Παρέμβαση
Γενικού Γραμματέα ΚΕ ΑΚΕΛ Α. Κυπριανού
σε εκδήλωση που διοργανώνει το Γραφείο
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο με θέμα «Η αύξηση της συμμετοχής των
γυναικών στην πολιτική ζωή του τόπου»
4 Μαρτίου
2016
Συζητούμε σήμερα ένα θέμα για το οποίο
έχουν ειπωθεί πολλά, αλλά δυστυχώς έχουν γίνει πολύ λίγα από την πολιτεία. Την
αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική ζωή του τόπου.
Ως ΑΚΕΛ, ως το Κόμμα της Αριστεράς του
τόπου, νιώθω την υποχρέωση να ομολογήσω ότι έχουμε μεγάλο ρόλο να
διαδραματίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Ρόλο ο οποίος πηγάζει πρωτίστως από
την ίδια την ιστορία μας. Πριν εννιά δεκαετίες, όταν ιδρύθηκε το ΚΚΚ- ΑΚΕΛ, το
να πολιτεύεται μια γυναίκα θεωρείτο σκανδαλώδες. Το Κόμμα μας όμως τόλμησε, όχι
μόνο να μιλήσει για το γυναίκειο ζήτημα, αλλά και να βγάλει τις γυναίκες από τις
κουζίνες τους και να τις θέσει στο προσκήνιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάμεσα
στα ιδρυτικά στελέχη του ΚΚΚ, το 1926, φιγουράρει και μία γυναίκα. Είναι επίσης
χαρακτηριστικό ότι στα εργατικά κέντρα τότε, το Κόμμα μας όχι απλώς φρόντιζε να
συχνάζουν και γυναίκες, αλλά να είναι και οι κεντρικές ομιλήτριες των
συγκεντρώσεων που γίνονταν.
Σε όλα τα πολιτικά μας κείμενα και
κυρίως στις συνεδριακές μας αποφάσεις, υπάρχει πάντα η ίδια αναφορά: η ανάγκη
και η υποχρέωση μας να συγκρουστούμε και να ανατρέψουμε τα στερεότυπα και τις
αναχρονιστικές πατριαρχικές αντιλήψεις. Η ανάγκη και η υποχρέωση μας να
συμβάλουμε συνεχώς στην αναβάθμιση του ρόλου της γυναίκας στην κοινωνία μας. Η
υποχρέωση να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες υποδομές που θα επιτρέψουν στην
γυναίκα να συμμετέχει στα κοινά.
Με αφετηρία μια πολύ επιφανειακή
προσέγγιση ασκείται κριτική στο ΑΚΕΛ για την αντίθεση του στην καθιέρωση
ποσόστωσης για τις γυναίκες. Το πρώτο που θέλω να θέσω για προβληματισμό είναι
ότι υπάρχει στην Κύπρο κόμμα που είναι υπερ της ποσόστωσης και την εφαρμόζει
κιόλας. Η εικόνα του όμως στις γυναίκες πλήγηκε ανεπανόρθωτα από τις σεξιστικές
επιθέσεις βουλευτών του σε γυναίκες συναδέλφους τους. Το δεύτερο είναι ότι
πρέπει να μας προβληματίσουν τα αποτελέσματα που είχε η εφαρμογή αυτής της
πολιτικής σε άλλες χώρες. Βοήθησε η ποσόστωση τη συμμετοχή των γυναικών στην
πολιτική ζωή των χωρών; Σε χώρες όπου εφαρμόστηκε με νομοθετική κατοχύρωση η
ποσόστωση, οι γυναίκες στα κοινοβούλια φτάνουν στο 25%. Σε χώρες με εθελοντική
ποσόστωση (μέσα από τις διαδικασίες των πολιτικών κομμάτων και των εκλογικών
συνδυασμών) οι γυναίκες φτάνουν το 28% των θέσεων στα Κοινοβούλια. Είναι
χαρακτηριστικό ότι εκεί που δεν υπάρχει καμία ποσόστωση, οι γυναίκες φτάνουν στο
26%. Στη χώρα μας μάλιστα συμβαίνει κάτι ακόμα πιο «παράδοξο» για τη λογική των
υπέρμαχων της ποσόστωσης. Ενώ όλα τα κόμματα εκτός από το ΑΚΕΛ εφαρμόζουν την
ποσόστωση, στα έδρανα του ΑΚΕΛ κάθονται τρεις γυναίκες, ενώ στα έδρανα όλων των
υπολοίπων κομμάτων μαζί, κάθονται τέσσερις. Υπενθυμίζω επίσης ότι επί
διακυβέρνησης Χριστόφια χρημάτισαν Υπουργοί τέσσερις γυναίκες, σε αντίθεση με τη
διακυβέρνηση Αναστασιάδη όπου στην αρχή δεν υπήρχε καμία και έπειτα, μέχρι
σήμερα, μόνο μία. Από αυτό το σημείο θέλω να καταπιαστώ για να θέσω και το
τελευταίο μου επιχείρημα αναφορικά με την ποσόστωση. Άλλη πολιτική ακολουθούσε
για παράδειγμα η κ. Σωτηρούλα Χαραλάμπους ως Υπουργός για εργασιακά θέματα και
για θέματα κοινωνικής πολιτικής και άλλη ακολουθεί σήμερα η κ. Ζέτα Αιμιλιανίδου
από την ίδια θέση. Το θέμα λοιπόν δεν είναι το φύλο αλλά η φιλοσοφία που
καθοδηγεί τον καθένα. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν και οι ικανότητες του
ατόμου.
