Δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών
για την επικείμενη επίσκεψη της κας Λουτ στην Κύπρο και τις τουρκικές
προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ
Στην επικείμενη επίσκεψη της Ειδικής
Συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ κας Λούτ στην Κύπρο ,όπως και στις τουρκικές
προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, αναφέρθηκε σήμερα Τρίτη 27 Αυγούστου 2019,
ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας στ0 «Πρωινό
Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος Ραδιοφώνου του ΡΙΚ.
Το πλήρες κείμενο των σχετικών ερωτο-απαντήσεων, έχει ως ακολούθως:
«Ερώτηση: Ποιός είναι ο στόχος της επίσκεψης της κας Λουτ; Απάντηση: Να αναφέρουμε ότι η συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι την Κυριακή στις 11:00. Ο λόγος που το αναφέρω αυτό είναι διότι λαμβάνω υπόψη το ότι η κα Λουτ –όπως μας έχει ενημερώσει- θα αναχωρήσει τη Δευτέρα το βράδυ. Δεν αποκλείω να γίνει και νέα συνάντηση τη Δευτέρα. Στόχος είναι η κατάληξη σε όρους αναφοράς, κάτι που θα δρομολογήσει επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της τελευταίας συνάντησης των δυο ηγετών στις 9 Αυγούστου και τη συζήτηση που είχαν σχετικά με τους όρους αναφοράς, εκτιμώ ότι η κατάληξη σε όρους αναφοράς είναι εφικτή. Όλο αυτό το διάστημα γινόταν δουλειά από την κα Λουτ και μέσω τηλεφωνικών επικοινωνιών ,και όχι μόνο, προς την Κύπρο, αλλά και με τις εγγυήτριες δυνάμεις και τις επαφές που είχε. Θεωρώ ότι η κατάληξη σε όρους αναφοράς είναι εφικτή, κάτι που θα είναι μια θετική εξέλιξη.
Ο Σεπτέμβριος είναι μια κρίσιμη περίοδος υπό την έννοια ότι γίνονται και οι επαφές στη Νέα Υόρκη μέσα στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης, αλλά και μετά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Στόχος είναι να έχουμε θετικά αποτελέσματα. Θεωρώ ότι είναι εφικτό να υπάρξει κατάληξη στους όρους αναφοράς. Αναμένουμε τ’ αποτελέσματα των δυο συναντήσεων και θα είμαστε εδώ να τα συζητήσουμε. Η δική μας όμως εκτίμηση, στη βάση πάντα των όσων συζητήθηκαν στη συνάντηση της 9ης Αυγούστου, είναι ότι μπορούμε να καταλήξουμε στους όρους αναφοράς που θα δημιουργούν την προοπτική για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά.
Ερώτηση: Θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία συνομολόγησης των όρων αναφοράς πριν φύγει η κα Λουτ;
Απάντηση: Πρέπει ν’ αναμένουμε να δούμε. Ενδεχομένως και η κα Λουτ να επιλέξει, αναλόγως πάντοτε των αποτελεσμάτων των επαφών, αυτή η ανακοίνωση να γίνει μετά την κοινή συνάντηση των δυο ηγετών με τον ΓΓ του ΟΗΕ, που αναμένεται να γίνει μετά την επίσημη εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Άρα, μπορεί αυτή η ανακοίνωση να γίνει από τον ίδιο τον ΓΓ του ΟΗΕ. Αυτά είναι τα διαδικαστικά. Η ουσία είναι να υπάρξει συναντίληψη στους όρους αναφοράς. Θα ήθελα να προχωρήσω ένα βήμα περισσότερο και να πω ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δυο ηγετών έγινε εκτενής συζήτηση επί των όρων αναφοράς. Υπήρξε μια πρώτη συναντίληψη για το τι θα πρέπει να περιλαμβάνεται και εκτιμώ στη βάση αυτών των αποτελεσμάτων ότι θα είναι εφικτή η κατάληξη ή συνολική συναντίληψη επί των συγκεκριμένων όρων αναφοράς. Υπενθυμίζω ότι μιλούμε για το κοινό ανακοινωθέν του 2014, που ήταν εκείνο που οδήγησε στην επανέναρξη των συνομιλιών, μιλούμε για το πλαίσιο του ΓΓ του ΟΗΕ και για τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν μέχρι πριν την έναρξη της συνάντησης στο Κραν Μοντανά. Αυτά αποτελούν τη βάση για την επανέναρξη των ουσιαστικών συνομιλιών. Είναι βασικά στοιχεία στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, διότι κάποιες από τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν πρόσφατα δεν είχαν επιτευχθεί ποτέ προηγουμένως. Από εκεί και πέρα, το πλαίσιο του ΓΓ του ΟΗΕ περιέχει πολύ σημαντικές αναφορές από πλευράς ουσίας, όπως επίσης και το κοινό ανακοινωθέν του 2014 που οδήγησε τότε στην έναρξη των συνομιλιών.
