Εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας

Εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας

Βρυξέλλες, 4 Απριλίου 2016

 

Στις 18 Μαρτίου 2016, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ και η Τουρκία συμφώνησαν να τερματίσουν την παράνομη μετανάστευση από την Τουρκία προς την ΕΕ και να την αντικαταστήσουν με νόμιμους διαύλους επανεγκατάστασης των προσφύγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στόχος είναι να αντικατασταθούν οι αποδιοργανωμένες, χαοτικές, παράνομες και επικίνδυνες μεταναστευτικές ροές από οργανωμένες, ασφαλείς και νόμιμες οδούς προς την Ευρώπη για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο.

Η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ στις 20 Μαρτίου 2016 και καθορίστηκε η 4η Απριλίου 2016 ως η ημερομηνία-στόχος για την έναρξη της επιστροφής των ατόμων που φθάνουν στην Ελλάδα μετά τις 20 Μαρτίου και για τις πρώτες επανεγκαταστάσεις. Κατά συνέπεια, σήμερα, ξεκίνησαν δύο διαδικασίες: οι επιστροφές από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία ώστε να καταστεί σαφές ότι πρόκειται για επικίνδυνη και ακατάλληλη διαδρομή· και οι πρώτες επανεγκαταστάσεις Σύριων προσφύγων από την Τουρκία προς την Ευρώπη, για να υπογραμμιστεί ότι πρόκειται για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη ανταποκρίνεται στις ευθύνες που έχει ως ήπειρος που δεσμεύεται από τη σύμβαση της Γενεύης και το θεμελιώδες δικαίωμα του ασύλου.

Η εφαρμογή της συμφωνίας απαιτεί τεράστιες επιχειρησιακές προσπάθειες από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, και κυρίως από την Ελλάδα. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πρόκειται για ηράκλεια αποστολή. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι οι δύο κυβερνήσεις που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή της συμφωνίας. Οι νομικές και επιχειρησιακές εργασίες εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των εθνικών τους αρχών. Η Επιτροπή βοηθά την Ελλάδα με την παροχή συμβουλών, εμπειρογνωμοσύνης και με στήριξη από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και με τον συντονισμό — μέσω του συντονιστή της ΕΕ κ. Maarten Verwey — της στήριξης που παρέχεται από τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς της ΕΕ.

Σήμερα πραγματοποιούνται σημαντικά πρώτα βήματα για την εφαρμογή της συμφωνίας. Σήμερα το πρωί, 32 Σύριοι πρόσφυγες επανεγκαταστάθηκαν στη Γερμανία και 11 στη Φινλανδία. Μια ομάδα Σύριων προσφύγων αναμένεται να αναχωρήσουν για τις Κάτω Χώρες αύριο το πρωί. Σήμερα το πρωί βρισκόταν σε εξέλιξη η επιστροφή αρκετών μεταναστών, που δεν είχαν υποβάλει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα, από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία, με πλήρη σεβασμό της ενωσιακής και της διεθνούς νομοθεσίας. Απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες από την Ελλάδα, την Τουρκία και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες.

Τι περιλαμβάνει η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18 Μαρτίου;

Η ΕΕ και η Τουρκία συμφώνησαν ότι:

1) Όλοι οι νέοι παράτυποι μετανάστες ή αιτούντες άσυλο των οποίων οι αιτήσεις έχουν απορριφθεί ως απαράδεκτες και διέρχονται τα σύνορα από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά από την 20 Μαρτίου 2016, θα επιστρέφονται στην Τουρκία·

2) Για κάθε Σύριο που θα επιστρέφει στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύριος θα επανεγκαθίσταται απευθείας από την Τουρκία στην ΕΕ·

3) Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη του ανοίγματος νέων θαλάσσιων ή χερσαίων οδών παράτυπης μετανάστευσης άνοιγμα από την Τουρκία στην ΕΕ·

