26/7/13

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγγειλε περίγραμμα μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης 26/07/2013



Μετά τη σημερινή συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης προέβη στην ακόλουθη δήλωση στους εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης:


«Όλοι γνωρίζουμε ότι η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση. Μια κρίση με οδυνηρές συνέπειες στην κοινωνία.

Θεωρώ ότι στις δύσκολες αυτές συνθήκες η πρώτιστη ευθύνη ενός σύγχρονου και ευρωπαϊκού κράτους, ενός κράτους πρόνοιας είναι η διασφάλιση των βασικών αναγκών κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης. Αυτό, άλλωστε, αποτελούσε και κύρια προεκλογική μου θέση.

Είναι σε αυτό το πλαίσιο που σήμερα εξαγγέλλω το περίγραμμα μιας μεγάλης μεταρρύθμισης. Της μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης που θα αποτελέσει το δίκτυ κοινωνικής προστασίας για όλους όσοι εκ των συμπολιτών μας έχουν πραγματική ανάγκη.

Η νέα κοινωνική πολιτική του κράτους θα στηρίζεται στην αρχή της διασφάλισης του Εγγυημένου Ελάχιστου Εισοδήματος. Δικαιούχοι θα είναι όσοι συμπολίτες μας έχουν εισοδήματα κάτω από αυτό που μπορεί να τους διασφαλίσει μια αξιοπρεπή διαβίωση, ανεξάρτητα από την ηλικία, την τάξη ή την επαγγελματική τους κατάσταση.

Το ύψος του Εγγυημένου Ελάχιστου Εισοδήματος θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες του κάθε πολίτη και του κάθε νοικοκυριού που αφορούν τη διατροφή, την ένδυση, την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και άλλα είδη πρώτης ανάγκης.
Ταυτόχρονα, θα διασφαλιστεί το δικαίωμα των οικονομικά ασθενέστερων ομάδων του πληθυσμού για στέγαση. Αυτό θα γίνεται είτε με την επιδότηση του ενοικίου, εάν οι δικαιούχοι δεν διαθέτουν ιδιόκτητη κατοικία, είτε με την επιχορήγηση των τόκων των στεγαστικών δανείων στις περιπτώσεις που οι συμπολίτες μας διαθέτουν ιδιόκτητη κατοικία, αλλά αντιμετωπίζουν προβλήματα στην αποπληρωμή των δόσεών τους.

Θα καλύπτονται, επίσης, και απρόβλεπτα έξοδα που, δυστυχώς, προκύπτουν σε κάθε νοικοκυριό όπως, για παράδειγμα, απαραίτητες κατασκευές και επιδιορθώσεις σε οικίες, δημοτικές φορολογίες κ.λπ.

Σημειώνω ότι οι συμπολίτες μας και τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα άτομα θα είναι λήπτες μεγαλύτερου βοηθήματος.

Αυτό που θέλω με έμφαση να τονίσω είναι ότι το Εγγυημένο Ελάχιστο Εισόδημα θα παρέχεται και σε χιλιάδες συμπολίτες μας που, παρά τις ανάγκες τους, δεν καλύπτονταν μέχρι σήμερα από το υφιστάμενο σύστημα και δεν λάμβαναν καμιά ουσιαστική βοήθεια από το κράτος. Όπως για παράδειγμα:

1. Οι άνεργοι απόφοιτοι Σχολών και Πανεπιστημίων - Θα καλύπτονται.
2. Οι εργαζόμενοι με ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα - Θα καλύπτονται και θα συμπληρώνεται το εισόδημα για να φτάνουμε στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
3. Οι αυτοεργοδοτούμενοι που μπήκαν στην ανεργία και που ως σήμερα δεν καλύπτονταν.

Πολλοί από τους χαμηλοσυνταξιούχους χωρίς επαρκείς συνεισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα λαμβάνουν, επίσης, υψηλότερες απολαβές από αυτές που λαμβάνουν σήμερα.

Η γενική αρχή του σχεδίου είναι να μην υπάρξει συμπολίτης μας που να μην έχει εξασφαλισμένες τις ελάχιστες ανάγκες μιας αξιοπρεπούς διαβίωσης σε μια ευρωπαϊκή χώρα.

Το Εγγυημένο Ελάχιστο Εισόδημα θα αντικαταστήσει, αλλά και θα χρηματοδοτηθεί από μεγάλο αριθμό αστόχευτων μέχρι σήμερα επιδομάτων που, συχνά αυθαίρετα, δίδονταν από διαφορετικά Υπουργεία και διαφορετικές Υπηρεσίες του κράτους.

Τερματίζεται η πολιτική των αστόχευτων και διάσπαρτων βοηθημάτων, παροχών και επιδομάτων. Μια πολιτική που, παρά τη σημαντική επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών και του φορολογούμενου πολίτη, δεν κατάφερε να μειώσει τις ανισότητες και μάλιστα πολλές φορές αγνοούσε συμπολίτες μας που έχουν πραγματικά ανάγκη.

Η νέα πολιτική κοινωνικής πρόνοιας θα συγκεντρώνεται πλέον κάτω από την ίδια Αρχή - που είναι το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων - δηλαδή θα συνενωθούν Υπηρεσίες που μέχρι σήμερα έδιναν επιδόματα, είτε αυτά αναφέρονται στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων είτε στο Υπουργείο Εσωτερικών είτε στο Υπουργείο Οικονομικών, και θα εφαρμόζεται επιτέλους η αρχή της στόχευσης ούτως ώστε οι κοινωνικές παροχές να καταλήγουν έγκαιρα σε αυτούς που πραγματικά έχουν την ανάγκη στήριξης του κράτους. Το επίδομα που αφορά τους φοιτητές θα παραμείνει κάτω από το Υπουργείο Παιδείας.

