«Ομονοεί η πολιτική ηγεσία για το ΓεΣΥ. Ιστορικής σημασίας η συμφωνία», δήλωσε ο Υπουργός Υγείας
Ο Υπουργός Υγείας κ. Γιώργος Παμπορίδης προέβη σήμερα σε δηλώσεις στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο», στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ, σχετικά με τη συμφωνία του Συμβουλίου Αρχηγών ή Εκπροσώπων κοινοβουλευτικών κομμάτων, την περασμένη βδομάδα, για το Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓεΣΥ).
«Αφετηρία νέας εποχής», τόνισε ο κ. Παμπορίδης και συνέχισε, «το ΓεΣΥ συζητείται εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ουσιαστικά τα τελευταία 20. Υπάρχει νομοθεσία στον τόπο μας που προνοεί τη λειτουργία ΓεΣΥ, η οποία εισήχθη το 2001 σε μια ιστορική στιγμή αλλά όχι με ομοφωνία. Έκτοτε επειδή εισήχθη ως ιδέα, αλλά όχι ως σύνθημα που θα μπορούσε να λειτουργήσει άμεσα εξαιτίας των διαφόρων μεμψιμοιριών παρέμεινε κενό γράμμα. Κατά διαστήματα έγιναν προσπάθειες να επανεκκινήσει αυτή η ιδέα και να εφαρμοστεί, αλλά δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν υπήρξε η απαιτούμενη πολιτική βούληση για να τεθεί σε λειτουργία. Για να μην είμαι και άδικος, λόγω κάποιων συγκυριών, δείλιαζε η Πολιτεία στο να εισαγάγει μια τόσο μεγάλη κοινωνική μεταρρύθμιση. Αυτό που εγώ είχα την τύχη και τη χαρά να είμαι μάρτυρας με τα ίδια μου τα μάτια και τα ίδια μου τα αυτιά την περασμένη εβδομάδα θεωρώ ότι αποτελεί ιστορικό γεγονός. Να βλέπω ολάκαιρη την πολιτική ηγεσία του τόπου να ομονοεί. Μιλάμε για μια απόφαση η οποία καταδεικνύει την ελάχιστη συμφωνία, γιατί υπήρξε και ευρύτερη συμφωνία, απλώς έπρεπε να αποτυπώσουμε μόνο τα σημαντικά από τη συμφωνία. Η συμφωνία θα έλεγα ήταν πλήρης σε όλα τα ζητήματα».
Κληθείς να απαντήσει αν υπάρχει περίπτωση να συμφώνησαν τώρα για να διαφωνήσουν στη συνέχεια ο κ. Υπουργός είπε: «Αν κάποιος ήθελε να ανατρέψει την μεταρρύθμιση της Υγείας ο χρόνος που θα το επιχειρούσε ήταν η 22η Ιουλίου, έτσι εγώ αναγιγνώσκω αυτό το θέμα. Δεδομένης της ύπαρξης της απόφασης της 22ης Ιουλίου οποιοσδήποτε επιχειρήσει την εκτροπή της μεταρρύθμισης θα πρέπει να αναλάβει και το κόστος και να λογοδοτήσει για την απόφαση ή την πράξη του αυτή. Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι για πρώτη φορά ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέλαβε ο ίδιος να θέσει υπό τη δική του αιγίδα και στο δικό του επίπεδο το θέμα της μεταρρύθμισης της Υγείας στον τόπο. Αυτή η πράξη δείχνει την αποφασιστικότητα και το γεγονός ότι ο Νίκος Αναστασιάδης είναι πεπεισμένος ότι ήγγικεν η ώρα για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας Υγείας. Το λέω γιατί υπήρξαν Πρόεδροι της Δημοκρατίας στο παρελθόν που φοβόντουσαν να αγγίξουν τη «ζεστή πατάτα» που λέγεται Υγεία. Για πρώτη φορά έχουμε εδώ έναν Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος όχι μόνο την αγγίζει αλλά αναλαμβάνει ο ίδιος πρωτοβουλία να φέρει τους σχεδιασμούς σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών καλώντας τους να συμβάλουν και να συνδράμουν στη συνδιαμόρφωση αυτής της μεταρρύθμισης».