4) Εφόσον οι παράνομες διελεύσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ τερματίζονται ή μειώνονται σημαντικά, θα ενεργοποιηθεί ένα εθελοντικό ανθρωπιστικό σύστημα εισδοχής·

5) Η υλοποίηση του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση των θεωρήσεων θα επιταχυνθεί με σκοπό την άρση της υποχρέωσης θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες το αργότερο έως τα τέλη Ιουνίου 2016. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να εκπληρώσει τις υπόλοιπες απαιτήσεις·

6) Η ΕΕ, σε στενή συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει περαιτέρω την εκταμίευση των αρχικά κατανεμηθέντων 3 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία. Όταν οι πόροι αυτοί πρόκειται να εξαντληθούν, η ΕΕ θα κινητοποιήσει πρόσθετη χρηματοδότηση για τη διευκόλυνση μέχρι επιπλέον ποσού ύψους έως 3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2018·

7) Η ΕΕ και η Τουρκία χαιρετίζουν τις εν εξελίξει εργασίες για την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης.

8) Η διαδικασία προσχώρησης θα ενεργοποιηθεί εκ νέου, με το άνοιγμα του κεφαλαίου 33 κατά τη διάρκεια της Ολλανδικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ οι προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα άλλων κεφαλαίων θα συνεχιστούν με επιταχυνόμενους ρυθμούς·

9) Η ΕΕ και η Τουρκία θα εργαστούν για τη βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Συρία.

Τι έχει κάνει η Ελλάδα για την εφαρμογή της συμφωνίας;

Από τις 18 Μαρτίου 2016, η Ελλάδα έχει κάνει τα εξής:

Μετέφερε στην ηπειρωτική χώρα όλους τους μετανάστες που είχαν φτάσει στα νησιά πριν από τις 20 Μαρτίου·

Επέστρεψε στην Τουρκία 147 παράτυπους μετανάστες που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας και οι οποίοι είχαν αφιχθεί πριν τις 20 Μαρτίου·

Απέστειλε αξιωματικούς-συνδέσμους στην Τουρκία·

Εγκατέστησε, 1.500 υπαλλήλους και αστυνομικούς για υποθέσεις ασύλου στα νησιά·

Μετέτρεψε τα κέντρα πρώτης υποδοχής σε κλειστές εγκαταστάσεις υποδοχής για να αποφευχθεί η διαφυγή των παράτυπων μεταναστών που υπόκεινται σε αποφάσεις επιστροφής·

Προσάρμοσε τη νομοθεσία της για να εξασφαλίσει νομικό πλαίσιο για την εφαρμογή των αρχών της «πρώτης ασφαλούς χώρας ασύλου» και της «ασφαλούς τρίτης χώρας».

Τι έχει κάνει η Τουρκία για την εφαρμογή της συμφωνίας;

Από τις 18 Μαρτίου 2016, η Τουρκία έχει κάνει τα εξής:

Απέστειλε αξιωματικούς-συνδέσμους στην Ελλάδα·

Παρείχε επίσημες εγγυήσεις ότι θα ανανεωθεί το καθεστώς προστασίας όλων των Σύριων προσφύγων που επιστρέφουν στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά. Έχει καταρτιστεί η τροποποίηση του κανονισμού προσωρινής προστασίας για τους Σύριους·

Συνέχισε να εξασφαλίζει ότι όλα τα άτομα τα οποία έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας και έχουν επιστραφεί από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία θα έχουν πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου στην Τουρκία.

Πόσοι υπάλληλοι από τους οργανισμούς της ΕΕ έχουν αποσταλεί στα ελληνικά νησιά;

Κατά το σαββατοκύριακο εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα 206 αξιωματικοί συνοδείας του Frontex.

