Χαιρετισμός
του Προέδρου της Βουλής στο διεθνές
συνέδριο
«Η Αρχαία Κυπριακή Γραμματεία ανά τους Αιώνες»
Είναι
με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι ανάμεσά σας σήμερα, για να απευθύνω χαιρετισμό
στο διεθνές συνέδριο με θέμα «Αρχαία Κυπριακή Γραμματεία ανά τους αιώνες», που
διοργανώνει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Μέσης
Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και ένα ευρύ
φάσμα αξιόλογων φορέων και εγνωσμένου κύρους συνεργατών από τον χώρο των
ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας, τη
Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Τμήμα
Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, τον Σύνδεσμο Ελλήνων
Κυπρίων Φιλολόγων και τον Σύνδεσμο Ελλήνων Φιλολόγων Κύπρου “
Στασίνος
”, στο πλαίσιο του έργου «Ενδοϋπηρεσιακή
Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης», το οποίο συγχρηματοδοτείται από το
Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Το
γεγονός ότι στο συνέδριο συμμετέχουν μέσω διαγωνισμού και μαθητές των σχολείων
μας είναι ιδιαίτερα σημαντικό και αναδεικνύει τον ρόλο της διασύνδεσης του
παρελθόντος με το μέλλον.
Η
γεωγραφική θέση της Κύπρου, στην άκρη
της Ανατολικής Μεσογείου, σε συνδυασμό με τον φυσικό της πλούτο είχαν πάντοτε
σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στην ιστορία της. Την κατέστησαν διαμετακομιστικό σταθμό και
κέντρο εμπορίου και πολιτισμού, ενώ η στρατηγική σημασία της προσέλκυσε πολλούς
κατακτητές. Την πολιτιστική ταυτότητα
της Κύπρου καθόρισαν αποφασιστικά πρώτοι οι Μυκηναίοι, που εγκαταστάθηκαν στο
νησί κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Ο εξελληνισμός των κατοίκων του νησιού
από τους Μυκηναίους διαπιστώνεται από τα πολυπληθή αρχαιολογικά ευρήματα, τη
θρησκεία, τα ήθη και τα έθιμα, την τέχνη και -ισχυρότερη απόδειξη όλων- την
επικράτηση της ελληνικής γλώσσας.
Στη
συνέχεια η Κύπρος, ευρισκόμενη πότε στο επίκεντρο και πότε στο περιθώριο των
εξελίξεων, επηρεάστηκε, άμεσα ή έμμεσα, από τα γεγονότα στην περιοχή, όπου
βρίσκονται οι κοιτίδες μερικών από τους μεγάλους πολιτισμούς της ανθρωπότητας,
και αποτέλεσε το μήλο της Έριδος μεταξύ τους.
Ωστόσο, ο ελληνικός γλωσσικός και πολιτιστικός χαρακτήρας
υπερίσχυσε. Τρανή απόδειξη η διατήρηση
μέχρι σήμερα της πανάρχαιας κυπριακής διαλέκτου, που περιέχει λέξεις παλιές όσο
και ο Όμηρος.
Οι
καταβολές της αρχαίας κυπριακής γραμματείας ανιχνεύονται στα Κύπρια Έπη, τα
οποία αποδίδονται στον Στασίνο από τη Σαλαμίνα της Κύπρου και καταπιάνονται με
τα προ του Τρωικού Πολέμου, καθώς και τα πρώτα επεισόδια του πολέμου. Πέρα
βεβαίως από τη σαφή επήρεια από τον Όμηρο, τα έπη εκφράζουν φιλοσοφικές απόψεις
και ηθικές αξίες. Αποτελούν άριστο δείγμα του οριστικού εξελληνισμού της Κύπρου
και πηγή
πολλών μεταγενέστερων Ελλήνων και Ρωμαίων τραγικών ποιητών και
συγγραφέων.
