Ομιλία του Υπουργού Υγείας κ. Φίλιππου Πατσαλή στην πανηγυρική δοξολογία για εορτασμό της 1ης Απριλίου 1955, στη Λάρνακα

Ομιλία του Υπουργού Υγείας κ. Φίλιππου Πατσαλή στην πανηγυρική δοξολογία

για εορτασμό της 1^ης Απριλίου 1955, στη Λάρνακα

Η 1^η Απριλίου 1955 δεν ήταν μια συνηθισμένη μέρα.

Ήταν η μέρα που η γης πήρε φωτιά.

Ήταν η μέρα που εμείς, μια χούφτα άνθρωποι, κρατήσαμε ολομόναχοι τον κόσμο στην παλάμη μας.

Η μέρα που ξεκινήσαμε έναν αγώνα άνισο, μα ηθικό. Για το δίκαιο του κόσμου τούτο.

Σε μια μόνο μέρα, τα αμούστακα παιδιά γίνηκαν άντρες.

Και ο πόθος για λευτεριά μετατράπηκε σε θεόρατο γίγαντα.

Και οι ολίγοι, μα ποτέ λίγοι Κύπριοι, ξεδίπλωσαν τη θέληση ενός λαού καθόλα πρόθυμου να αγωνιστεί για ό,τι ιερότερο έχει: Την πατρίδα και την ελευθερία.

Τα ξημερώματα της 1^ης Απριλίου 1955 η πατρίδα έδωσε γαλανόλευκο χρώμα στο ιμπεριαλιστικό «ουδέποτε» του Χένρυ Χόπκινσον.

Και σαν τη μάνα που κρατά βαρύ το δάκρυ πάνω από το άψυχο σώμα του μονάκριβου, η πατρίδα άνοιξε διάπλατα την πόρτα για να υποδεχτεί στις ρίζες της το αίμα της νιότης.

Γιατί έτσι ανθίζουν οι πατρίδες!

Κι έτσι στεφανώνονται με δάφνες οι λαοί.

Συμπατριώτες, συμπατριώτισσες

Ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ σημάδεψε, έκρινε και κρίνει ακόμα την πορεία και την ιστορία της Κύπρου. Ήταν το τέλος μιας άκαρπης και μακράς πορείας ειρηνικών διεκδικήσεων που ακολουθήθηκε μετά την εκμίσθωση της Κύπρου στους Άγγλους και που κορυφώθηκε μετά την άρνηση της Μεγάλης Βρετανίας να παραχωρήσει στον κυπριακό λαό την πολυπόθητη αυτοδιάθεση.

Ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ δεν ήταν ένας αγώνας ταξικός.

Ήταν ένας αγώνας που ξεκίνησε την 1^η Απριλίου 1955 με τον Κυπριακό Ελληνισμό να αποζητά αυτό που δικαιούται: «Είναι καιρός να δείξουμε εις τον κόσμο ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι αδίκως και εν πολλοίς ανάνδρως, η κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάστες μας δεν θέλουν να αποδώσουν τη λευτεριά μας, μπορούμε να την διεκδικήσουμε με τα ίδια μας τα χέρια και με το αίμα μας».

Για τους Άγγλους αυτά ηχούσαν ως ένα κακόγουστο πρωταπριλιάτικο αστείο.

Αυτό το οποίο συνέβη στην Κύπρο την 1 ^η Απριλίου 1955 ήταν το αποτέλεσμα μιας πολυετούς προετοιμασίας και καρπός του διαχρονικού πόθου και των πολυετών προσπαθειών των Κυπρίων και των θυσιών τους για την ελευθερία, την αυτοδιάθεση, την ένωση με την Ελλάδα.

Ο αγώνας εξερράγη ξημερώματα Παρασκευής. Η Κύπρος μετατράπηκε ξαφνικά σε ένα κοχλάζον ηφαίστειο που με τη φωτιά του καταύγαζε τον κόσμο και με τις υποχθόνιες δονήσεις του έσειε τα θεμέλια της γης. Η νιότη πυρπολήθηκε. Τα λάβαρα των αιώνων υψώθηκαν. Ολόκληρο το νησί έγινε μια απέραντη γαλανόλευκη σημαία. Ο λαός ένιωσε να του θερμαίνει την καρδιά η άγια φωτιά. Τα λάβαρα των αιώνων υψώθηκαν στα κάστρα. Οι καμπάνες σήμαναν τα εμβατήρια του ξεσηκωμού.

Εκείνη την πρώτη νύχτα χτύπησε ο Γρηγόρης Αυξεντίου με την ομάδα των Αμμοχωστιανών στη Δεκέλεια, με αποστολή να προκαλέσουν διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος και συσκότιση σε όλο το νησί. Ο Μάρκος Δράκος με την ομάδα «Αστραπή» ανατίναξαν τον ραδιοφωνικό σταθμό. Άλλες ομάδες ανάλαβαν αποστολές σε προκαθορισμένα σημεία σε διάφορες περιοχές. Την αφετηρία της ιστορίας της δόξας, οριοθέτησε με τη θυσία του ο πρώτος νεκρός: Ο Μόδεστος Παντελή.