Την Κυριακή και Δευτέρα εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα 32 αξιωματικοί της ΕΥΥΑ και 5 μόνιμοι υπάλληλοι. Οι εν λόγω εμπειρογνώμονες προέρχονται από την Τσεχική Δημοκρατία, τη Δανία, τη Γερμανία, την Εσθονία, την Φινλανδία, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία και τη Σλοβενία. 30 επιπλέον άτομα αναμένεται να εγκατασταθούν μέχρι την Τετάρτη. Η παρουσία της ΕΥΥΑ αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται σταδιακά κατά τις επόμενες ημέρες.

Ο Frontex και η ΕΥΥΑ δημοσίευσαν αμφότεροι δύο προσκλήσεις για εμπειρογνώμονες στις 19 Μαρτίου (1.500 αξιωματικοί συνοδείας και 50 εμπειρογνώμονες σε θέματα επιστροφής και επανεισδοχής για τον Frontex και 400 υπάλληλοι αρμόδιοι για την εξέταση υποθέσεων ασύλου καθώς και 400 διερμηνείς και 30 δικαστές και για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο).

Πόσους υπαλλήλους από τους οργανισμούς της ΕΕ έχουν δεσμευθεί να αποστείλουν τα κράτη μέλη;

Επιβεβαιωμένες μέχρις στιγμής δεσμεύσεις στον Frontex:

Μέχρις στιγμής ο Frontex έχει λάβει προτάσεις από 21 κράτη μέλη για 44 εμπειρογνώμονες επανεισδοχής και 702 αξιωματικούς συνοδείας σε σχέση με τους αρχικά αιτηθέντες (50 και 1.500 αντίστοιχα) για τις δύο αυτές ειδικότητες.

Εμπειρογνώμονες επανεισδοχής: απαιτούνται 50, υπάρχουν δεσμεύσεις για 44

Αξιωματικοί συνοδείας: απαιτούνται 1500, υπάρχουν δεσμεύσεις για 701

Επιβεβαιωμένες μέχρις στιγμής δεσμεύσεις στην ΕΥΥΑ:

Η ΕΥΥΑ έχει λάβει μέχρι σήμερα προτάσεις από 16 κράτη μέλη για 452 εμπειρογνώμονες, 120 εκ των οποίων έχουν μέχρις στιγμής οριστεί (έχουν ζητηθεί 400  υπάλληλοι αρμόδιοι για την εξέταση υποθέσεων ασύλου, 400 διερμηνείς καθώς και 30 δικαστές).

Άσυλο: απαιτούνται 400, υπάρχουν δεσμεύσεις για 396, έχουν οριστεί 85 εμπειρογνώμονες

Διερμηνείς: απαιτούνται 400, υπάρχουν δεσμεύσεις για 22

Δικαστές: η ΕΥΥΑ έχει ζητήσει 30, έχουν οριστεί 33

Για τακτικές επικαιροποιήσεις σχετικά με τις δεσμεύσεις για εμπειρογνώμονες, ανατρέξτε στον σχετικό πίνακα.

Πόσοι υπάλληλοι οργανισμών ήταν παρόντες πριν τις 20 Μαρτίου στην Ελλάδα;

Ο Frontex διέθετε ήδη σταλεί στην Ελλάδα 674 υπαλλήλους:

Υπάλληλοι του Frontex στα κέντρα πρώτης υποχοχής: 481

Ομάδες του Frontex εκτός κέντρων πρώτης υποδοχής: 193

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EYYA) έχει ήδη 21 εμπειρογνώμονες που εργάζονται στα κέντρα πρώτης υποδοχής και 47 εμπειρογνώμονες που εργάζονται στην ηπειρωτική χώρα.

Πόσοι μετανάστες έχουν φτάσει στην Ελλάδα μετά τις 20 Μαρτίου;

Ημερομηνία	Αριθμός αφίξεων
20/3	1.667
21/3	600
22/3	260
23/3	0
24/3	161
25/3	78
26/3	73
27/3	232
28/3	192
29/3	766
30/3	377
31/3	339
01/4	566
02/4	514
03/4	200

Πως υλοποιούνται στην πράξη οι επανεγκαταστάσεις και οι επιστροφές;

Οι επανεγκαταστάσεις από την Τουρκία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση γίνονται αεροπορικώς.

