολο. Εμείς οι πολιτικοί πρέπει να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις, εσείς πρέπει να τις μεταδώσετε αντικειμενικά στους πολίτες. Πρόκειται όμως, αδιαμφισβήτητα, και για έργο αλληλένδετο: Οι πολιτικοί δύσκολα θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς τους δημοσιογράφους και οι δημοσιογράφοι δύσκολα θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς πολιτικά δρώμενα.
Εσείς είστε ο συνεκτικός μας κρίκος με το λαό. Μέσω του δικού σας έργου μπορούν τα δικά μας μηνύματα να φτάσουν σε κάθε Κύπριο πολίτη. Ναι, μας είστε απαραίτητοι – το γνωρίζουμε καλά. Είστε συχνά οι συν-διαμορφωτές της εικόνας μας. Βοηθήστε μας, λοιπόν, να εξανθρωπίσουμε και την πολιτική, όπως ακριβώς εσείς τώρα προσπαθείτε να εξανθρωπίσετε τη δημοσιογραφία. Βοηθήστε μας να πείσουμε τον κόσμο να ενδιαφερθεί για τα κοινά, μεταδίδοντας όχι μόνο τα ατοπήματά μας, αλλά και τις γνήσιες προσπάθειές μας για το καλό της Κύπρου μας. Ιδιαίτερα τώρα, στα πρόθυρα της προεκλογικής περιόδου, η δική σας συνετή στάση πρέπει να εξισορροπεί δικές μας πιθανές παρεκτροπές.
Έγινε τον τελευταίο καιρό λόγος για τα χαμηλά ποσοστά εγγραφής των νέων στους εκλογικούς καταλόγους. Σαφώς και η απαξίωση των νέων για τα κοινά είναι και ευθύνη δική μας, των πολιτικών. Βοηθήστε μας, λοιπόν, να πλησιάσουμε τη νεολαία μας, να την πείσουμε να ενδιαφερθεί για το παρόν και το μέλλον της πατρίδας μας. Προβάλλοντας μόνο την αρνητική εικόνα της πολιτικής, είναι αναπόφευκτο οι νέοι μας να τηρούν μια τέτοια στάση αδιαφορίας. Δεν είστε υποχρεωμένοι να δείξετε επιείκεια για τα πιθανά λάθη μας. Οφείλετε όμως να τα αντιμετωπίσετε αμερόληπτα. Κι αν ο οιοσδήποτε προσπαθήσει να παρέμβει στο έργο σας, εσείς οφείλετε να αντισταθείτε, μένοντας πιστοί στις αρχές σας και ειλικρινείς απέναντι στο λαό.
Εκλεκτοί μας προσκεκλημένοι,
Κατά τα πρώτα χρόνια της ιστορίας της κυπριακής δημοσιογραφίας, η πρόσβαση των γυναικών στον εν λόγω χώρο ήταν δύσκολη. Ελάχιστες ήταν οι γυναίκες δημοσιογράφοι. Κάποιες, μάλιστα, βρίσκονται τώρα ανάμεσά μας· τις τιμούμε σήμερα. Και είμαι βέβαιος πως ούτε η είσοδός τους στο χώρο της δημοσιογραφίας, αλλά ούτε και το να πείσουν για τις δημοσιογραφικές τους ικανότητες ήταν εύκολη υπόθεση. Ασφαλώς σήμερα είναι περισσότερες οι γυναίκες απ’ ό,τι ήταν τότε, και η δημοσιογραφία δεν είναι πια το ανδροκρατούμενο επάγγελμα που ήταν κάποτε. Το 30% των εγγεγραμμένων μελών της Ένωσης Συντακτών εξάλλου είναι γυναίκες. Ελπίζουμε όμως πως ο αριθμός των γυναικών επαγγελματιών δημοσιογράφων θα αυξηθεί περισσότερο τα επόμενα χρόνια.
Ξέρετε, η δημοσιογραφία, όπως και η πολιτική, χρειάζεται τη γυναικεία οπτική. Η ματιά μιας γυναίκας, ματιά πιο ευαίσθητη σε πολλά ζητήματα, μπορεί να δει πτυχές των γεγονότων που ένας άντρας τις προσπερνά. Μπορεί να διακρίνει ανθρώπινες πτυχές της κοινωνίας μας που συχνά μένουν αφώτιστες. Διότι, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, ενημέρωση δεν είναι μόνο η μετάδοση πολιτικών ειδήσεων. Ο αγώνας της καθημερινότητας, τα προβλήματα των διάφορων κοινωνικών ομάδων είναι πολλές φορές σημαντικότερα για τους πολίτες.
Φίλοι Λειτουργοί του Τύπου,
Έχουμε τα τελευταία δύο χρόνια γίνει όλοι μάρτυρες της θυματοποίησης των δημοσιογράφων εν ονόματι της οικονομικής κρίσης, της απόλυσης κάποιων, της αποκοπής μισθών και τιμαριθμικών επιδομάτων, της καταπάτησης των συλλογικών συμβάσεων... Εμείς καταθέτουμε την αντίθεσή μας σ’ αυτές τις πρακτικές. Αυτά για τα οποία εσείς, οι παλαίμαχοι δημοσιογράφοι, πριν χρόνια αγωνιστήκατε, σήμερα διακυβεύονται. Χαιρετίζουμε τις προσπάθειες της Ένωσης Συντακτών για δημιουργία ανθρωπινότερων επαγγελματικών συνθηκών, για ανάπτυξη συναδελφικών σχέσεων, για «επαγγελματική δικαιοσύνη» κι ελπίζουμε πως τα δικαιώματά σας δε θα απεμποληθούν. Και ο δικός σας ρόλος, ως παλιοί δημοσιογράφοι, είναι σημαντικός: Πρέπει να σταθείτε στο πλάι των νέων συναδέλφων σας, στους χαλεπούς καιρούς που περνά ο κλάδος. Τον αγώνα που κάνατε κάποτε να τον επαναλάβετε σήμερα μαζί τους, συμπαραστάτες και καθοδηγητές τους.
Καλούμε εσάς που μεστώσατε στο επάγγελμα να γίνετε οι μέντορες των νέων φιλόδοξων δημοσιογράφων. Οι νέοι, ξέρετε, χρειάζονται την έμπρακτη βοήθεια των μεγαλυτέρων, χρειάζονται και το “εύγε” τους. Γι’ αυτό μην διστάζετε να μοιράζεστε μαζί τους τις γνώσεις σας, μη διστάζετε να τους προσφέρετε την εμπειρία σας. Η κυπριακή δημοσιογραφία σάς χρειάζεται ακόμη.
Είμαστε ευγνώμονες για την προσφορά τη δική σας, αλλά και όλων όσοι υπηρέτησαν τη δημοσιογραφία στον τόπο μας. Και στο πρόσωπό σας ευχαριστούμε θερμά και τιμούμε από καρδιάς και αυτούς.
