30/4/18

Αξιολογεί τις επαφές του σε Ρωσία και Σαουδική Αραβία ο Υπουργός Εξωτερικών

Αξιολογεί τις επαφές του σε Ρωσία και Σαουδική Αραβία ο Υπουργός Εξωτερικών


Για τα αποτελέσματα των επαφών του σε Ρωσία και Σαουδική Αραβία, μίλησε ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης στο Τρίτο Πρόγραμμα Ραδιοφώνου ΡΙΚ την Δευτέρα 30 Απριλίου 2018. Οικονομική διπλωματία,  Κυπριακό, φυσικό αέριο, σχέσεις Σαουδικής Αραβίας με ΕΕ και σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας, είναι μερικά από τα θέματα που δεσπόζουν των αναφορών του κ. Χριστοδουλίδη.
Το πλήρες κείμενο των ερωτωαπαντήσεων έχει ως ακολούθως:
«Τι αποτελέσματα έχουμε από την επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία;
Απάντηση: Και οι δύο επισκέψεις σε ένα Μόνιμο Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και στη Σαουδική Αραβία, σε μια χώρα του Κόλπου, εντάσσονται γενικότερα στους στόχους της εξωτερικής μας πολιτικής.
Στη Σαουδική Αραβία είναι σημαντικό να αναφέρω είναι ότι ήταν η πρώτη επίσκεψη Υπουργού Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά από πρόσκληση του εκεί ομολόγου του – επίσκεψη που πραγματοποιείται σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά από την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Σαουδική Αραβία, στις 3 Ιανουαρίου 2018.
Από τα σημαντικότερα που προκύπτουν είναι επισήμως πλέον, το άνοιγμα της διπλωματικής αποστολής της Σαουδικής Αραβίας στην Κύπρο το καλοκαίρι, λαμβάνοντας υπόψη και τον ρόλο που διαδραματίζει η χώρα στην περιοχή αλλά και γενικότερα στον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης.
Είναι ένα περαιτέρω άνοιγμα προς τον αραβικό κόσμο και συγκεκριμένα, σε μία χώρα στην οποία αυτή τη στιγμή γίνονται προσπάθειες για αρκετές εσωτερικές αλλαγές. Άρα οι συζητήσεις, πέραν των περιφερειακών και της σχέσης της Σαουδικής Αραβίας με την ΕΕ – που εκεί ζητήθηκε και η συμβολή της Κυπριακής Δημοκρατίας και πολύ ευχαρίστως θα επιχειρήσουμε να βοηθήσουμε – εστίασαν στην ανάπτυξη των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων. Υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον. Βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια να αρχίσουν και απευθείας πτήσεις ανάμεσα στην Κύπρο και τη Σαουδική Αραβία. Η επίσκεψη εντάσσεται και μέσα σε αυτή την προσπάθεια της οικονομικής διπλωματίας, μια προσέγγιση που αναπτύσσεται στο Υπουργείο Εξωτερικών. Θεωρούμε ότι υπάρχει ρόλος να διαδραματίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση και πέραν των αυστηρά πολιτικών μηνυμάτων, ήταν μια σημαντική διάσταση της επίσκεψης.
Πολλές φορές η οικονομική διπλωματία ενισχύει σε μεγάλο βαθμό και τις πολιτικές σχέσεις αλλά και τις όποιες πολιτικές και τους όποιους πολιτικούς στόχους τίθενται. Είναι μια νέα διάσταση την οποία θέλουμε να αναπτύξουμε, ιδιαίτερα με χώρες του Κόλπου, με τις οποίες παραδοσιακά δεν υπήρχε οποιαδήποτε ιδιαίτερη σχέση.                 
Σχετικά με την επίσκεψη στη Μόσχα: ακούσαμε τις δηλώσεις του κ. Λαβρόφ και όλη αυτή τη στήριξη στο Κυπριακό. Όπως και για το σύστημα των εγγυήσεων, το οποίο θεωρεί και η Μόσχα ότι είναι αναχρονιστικό. Ο κ. Λαβρόφ είπε επίσης ότι η πιο αποτελεσματική διασφάλιση, είναι αυτή του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.   