«Επίσης», σημείωσε ο κ. Παμπορίδης, «θέλω να εξάρω τη σημασία της αντίδρασης και της αντιμετώπισης της πρωτοβουλίας του Προέδρου της Δημοκρατίας από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Για εμένα ήταν πολύ σημαντικό να βλέπω τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία έχουν και κάθε λόγο να μην «βοηθούν» την Κυβέρνηση να κάνει τη δουλειά της, να δείχνουν ότι έχουν την πολιτική ωριμότητα να αντιληφθούν ότι είναι άμεση ανάγκη να προχωρήσει η πολιτική ηγεσία του τόπου με τομές, να κάνει το επόμενο βήμα το οποίο θα οδηγήσει στην εισαγωγή του ΓεΣΥ και όλων των άλλων μεταρρυθμίσεων στον τομέα της Υγείας».
Σχετικά με τις απαιτήσεις των κομμάτων για την ύπαρξη χρονοδιαγράμματος ο κ. Υπουργός εξήγησε ότι: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφουγκραζόμενος τις απαιτήσεις των κομμάτων, είχε ο ίδιος προαναγγείλει ότι στη συνάντηση της 22ης Ιουλίου θα παρουσιαστεί ο οδικός χάρτης από την Κυβέρνηση. Άρα υπάρχουν χρονοδιαγράμματα σαφή και καθορισμένα».
Και πρόσθεσε: «Αυτή η δουλειά μπήκε στο τελικό της στάδιο και φυσικά θα παρουσιάσω εντός των επομένων ημερών στους πολιτικούς αρχηγούς όχι απλώς τις ιδέες αλλά τα νομοσχέδια. Η δήλωση των πολιτικών αρχηγών της 22ης προϋποθέτει την ταυτόχρονη έγκριση των νομοσχεδίων της αυτονόμησης και του ΓεΣΥ. Ως εκ τούτου προχωράμε όχι απλώς με λόγια αλλά με συγκεκριμένα βήματα.
Εδώ θέλω να τονίσω, με λύπη μου, ότι δεν μπορεί κανένας, σε μια αντίληψη δημοκρατίας την οποία εγώ τουλάχιστον έχω, να επικαλείται ότι λαμβάνονται αποφάσεις ερήμην του όταν είναι παρόντες όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί. Ερήμην ποιών; Των συμφερόντων; Δεν θα επιβληθούν αλλαγές δια ροπάλου στα κεκτημένα του οποιουδήποτε. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το έχει, εξάλλου, ξεκαθαρίσει σαφέστατα αυτό το θέμα, και στη σύσκεψη την οποία είχε γίνει με τους παράγοντες της Υγείας, ΠΑΣΥΔΥ, ΠΑΣΥΚΙ κτλ τους είχε ξεκαθαρίσει τη θέση του».
Απαντώντας σε ερώτηση ο κ. Υπουργός είπε: «Το ΓεΣΥ εισαγάγει μια ενιαία αγορά Υγείας μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα. Για να μπορέσει να διεκδικήσει κομμάτι της «πίτας» ο δημόσιος τομέας, κατά τρόπο που θα του επιτρέψει να παραμείνει η ραχοκοκαλιά στην Υγεία. στον τόπο μας, πρέπει να είναι ανταγωνιστικός. Για να είσαι ανταγωνιστικός σημαίνει να έχεις την ευελιξία να κινηθείς κατά τρόπο που σου επιτρέπει να ανταποκριθείς στις ταχείες εναλλασσόμενες καταστάσεις της αγοράς. Για παράδειγμα, εγώ σήμερα σπεύδω στην Πόλη της Χρυσοχούς γιατί παραιτήθηκαν δυο ιατροί δημιουργώντας μου τεράστιο κενό, μιλάω σαν εργοδότης τώρα, και δεν έχω καν την ευελιξία να προσφέρω 100 ευρώ περισσότερα σε έναν γιατρό ο οποίος διατίθεται να προσληφθεί στο δημόσιο, έστω για να τον δελεάσω να πάει στην Πόλη της Χρυσοχούς για να υπηρετήσει το κύριο πόστο του παθολόγου. Αυτές οι αναχρονιστικές πρακτικές, οι οποίες σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετήσουν ένα κρατικό μηχανισμό όπως λειτουργούσε το ’60, δεν είναι δυνατόν να λειτουργούν πλέον στις ημέρες μας. Αυτό που λέω είναι ότι θα υπάρξουν συνθήκες ιδιωτι-οικονομικού περιβάλλοντος στον ανταγωνισμό που θα αναπτυχθεί και σε τέτοιες συνθήκες πρέπει να εκθέσει στο δημόσιο τους λειτουργούς του κατά την περίοδο της αυτονόμησης. Θέλουμε να εκθέσουμε όλο μας το σύστημα σε ένα ιδιωτι-οικονομικό περιβάλλον, ασχέτως του ανταγωνισμού, προκειμένου να εκσυγχρονιστεί, να γίνει πιο παραγωγικό και να διασυνδεθεί επιτέλους η ανέλιξη και η μισθοδοσία με την παραγωγικότητα και όχι με το αν είσαι αρχαιότερος ή αν έχεις μπάρμπα στο τάδε κόμμα».
