Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χάρης
Γεωργιάδης για το κλείσιμο καταστημάτων της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής
Τράπεζας και το Σχέδιο «Εστία»
Απάντηση στις διαμαρτυρίες για το κλείσιμο διαφόρων καταστημάτων της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, αλλά και την εκτίμησή του ως προς το τι μέλλει γενέσθαι με το Σχέδιο «Εστία», έδωσε με δηλώσεις του στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος ΡΙΚ ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χάρης Γεωργιάδης την Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2018
Το κείμενο των ερωτωαπαντήσεων έχει ως ακολούθως:
«Ερώτηση: Πώς απαντάτε στις διαμαρτυρίες για το κλείσιμο των διάφορων υποκαταστημάτων της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας;
Απάντηση: Χθες πήρα μήνυμα σε προσωπικό επίπεδο από στέλεχος της αντιπολίτευσης και μου είπε ότι έχω δίκαιο, αλλά αυτά δεν τα λέμε για να μην δυσαρεστήσουμε τον κόσμο, τους ψηφοφόρους. Εγώ όμως έχω την άποψη ότι πρέπει να αρχίσουμε να λέμε αλήθειες. Ας δούμε την ουσία. Εάν κάποιος δει τον αριθμό των τραπεζικών καταστημάτων που έχουμε στην Κύπρο σε σχέση με τον πληθυσμό μας και κάνει την ίδια σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης – ακόμη και με μεγαλύτερα – θα διαπιστώσει ότι παρά τη μείωση, εξακολουθούμε να έχουμε πολλά υποκαταστήματα τραπεζών. Αυτό σημαίνει αχρείαστο κόστος και επιβάρυνση. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι οι τράπεζες διαχειρίζονται λεφτά των καταθετών. Εάν θα έπρεπε να υπάρξει μία παρέμβαση, αυτή θα μπορούσε να ήταν προς την κατεύθυνση της ενθάρρυνσης των επενδύσεων εκ μέρους των τραπεζών στην τεχνολογία. Θα έλεγα ότι θα μπορούσαμε να εκφράσουμε μια παραίνεση να λειτουργούν τα καταστήματα των τραπεζών και απόγευμα για να εξυπηρετείται ο κόσμος και όχι να υπάρχει κατάστημα σε κάθε γωνιά ‘επειδή έτσι μάθαμε’. Δεν είναι έτσι που εξυπηρετείται η οικονομία και ο κόσμος.
Ας είναι λιγότερα τα καταστήματα – όσα αναλογούν στον πληθυσμό μας, και υπάρχουν μετρήσιμοι δείκτες – και να τα ενθαρρύνουμε να λειτουργούν και απόγευμα. Ή ακόμη, θα μπορούσαμε να προσαρμοστούμε επιτέλους στα δεδομένα της εποχής, να καταλάβουν όλοι ότι η τεχνολογία μεταβάλλει τα δεδομένα. Υπάρχουν πλέον δυνατότητες πολύ πιο εύκολες, απλές και εξυπηρετικές ώστε να γλυτώσει και ο κόσμος από την ανάγκη και την ταλαιπωρία να πηγαίνει να στέκεται στην ουρά. Αυτά θα έπρεπε να μας απασχολούν και όχι να επιθυμούμε να διατηρήσουμε δομές και νοοτροπίες άλλων εποχών που είδαμε πού μας είχαν οδηγήσει. Φτάσαμε στο σημείο να ακούσουμε χθες παράπονα από βουλευτές γιατί οι τραπεζικοί υπάλληλοι μετατίθενται και δεν μένουν εκεί για χρόνια, για να τους ξέρουμε σε προσωπικό επίπεδο. Είχαμε μάθει δηλαδή στα προηγούμενα χρόνια να πηγαίνουμε στην τράπεζα, στο Συνεργατικό της γειτονιάς, να μας κερνά καφέ ο κουμπάρος που είναι υπεύθυνος του καταστήματος και πιθανώς να φεύγουμε και με ένα δάνειο χωρίς τις διαδικασίες και τον έλεγχο που πρέπει. Αυτά δεν είναι μόνο για τον Συνεργατισμό. Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα δεδομένα άλλαξαν και πρέπει να στηρίξουμε την αλλαγή και την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της εποχής μας. Όχι να επιχειρούμε με πολιτικές παρεμβάσεις να συντηρήσουμε δομές και πρακτικές που ανήκουν στο παρελθόν, που μας κόστισαν και δεν εξυπηρετούν κανέναν, παρά κάποια πολιτικά, τοπικά ή επιχειρηματικά συμφέροντα και όχι το γενικότερο καλό.
