Καταρχάς
επιτρέψτε μου να μεταφέρω τις ειλικρινείς απολογίες του Προέδρου της
Δημοκρατίας, ο οποίος λόγω άλλων ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν κατέστη
τελικά δυνατόν να βρίσκεται σήμερα μαζί μας. Ο Πρόεδρος μου ζήτησε να
σας μεταφέρω, επίσης, τους θερμούς του χαιρετισμούς, καθώς και τις ευχές
του για κάθε επιτυχία στις εργασίες του σημερινού Συνεδρίου.
Φίλες και Φίλοι,
Με τιμά πραγματικά η ευκαιρία που μου
δίδεται σήμερα να απευθυνθώ σε ένα τόσο εκλεκτό ακροατήριο και να
παρουσιάσω τις τρέχουσες ενεργειακές εξελίξεις στον κυπριακό χώρο.
Ιδιαίτερα μάλιστα, όταν αυτές οι εξελίξεις εντάσσονται σε ένα ευρύτερο
αντικείμενο συζήτησης περί πολιτικής και ασφάλειας, το οποίο διαχρονικά
βρίσκεται στο επίκεντρο κοινών ενδιαφερόντων και στόχων στην ευαίσθητη
περιοχή της Ανατολικής Μεσόγειου.
Η Κύπρος, ως εκ της θέσεώς της, έχει
διαδραματίσει καθ’ όλη τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της,
σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Βρισκόμενη στο κέντρο ενός ζωτικού
γεωπολιτικού και γεωοικονομικού τριγώνου, λειτουργεί πάντα ως παράγοντας
ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο, που δεν
επιθυμεί τις συγκρούσεις, τους αποκλεισμούς και τις αντιπαραθέσεις, αλλά
τη σύνθεση και τη διαμόρφωση κοινών συμφερόντων και θεμιτών επιδιώξεων
με τις γειτονικές χώρες.
Παράλληλα, η Κυπριακή Δημοκρατία ενεργεί με
στόχο την κατοχύρωση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, την αξιοποίηση και
ενδυνάμωση της γεωστρατηγικής της θέσης και την ανάπτυξη ισχυρών δεσμών
και συμμαχιών σε προνομιακά πεδία, όπως αναμφίβολα είναι αυτός της
ενέργειας.
Η Κύπρος, ασκώντας τα κυριαρχικά της
δικαιώματα, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το
Δίκαιο της Θάλασσας, υπέγραψε το 2003 την πρώτη συμφωνία οριοθέτησης
της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο. Η
συνομολόγηση αυτή αποτέλεσε την πρώτη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ
δύο γειτονικών παράκτιων χωρών στη Μεσόγειο. Ακολούθησε η υπογραφή
συμφωνίας οριοθέτησης της μέσης γραμμής με τη Δημοκρατία του Λιβάνου το
2007, και με το Κράτος του Ισραήλ το 2010. Συνεπώς, ο θαλάσσιος χώρος
της Κύπρου δεν τη χωρίζει πια από τους γείτονές της, αλλά αποτελεί χώρο
κοινών συνόρων και συμφερόντων.
Οι συμφωνίες αυτές ήταν το αποτέλεσμα μιας
επίμονης και συστηματικής εργασίας τριών διαδοχικών Κυβερνήσεων στην
Κύπρο, δείγμα ότι στον τομέα της ενέργειας υπάρχει η απαραίτητη
γενικότερη πολιτική συναίνεση.
Η καθιέρωση της Κύπρου ως ενεργειακού
κέντρου στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, που θα συμβάλλει στη γεωπολιτική
σταθερότητα και στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, αποτελεί
αδιαπραγμάτευτο στόχο της Κυβέρνησης. Εξάλλου, η χώρα μας, ως το
δυτικότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να λειτουργήσει σαν
συνδετικός κρίκος μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Προς τον σκοπό αυτόν η
στρατηγική της Κύπρου βασίζεται στους ακόλουθους πυλώνες:
• Τη βέλτιστη εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων,
• Τη δημιουργία μονάδας παραγωγής
υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, η οποία θα μπορεί να
εξυπηρετήσει και τις γειτονικές χώρες,
• Την εξέλιξη της κυπριακής οικονομίας σε οικονομία με βάση τη γνώση γύρω από θέματα υδρογονανθράκων,
• Την προσέλκυση επενδύσεων μέσω της
μετατροπής της Κύπρου σε κέντρο όπου θα εδρεύουν εταιρείες παροχής
υποστηρικτικών υπηρεσιών για τις δραστηριότητες έρευνας και αξιοποίησης
κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, τόσο εντός της δικής μας ΑΟΖ, όσο και στον
θαλάσσιο χώρο των γειτονικών κρατών, και
• Τη μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό διαμετακομιστικό κέντρο πετρελαιοειδών.
