Χαιρετισμός του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού δρος Ανδρέα Δημητρίου στην εκδήλωση για την Ευρωπαϊκή Μέρα των Γλωσσών, στη Λευκωσία
30/09/2010
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει γνωρίσει, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μια διεύρυνση άνευ προηγούμενου. Αυτή η νέα Ένωση στεγάζει σήμερα 495 εκατομμύρια Ευρωπαίους και σ’ αυτήν ομιλούνται 80 περίπου ευρωπαϊκές γλώσσες, 23 από τις οποίες είναι επίσημες γλώσσες της Ένωσης, 3 αλφάβητα, νοηματικές γλώσσες για τα άτομα με προβλήματα ακοής, αλλά και μερικές εκατοντάδες ακόμη γλώσσες που ομιλούνται από μετανάστες οι οποίοι ζουν στη μικρή μας ήπειρο.
Είναι προπάντων ένας χώρος πλούσιος σε πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία. Αν η κληρονομιά αυτή αποτελεί ένα από τα πιο πολύτιμα προνόμια της Ευρώπης, η διατήρηση της διαφορετικότητάς της, αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για όλους εμάς. Η υπεράσπιση της πολυγλωσσίας είναι το νόημα της Ευρώπης που θέλουμε να κτίσουμε. Η Ευρώπη των πολιτών δεν μπορεί παρά να οικοδομηθεί στην Ευρώπη των γλωσσών.
Η σημασία της γλώσσας στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ως μέσου επικοινωνίας, αλλά και έκφρασης συναισθημάτων, υπήρξε από καταβολής του κόσμου καθοριστική. Η γλωσσική έκφραση ενός λαού είναι το κύριο χαρακτηριστικό της αυτοέκφρασης και της πολιτιστικής του καταξίωσης. Η σοφία, οι σκέψεις, οι αντιλήψεις, οι ιδέες, η λογοτεχνική έκφραση, η επιστημονική σκέψη, η ιστορία, ο πολιτισμός και η ταυτότητα των λαών αποκαλύπτονται μέσα από τη γλώσσα.
Όλοι μαζί οι φορείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας πρέπει να κινητοποιηθούμε για τη λήψη των πολιτικών αποφάσεων και να ανταποκριθούμε στην πρόκληση αυτή. Για να γίνει πραγματικότητα το όραμά µας για την Ευρώπη της γνώσης, πρέπει να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη για τη σημασία της εκμάθησης των γλωσσών. Η βελτίωση και η αξιοποίηση των γλωσσικών δεξιοτήτων των νεαρών Ευρωπαίων πολιτών είναι υπόθεση δημοσίου συμφέροντος, μια επένδυση ικανή να προσφέρει ουσιαστική αξία στην ανθρώπινη ανάπτυξη, στο διαπολιτισμικό διάλογο και στην κοινωνική συνοχή.
Η γλώσσα διαδραματίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο στη διαδικασία ενσωμάτωσης των αλλόγλωσσων στις κοινωνίες των κρατών μελών. Επομένως, θα πρέπει να προάγεται η εξοικείωση με τη γλώσσα της χώρας υποδοχής.
Πρέπει να γίνει βίωμα ότι η κατάκτηση των γλωσσών είναι υπόθεση και θέμα προτεραιότητας για όλους, από τους πρωταγωνιστές του εκπαιδευτικού συστήματος, τον επιχειρηματικό κόσμο, τους αντιπροσώπους του λαού μέχρι και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Είναι, επίσης, πολύ σημαντικό να καταστήσουμε περισσότερο ελκυστική και αποτελεσματική τη διδασκαλία των γλωσσών.
Μια πραγματικά φιλόδοξη γλωσσολογική πολιτική προώθησης και διαφοροποίησης της διδασκαλίας των γλωσσών στηρίζεται στον καθορισμό, τον προγραμματισμό και την υιοθέτηση μιας πολιτικής κατάρτισης, συνεχούς επιμόρφωσης και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, η οποία θα είναι προσαρμοσμένη όχι μόνο στις σημερινές ανάγκες, αλλά θα είναι ικανή να προβλέψει τις μελλοντικές ανάγκες ενός κράτους. Μια τέτοια πολιτική εγγράφεται σε ένα δίκτυο ευρωπαϊκής συνεργασίας που στηρίζεται στην κινητικότητα των φοιτητών, των εκπαιδευτικών και των επιμορφωτών.
Ο γενικός στόχος κάθε γλωσσικού προγράμματος πρέπει αρχικά να είναι: « Μαθαίνω πώς να μαθαίνω τις γλώσσες» για να παρακινείται ο καθένας να εμβαθύνει, να εμπλουτίσει και να διαφοροποιήσει τις δεξιότητες του στις γλώσσες, να αποκτήσει διάθεση για συνεχή μάθηση, γιατί οι γλώσσες είναι υπόθεση μιας ολόκληρης ζωής.
Είναι ιδιαίτερη η χαρά μου, γιατί βρίσκομαι σήμερα ανάμεσα στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς των σχολείων που συμμετείχαν και διακρίθηκαν στο φετινό διαγωνισμό «Ευρωπαϊκή Διάκριση Γλωσσών» με θέμα: «Η ανάπτυξη της πολυγλωσσίας ως μέσο καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού και των ανισοτήτων».
Ο διαγωνισμός αυτός έχει ως στόχο να κεντρίσει το ενδιαφέρον για την εκμάθηση γλωσσών και να επιβραβεύσει καινοτόμα προγράμματα διδασκαλίας των γλωσσών με κοινά ευρωπαϊκά κριτήρια. Το θέμα του διαγωνισμού είναι βέβαιο ότι έδωσε σε όλους που έλαβαν μέρος, την ευκαιρία να προβληματιστούν και να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητά τους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, επιβάλλεται η απόκτηση των γλωσσικών δεξιοτήτων που το πρόγραμμα Ευρωπαϊκή Διάκριση Γλωσσών στοχεύει και υπηρετεί. Οι δεξιότητες αυτές συμβάλλουν καθοριστικά στην καλλιέργεια όλων εκείνων των αξιών που προάγουν την επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους και τους λαούς, την αλληλοκατανόηση, την αποδοχή της πολιτισμικής διαφορετικότητας, την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και πληροφοριών, τον αλληλοσεβασμό και τη συμμετοχή όλων, χωρίς καμιά διάκριση, στα αγαθά και επιτεύγματα της σύγχρονης εποχής.
Οι εκπαιδευτικοί των γλωσσών έχουν κρίσιμο ρόλο να διαδραματίσουν στην οικοδόμηση μιας πολύγλωσσης Ευρώπης. Με το σωστό συνδυασμό γλωσσών και τις παιδαγωγικές δεξιότητες, μπορούν να ξυπνήσουν στον εκπαιδευόμενο ένα ενθουσιασμό για τις γλώσσες, που θα διαρκέσει για ολόκληρη τη ζωή του.
Θέλω να συγχαρώ όλους τους μαθητές και τους καθηγητές γλωσσικών μαθημάτων που συμμετείχαν για ακόμη μια χρονιά, με ιδιαίτερο ζήλο και δημιουργικότητα στο διαγωνισμό αυτό. Ιδιαίτερα, όμως, συγχαίρω το Ενιαίο Λύκειο Αγίου Νεοφύτου Πάφου για τη βράβευσή του καθώς και το Λύκειο Πολεμίου για τον Έπαινο που απεκόμισε.
Τέλος, θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους διοργανωτές της σημερινής τελετής.