Οι επιστροφές από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία γίνονται κατά πρώτον με πορθμεία και λεωφορεία. Οι επιχειρησιακές διευθετήσεις αποφασίζονται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ο Frontex βοηθά στην πρακτική εφαρμογή.

Προς το παρόν ο Frontex έχει κινητοποιήσει την ακόλουθη υποστήριξη στην πράξη:

3 πορθμεία (χωρητικότητας 246, 330 και 400 ατόμων αντίστοιχα)

Πάνω από 10 λεωφορεία για τη μεταφορά από τα κέντρα πρώτης υποδοχής στα λιμάνια

256 αξιωματικούς συνοδείας Frontex

Τα πορθμεία αναχώρησαν σήμερα το πρωί από τα ελληνικά νησιά και αποβίβασαν τους επιβάτες στον λιμένα Dikeli στην Τουρκία.

Ποιά είναι η νομική βάση για την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία;

Όσοι δεν υποβάλουν αίτηση ασύλου στην Ελλάδα ή των οποίων η αίτηση για χορήγηση ασύλου έχει απορριφθεί ως απαράδεκτη θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Το νομικό πλαίσιο αυτών των επιστροφών είναι η διμερής συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Από την 1η Ιουνίου 2016, αυτή θα αντικατασταθεί από τη συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας, αφού τεθούν σε ισχύ οι διατάξεις για την επανεισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών της εν λόγω συμφωνίας.

Ποιά είναι η νομική βάση για την επιστροφή των αιτούντων άσυλο από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία;

Οι αιτήσεις των ατόμων που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα θα εξετάζονται ανά κάθε περίπτωση χωριστά, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου και την αρχή της μη επαναπροώθησης. Θα γίνονται ατομικές συνεντεύξεις, ατομικές αξιολογήσεις και θα υπάρχει δικαίωμα προσφυγής. Δεν θα υπάρξει γενική και αυτόματη επιστροφή των αιτούντων άσυλο.

Οι κανόνες της ΕΕ για το άσυλο επιτρέπουν στα κράτη μέλη, υπό ορισμένες σαφώς καθορισμένες περιστάσεις, να κρίνουν μια αίτηση «απαράδεκτη», δηλαδή, να απορρίψουν την αίτηση χωρίς να εξετάσουν την ουσία εφαρμόζοντας την ταχεία διαδικασία.

Υπάρχουν δύο νομικές δυνατότητες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κηρυχθούν απαράδεκτες, αιτήσεις ασύλου σε σχέση με την Τουρκία:

1) πρώτη χώρα ασύλου (άρθρο 35 της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου): όταν το πρόσωπο έχει αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας στην εν λόγω χώρα, ή διαφορετικά απολαύει επαρκούς προστασίας στην εν λόγω χώρα·

2) ασφαλής τρίτη χώρα (άρθρο 38 της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου): όταν ο κάτοχος δεν έχει ήδη τύχει προστασίας στην τρίτη χώρα, αλλά η τρίτη χώρα μπορεί να εγγυηθεί την ουσιαστική πρόσβαση στην προστασία του προς επανεισδοχή προσώπου.

Σε ποια βάση επανεγκαθίστανται οι Σύριοι από την Τουρκία;

Η επανεγκατάσταση από την Τουρκία προς την ΕΕ θα πραγματοποιηθεί, κατά πρώτο λόγο, με την τήρηση των υποχρεώσεων των κρατών μελών που απορρέουν από τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2015, από τις οποίες παραμένουν 18.000 θέσεις για επανεγκατάσταση.

Επιπλέον, η Επιτροπή έχει προτείνει τροποποίηση της απόφασης μετεγκατάστασης της 22ας Σεπτεμβρίου 2015 για τη μετεγκατάσταση επιπλέον 54.000 ατόμων βάσει εθελοντικής διευθέτησης.

