Θέλω να συγχαρώ θερμά το
Ίδρυμα Λυσσαρίδη για την οργάνωση της σημερινής ημερίδας με θέμα « Ο παγκόσμιος
Ελληνισμός». Ταυτόχρονα απευθύνω χαιρετισμό σε όλους τους εκλεκτούς εισηγητές
από το εξωτερικό και την Κύπρο που θα αναπτύξουν εξαιρετικά ενδιαφέροντα
θέματα.
Απέραντο και ανεξάντλητο
το θέμα της σημερινής ημερίδας. Ο παγκόσμιος ελληνισμός και συνακόλουθα ο
πανάρχαιος, διαχρονικός και απαστράπτων ελληνικός πολιτισμός, ο οικουμενικός
ελληνισμός είναι σταθερή και αναλλοίωτη αξία διά μέσου των αιώνων. Αγλάϊσμα του
παγκόσμιου και του ανθρώπινου πολιτισμού.
Ο ελληνικός πολιτισμός
πιστοποιείται διά μέσου των αιώνων ως λίκνο ελευθερίας, αγωνιστικότητας, ηθικής
ισχύος και κοινωνικής ευθύνης και ως κιβωτός αρετών που μεταφέρεται σαν βαριά
και πολύτιμη κληρονομιά από γενιά σε γενιά.
Η σημερινή ημερίδα
συμπίπτει με μια περίοδο παγκόσμιας πολιτικής, πολιτιστικής και οικονομικής αταξίας.
Με μια περίοδο που σημαδεύεται από κρίση αξιών και ταχύτατων τεχνολογικών αλλαγών
και κοινωνικών ανατροπών. Σε μια τέτοια εποχή οι αξίες του ελληνικού
πολιτισμού, με την ισχύ και τη λάμψη της διαχρονικής τους πνευματικής
καταξίωσης, θα πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν σταθερή πυξίδα προσανατολισμού
και ισχυρό θεμέλιο συγκρότησης μιας αγρυπνώσας και γρηγορούσας κοινωνίας.
Ιδιαίτερα εδώ στην Κύπρο, που εξακολουθεί να μαστίζεται από το μίασμα της
τουρκικής στρατιωτικής κατοχής και των ορατών κινδύνων για το εθνικό μας μέλλον
και που το μέγιστο χρέος είναι ο αγώνας για τη φυσική και εθνική επιβίωση του κυπριακού
ελληνισμού.
Η παγκόσμια οικονομική
κρίση που συγκλονίζει την ανθρωπότητα σήμερα είναι πρωτίστως κρίση του ίδιου
του ανθρώπινου πολιτισμού που έχει τις ρίζες της στην παγκοσμιοποίηση των
οικονομικών σχέσεων, στη θεαματική τεχνολογική εξέλιξη και την κατάρρευση των
κοινωνικών και πολιτισμικών προτύπων.
Η αχαλίνωτη κερδοσκοπία
οδηγεί στην κοινωνική αποσύνθεση, την κοινωνική στέρηση, την περιθωριοποίηση
και τη συντριβή. Η ανεξέλεγκτη οικονομία της αγοράς, συνδεδεμένη με τις χωρίς
προηγούμενο τεχνολογικές καινοτομίες, και ειδικότερα με την παγκοσμιοποίηση της
τεχνολογίας και την κοινωνία των πληροφοριών, δημιουργεί νέα πολιτιστικά πρότυπα
και σχήματα τα οποία απειλούν την ύπαρξη της παραδοσιακής πολιτιστικής
φυσιογνωμίας και την έννοια της εθνικής ταυτότητας που συνδέεται άμεσα μαζί
τους.
Το πιο σημαντικό ίσως
από όλα είναι ότι οι σαρωτικές τεχνολογικές αλλαγές και η παγκοσμιοποίηση
συνέτειναν στο να αποδίδεται όλο και πιο παρωχημένος ρόλος στο έθνος-κράτος.
Και αυτό σε σχέση με τη διαχείριση όχι μόνο της οικονομίας αλλά και της
ιδιαίτερης πολιτιστικής και εθνικής φυσιογνωμίας. Η αποτελεσματικότητα του
σύγχρονου έθνους-κράτους τείνει να εκλείψει οριστικά μετά την κατάργηση των
συνόρων που ακολούθησε την παγκοσμιοποίηση.