Κατά βάθος όλοι συμφωνούν ότι αυτά τα πράγματα δεν πρέπει να τα διατηρήσουμε αλλά ούτε και έχουμε την τόλμη και την ευθύτητα να πούμε στο κόσμο ότι δεν γίνεται σε κάθε γειτονιά και σε κάθε χωριό να έχουμε τράπεζα. Υπάρχουν χώρες της Ευρώπης που έχουν διπλάσιο πληθυσμό απ’ ό,τι η Κύπρος και έχουν πιο λίγα καταστήματα. Δεν θα μιλήσω για την Εσθονία – με μεγαλύτερο πληθυσμό από ότι η Κύπρος – που έχει κάνει άλματα και δεν μπορούμε να συγκριθούμε μαζί της. Ολόκληρη η χώρα έχει συνολικά μόνο 95 τραπεζικά καταστήματα, ενώ εμείς, τώρα, έχουμε περίπου πάνω από 400. Πριν από την κρίση είχαμε φτάσει μέχρι και τα 1000 καταστήματα. Τώρα, με την ολοκλήρωση της συγχώνευσης Ελληνικής Τράπεζας με την Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα θα έχουμε 360 καταστήματα. Ο αριθμός δεν είναι μικρός και παρέθεσα τα επιχειρήματά μου με τεκμηρίωση και –όπως ξέρετε- εισέπραξα τους χαρακτηρισμούς που ήδη γνωρίζετε. Πρέπει να μάθουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Το ίδιο ισχύει και σε άλλους τομείς. Για να διασχίσει, για παράδειγμα, κάποιος την Λευκωσία από τη μια άκρη ως την άλλη, περνά από δέκα διαφορετικούς δήμους. Αυτό δεν είναι ένα άλλο παράδειγμα; Τα πάντα – είτε μιλάμε για τραπεζικά θέματα είτε μιλάμε για την Τοπική Αυτοδιοίκηση – καταλήγουν στην ίδια λανθασμένη, προβληματική προσέγγιση. Έχει ληφθεί πρωτοβουλία από τον Υπουργό Εσωτερικών και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε συνεργασία ακόμη και με κόμματα της αντιπολίτευσης, για δραστική μεταρρύθμιση την οποία έχουμε όλοι ανάγκη. Για παράδειγμα, δεν έχει νόημα να έχουμε ξεχωριστά δημαρχεία σε κάθε γειτονιά για να εκλέγουμε δημοτικούς συμβούλους παραπάνω απ’ ό,τι χρειάζεται, για να εξυπηρετούμε τους ‘πολιτικούς μας φίλους’. Το ίδιο, λοιπόν, ισχύει και στα τραπεζικά. Πρέπει να γίνεται πιο αποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας.
Άκουσα ότι για όσους δεν είχαν κάρτα θα τους δοθεί χρεωστική κάρτα χωρίς κόστος, χωρίς επιβάρυνση. Έτσι, θα γλυτώσουν από την ταλαιπωρία. Αυτή θα έπρεπε να είναι η κατεύθυνση προς την οποία θα έπρεπε να κινηθούμε και όχι να επιδιώκουμε να κρατήσουμε αυτά που ξέραμε.
Ερώτηση: Αναμένουμε νομοσχέδιο για τον Φορέα Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων;
Απάντηση: Υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία φορέων. Είναι αυτό που θεσπίστηκε στο τέλος του 2015. Η Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, μετά από τη συμφωνία, κατέθεσε την τραπεζική άδειά της και έλαβε από την Κεντρική Τράπεζα μια άδεια διαχείρισης δανείων και περιουσιακών στοιχείων, στη βάση νομοθετικού πλαισίου σχετικά πρόσφατου το οποίο όμως υπάρχει. Σε αυτό το πλαίσιο, κάτω από τον έλεγχο και την εποπτεία της Κεντρικής Τράπεζας – όχι ως τραπεζικό ίδρυμα αλλά ως φορέας διαχείρισης – θα ξεκινήσει να λειτουργεί η πρώην Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, που έχει μετονομαστεί σε Κυπριακή Εταιρία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων. Πιθανόν να χρειαστούν κάποιες επιμέρους αλλαγές για να μπορεί η μετάβαση στο νέο καθεστώς να γίνει σε σταθερά νομικά θεμέλια. Αυτές όμως δεν είναι παρά κάποιες πολύ επιμέρους αλλαγές στον περί Συνεργατικών Εταιριών Νόμο.