Πέραν τούτου, θα ενεργοποιηθεί το εθελοντικό ανθρωπιστικό σύστημα εισδοχής για Σύριους πρόσφυγες στην Τουρκία, που υφίσταται από τις 15 Δεκεμβρίου.

Ποιες εγγυήσεις υφίστανται για τους αιτούντες άσυλο;

Όλες οι αιτήσεις πρέπει να εξετάζονται μεμονωμένα και πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η κατάσταση ευάλωτων ομάδων, ιδίως των ασυνόδευτων ανηλίκων, για τους οποίους όλες οι αποφάσεις πρέπει να είναι προς το μείζον συμφέρον τους.

Όλοι οι αιτούντες θα έχουν επίσης τη δυνατότητα προσφυγής κατά της απόφασης που τους αφορά.

Θα παραμείνουν στην Ελλάδα οι αιτούντες άσυλο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προσφυγής;

Κατά την εφαρμογή της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας» και «πρώτης χώρας ασύλου», κάθε απόφαση επιστροφής αναστέλλεται αυτομάτως ενώ η εξετάζεται η προσφυγή.

Που θα φιλοξενούνται οι μετανάστες ενώ θα περιμένουν την επιστροφή;

Οι μετανάστες θα φιλοξενούνται σε ανοικτές ή σε κλειστές εγκαταστάσεις υποδοχής στα ελληνικά νησιά.

Η οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής και η οδηγία περί επιστροφής περιλαμβάνουν κανόνες σχετικά με τη δυνατότητα κράτησης των αιτούντων άσυλο και των παράτυπων μεταναστών, ιδίως εάν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής.

Η κράτηση πρέπει να είναι πάντοτε η έσχατη λύση και πρέπει να είναι αναλογική.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή ζήτησε από την Ελλάδα να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των ευάλωτων ατόμων και των ασυνόδευτων ανηλίκων, που κατ’ αρχήν δεν θα πρέπει να τίθενται υπό προσωρινή κράτηση.

Πώς μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι ο κόσμος θα προστατεύεται στην Τουρκία;

Τόσο η ΕΕ όσο και η Τουρκία συμφώνησαν στη δήλωση της 18ης Μαρτίου να τηρούν την αρχή της μη επαναπροώθησης.

Μόνο οι αιτούντες άσυλο, που θα προστατεύονται σύμφωνα με τα σχετικά διεθνή πρότυπα και με σεβασμό της αρχής της μη επαναπροώθησης θα επιστρέφονται στην Τουρκία.

Επιπλέον, η ΕΕ έχει επιταχύνει την εκταμίευση πόρων από τα 3 δισ. ευρώ της διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στη Τουρκία. Με αυτή τη χρηματοδότηση θα υποστηριχτούν Σύριοι στην Τουρκία με την παροχή πρόσβασης σε τρόφιμα, στέγαση, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη. Ένα πρόσθετο ποσό 3 δισ. ευρώ θα διατεθεί μετά την πλήρη χρησιμοποίηση αυτού του ποσού, και έως το τέλος του 2018. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) θα αποτελέσει βασικό παράγοντα στη διαδικασία επανεγκατάστασης για την παροχή πρόσθετης υποστήριξης και εποπτείας.

Τι επιχειρησιακή υποστήριξη χρειάζεται η Ελλάδα για την εφαρμογή του προγράμματος;

Η εφαρμογή της συμφωνίας απαιτεί τεράστιες επιχειρησιακές προσπάθειες από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, και κυρίως από την Ελλάδα. Τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν να παρέχουν στην Ελλάδα σε σύντομο χρονικό διάστημα τα αναγκαία μέσα, συμπεριλαμβανομένων συνοριοφυλάκων, εμπειρογνώμονες στον τομέα του ασύλου και διερμηνείς.

