Χαιρετισμός του
Αναπληρωτή Υπουργού Άμυνας κ. Σωκράτη Χάσικου
σε εγκαίνια έκθεσης φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη,
χθες
«Η προσφορά των Κυπρίων στους Αγώνες του Έθνους,
από την επανάσταση του ´21 στον Β´ Παγκόσμιο
Πόλεμο»
Την 6η Μαρτίου 1928, με την
ευκαιρία συμπληρώσεως 50 ετών από την έλευση των Βρετανών στην Κύπρο, η Ιερά
Σύνοδος, το σύνολο των βουλευτών και ο δήμαρχος της Λευκωσίας, με την προκήρυξη
τους ευθαρσώς δήλωναν επί λέξει τα ακόλουθα:
«επί πεντήκοντα έτη εκρατήθημεν μακράν
των μητρικών αγκάλων, κρατούμεθα δε και νυν, παρά την εκφρασθείσα πλειστάκις
ομόφωνον ημών γνώμην, όπως ενωθώμεν μετά της μητρός Ελλάδος
»,
μια δήλωση που υποδεικνύει περίτρανα τους δεσμούς αίματος που συνδέουν Ελλάδα
και Κύπρο.
Κύριε Υπουργέ Μακεδονίας και
Θράκης,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Αισθάνομαι ιδιαίτερη συγκίνηση και
μεγάλη τιμή που βρίσκομαι απόψε μαζί σας, εκπροσωπώντας την Κυπριακή Δημοκρατία,
σε μια εκδήλωση, η οποία αποτελεί το επιστέγασμα της από κοινού προσπάθειας
προβολής της άρρηκτης σχέσης Ελλάδας και Κύπρου. Οι ισχυροί δεσμοί που μας
ενώνουν για αιώνες, αυτή τη φορά ζωντανεύουν στην πόλη της Θεσσαλονίκης, ως
συνέχεια της επιτυχούς συνδιοργάνωσης στην Κύπρο.
Όντως, Ελλαδίτες και Κύπριοι, σε αρμονική
συνεργασία, στηριζόμενοι στις αρχές και αξίες των ένδοξων προγόνων, σύμμαχοι και
συμπαραστάτες στους αγώνες και στις μάχες του Έθνους, προστάτευσαν ως κόρη
οφθαλμού τα πανανθρώπινα ιδανικά και αξίες.
Σε κάθε δύσκολη στιγμή της εθνικής
μας πορείας, γνωρίζαμε ότι ο τρόπος που μας συνδέει ως Έθνος παραμένει αιώνιος
και απαράλλακτος. Μπορεί τα επιμέρους υπαρκτά συστατικά στοιχεία να φθείρονται,
να χάνονται, να πεθαίνουν, αλλά αυτός παραμένει ισχύων και ατελεύτητος.
Τα κείμενα, το σπάνιο φωτογραφικό
υλικό και τα πολύτιμα κειμήλια τα οποία συμπληρώνουν την έκθεση, σφυρηλατούν
τους ακατάλυτους δεσμούς, ενισχύουν την ελληνική ομοψυχία και σκιαγραφούν την
κοινή πορεία δύο αιώνων Ελλάδας και Κύπρου.
Ξεσκονίζοντας τα ιστορικά γεγονότα
κατά τη διάρκεια της περιόδου που προηγήθηκε της Εθνικής παλιγγενεσίας του 1821,
μπορούμε να δούμε ότι η Κύπρος στο μακρύ διάστημα των τριών και πλέον αιώνων της
Τουρκοκρατίας (1570 - 1878), μοιράστηκε την τύχη του υπόλοιπου υπόδουλου
Ελληνισμού, αλλά και τους κοινούς αγώνες για ελευθερία.
Η ελληνική επανάσταση βρίσκει τους
Κύπριους πολεμιστές να λαμβάνουν μέρος στις πρώτες μάχες στις Παραδουνάβιες
ηγεμονίες, αλλά και στο Μεσολόγγι, στην Πελοπόννησο, στην Αθήνα και στις
επιχειρήσεις στα νησιά.
Το 1897, κατά τη διάρκεια του
ελληνοτουρκικού πολέμου, 1000 Κύπριοι εθελοντές, στην πλειοψηφία τους αγρότες
από διάφορες περιοχές του νησιού, ενώνουν τις δυνάμεις με τους Ελλαδίτες
αδερφούς. Οι περισσότεροι εξ αυτών υπηρέτησαν στο νικηφόρο τμήμα του ελληνικού
στρατού, στην ταξιαρχία του Συνταγματάρχη Κωνσταντίνου Σμολένσκη.