Ως ΑΚΕΛ καταβάλλουμε συνεχώς
προσπάθειες ώστε να ενθαρρυνθούν οι γυναίκες να εμπλακούν ενεργότερα στα κοινά
και στην πολιτική ζωή του τόπου. Ας είμαστε όμως ειλικρινείς. Δεν έχουν όλες οι
γυναίκες τις ίδιες ευκαιρίες, τα ίδια μέσα, την ίδια ευκολία για να το κάνουν.
Μια γυναίκα που εργάζεται 8 ή και 10 ώρες της μέρας πως θα καταφέρει να
αναπτύξει κοινωνική και πολιτική δράση; Μια μονογονιός, είναι γνωστό ότι το 90%
είναι γυναίκες, όταν θα πρέπει και να δουλέψει και να φροντίσει μόνη της τα
παιδιά και το σπίτι, πως θα αφιερώσει χρόνο στα κοινά; Μια εργαζόμενη που είναι
ταυτόχρονα εγκλωβισμένη σε όσα θεωρούνται από την κοινωνία «γυναικείες δουλειές»
πως θα μπορέσει να βγει μπροστά; Ακόμη χειρότερα, όταν η οικονομική στήριξη του
κράτους σε γυναικείες οργανώσεις ή οργανώσεις που μάχονται για τη γυναίκα ολοένα
και ακρωτηριάζεται;
Σε όλα αυτά έχουμε επικεντρώσει την
πολιτική μας δράση ως ΑΚΕΛ εντός και εκτός Βουλής ώστε να ενθαρρυνθεί η
συμμετοχή της γυναίκας στην πολιτική ζωή του τόπου. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του
ΑΚΕΛ- Αριστερά Νέες Δυνάμεις έχει κινηθεί προς δύο κατευθύνσεις. Πρώτο να γίνει
συζήτηση για το θέμα της γυναικείας συμμετοχής στο δημόσιο βίο, έτσι ώστε να
γίνει και συνείδηση σε όλους το πρόβλημα αλλά και η λύση του. Δεύτερο να ληφθούν
μέτρα και να σχεδιαστούν πολιτικές που θα παραμερίζουν τα εμπόδια που συναντούν
οι γυναίκες και δεν τους επιτρέπουν να συμμετέχουν στο δημόσιο βίο.
Σε ότι αφορά την πρώτη κατεύθυνση,
εγγράψαμε στη Βουλή για συζήτηση το θέμα της συμμετοχής των γυναικών στην
πολιτική ζωή και στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Στόχος ήταν να υποδείξουμε τις
ευθύνες που έχει η πολιτεία να απελευθερώσει τη γυναίκα ώστε να έχει τη
δυνατότητα να ασχοληθεί με τα κοινά. Παρομοίως εγγράψαμε από κοινού με την ΕΔΕΚ
για συζήτηση το θέμα της συμφιλίωσης της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής
σε σχέση με το Στρατηγικό Σχεδιασμό για την Ισότητα των Φύλων.