Ερώτηση: Χρειάζονται όντως όροι αναφοράς;
Απάντηση: Η επαναβεβαίωση των όρων αναφοράς είναι κάτι που ζήτησε από τα εμπλεκόμενα μέρη ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ. Είναι κάτι που ζητά το ίδιο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και ,επομένως, είναι ένα σημαντικό στοιχείο/δεδομένο που πρέπει να συνομολογηθεί. Δεν ήρθαν οι δυο πλευρές να ζητήσουν κάτι τέτοιο, ήταν ο ΓΓ του ΟΗΕ που ζήτησε τους όρους αναφοράς και γι’ αυτό το λόγο γίνονται και οι συζητήσεις. Αυτό είναι και το αντικείμενο ενασχόλησης της κας Λουτ. Η αποστολή της ήταν πολύ συγκεκριμένη: συνομολόγηση των όρων αναφοράς. Το πλαίσιο Γκουτέρες δεν καθορίζει τη λύση του Κυπριακού. Καθορίζει κάποια θέματα που ο ΓΓ του ΟΗΕ παρουσίασε στο Κραν Μοντανά. Ο ΓΓ του ΟΗΕ είπε ότι αν επιτευχθεί συμφωνία γι’ αυτά τα θέματα, θα φτάσουμε σε σημείο μη-επιστροφής διότι τα υπόλοιπα θέματα που υπάρχουν δεν είναι ικανά να ανατρέψουν μια συνολική λύση του Κυπριακού. Τα θέματα στα οποία υπάρχει διαφωνία θα αποτελέσουν αντικείμενο των διαπραγματεύσεων. Στόχος είναι να αντιμετωπίσουμε τα θέματα στα οποία υπάρχει διαφωνία.
Ερώτηση: Είναι εφικτή η συνομολόγηση των όρων αναφοράς;
Απάντηση: Θεωρούμε πως ναι, στη βάση των όσων έχουν συζητηθεί στη συνάντηση της 9ης Αυγούστου.
Ερώτηση: Η κα Λουτ είχε επαφές με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις;
Απάντηση: Η κα Λουτ έχει συναντήσεις/επαφές χωρίς απαραίτητα να δημοσιοποιούνται. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, τουλάχιστον γνωρίζουμε ότι υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, υπήρξε τηλεδιάσκεψη με την Βρετανική Κυβέρνηση και ,γενικά, υπήρχαν επαφές. Ξεχωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και με τον Τ/κ ηγέτη μετά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ γίνονταν πάντα. Αυτό είναι δεδομένο. Όσον αφορά την κοινή συνάντηση, αυτή θα πραγματοποιηθεί μετά την Παρασκευή, που ολοκληρώνεται η επίσημη εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Ερώτηση: Ένα ναυάγιο σ’ αυτή την περίπτωση τι θα σήμαινε;
Απάντηση: Ένα ναυάγιο γενικότερα θα είναι μια πολύ αρνητική εξέλιξη, η οποία θα δυσκολεύει τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Δεν σημαίνει όμως ότι αυτό θ’ αλλάξει τη μορφή λύσης. Πάμε για να καταλήξουμε σε θετικό αποτέλεσμα. Αν αρχίσουμε από τώρα να μπαίνουμε σε δημόσιες συζητήσεις για το τι θα γίνει σε περίπτωση αποτυχίας και σε ποιες μορφές λύσης θα πάμε, είναι σαν να μην επιθυμούμε να φτάσουμε στο στόχο της Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας. Θεωρώ λοιπόν λανθασμένη αυτή τη συζήτηση σχέση με το τι θα γίνει αν αποτύχουμε. Πάμε για να πετύχουμε. Αν πηγαίνεις σε μια διαπραγμάτευση και έχεις αυτή τη σκέψη στο πίσω μέρος του μυαλού σου, τότε αυτό μπορεί να επηρεάσει και τις προσπάθειες κατάληξης σε θετικό αποτέλεσμα. Πάμε λοιπόν με ξεκάθαρο στόχο. Ο στόχος είναι εκεί, δεν αμφισβητείται και ευελπιστούμε να καταλήξουμε σε θετικό αποτέλεσμα.