Ηρωισμό και ανδρεία επέδειξαν στον
Μακεδονικό Αγώνα, οι λίγοι και εκλεκτοί Μακεδονομάχοι, αλλά και οι σχεδόν δυο
χιλιάδες Κύπριοι εθελοντές, που πολέμησαν στους Βαλκανικούς πολέμους. Στον
κατάλογο των εθελοντών περιλαμβάνονται άνθρωποι κάθε ηλικίας, επαγγέλματος και
κοινωνικής τάξης. Κορυφαία στιγμή της Κυπριακής παρουσίας αποτέλεσε ο θάνατος
του Δημάρχου Λεμεσού, πρώην βουλευτή Χριστόδουλου Σώζου, που σκοτώθηκε
πολεμώντας το Δεκέμβριο του 1912, στο Μπιζάνι.
Αργότερα, το κάλεσμα του Α´
Παγκοσμίου Πολέμου προκάλεσε τη μαζική κατάταξη των Κυπρίων στο βρετανικό
στρατό, στο ειδικό σώμα των έμμισθων ημιονηγών. Μέχρι το Μάρτιο του 1919
στρατολογήθηκαν 16000 περίπου άνδρες. Οι Κύπριοι "μουλάρηδες", μετά από μια
σύντομη στρατιωτική εκπαίδευση στους στρατώνες της Θεσσαλονίκης, υπηρέτησαν
σχεδόν αποκλειστικά, στο Μακεδονικό Μέτωπο. Στα συμμαχικά νεκροταφεία της
Μακεδονίας βρίσκονται οι τάφοι 30 περίπου Κυπρίων που έχασαν τη ζωή τους, στο
διάστημα 1916-1920.
Η εκρίζωση του Ελληνισμού με την
τραγωδία της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922, κλόνισε την Κύπρο η οποία
συνεισέφερε στον αγώνα, με περιορισμένη όμως συμμετοχή, εξαιτίας των αυστηρών
βρετανικών αποικιοκρατικών απαγορεύσεων.
Η Κύπρος ήταν η πρώτη βρετανική
αποικία που έστειλε στρατιώτες σε επιχειρήσεις του Β' Παγκοσμίου πολέμου, τον
Ιανουάριο του 1940. Υπολογίζεται ότι υπηρέτησαν στο "Κυπριακό Σύνταγμα" και την
"Κυπριακή Εθελοντική δύναμη" του Βρετανικού στρατού 20.000 στρατιώτες, από τους
οποίους οι 800 ήταν γυναίκες, που στελέχωσαν διάφορες βοηθητικές υπηρεσίες. Το
"Κυπριακό Σύνταγμα", περιελάμβανε βοηθητικά σώματα, αλλά και τάγμα Πεζικού και
Μηχανικού. Οι Κύπριοι υπηρέτησαν σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Γαλλία, στην
Αφρική, στη Μέση Ανατολή και στην Ιταλία. Στην Ελλάδα μέχρι τη γερμανική
εισβολή, τον Απρίλιο του 1941, μεταφέρθηκαν περίπου 6.000 άνδρες του "Κυπριακού
Συντάγματος". Οι περισσότεροι χρησιμοποιήθηκαν σε περιοχές της Θεσσαλίας και της
Μακεδονίας, για τη διάνοιξη οδικών και οχυρωματικών έργων και τη μεταφορά
εφοδίων και πυρομαχικών.
Όλη αυτή η προσφορά, χωρίς ίδιον
τέλος, αλλά πλήρως και ολοκληρωτικά συντονισμένη στον κοινό σκοπό του
έθνους.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η
ιδέα συνδιοργάνωσης αυτής της εκδήλωσης, εξ αρχής μας χαροποίησε ιδιαίτερα, αφού
αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία ανάδειξης της διαχρονικής και αρραγούς συνεργασίας,
καθώς και της αμφίδρομης σχέσης αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των χωρών μας.
Τα οδυνηρά αποτελέσματα της
τουρκικής εισβολής είναι γνωστά σε όλους. Έκτοτε, οι διαχωριστικές γραμμές της
ντροπής, πληγώνουν και τέμνουν την Κύπρο στα δύο. Οι ματωμένες λίστες των νεκρών
και των αγνοουμένων μας, παραμένουν μακρές. Οι πληγές της προσφυγιάς, νωπές
ακόμα, βασανίζουν τον λαό μας. Παρά ταύτα, υπογραμμίζουμε ότι ο αγώνας
υπεράσπισης της ελευθερίας της Κύπρου μας δεν έχει τερματιστεί. Η συνεχής και
ατελεύτητη προσπάθεια απελευθέρωσης αποτελεί πρώτιστο στόχο και σκοπό μας.