Η Επιτροπή εκτίμησε ότι η Ελλάδα χρειάζεται:

Προσωπικό περίπου 4.000 ατόμων από την Ελλάδα, τα κράτη μέλη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (ΕΥΥΑ) και τον Frontex:

• Για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου: 200 υπαλλήλους της υπηρεσίας ασύλου για την εξέταση υποθέσεων, 400 εμπειρογνώμονες σε θέματα ασύλου από άλλα κράτη μέλη που θα διατεθούν από την ΕΥΥΑ και 400 διερμηνείς.
• Για τη διαδικασία εξέτασης των προσφυγών: 10 επιτροπές ενστάσεων που θα αποτελούνται από 30 μέλη από την Ελλάδα καθώς και 30 δικαστές με αποδεδειγμένη εμπειρία στη νομοθεσία για το άσυλο από άλλα κράτη μέλη και 30 διερμηνείς.
• Η διαδικασία επιστροφής: 25 Έλληνες υπαλλήλους επανεισδοχής, 250 Έλληνες αστυνομικούς, καθώς και 50 εμπειρογνώμονες του Frontex. 1.500 αστυνομικούς, απεσπασμένους με βάση διμερείς συμφωνίες αστυνομικής συνεργασίας (δαπάνες που καλύπτονται από τον Frontex).
• Ασφάλεια: 1.000 άτομα προσωπικού ασφάλειας/στρατιωτικοί.

Ποιός συντονίζει αυτή τη στήριξη;

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, συνελθόντες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 17-18 Μαρτίου 2016, συμφώνησαν ότι «η Επιτροπή θα συντονίζει και θα οργανώνει από κοινού με τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς τις αναγκαίες δομές υποστήριξης για την αποτελεσματική εφαρμογή της (συμφωνίας)».

Ο Πρόεδρος κ. Juncker διόρισε τον κ. Maarten Verwey ως συντονιστή της ΕΕ για την εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας. Ο Maarten Verwey, είναι γενικός διευθυντής της υπηρεσίας στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ηγείται μιας ομάδας που βρίσκεται ήδη επί τόπου από τον Οκτώβριο του 2015, συνεργαζόμενη με τις ελληνικές αρχές για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, επιταχύνοντας την πρόσβαση σε χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης, βελτιώνοντας το συντονισμό μεταξύ των διαφόρων φορέων για την αντιμετώπιση των διοικητικών σημείων συμφόρησης και διευκολύνοντας την ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με τη διαχείριση των συνόρων και τη μετεγκατάσταση. Ο συντονιστής της ΕΕ διαθέτει σημαντικούς πόρους από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες (ειδικότερα τη ΓΔ HOME) και τους οργανισμούς της ΕΕ (Frontex, ΕΥΥΑ, Ευρωπόλ).

Ο συντονιστής της ΕΕ οργανώνει και συντονίζει τις εργασίες της αποστολής των απαιτούμενων 4.000 υπαλλήλων από την Ελλάδα, τα κράτη μέλη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (ΕΥΥΑ) και τον Frontex.

Τι χρηματοδοτική στήριξη παρέχεται στην Ελλάδα;

Η Επιτροπή εκτίμησε ότι το κόστος της πρακτικής εφαρμογής της συμφωνίας ανέρχεται σε περίπου 280 εκατ. ευρώ κατά τη διάρκεια των επόμενων έξι μηνών.

Η ΕΕ θα υποστηρίξει την Ελλάδα να διαθέσει το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό, την υποδομή και την ικανότητα υποδοχής προκειμένου να φέρει σε πέρας τις διαδικασίες προσφυγής και τις επιχειρήσεις επιστροφής μεγάλης κλίμακας.