Αναμφίβολα, η επιβεβαιωμένη πλέον ανακάλυψη
από την εταιρεία Noble Energy International Ltd, σημαντικής ποσότητας
φυσικού αερίου στο τεμάχιο 12 εντός της ΑΟΖ της Κύπρου, αποτελεί
σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση των στόχων μας. Το ίδιο ισχύει βέβαια
και για τις εξελίξεις στα υπόλοιπα τεμάχια στα οποία έχουν χορηγηθεί
άδειες έρευνας υδρογονανθράκων. Ήδη βρίσκονται υπό εξέλιξη γεωφυσικές
και γεωλογικές έρευνες, ενώ αναμένεται ότι εντός του δεύτερου εξαμήνου
του 2014, οι εταιρείες Eni/Kogas και Total θα είναι σε θέση να
προχωρήσουν στην ανόρυξη ερευνητικών γεωτρήσεων για εντοπισμό φυσικού
αερίου ή/και πετρελαίου.
Από την πλευρά μας, η Κυβέρνηση προχωρά με
προσεκτικούς χειρισμούς στον σχεδιασμό της απαραίτητης υποδομής για την
αξιοποίηση των γηγενών αποθεμάτων φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου
του τερματικού υγροποίησής του για σκοπούς εξαγωγών. Η εξαγωγή του
φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή προσφέρει ευελιξία στην επιλογή
αγορών, ενώ ταυτόχρονα παρέχει τη δυνατότητα επεξεργασίας διαθέσιμων
ποσοτήτων φυσικού αερίου από τις γειτονικές μας χώρες. Με αυτόν τον
τρόπο, θα ενισχυθεί σημαντικά και ο γεωστρατηγικός ρόλος της χώρας μας
στην ευρύτερη περιοχή.
Οι δραστηριότητες έρευνας και εκμετάλλευσης
υδρογονανθράκων μπορούν να αποτελέσουν το εφαλτήριο, αλλά και συνάμα το
όχημα που θα μας οδηγήσει σε μια στενότερη και πιο συστηματική
συνεργασία με τα γειτονικά μας κράτη. Η δημιουργία του αναγκαίου
θεσμικού πλαισίου που θα διευκολύνει μια τέτοια συνεργασία, αποτελεί για
εμάς διαρκή επιδίωξη. Στο σημείο αυτό θα αναφερθώ στο πολύ σημαντικό
θέμα της υπογραφής του Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και
Ισραήλ, το οποίο στοχεύει στη συνεργασία των τριών χωρών σε θέματα
ενέργειας και υδάτινων πόρων. Ένα σκέλος του Μνημονίου αφορά στη
συνεργασία σε περιβαλλοντικά θέματα και ένα άλλο στην πιθανή διασύνδεση
των χωρών μας με υποθαλάσσιο ηλεκτρικό καλώδιο, γεγονός που θα συμβάλει
στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης για το νησί μας και θα οδηγήσει στη
μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.
Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι οι
επιβεβαιωμένες, μαζί με τις νέες ανακαλύψεις κοιτασμάτων υδρογονανθράκων
στον θαλάσσιο χώρο τόσο της Κύπρου όσο και των γειτονικών μας χωρών,
μπορούν να καταστήσουν την Νοτιοανατολική Μεσόγειο αξιόπιστο ενεργειακό
τροφοδότη για την Ευρώπη.
Υπό το φως των νέων εξελίξεων, καλούνται οι
κυβερνήσεις των χωρών της ευρύτερης περιοχής να δράσουν γρήγορα και
τολμηρά, με ορθολογιστική ανάγνωση των νέων δεδομένων και αξιολογώντας
όλα τα πιθανά μέσα και τις διαθέσιμες επιλογές. Κοινή επιδίωξη θα πρέπει
να είναι η πραγμάτωση του στόχου για μετασχηματισμό της Νοτιοανατολικής
Μεσογείου σε ασφαλή και αξιόπιστη ενεργειακή πηγή, επ’ ωφελεία όχι μόνο
των λαών της περιοχής αλλά και της Ευρώπης.
Οι ανακαλύψεις σημαντικών ποσοτήτων φυσικού
αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο δημιουργούν ευκαιρίες και προκλήσεις. Η
γενικότερη ρευστότητα της κατάστασης στην περιοχή, οι εκκρεμότητες γύρω
από την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, η «Αραβική Άνοιξη» και οι
δυναμικές που διαμόρφωσε, η αστάθεια στη Συρία και η παγίωση
παραδοσιακών εχθροτήτων, αποτελούν μόνο μερικά από τα ζητήματα που
δημιουργούν αρκετές και σημαντικές αβεβαιότητες.
Στην ιδιόμορφη αυτή εξίσωση περί
γεωπολιτικής, υπάρχουν και σταθερές παράμετροι. Η ευρωπαϊκή ενεργειακή
ανάγκη για αναζήτηση και εξεύρεση εναλλακτικών προμηθευτών φυσικού
αερίου, η φυσική γειτνίαση της Ευρώπης με την Νοτιανατολική Μεσόγειο και
η ανάγκη σταθεροποίησης και ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, συνιστούν
ισχυρούς παράγοντες ικανούς να μετουσιώσουν σε πράξη το όραμα της
ενεργειακής διακρατικής συνεργασίας στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο για
αξιοποίηση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων. |
|