Τι έχει γίνει με όλα αυτά που δεν
επιτρέπουν στη γυναίκα εργαζόμενη, στη μονογονιό, στη γυναίκα που παλεύει να
καλύψει καθημερινά χίλιες ανάγκες και να ανταποκριθεί και στο ρόλο της μάνας και
της οικοκυράς, να βγει μπροστά; Τίποτα. Αντιθέτως η Κυβέρνηση Αναστασιάδη- ΔΗΣΥ
επιβαρύνει την κατάσταση. Ένα παράδειγμα είναι το θέμα της απελευθέρωσης των
ωραρίων, το οποίο ως ΑΚΕΛ τονίσαμε πολλές φορές ότι επιβαρύνει διπλά τις
γυναίκες. Σκοτώνει κάθε προοπτική για κοινωνική και οικογενειακή ζωή, πόσο
μάλλον για ανάμιξη στην πολιτική. Καταβάλαμε κάθε προσπάθεια εντός και εκτός
Βουλής ώστε να πάψει αυτή η απαράδεκτη κατάσταση με την έκδοση των διαταγμάτων.
Όπως επίσης θέσαμε ενώπιον της Βουλής και άλλα ζητήματα όπως αυτό της ανάγκης
στήριξης των μονογονιών, ή της κοινωνικής μέριμνας και υποδομής για φύλαξη των
παιδιών που πρέπει να υπάρχει. Μόνο έτσι θα μπορέσουν οι γυναίκες να συμμετέχουν
απρόσκοπτα στο δημόσιο βίο. Για παράδειγμα οι μονάδες κοινωνικής φροντίδας, η
επέκταση της λειτουργίας των δημοτικών σχολείων και των δημόσιων και κοινοτικών
νηπιαγωγείων που συμβάλλουν στην ποιοτική απασχόληση των παιδιών, θα βοηθήσουν
τα μέγιστα για να μπορέσουν οι γυναίκες να έχουν αναβαθμισμένο ρόλο στην
κοινωνία.
Όμως κατά την ταπεινή μου άποψη το πιο
σημαντικό μέτρο είναι άλλο. Είναι να βρούμε όλοι το θάρρος να τα βάλουμε ανοικτά
με τις διακρίσεις, το ρατσισμό, τις αναχρονιστικές αντιλήψεις, τα στερεότυπα και
τη σατραπεία της πατριαρχικής αντίληψης. Να γίνουμε εμείς παράδειγμα, για να μην
αποθαρρύνουν τις γυναίκες τα αντιπαραδείγματα που χλευάζουν, μειώνουν και
εξευτελίζουν γυναίκες που συμμετέχουν στη δημόσια ζωή, με εμφανή σεξισμό. Να
τολμήσουμε να είμαστε ειλικρινείς. Να κοιταχτούμε στον καθρέφτη. Να τολμήσουμε
να τα βάλουμε με μέσα ενημέρωσης που κρίνουν ένα δημόσιο πρόσωπο όχι από τις
θέσεις του, όχι από τη στάση του, όχι από τη δουλειά του αλλά επειδή είναι
γυναίκα. Να τολμήσουμε να τα βάλουμε με τους πολιτικούς μας υποστηρικτές, φίλους
ή ψηφοφόρους, την ώρα που ψέγουν όχι τις θέσεις, όχι τη στάση, όχι τη δουλειά
αλλά την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια ενός ανθρώπου μόνο επειδή είναι
γένους θηλυκού. Να τολμήσουμε την κρίσιμη ώρα να μπούμε μπροστά και να
υπερασπιστούμε την ικανότητα και το δικαίωμα της κάθε γυναίκας να υπερασπίζεται
την αξιοπρέπεια της έναντι των σεξιστικών στερεοτύπων. Να τολμήσουμε το πιο
ριζοσπαστικό από όλα: να δώσουμε φωνή στη γυναίκα που αυτή τη στιγμή στέκει
σιωπηλή για οκτώ και δέκα ώρες για ένα μισθό πείνας∙ που στέκει σιωπηλή στην
ουρά της ανεργίας∙ που έχει πολλά να δώσει αλλά κανένας δεν της δίνει βήμα∙ που
παλεύει να κατακτήσει τη γνώση αλλά όλοι της στερούν τις ευκαιρίες. Να δώσουμε
φωνή στις γυναίκες που δεν καταδέχονται απλώς να ονειρεύονται, αλλά παλεύουν για
να γίνουν τα όνειρα τους πράξη!