Η
πληθώρα των σωζόμενων ονομάτων αρχαίων Κυπρίων συγγραφέων και των τίτλων έργων
τους μαρτυρούν μια πλούσια πνευματική παραγωγή, που είναι παράλληλη και εφάμιλλη
των εκπροσώπων των αναρίθμητων έργων των πλαστικών τεχνών στον τόπο μας. Είμαστε όλοι περήφανοι για τα ευρήματα στη
νεκρόπολη των Βουνών της Εποχής του Χαλκού στην κατεχόμενη επαρχία Κερύνειας και
τη μυκηναϊκή πολιτεία της Σαλαμίνας στην κατεχόμενη Αμμόχωστο.
Το
σημερινό συνέδριο μας δίνει την ευκαιρία να αντλήσουμε σοφία και γνώση από το
έργο του κορυφαίου φιλοσόφου, ιδρυτή της Ποικίλης Στοάς στην Αθήνα, Ζήνωνα του
Κιτιέα, ο οποίος διδάσκει την απαλλαγή από τα πάθη και το ζην κατά φύσιν. Το
φιλοσοφικό σύστημα του Ζήνωνα άσκησε τεράστια επίδραση στη φιλοσοφία των Ρωμαίων
και σε μετέπειτα φιλοσόφους. Το συνέδριο μας δίνει επίσης την ευκαιρία να
θαυμάσουμε τα αξιόλογα επιγράμματα των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών
χρόνων, που με την πρωτοτυπία τόσο στη γλώσσα όσο και στο περιεχόμενο, το άψογο
μέτρο και την περίτεχνη δομή τους μαρτυρούν συχνά ιδιαίτερες ικανότητες για τους
ποιητές τους.
Κυρίες
και κύριοι,
Η
ελληνική γλώσσα είναι ένα προνόμιο που μετριάζει όλα τα μειονεκτήματα του
ολιγάριθμου της φυλής μας. Δεν πειράζει
που δε μας διαβάζουν πολλοί στο πρωτότυπο.
Σημασία έχει ότι η γλώσσα μας ανά τους αιώνες δεν έπαψε ποτέ της να
μιλιέται. Ο σπουδαίος Κύπριος ποιητής
Κώστας Μόντης έγραψε: «Ελάχιστοι μας διαβάζουν, ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας,
μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι σε αυτή τη μακρινή γωνιά, όμως
αντισταθμίζει που γράφουμε Ελληνικά».
Κλείνοντας,
θα ήθελα να συγχαρώ θερμά τους διοργανωτές του συνεδρίου για την εξαίρετη
διοργάνωση και να εξάρω την πρωτοβουλία τους, ειδικά στη δύσκολη περίοδο που
βιώνουμε. Οι τουρκικές μεθοδεύσεις και
απειλές κατά της κυριαρχίας της Κύπρου στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη και
η αδιαλλαξία και στρεψοδικία της Τουρκίας στις κατά καιρούς διαπραγματεύσεις για
την επίλυση του κυπριακού προβλήματος έχουν αναγάγει σε εθνικό χρέος το αναγκαίο
και επιτακτικό της σφυρηλάτησης των ακατάλυτων δεσμών Κύπρου-Ελλάδας και της
θεμελίωσης της εθνικής ομοψυχίας ως θεμελιώδους προϋπόθεσης για την επιτυχία του
αγώνα για ελευθερία και δικαίωση.
Καλούμαστε λοιπόν σε εγρήγορση για τη διαφύλαξη και προβολή της
πολιτιστικής μας κληρονομιάς, που πλήττεται ανελέητα από τη συνεχιζόμενη κατοχή
της πατρίδας μας, γιατί λαοί που δε γνωρίζουν την ιστορία τους και τον πολιτισμό
τους είναι καταδικασμένοι σε αφανισμό και όσοι δεν αντλούν παραδείγματα από τα
παθήματα της ιστορίας τους είναι αναγκασμένοι από την ίδια την ιστορία να τα
ξαναπάθουν.
Εύχομαι
κάθε επιτυχία στο σημερινό σας συνέδριο