Απάντηση: Η επίσκεψη στη Μόσχα εντάσσεται στο πλαίσιο των συναντήσεων με τους Υπουργούς Εξωτερικών των πέντε Μονίμων Μελών. Έγινε με την Βρετανία, με την Ιταλία, έγινε με την Ρωσία και ευελπιστούμε ότι πολύ σύντομα να γίνει με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα. Ήδη βρισκόμαστε σε διπλωματικές επαφές και ελπίζω σύντομα να προβούμε σε ανακοινώσεις.
Τρία ήταν τα σημαντικότερα όσον αφορά στο Κυπριακό, τουλάχιστον από τις συζητήσεις στη Μόσχα: το πρώτο, ήταν η ξεκάθαρη θέση στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και ότι το αναχρονιστικό σύστημα του 1960 δεν μπορεί να λειτουργήσει. Το δεύτερο, είναι ο στόχος της επιδιωκόμενης λύσης του Κυπριακού σε μια περίοδο που ακούμε πολλά και διάφορα. Ακούσαμε χθες την κα Σιμπέλ Σιμπέρ να μιλά περί συνομοσπονδίας και δύο κρατών.  Το οποίο είναι απαράδεκτο και το οποίο εξηγεί γιατί είχαμε αρνητικό αποτέλεσμα στο Κραν Μοντανά. Γιατί, όταν με τις πρώτες δυσκολίες, αμέσως κάποιοι προβαίνουν σε τέτοιου είδους δηλώσεις αντιλαμβάνεστε ότι αυτοί οι σχεδιασμοί δεν προέκυψαν ξαφνικά.
Δεν είναι οι πρώτες δυσκολίες. Είναι δυσκολίες ετών.
Απάντηση: Δεν είναι δυσκολίες ετών. Να σας θυμίσω ότι αμέσως μετά από το Κραν Μοντανά ακούσαμε τον κ. Τσαβούσογλου στις 7 Ιουλίου να μιλά για έναν τέτοιο στόχο. Εν πάση περιπτώσει, δεν είναι κάτι με το οποίο συμφωνούμε. Δεν είναι κάτι με το οποίο συμφωνούν τα Ηνωμένα Έθνη.  Και είναι σημαντικό ότι έρχεται κι ένα Μόνιμο Μέλος να επιβεβαιώσει αυτή την προσέγγιση.
Το τρίτο, αφορά στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας. Υπάρχουν ισχυρές σχέσεις, ειδικότερα εμπορικές και οικονομικές, κι εμείς θεωρούμε ότι λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδεχομένως αυτή τη στιγμή η Μόσχα είναι η μόνη που έχει απευθείας διάλογο με την Τουρκία, θα σταλούν μηνύματα τόσο όσον αφορά στο κεφάλαιο της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων όσο και τον επιδιωκόμενο στόχο. Ήταν ο κ. Τσαβούσογλου την επόμενη μέρα στη Μόσχα και γνωρίζουμε ότι συζητήθηκε με τον κ. Λαβρόφ το Κυπριακό. Εντός των επόμενων ημερών, θα υπάρξει κι επίσημη ενημέρωση από πλευράς Ρωσίας για τα διαμειφθέντα σε σχέση πάντοτε με το Κυπριακό.
Το θέμα είναι πώς αξιοποιεί κανείς τη συγκεκριμένη ισχυρή σχέση; Και κατά πόσον η Μόσχα και σε ποιο βαθμό, θα αξιοποιήσει αυτό το εργαλείο προς όφελός μας;
Απάντηση: Ο κ. Λαβρόφ γνωρίζει πολύ καλά το Κυπριακό από τη θητεία του ως Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ρωσίας στην Νέα Υόρκη. Γνωρίζει και τις λεπτομέρειες και τις δύσκολες πτυχές. Γι’ αυτό και θεωρούμε ότι μπορεί να βοηθήσει στην προσπάθεια που καταβάλλεται για επανέναρξη των συνομιλιών. Φαίνεται ότι ο Γενικός Γραμματέας προσανατολίζεται να αποστείλει κάποιον στην περιοχή. Δεν είναι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα, την Τουρκία, τη Βρετανία, τις Βρυξέλλες. Όλα δείχνουν ότι θα υπάρξει αποστολή κάποιου, για να διερευνήσει τις προθέσεις και να δημιουργηθούν οι προοπτικές για επανέναρξη. Σε αυτήν την προσπάθεια έχουν ρόλο να διαδραματίσουν τα πέντε Μόνιμα Μέλη.  Η ίδια συζήτηση έγινε και με τον Γάλλο Υπουργό Εξωτερικών, και με τον Βρετανό. Κι είναι σ’ αυτό το πλαίσιο που γίνονται αυτές οι επαφές, για να δούμε πώς μπορεί να δημιουργηθεί μια κατάσταση που θα επιτρέπει την επανέναρξη των συνομιλιών αμέσως μετά από τις εκλογές στην Τουρκία. Γιατί φαίνεται και από την ενημέρωση που έχουμε από τον διεθνή παράγοντα ότι αυτή είναι μια ξεκάθαρη θέση της τουρκικής κυβέρνησης, ότι δεν επιθυμεί πριν από την ολοκλήρωση των εκλογών την όποια συζήτηση.