Επείγουσα συνδρομή

Από τις αρχές του 2015, η Ελλάδα έλαβε 181 εκατ. ευρώ για την παροχή επείγουσας βοήθειας. Για το 2016, η Επιτροπή αύξησε σημαντικά τον προϋπολογισμό παροχής βοήθειας έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ) και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) — το συνολικό ποσό της διαθέσιμης για το 2016 χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης για την προσφυγική κρίση ανέρχεται σήμερα σε 464 εκατ. ευρώ. Έχουν δεσμευτεί 267 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα, από τα οποία 193,7 εκατ. ευρώ εξακολουθούν να διατίθενται για την υποστήριξη των ελληνικών αρχών και των διεθνών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα για τη διαχείριση της προσφυγικής και ανθρωπιστικής κρίσης, υπό τον όρο ότι οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται στην Επιτροπή. Τα κονδύλια αυτά μπορούν να διατεθούν για τη χρηματοδότηση των κέντρων υποδοχής στα νησιά, καθώς και για τη στήριξη επιχειρήσεων επιστροφής (μεταφορά και συνοδευτικά μέτρα). Η χρηματοδότηση αυτή μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την προσωρινή διάθεση πρόσθετων Ελλήνων υπαλλήλων ή εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη που εγκαθίστανται στην Ελλάδα.

Χρηματοδότηση που διατίθεται στο πλαίσιο των ελληνικών πολυετών εθνικών προγραμμάτων

Η χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης προστίθεται στα 509 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί στην Ελλάδα στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 (294,5 εκατ. ευρώ από το ΤΑΜΕ και 214,7 εκατ. ευρώ από το ΤΕΑ).

Χρηματοδότηση του Frontex

Διατίθενται 60 εκατ. ευρώ διατίθενται για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων επιστροφής, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής των εξόδων των εμπειρογνωμόνων του Frontex στον τομέα της επιστροφής, των εξόδων μεταφοράς (συμπεριλαμβανομένων των σκαφών που διατίθενται μέσω του Frontex) και των εξόδων των αστυνομικών για συνοδεία επιστροφής (συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών που έχουν αποσπασθεί από άλλα κράτη μέλη με βάση διμερείς συμφωνίες αστυνομικής συνεργασίας).

Χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο

Στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο, διατίθενται 1,9 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη των κρατών μελών που υφίστανται ιδιαίτερη πίεση το 2016, με τη χρηματοδότηση π.χ. υπαλλήλων που χειρίζονται υποθέσεις, δικαστών και κινητών κοντέινερ.

Μηχανισμός παροχής βοήθειας έκτακτης ανάγκης

Η Επιτροπή πρότεινε στις 2 Μαρτίου 2016 ένα μέσο Βοήθειας Έκτακτης, ύψους 700 εκατ. ευρώ κατά την επόμενη τριετία, που θα χρησιμοποιείται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή ταχύτερης και πιο στοχευμένης αντιμετώπισης μεγάλων κρίσεων, συμπεριλαμβανομένης της παροχής βοήθειας προς τα κράτη μέλη ώστε να αντεπεξέλθουν σε μεγάλους αριθμούς προσφύγων. Οι εκτιμώμενες ανάγκες για το 2016 είναι 300 εκατ. ευρώ, με περαιτέρω 200 εκατ. ευρώ για το 2017 και το 2018, αντίστοιχα.

Τι θα συμβεί στους μετανάστες που βρίσκονταν ήδη στην Ελλάδα πριν από τις 20 Μαρτίου;

Οι ελληνικές αρχές, τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι οργανισμοί της ΕΕ συμφώνησαν την επιτάχυνση της μετεγκατάστασης από την Ελλάδα και την παροχή ταχείας ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ελλάδα. Λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην περιοχή, θα πρέπει να επιτευχθούν 6.000 μετεγκαταστάσεις εντός του επόμενου μήνα και να έχουν ολοκληρωθεί τουλάχιστον 20.000 μετεγκαταστάσεις μέχρι τα μέσα Μαΐου 2016. Μέχρι στιγμής έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα σε άλλα κράτη μέλη 581 άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας.

Συνολικά, 19 κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να διαθέσουν 2.762 θέσεις για μετεγκατάσταση από την Ελλάδα. Η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου έχει καταχωρίσει 2.592 αιτήσεις για μετεγκατάσταση.