Απαντώντας στην άποψη ότι πολλοί φοβούνται ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια θα αποκρατικοποιηθούν ή θα γίνουν ημικρατικοί οργανισμοί και αυτό έχει τον κίνδυνο αν δεν πάνε καλά ή σκόπιμα να μην πάνε καλά για να ιδιωτικοποιηθούν, είπε: « Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει διακηρύξει ότι δεν τίθεται ζήτημα αλλαγής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δημοσίων νοσηλευτηρίων Να σας πω όμως και κάτι άλλο το οποίο είναι ουσιαστικότερο: εάν υποθέσουμε ότι η Κυβέρνηση είχε πρόθεση να ιδιωτικοποιήσει έστω και ένα νοσηλευτήριο, ποιο είναι ευκολότερο; Να το πράξει ενώ είναι τμήμα του δημοσίου το νοσηλευτήριο ή να το πράξει μετά την εισαγωγή της μεταρρύθμισης και της νομοθεσίας; Σας διαβεβαιώνω ότι εγώ θα μπορούσα να πάω με πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο χωρίς να περάσω από τη Βουλή και να ζητήσω να κλείσει το τάδε νοσηλευτήριο, αφήστε που κάποιοι ισχυρίζονται ότι μπορώ να το κάνω μόνο με δική μου απόφαση. Εάν μετά νομοθετηθεί ότι τα νοσηλευτήρια δεν είναι δυνατόν να αποξενώνονται από το καθεστώς που ανήκει 100% στην Πολιτεία, μόνο η Βουλή μπορεί να αλλάξει αυτό το καθεστώς. Είναι ενίσχυση του χαρακτήρα των δημοσίων νοσηλευτηρίων, όχι εξασθένηση».
Σχετικά με τα ωράρια των νοσηλευτηρίων ο Υπουργός Υγείας είπε ότι είναι στο πλαίσιο της ιδιωτι-οικονομικής κουλτούρας. «Όταν λειτουργεί κάποιος ένα νοσηλευτήριο δεν υπάρχουν ωράρια και ορθώς η ΠΑΣΥΚΙ υπέδειξε ότι εργάζονται 24 ώρες. Έτσι πρέπει. Το κυλιόμενο ωράριο υφίσταται και στις δομές του δημοσίου. Απλώς στις δομές του δημοσίου υφίστανται άλλες 150 διαφορετικές διατάξεις και διαδικασίες, οι οποίες καθιστούν την ευελιξία αναγκαία, ουσιαστικά, κενό γράμμα. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Να πω ένα παράδειγμα: πρόσφατα πουλήθηκε σχεδιασμός για να λειτουργήσουν τρία εκ των μεγάλων και σημαντικών κέντρων υγείας της Λευκωσίας πρωί - απόγευμα. Έχω δικαίωμα να εφαρμόσω αυτό το ωράριο και τα σχέδια υπηρεσίας των υπηρετούντων, μου επιτρέπουν να τους επιβάλω να εργάζονται και απόγευμα για να εξυπηρετηθεί ο κόσμος –από τις 7 το πρωί μέχρι τις 7 το βράδυ. Έχω επιστολή στο γραφείο μου υπογεγραμμένη από όλους τους προϊσταμένους των κέντρων υγείας, στην οποία με προειδοποιούν να μην τολμήσω να εισαγάγω τέτοιο μέτρο. Αυτές οι νοοτροπίες είναι νοοτροπίες οι οποίες εκκολάφθηκαν επί δεκαετίες και δεν υπάρχει χώρος στη δημόσια υγεία για αυτές. Η δημόσια υγεία είναι για να εξυπηρετεί και πρέπει να εξυπηρετούνται οι πολίτες τις ώρες που μπορούν να λειτουργήσουν τα δημόσια νοσηλευτήρια, τηρώντας πάντα τον χρόνο εργασίας που πρέπει να έχουν οι εργαζόμενοι. Δεν είπε κανένας ότι θα εξαντλήσουμε τους γιατρούς ή τους νοσηλευτές μας να δουλεύουν 12 ώρες το 24ωρο».