Η αποτελεσματική
απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις είναι μια ανθρωποκεντρική παιδεία η οποία,
απέναντι στο φαινόμενο μιας απάνθρωπης παγκοσμιοποίησης, θα αντιπαραβάλει την
ανάγκη εξανθρωπισμού της. Που θα προτάξει αρχές και αξίες, την αλληλεγγύη, την
ανακατανομή του πλούτου, την υποταγή της οικονομίας της αγοράς στις ανάγκες της
κοινωνίας και των ανθρώπων, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη δύναμη
της γνώσης, τον διάλογο, τον πολιτισμό, την αντιμετώπιση των αιτίων της βίας
και της τρομοκρατίας, τη βιώσιμη ανάπτυξη απέναντι στην ανατροπή της
οικολογικής ισορροπίας. Τον δημοκρατικό έλεγχο απέναντι στην παντοδυναμία των
ΜΜΕ και την κοινωνική λογοδοσία απέναντι στα φαινόμενα διαφθοράς και
αδιαφάνειας.
Χρέος μας η συλλογική
μας άμυνα απέναντι σε αυτά τα φθοροποιά φαινόμενα. Χρέος μας να ξανακτίσουμε
μια νέα αντίληψη κοινωνικής αλληλεγγύης και συλλογικότητας. Με ευαισθησία και
αποφασιστικότητα, έχοντας πάντοτε στο μυαλό ότι ένα σύστημα που ελέγχεται
αποκλειστικά από την αδίστακτη κερδοσκοπία, αλλά και κοσμοπολίτικες θεωρίες και
ιδεολογήματα, εξασθενίζει τους άτυπους κοινωνικούς δεσμούς. Τους δεσμούς οι
οποίοι στηρίζουν τις κοινωνίες και αποτρέπουν εγκληματικές, παράνομες,
αντικοινωνικές συμπεριφορές που οδηγούν στην εθνική απονεύρωση, την πολιτιστική
ερήμωση, την εκπαιδευτική άπνοια και την αποδυνάμωση του έθνους κράτους.
Ο μεγάλος κίνδυνος από την
παγκοσμιοποίηση των οικονομιών είναι μια ισοπέδωση των κοινωνιών χωρίς αρχές,
αξίες και οράματα. Και η απάντηση είναι οι αξίες του ελληνικού πολιτισμού που
θα προωθούν την αλληλεγγύη, την ελευθερία, την ισότητα και την κοινωνική
δικαιοσύνη. Και ο σεβασμός προς την ιστορία και τις εθνικές και πολιτιστικές
μας ρίζες και παραδόσεις μακριά από σκοπιμότητες και ανιστόρητους νεωτερισμούς.
Ο ελληνισμός ξεχώριζε
γιατί έβρισκε πάντα τον ένα, τον αναντικατάστατο ρόλο που δίνει νόημα και
περιεχόμενο στη ζωή: Τον αγώνα για ελευθερία, για πρόοδο της κοινωνίας, για την
προκοπή του λαού και του έθνους. Απορρίπτοντας την υποταγή, την αδράνεια, την
παραίτηση, μπροστά στα τείχη που υψώνουν μπροστά μας οι κάθε λογής κήρυκες της
ενσωμάτωσης και της ήττας.
Αυτό είναι και το δικό
μας σημερινό χρέος. Να διαβάζουμε τους οιωνούς της νέας εποχής και να
ανταποκρινόμαστε στο πολύβουο κάλεσμα της ιστορίας. Όχι, για να σταματούμε
περιδεείς και παράλυτοι μπροστά στα τείχη, μπροστά στις δυσκολίες που
συναντούμε, αλλά για να τραβήξουμε καταπάνω τους, να τα γκρεμίσουμε και να τα
ξεπεράσουμε.
Έτσι μας διδάσκει ο
διαχρονικός και άφθορος ελληνικός πολιτισμός. Έτσι μας παραγγέλλει σε όλους
τους δυνατούς τόνους το εθνικό μας χρέος, η πολιτιστική μας κληρονομιά, η
ιστορική μας ρίζα, οι παραδόσεις και το οικουμενικό μας καθήκον που αφορά μια
λύση του Κυπριακού που θα ταυτίζεται με τις αξίες και τις αρχές του ελληνικού
πολιτισμού.
Συγχαίρω και πάλι το
Ίδρυμα Λυσσαρίδη για τη διοργάνωση της σημερινής ημερίδας.
_____________