Ερώτηση: Τί προβλήματα δημιουργούν οι ενέργειες της Τουρκίας σχετικά με το Φυσικό Αέριο;
Απάντηση: Σίγουρα το τι γίνεται στην κυπριακή ΑΟΖ και η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν βοηθά το κλίμα. Υπάρχει και σχετική απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου. Θεωρώ ότι όλοι συμφωνούν ότι η επανέναρξη των ουσιαστικών συνομιλιών για να μπορεί να είναι ουσιαστική και να έχει και αποτέλεσμα δεν μπορούν να υπάρχουν αυτές οι ενέργειες από πλευράς Τουρκίας. Από εκεί και πέρα, βλέπουμε μια ρητορική από πλευράς Τουρκίας καθώς και τα όσα γίνονται στις κατεχόμενες περιοχές. Οι δηλώσεις του κ. Οζερσάι δεν φαίνεται να επιθυμούν επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανα. Αυτή είναι η δική τους προσέγγιση. Σημασία έχει το τι κάνουμε εμείς. Ο στόχος μας είναι ξεκάθαρος: επανέναρξη των ουσιαστικών συνομιλιών σ’ ένα περιβάλλον που θα μπορεί να δημιουργεί τις προοπτικές για να έρθουν θετικά αποτελέσματα. Ενδεχομένως η ρητορική να γίνεται για να οδηγήσει σε μια προσέγγιση που να είναι αρνητική προς την προοπτική της επανέναρξης των συνομιλιών. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και πολλή ψυχραιμία στην αντιμετώπιση. Βλέπετε αυτές τις δηλώσεις καθημερινά λες και αποσκοπούν να πετύχουν συγκεκριμένο στόχο. Γι’ αυτό και εμείς πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Από τη διεθνή κοινότητα δεν περνούν απαρατήρητες οι ενέργειες της Τουρκίας.
Είναι πρωτόγνωρο να έχουμε τόσο πολλές δηλώσεις από πλευράς Τουρκίας καθημερινά, γι’ αυτό χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής στην αντιμετώπισή τους σε σχέση με την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών. Δηλαδή οι δηλώσεις που γίνονται από πλευράς Τουρκίας τί προσπαθούν πραγματικά να εξυπηρετήσουν; Σχετίζονται με την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών; Για όλα αυτά τα ερωτήματα πρέπει να έχουμε ξεκάθαρες απαντήσεις και να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και ψύχραιμοι στην αντιμετώπισή τους.
Ερώτηση: Αν ξεκινήσει διαδικασία επί της ουσίας, θεωρείτε ότι θα είναι μια χρονική στιγμή κατά την οποία θα τερματιστούν οι παράνομες γεωτρήσεις;
Απάντηση: Αυτή είναι η κοινή απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου και είναι και λογικό και γίνεται και αντιληπτό από τη διεθνή κοινότητα. Θα συνομιλούμε ουσιαστικά για την επίλυση του Κυπριακού κα θα γίνονται όλες αυτές οι παράνομες ενέργειες; Δεν μπορεί να υπάρχει διαπραγμάτευση και την ίδια στιγμή να υπάρχει η απειλή της εξέλιξης δημιουργίας τετελεσμένων.
Ερώτηση: Δηλαδή η διακοπή των παράνομων ενεργειών θα αποτελεί όρο;
Απάντηση: Δεν μ’ αρέσει να χρησιμοποιώ τις λέξεις «προϋποθέσεις», «όρους». Είναι μια λογική εξέλιξη προκειμένου ο διάλογος να φέρει αποτελέσματα. Αυτό γίνεται κατανοητό απ’ όλους.
Ερώτηση: Είχε λεχθεί ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έστελνε ένα άτυπο έγγραφο στον κ. Ακιντζί με το οποίο θα καθησύχαζε τις όποιες ανησυχίες για το Φυσικό Αέριο. Τι έγινε;
Απάντηση: O ΠτΔ έχει ενημερώσει για το ποιές είναι οι ασφαλιστικές δικλείδες που δεν επιτρέπουν την όποια ανησυχία όσον αφορά τη διαχείριση των εσόδων από τους φυσικούς πόρους. Δεν έχω να πω κάποια αντίδραση από τον κ. Ακιντζί αλλά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανταποκρίθηκε. Θυμίζω ότι και στην επιστολή του προς το ΓΓ του ΟΗΕ εξέφραζε την ετοιμότητα για περαιτέρω ασφαλιστικές δικλείδες στο πλαίσιο της επανέναρξης των συνομιλιών του Κυπριακού και μετά τη συνάντηση της 9ης Αυγούστου προχώρησε σε περαιτέρω επεξήγηση της εν λόγω προσέγγισης. Το θέμα του Φυσικού Αερίου δεν είναι θέμα προς συζήτηση στο τραπέζι των συνομιλιών. Αν επιτευχθεί ο στόχος της επανέναρξης των συνομιλιών από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά και υπάρχει πραγματική βούληση από τα εμπλεκόμενα μέρη, αν η Τουρκία επιτρέψει να προχωρήσουμε σε λύση του Κυπριακού, είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί.»