Η βολιδοσκόπηση όμως για το ενδεχόμενο επανέναρξης πότε θα μπορούσε να γίνει;
Απάντηση: Εμείς θέλουμε να γίνει άμεσα και είμαστε έτοιμοι ακόμη κι αυτή την εβδομάδα ή την επόμενη. Εάν ο Γενικός Γραμματέας προχωρήσει στον διορισμό κάποιου απεσταλμένου, θεωρούμε ότι αυτός μπορεί άμεσα να επισκεφτεί όλες τις εμπλεκόμενες χώρες για διερευνητικές επαφές.
Σχετικά με το ενδεχόμενο, μελλοντικά, μιας Διάσκεψης για την Κύπρο και τον ρόλο των πέντε Μόνιμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας: η Ρωσία είναι υπέρ, η Γαλλία το θέλει, η Βρετανία συμμετέχει, η Κίνα – εάν κρίνουμε από τις δημόσιες δηλώσεις – δεν θα είχε αντίρρηση. Άρα, μένουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν πρέπει εκεί να επικεντρωθούμε για να θεωρήσουμε ότι υπάρχει ο ανασταλτικός παράγοντας για ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Απάντηση: Εάν φτάσουμε στο στάδιο επανασύγκλησης διάσκεψης για την Κύπρο, που αυτός είναι ο ξεκάθαρος μας στόχος, δεν βλέπω ως έχουν τα δεδομένα αυτή τη στιγμή και στη βάση συζητήσεων που έχουμε σε διπλωματικό επίπεδο να υπάρχει η οποιαδήποτε αντίδραση για συμμετοχή των πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Θεωρούμε ότι κανένα από τα πέντε Μόνιμα Μέλη δεν βλέπει αρνητικά μια τέτοια συμμετοχή, για τον λόγο ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας θα έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην εφαρμογή μιας ενδεχόμενης λύσης. […]
Μπορώ δημόσια να σημειώσω ότι ήδη έχουμε πάρει τα πρώτα σχόλια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχέση με την συμφωνία που αφορά στη μεταφορά φυσικού αερίου από το Τεμάχιο 12 στην Αίγυπτο. Άρχισε η επεξεργασία αυτών των δεδομένων και ναι, πολύ σύντομα, ο Υπουργός Ενέργειας θα μεταβεί και ναι, γενικότερα, είμαστε πολύ κοντά σε αυτήν την συμφωνία. Είμαι σίγουρος ότι και ο Πρόεδρος, στο πλαίσιο της παρουσίας του στην Αίγυπτο, θα συζητήσει για το συγκεκριμένο θέμα.
Άρα είχαμε τη διακρατική συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου, είχαμε τα σχόλια από την Επιτροπή. Σε γενικές γραμμές υπάρχει συναίνεση και απομένει το θέμα με τις εμπορικές συμφωνίες.
Απάντηση: Ακριβώς. Απομένουν οι εμπορικές συμφωνίες. Την ίδια στιγμή, υπάρχει η συζήτηση με το Ισραήλ και την Ιταλία και την Ελλάδα όσον αφορά στον «Eastmed». Υπάρχουν συζητήσεις με κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Υπάρχουν συζητήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γενικότερα, είναι ένα θέμα για το οποίο αναμένεται να ξεκαθαρίσουν πολλά το 2018, θέμα το οποίο θα καθορίσει και το ενεργειακό μέλλον της περιοχής.