Κυρίες και κύριοι,
Με αίσθημα τιμής και συγκίνησης παρευρίσκομαι σήμερα εδώ, στην εκδήλωση μνήμης και τιμής αγνοουμένων και πεσόντων της τουρκικής εισβολής του 1974, που διοργανώνεται από το Θρησκευτικό Ορθόδοξο Ίδρυμα Κυπερούντας.
Επιτρέψτε μου να ομολογήσω ενώπιόν σας, ότι ως πολιτειακός αξιωματούχος του κράτους αυτού, πάντοτε σε τέτοιες εκδηλώσεις αισθάνομαι το βάρος της ευθύνης και διστάζω να προβαίνω στην εκφώνηση μεγαλεπήβολων λόγων. Το εθνικό μας πρόβλημα βρίσκεται σε εκκρεμότητα, το πολιτικό σκηνικό είναι έκρυθμο και η υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας απειλείται και βάλλεται καθημερινά. Επίσης, η καθυστέρηση λύσης του κυπριακού προβλήματος επιδεινώνει την κατάσταση και περιορίζει τις οδούς δράσης.
Από την άλλη όμως, τέτοιου είδους εκδηλώσεις στέκονται ως δάδα μνήμης στην ιστορική πορεία του τόπου μας και εγείρονται μπροστά μας ως επιταγή για ανάληψη των δικών μας ευθυνών. Οι αγώνες και οι θυσίες προκατόχων μας σε στιγμές ύψιστης αυτοθυσίας, αποτελούν για εμάς ιερή παρακαταθήκη και λειτουργούν ως πηγή παραδειγματισμού και διδαχής.
Ο σκοπός του αγώνα των συμπατριωτών μας που αγωνίστηκαν τόσο το καλοκαίρι του 1974, όσο και σε προηγούμενους εθνικούς αγώνες, δεν διαφέρει από τον δικό μας αγώνα σήμερα. Μπορεί ο δικός μας αγώνας να μην είναι ένοπλος, ωστόσο πάλι αποβλέπει στην προστασία της χώρας μας από ξένες επιβολές, στη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας του νησιού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών.
Η θυσία των πεσόντων στον αγώνα, καθώς και των ανθρώπων των οποίων αγνοείται ακόμα η τύχη τους, χαίρει του απόλυτου σεβασμού μας. Η κοινότητα της Κυπερούντας πλήρωσε βαρύ τίμημα στους εθνικούς μας αγώνες, καθώς έχει να παρουσιάσει έναν μακρύ κατάλογο πεσόντων και αγνοουμένων παλληκαριών της, που επιδόθηκαν με υπέρτατο ηρωισμό στο κάλεσμα της πατρίδας.
Αγνοούμενοι παραμένουν μέχρι και σήμερα οι Γεώργιος Στυλιανού Αλλαγιώτη, Δημήτρης Νικηφόρου Κωνσταντίνου, Σάββας Δημήτρη Διάκου, Έλλη Ευγενίου, Ευγένιος Σοφοκλέους και Ανδρέας Σοφοκλέους. Ευελπιστούμε και εμμένουμε στη συνέχιση και εντατικοποίηση των προσπαθειών για την ανεύρεση και τη διακρίβωση της τύχης των εν λόγω προσώπων, εκφράζοντας παράλληλα την αμέριστη συμπαράστασή μας στους οικείους τους.
Ήρωες της Κυπερούντας που έχασαν τη ζωή τους εν ώρα μάχης, είναι ο Χαράλαμπος Ελευθερίου και ο Νεόφυτος Ευθυμίου Κουππή, οι οποίοι φονεύθηκαν ενώ ήταν μόλις σε ηλικία 18 ετών. Επίσης, στους ήρωες συγκαταλέγεται και ο Στυλιανός Ανδρέα Αντωνίου, του οποίου αγνοείτο η τύχη του από το 1974 μέχρι που βρέθηκαν τα οστά του σε ένα πηγάδι σε ομαδικό τάφο μαζί με άλλους δεκατρείς αγνοούμενους και η ταφή του έγινε στις 11 Σεπτεμβρίου 2010, εδώ, στην Κυπερούντα.
Ιδιαίτερη αναφορά θα ήθελα να κάνω στον ήρωα Σωτήρη Νικόλα Προκοπίου, με καταγωγή επίσης από το χωριό Κυπερούντα, ο οποίος πολέμησε ως δεκανέας στο λόχο διοικήσεως του 281 Τάγματος Πεζικού στη Μύρτου. Ο Προκοπίου συγκαταλεγόταν στους αγνοούμενους για 43 σχεδόν χρόνια, ενώ στην πραγματικότητα δολοφονήθηκε από τους Τούρκους εισβολείς τον Αύγουστο του 1974. Τα οστά του ανευρέθηκαν στην περιοχή Μάσαρη της Μόρφου στις 6 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, έγινε ταυτοποίηση και η κηδεία του ήρωα πραγματοποιήθηκε στις 23 Απριλίου εδώ στην Κυπερούντα.