Σε ερώτηση αν τελικά θα εργαστούν τα κέντρα υγείας και τα απογεύματα ή αν το Υπουργείο «έκανε πίσω», μετά την προειδοποιητική επιστολή, είπε: « Δεν κάνουμε πίσω. Θεωρώ όμως ότι κάποιος πρέπει να εξαντλεί τον διάλογο προτού λάβει αποφάσεις. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτοί οι άνθρωποι αφέθηκαν σε ένα περιβάλλον 40 χρόνια να δημιουργήσουν κουλτούρες και νοοτροπίες, οι οποίες δεν είναι εύκολο να μετατραπούν και είμαστε και εμείς υπεύθυνοι γι’ αυτό».
«Να ξεκαθαρίσω κάτι», είπε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Υγείας, «η Πολιτεία δεν δέχεται τελεσίγραφα από κανέναν».
Αναφορικά με το γεγονός ότι ξανάνοιξε το θέμα με το πολυασφαλιστικό, ο κ. Παμπορίδης ανέφερε: «Έχει λήξει η κουβέντα για το πολυασφαλιστικό με την απόφαση της περασμένης εβδομάδας. Την περασμένη Δευτέρα είχα την ευκαιρία να μιλήσω με την ΟΕΒ και τους είπα και τις απόψεις της Κυβέρνησης και άκουσα και τις δικές τους. Και ανέφερα ότι θα ξεκινήσουμε με το μονοασφαλιστικό και μελλοντικά ίσως να πάμε αργότερα στο πολυασφαλιστικό. Δεν υπάρχουν δογματισμοί εδώ. Εμείς θεωρούμε ότι για να μπορέσουν να προχωρήσουν οι σχεδιασμοί η μόνη ενδεδειγμένη λύση, λαμβάνοντας όλα τα δεδομένα υπόψη, είναι το μονοασφαλιστικό σύστημα. Προχωρούμε και το εισαγάγουμε».
Και ξεκαθάρισε: «Αυτό το σύστημα το οποίο θα λειτουργήσει, είναι για να καλύψει τις ανάγκες του Κύπριου πολίτη και του ασθενή. Στόχος του είναι το μέγιστο, αν όχι όλο, κομμάτι από τα συλλεχθέντα ποσά που θα καταβάλει από το υστέρημά του ο Κύπριος φορολογούμενος, να διατίθεται αποκλειστικά για τα θέματα Υγείας. Όχι μόνο φόρους οι οποίοι εισήχθησαν και τελικά καταλήγουν να καλύπτουν άλλες τρύπες. Όλο αυτό το ποσό το οποίο θα συλλέγει ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας θα διατίθεται αποκλειστικά για την Υγεία του κόσμου. Εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχουν κενά τα οποία επιβάλουν την αναπροσαρμογή του συστήματος, είναι υποχρέωση της Βουλής να έρθει να διορθώσει αυτά τα ζητήματα προκειμένου να είναι βιώσιμο το σύστημα που θα λειτουργήσει. Αυτό θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να γίνεται παντού, όχι μόνο στο ΓεΣΥ».
Καταλήγοντας, ο κ. Παμπορίδης αναφέρθηκε στο θέμα της σύσκεψης που έγινε στην Αθήνα με επίκεντρο τα φάρμακα. «Στόχος είναι να συνεργαστούν οι χώρες του Νότου προκειμένου να εξασφαλιστούν καλύτερες τιμές στα φάρμακα, επειδή μικρά κράτη όπως είναι η δική μας χώρα, αλλά και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, βλέπουμε καθημερινά, και το νιώθουμε στο πετσί μας ότι τυγχάνουμε εκμετάλλευσης μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών, πολυεθνικών, οι οποίες δεν ενδιαφέρονται για τις δικές μας μικρές αγορές. Αποφασίσαμε ότι είναι καιρός να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να υψώσουμε ένα ανάστημα το οποίο θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το ανάστημα του καθενός και να αποκτήσουμε ισχύ εν τη ενώσει».