Το ύψος του Εγγυημένου Ελάχιστου Επιδόματος θα καθορίζεται με αντικειμενικό και επιστημονικό τρόπο από τη Στατιστική Υπηρεσία, με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας να διαδραματίζει καταλυτικό συμβουλευτικό ρόλο.

Παράλληλα, η νέα πολιτική προνοεί τη συνέχιση του ανεργιακού επιδόματος στο ύψος και στη διάρκεια που ισχύει σήμερα, δηλαδή έξι μήνες. Για πρώτη φορά, όμως, με την εισαγωγή του νέου συστήματος οι συμπολίτες μας οι οποίοι συνεχίζουν να βρίσκονται στην ανεργία θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να διαβιούν αξιοπρεπώς, αφού θα γίνονται λήπτες του Εγγυημένου Ελάχιστου Εισοδήματος. Μόνη - και το τονίζω αυτό - αλλά απαραίτητη προϋπόθεση να μην αρνούνται να αποδεχθούν προσφορές εργασίας και να συμμετέχουν στις πολιτικές ενεργού απασχόλησης που θα καθορίζονται από το κράτος.

Οι πολιτικές ενεργού απασχόλησης θα χρηματοδοτούνται κυρίως από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και θα αποσκοπούν στην ενθάρρυνση και διευκόλυνση των ανέργων στην προσπάθειά τους για ανεύρεση εργασίας. Θα αφορούν προγράμματα εκπαίδευσης, πρακτικής άσκησης ή επιδοτημένης εργασίας.

Πέραν του Εγγυημένου Ελάχιστου Εισοδήματος, του ανεργιακού επιδόματος και των πολιτικών ενεργού απασχόλησης, η νέα κοινωνική πολιτική του κράτους θα συμπληρώνεται με ξεχωριστά επιδόματα που αφορούν άλλες ομάδες του πληθυσμού που αποδεδειγμένα έχουν ανάγκες όπως, για παράδειγμα, οι παραπληγικοί και τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και σωρεία άλλων ανάλογων κατηγοριών.

Πιστεύω πως μόνο μέσα από ένα σύγχρονο και ενιαίο μηχανισμό θα εξασφαλίσουμε το κορυφαίο ζητούμενο: Συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης στους συμπολίτες μας που έχουν πραγματικά ανάγκη. Και αυτό θα το τονίζω και θα το επαναλαμβάνω. Και αυτή η ανάγκη γίνεται πιο επιτακτική αν αναλογιστούμε τις συνέπειες της κρίσης.

Είναι σε αυτό το πλαίσιο που η Τρόικα έκανε αποδεκτή την εισήγησή μας για μια σύγχρονη αντίληψη στην πολιτική κοινωνικής πρόνοιας και ευημερίας. Μια πολιτική που, χωρίς απότομες περικοπές δαπανών, θα εξυπηρετεί αυτούς που βιώνουν περισσότερο τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και χρειάζονται ένα ασφαλές δίκτυ κοινωνικής προστασίας. Και είναι σε αυτό το ίδιο πλαίσιο που οφείλουμε να συνεχίσουμε τη μεγάλη προσπάθεια που αρχίσαμε για νοικοκύρεμα του κράτους και επίτευξη των δημοσιονομικών μας στόχων. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να παρέχουμε, ειδικά την ώρα της κρίσης, την αποτελεσματική προστασία στους πραγματικούς δικαιούχους.
Ένα σημαντικό σημείο του οδικού χάρτη που ακολουθούμε για την εφαρμογή του νέου συστήματος πρόνοιας είναι και ο διάλογος με την κοινωνία και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Αυτός ο διάλογος θα αρχίσει αμέσως ώστε με την εφαρμογή του νέου συστήματος, τον Ιούνιο του 2014, να έχουν καλυφθεί τα πλείστα όσα ζητήματα εγερθούν.

Θα ακολουθήσουμε δηλαδή, μέσα από τη διαβούλευση, τη διαμόρφωση του σχεδίου-πλαισίου που έχουμε αποφασίσει έτσι ώστε να μην παραγνωριστεί καμιά εκ των ομάδων, αλλά και να μην υπάρξουν στρεβλώσεις στην πορεία.

Ο οδικός χάρτης περιλαμβάνει ενημέρωση των πολιτών για τις νέες διαδικασίες και τα αντικειμενικά κριτήρια που θα καθορίσουν τους δικαιούχους.

Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τα εμπλεκόμενα Υπουργεία Εργασίας, Εσωτερικών, Οικονομικών, Παιδείας και τις αρμόδιες Υπηρεσίες, καθώς και το Διεθνές Γραφείο Εργασίας για τη σκληρή δουλειά που έγινε μέχρι σήμερα και να τους ζητήσω να συνεχίσουν με αφοσίωση τους επόμενους μήνες, ώστε τον Ιούνιο του 2014 η Κύπρος να είναι περήφανη για ένα σύγχρονο και ευαίσθητο κράτος πρόνοιας.

Το επόμενο διάστημα, οι τέσσερις συναρμόδιοι Υπουργοί, Οικονομικών, Εργασίας, Εσωτερικών και Παιδείας, θα δώσουν περισσότερες λεπτομέρειες για τη νέα πολιτική καθώς και τον οδικό χάρτη και τα καθορισμένα χρονοδιαγράμματα.

Την ερχόμενη Δευτέρα η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα κάνει μια πρώτη σύντομη και διευκρινιστική ενημέρωση για το όλο πρόγραμμα».