Το 281 Τάγμα Πεζικού, όπου υπηρέτησε ο Προκοπίου, ξεχώρισε για τη συμβολή και τη δράση του εναντίον των Τούρκων εισβολέων, οι οποίοι αποβιβαζόμενοι στο λιμάνι της Κερύνειας, λεηλάτησαν, εκδίωξαν και κατέλαβαν τελικά άνομα το 37% των κυπριακών εδαφών. Όπως λίγες άλλες μονάδες, το 281 Τάγμα Πεζικού πέρασε από όλα σχεδόν τα σημεία όπου διεξήγοντο συγκρούσεις και μάχες και συνέβαλε τα μέγιστα, τόσο από πλευράς ηγεσίας και στρατηγικής, όσο και από πλευράς μαχητικότητας, με στόχο την προάσπιση της Κύπρου, της δημοκρατίας, του δικαίου.
Δεν θέλω να επιρρίπτω ευθύνες, ούτε να ισοπεδώνω καταστάσεις. Συνηθίζω όμως, να αντιμετωπίζω την πραγματικότητα με ρεαλισμό, βλέποντας και κρίνοντας τα δεδομένα. Το 1974 η Τουρκία με την ιδιότητα, αλλά κυρίως με το πρόσχημα της εγγυήτριας δύναμης, εκμεταλλεύτηκε τις περιστάσεις και προέβηκε στις παράνομες και απαράδεχτες ενέργειες, τις συνέπειες των οποίων βιώνουμε μέχρι και σήμερα. Η τουρκική εισβολή στο νησί και η επακόλουθη παράνομη κατοχή, ήταν η κορυφαία ένδειξη των πραγματικών και διαχρονικών προθέσεων της Τουρκίας για πλήρη κατάληψη και έλεγχο της Κύπρου, εξυπηρετώντας τους πολιτικούς και γεωστρατηγικούς της σκοπούς.
Επιπλέον, η παραμονή, η συνεχιζόμενη κατοχή, καθώς επίσης και η ανακήρυξη της λεγόμενης «Τούρκικης Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» αποτελούν το αποκορύφωμα της ανομίας και αντικατοπτρίζουν το αληθινό πρόσωπο της Τουρκίας.
Και εμείς σήμερα, με αυτή την Τουρκία συνομιλούμε και διαπραγματευόμαστε για πράγματα που είναι στην ουσία κεκτημένα μας και αναφαίρετα δικαιώματά μας. Η Τουρκία συνεχίζει να είναι άτεγκτη και αδιάλλακτη με επεκτατικές διαθέσεις και υπερβολικές απαιτήσεις. Εμμένει σε θέσεις απαράδεχτες και παράλογες, για διατήρηση των εγγυήσεων, για παραμονή στρατευμάτων στο νησί, για δικαιώματα επί των ωφελημάτων εκμετάλλευσης των θαλάσσιων και ενεργειακών πόρων που ανήκουν στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και για πλείστα άλλα.
Όπως δείχνουν τα πράγματα, ο κύριος χειριστής της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων είναι ξεκάθαρα η Τουρκία, η οποία χειραγωγεί και την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Εκτίμησή μου είναι ότι πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να λειτουργούμε βάσει στρατηγικής και ενός ορθά σχεδιασμένου πλάνου, καθώς οποιαδήποτε άδικη, ανεπαρκής και ετεροβαρής συνθηκολόγηση θα καταλύσει τη φυσική και εθνική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ζητούμενο για εμάς είναι η επίτευξη μια δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης, η οποία θα εδράζεται στο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, θα σέβεται τα ιδανικά της Δημοκρατίας και θα δομεί μια ευημερούσα και ασφαλή Κύπρο. Χρειάζεται συνέχιση και εντατικοποίηση των προσπαθειών και ενίσχυση του πολιτικού μας αγώνα. Παράλληλα, πιστεύω ότι η δόμηση ενός ευνομούμενου και εξελιγμένου κυπριακού κράτους, με εκσυγχρονισμένους θεσμούς και αναβαθμισμένες κρατικές μηχανές, είναι καθήκον και ευθύνη δική μας και επίσης είναι παράγοντας που δύναται να ενισχύσει και τη διπλωματική ισχύ της Κύπρου.
Καταλήγοντας, λοιπόν, θα ήθελα να τονίσω για άλλη μια φορά την κρισιμότητα της χρονικής στιγμής την οποία διανύουμε, καθώς η όποια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού πρόκειται να καθορίσει το παρόν και το μέλλον του τόπου μας, το μέλλον το δικό μας, των παιδιών μας. Η ακούραστη προσπάθεια από μέρους μας και η επιμονή για τη διασφάλιση των εθνικών, πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας, είναι η καλύτερη ένδειξη σεβασμού και τιμής στους προκατόχους μας, οι οποίοι σε άλλες κρίσιμες στιγμές της ιστορικής μας πορείας, επέδειξαν αφοσίωση, σθένος και αυταπάρνηση, θυσιάζοντας εν τέλει το πολυτιμότερο αγαθό, την ίδια τη ζωή τους.
Συλλογικότητα, ομοθυμία, σωστή στρατηγική και υπέρβαση των διχαστικών στερεοτύπων. Αυτά είναι που χρειάζονται για να πετύχουμε το στόχο μας και να οικοδομήσουμε την Κύπρο που μας αξίζει, ανταποκρινόμενοι τόσο στους προγενέστερούς μας, όσο και στις επόμενες γενιές, στις οποίες οφείλουμε να κληροδοτήσουμε ένα αξιοπρεπές και δίκαιο κράτος, με διεθνή αναγνώριση, βασισμένο σε αρχές και αξίες.
Αιωνία ας είναι η μνήμη των ηρώων μας.