Το σημαντικό είναι στο πλαίσιο αυτής της νομοθεσίας να ακολουθήσουμε τις καλές πρακτικές και το κράτος δεν πρέπει να έχει ανάμειξη, είτε άμεση είτε έμμεση. Δεν έχουμε ακόμη καταφέρει να πείσουμε ότι υπάρχει αυτή η ανάγκη. Δεν είναι δουλειά του κράτους να διαχειρίζεται δάνεια, να κάνει αναδιαρθρώσεις, διευθετήσεις. Βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία αναζήτησης στελεχών για αυτό το θέμα. Για τη διοίκηση του Φορέα έχει προσληφθεί Οίκος που διεξάγει αυτή την περίοδο διαδικασία αναζήτησης εξειδικευμένων στελεχών, που θα αποτελέσουν το Διοικητικό Συμβούλιο. Θα γίνει επαγγελματική διαδικασία, όπως εξάλλου το ζήτησε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτή η διοίκηση του Φορέα δεν θα είναι η ίδια που θα κάνει τη διαδικασία είσπραξης – παρακολούθησης των δανείων, αλλά θα έχει την ευθύνη να παρακολουθεί τη δουλειά που θα κάνει ένας άλλος ιδιωτικός, εξειδικευμένος Οίκος και θα εισπράττει εκ μέρους του Κράτους.
Υπάρχουν οι δυσκολίες της προσαρμογής, οι οποίες αντιμετωπίζονται σιγά-σιγά. Οι υποχρεώσεις των δανειοληπτών εξακολουθούν να ισχύουν, ήδη υπάρχουν έσοδα. Έχουμε την ένδειξη των πρώτων 8-9 μηνών του 2018. Είχαν εισπραχθεί 220 εκατομμύρια σε μετρητά, ενώ υπήρχαν λειτουργικά έξοδα και δαπάνες γύρω στα 25 εκατομμύρια. Αυτό μας δείχνει μία καλή, πραγματική ένδειξη των δυνατοτήτων είσπραξης και γίνεται σε μια περίοδο που χαρακτηρίστηκε από αβεβαιότητα για τον Συνεργατισμό. Συνεπώς, εάν το νέο σύστημα λειτουργήσει σωστά, μπορεί κάποιος να αναμένει ακόμη καλύτερη επίδοση.
Ερώτηση: Τι γίνεται με το Σχέδιο ‘Εστία’ και πώς σχολιάζετε τις απόψεις του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων;
Απάντηση: Η δουλειά του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων δεν είναι να κρίνει εάν είναι δίκαιο ή όχι. Δουλειά του είναι να κρίνει εάν προκύπτει ζήτημα κρατικής ενίσχυσης. Κάποιοι λένε ότι πρόκειται για σχέδιο που στηρίζει τράπεζες. Εάν, όντως, αποδειχθεί κάτι τέτοιο, τότε δεν θα εγκριθεί. Είμαι βέβαιος ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα εγκρίνει ένα τέτοιο σχέδιο, εάν όντως αυτό το σχέδιο στηρίζει τράπεζες. Εάν διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, θα το ξέρουμε. To Υπουργικό Συμβούλιο διαμόρφωσε μια Απόφαση και η δική μου εκτίμηση είναι ότι το σχέδιο θα εγκριθεί. Δέχομαι όμως ότι θα προσαρμοστούμε ανάλογα με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα είναι δεσμευτική. Ας περιμένουμε λοιπόν να δούμε ποια θα είναι η τελική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Έχει γίνει διάλογος με διάφορους φορείς και σε πολιτικό επίπεδο. Το Υπουργικό Συμβούλιο έχει καταλήξει στην τελική μορφή. Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις, καθώς και αντίθετες απόψεις. Για παράδειγμα, υπάρχει η θέση του ΔΗΚΟ ότι χωρίς ‘Εστία’ δεν θα ψηφίσει καν τον κρατικό Προϋπολογισμό. Ήταν επίσης και προϋπόθεση τον περασμένο Ιούλιο, για να ψηφιστούν τα διάφορα νομοσχέδια της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, των εκποιήσεων, της αφερεγγυότητας κ.ά. Όσον αφορά λοιπόν στις επιμέρους πτυχές, δεν μπορεί να υπάρξει το τέλειο και το απόλυτα δίκαιο σχέδιο. Εκφράζω όμως την άποψη ότι, είναι αναγκαίο και κάτι πρέπει να κάνουμε. Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι εκεί. Η δική μου άποψη είναι ότι όλοι πρέπει να πληρώνουμε και τους φόρους μας και να εξοφλούμε τα δάνειά μας. Παρόλα αυτά, δημιουργήθηκε ένα διογκωμένο πρόβλημα, δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω και πρέπει να κάνουμε κάτι έστω κι αν δεν είναι απόλυτα δίκαιο ή τέλειο, για να βοηθήσουμε στην οριστική αποκλιμάκωση ενός προβλήματος που είναι βάρος στην οικονομία.
Ερώτηση: Υπάρχει θέμα περαιτέρω επιχορήγησης του ΓεΣΥ από το Κράτος;
Απάντηση: Όχι, διότι ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας δηλώνει ξεκάθαρα ότι ο προϋπολογισμός επαρκεί, ο σχεδιασμός ‘στέκει’, επομένως δεν τίθεται τέτοιο θέμα προς συζήτηση.»