Την 1^η Απριλίου 1955, η Κύπρος ξύπνησε πριν να ροδίσει η αυγή. Το μυστικό της το αποκάλυψε ο Αυγερινός της ελευθερίας που μεσουράνησε μετά τις πρώτες εκρήξεις. Η πατρίδα φόρεσε τα γιορτινά της κι έκανε το σταυρό της. Το πανηγύρι του αγώνα άρχιζε. Ο άγγελος του λυτρωμού φτεροκοπούσε και μετέδιδε από πόρτα σε πόρτα το άγγελμα του ξεσηκωμού.

Η Κύπρος σύσσωμη είχε ξεσηκωθεί.

Η Κύπρος. Αυτή η γωνιά της γης όπου υπάρχουν χιλιάδες ψυχές από την καλύτερη, την πιο ατόφια Ρωμιοσύνη. Χιλιάδες ψυχές που δεν λιποψυχούν. Στα πεδία των μαχών, στα ολοκαυτώματα, στα κρησφύγετα, στα κρατητήρια, στις φυλακές και στην αγχόνη. Χιλιάδες ψυχές. Κυπρίων ονόματα. Καραολής, Δημητρίου, Ζάκος, Πατάτσος, Μιχαήλ, Παναγίδης, Κουτσόφτας, Μαυρομάτης, Παλληκαρίδης, βαδίζουν αγέρωχοι προς την αγχόνη ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο.

Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Στυλιανός Λένας, Κυριάκος Μάτσης, Ανδρέας Κάρυος, Φώτης Πίττας, Ηλίας Παπακυριακού, Χρίστος Σαμαράς, κρατούν το δάφνινο στεφάνι στο πάνθεον των αθανάτων.

Και μαζί τους και χιλιάδες άλλα παιδιά της Κύπρου, ανώνυμοι ήρωες. Παιδιά που συνελήφθησαν, φυλακίσθηκαν, βασανίσθηκαν, εξευτελίσθηκαν. Κι όμως για την πατρίδα έμειναν ολόρθοι και δεν λύγισαν. Παιδιά δικά μας. Παιδιά της Κύπρου μας.

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν αγώνας ενός ολόκληρου λαού που ζητούσε το δίκιο του και αποτέλεσε τον πρόδρομο για τις πολιτικές κινήσεις που οδήγησαν τέσσερα χρόνια αργότερα στις Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου. Είναι ένας αγώνας, που παρά τα όσα λέγονται ή γράφονται, αποτελεί το κορυφαίο γεγονός στη νεότερη ιστορία της Κύπρου.

Η ΕΟΚΑ, χάριν στη μοναδική της οργάνωση, στον καταπληκτικό συντονισμό των αγωνιστών της, στην ανυπέρβλητη δύναμη της ψυχής, μα πάνω απο όλα χάρη στην υποστήριξη και στη συμμετοχή ολόκληρου του κυπριακού λαού, δεν έγινε ποτέ δυνατόν να νικηθεί ή να διαλυθεί, ούτε από τις χιλιάδες πάνοπλων Άγγλων στρατιωτών, ούτε από τους έμπειρους πράκτορες της Βρετανικής Αντικατασκοπείας.

Αντιθέτως, αποτελεί πρότυπο αγώνος. Αποκορύφωμα αρετής και μούσα στην πένα των ποιητών. Διότι οι ήρωες της ΕΟΚΑ ήταν ήρωες του χρέους. Ήταν αυτοί που όταν η μοίρα τους όρισε να φυλάν Θερμοπύλες. Ήταν αυτοί που υπάκουσαν και λάξευσαν με χρυσά γράμματα το όνομά τους στο πάνθεον των αθανάτων.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ και η θυσία όλων των παλικαριών της Κύπρου μας, μας επιβάλλει να συνεχίσουμε τον αγώνα για την απελευθέρωση του νησιού μας και για τερματισμό της κατοχής και του εποικισμού.

Μας επιβάλλει να συνεχίζουμε τον αγώνα μας για την επίτευξη λύσης που θα απαλλάσσει την Κύπρο από τα ξένα στρατεύματα και την κατοχή, και που θα αποκαθιστά και θα διασφαλίζει τα αναφαίρετα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων.

Η Κύπρος δεν ζητά τίποτε περισσότερο από αυτό που ζητά οποιοδήποτε κράτος: Την ειρήνη. Την ειρήνη σε ένα επανενωμένο και κυρίαρχος κράτος, το οποίο θα διασφαλίζει τα δικαιώματα και την ασφάλεια όλων των νόμιμων κατοίκων του.

Στον δικό μας αγώνα ας γίνει το παράδειγμα των παλικαριών της ΕΟΚΑ φάρος.

Με σεβασμό στους θεσμούς και στις παρακαταθήκες, πατριωτικό καθήκον όλων μας είναι να διαφυλάξουμε την Κυπριακή Δημοκρατία, οικοδομώντας ένα σταθερό μέλλον για τα παιδιά μας. Αυτή είναι η υπέρτατη υποχρέωση προς όλα τα παλληκάρια της πατρίδας μας που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν στο όνομα της ελευθερίας. Αυτό είναι το καθήκον μας. Και η προσπάθεια αυτή πρέπει να είναι προσπάθεια όλων μας.

Τιμή και δόξα σε όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους, για να ζούμε εμείς ελεύθεροι.