Οι οικονομικές δυσκολίες οι οποίες
ταλανίζουν τον Ελληνισμό, δεν πρέπει να αφεθούν να αποτελέσουν εμπόδιο στο όραμα
και στην πίστη που μας διακατέχει, για ανάκαμψη και ευημερία. Συνειρμικά, οι
μάχες που δόθηκαν από τους απανταχού Έλληνες στο πέρασμα των αιώνων, ταυτίζονται
με τη μάχη που δίνει σήμερα ο Ελληνισμός. Αναντίλεκτα, αυτό μας καθιστά
αισιόδοξους ότι θα ξεπεράσουμε και αυτή την κρίση. Λύσεις στα προβλήματα μπορούν
να δοθούν, φτάνει να υπάρχει θέληση, επιμονή και κατάλληλη πολύπλευρη οργάνωση.
Προστατεύοντας
τις πατροπαράδοτες αρχές και αξίες μας, κρατάμε ανέπαφο τον βασικό πυλώνα της
εθνικής μας υπόστασης. Με αξιοπρέπεια και προσήλωση στον σκοπό μας, μπορούμε και
θα ανταπεξέλθουμε των όποιων δυσκολιών. Προωθούμε και ενισχύουμε τη συνεργασία
για επίτευξη των υψηλών μας στόχων. Σε πλαίσιο σύμπνοιας και συλλογικότητας, με
υπευθυνότητα και ορθολογική στρατηγική, επιδιώκουμε την απομάκρυνση από τα
παλαιοκομματικά σύνδρομα εθνικής διχόνοιας και την διάνοιξη νέων δρόμων
προοπτικής και ελπίδας.
Σήμερα, η Κύπρος καλείται να
αφήσει κατά μέρος κάθε δείγμα διχασμού και να προβεί στην χάραξη κοινής εθνικής
πορείας, με στόχο μια δίκαιη και λειτουργική λύση στο κυπριακό πρόβλημα.
Η επίπονη διαδικασία των
συνομιλιών, επιβάλλει τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις της προσήλωσης στις
διαχρονικές μας αξίες, καθώς επίσης και απαράμιλλη αποφασιστικότητα, ανεξαρτήτως
πολιτικών ή ιδεολογικών διαφορών. Χρέος μας καθίσταται η άρση στο ύψος των
περιστάσεων και η εμπλοκή στον κοινό αγώνα με κατάλληλο και εμπεριστατωμένο
σχεδιασμό και πλάνο. Επιδιώκουμε την κατάληξη σε μια συμφωνία, η οποία θα
στηρίζεται στα περί Κύπρου ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και θα
διασφαλίζει τις αρχές και αξίες της ΕΕ.
Θέλω να εκφράσω τις ειλικρινείς
μου ευχαριστίες σε όλους όσοι συνέτειναν με κάθε τρόπο στην επιτυχή διοργάνωση
αυτής της έκθεσης. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στους επιμελητές της
έκθεσης, όπως επίσης και σε όλες τις κυπριακές οικογένειες και τους απογόνους
των Κυπρίων αγωνιστών που μας παραχώρησαν προσωπικά και οικογενειακά κειμήλια
ιστορικής και συναισθηματικής αξίας.
Ευχαριστώ επίσης, την Ελληνική
Κυβέρνηση και ειδικότερα τον φίλο Υπουργό Μακεδονίας και Θράκης, με την πολύτιμη
συνεργασία του οποίου επιτεύχθηκε αυτή η εμπνευσμένη εκδήλωση.
Τέλος, θέλω να εκφράσω εκ μέρους
ολόκληρης της κυπριακής πολιτείας, τη βαθιά ευγνωμοσύνη προς τον Ελληνικό λαό, ο
οποίος αδιάλειπτα και με θέρμη συμπάσχει και στηρίζει τον αγώνα που διεξάγουμε
για δικαίωση και ελευθερία.
____________
Σημείωση: Την ομιλία
ανέγνωσε εκ μέρους του Αναπληρωτή Υπουργού Άμυνας ο κ. Κώστας Ψευδιώτης, Γενικός
Πρόξενος της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκης.
