Το
Συνέδριο της Κυπριακής Προεδρίας για την απασχόληση των νέων
πραγματοποιήθηκε σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για το μέλλον της
Ευρώπης, της οποίας έντονο χαρακτηριστικό είναι η εμβάθυνση της ύφεσης, η
αύξηση της ανεργίας και η όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Θα ήθελα, αρχικά, να σας ευχαριστήσω για τη συμμετοχή σας στις εργασίες του Συνεδρίου και για την ιδιαίτερα γόνιμη ανταλλαγή απόψεων. Όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτές τις δύο
ημέρες του Συνεδρίου συμφωνούν ότι έφτασε η ώρα μίας διαρθρωτικής
κοινωνικής παρέμβασης. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να συζητάμε για
μακροοικονομικούς προγραμματισμούς και στατιστικές αναλύσεις. Τα 25
εκατομμύρια ανέργων και τα 122 εκατομμύρια φτωχών της μεγάλης ευρωπαϊκής
οικογένειας απαιτούν άμεσες λύσεις. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να θυσιαστεί μια γενιά εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης.Έχουν συμπληρωθεί πέντε χρόνια από την εμφάνιση της κρίσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα,
η οποία στη συνέχεια εξελίχθηκε σε οικονομική και κοινωνική κρίση
δημιουργώντας σοβαρές παρενέργειες στην απασχόληση και ειδικότερα στην
απασχόληση των νέων. Η εμπιστοσύνη των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων
προς το πολιτικό σύστημα έχει αρχίσει να κλονίζεται, ενώ στη βάση των προβλέψεων για το άμεσο μέλλον, οι οποίες δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές, οι ανησυχίες μεγαλώνουν ακόμα περισσότερο.Τα μέτρα λιτότητας έχει αποδειχθεί ότι από
μόνα τους δεν μπορούν να προσφέρουν αποτελεσματικές λύσεις. Πολλές χώρες
έχουν εγκλωβιστεί στη διαδικασία της δημοσιονομικής εξυγίανσης και του
ισοσκελισμού του προϋπολογισμού τους, γεγονός το οποίο έχει περιορίσει
τις επενδύσεις επιδρώντας και στη δυνατότητα ανάπτυξης που να οδηγεί σε
αύξηση της ζήτησης σε θέσεις εργασίας. Το επείγον της κατάστασης και η σοβαρότητα
του προβλήματος επιβάλλουν τη λήψη δραστικών και αποτελεσματικών
αποφάσεων τώρα. Έχουμε υποχρέωση απέναντι στους νέους μας, και τους
πολίτες μας γενικότερα,
να δράσουμε άμεσα χωρίς άλλη καθυστέρηση. Δεν θα πρέπει να μας φοβίζει
ακόμα και η αναθεώρηση προηγούμενων αποφάσεων ή και θέσεων μας, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο, ούτως
ώστε να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πρέπει να εστιάσουμε την
προσοχή μας στο αποτέλεσμα αντί στη διαδικασία. Πρέπει να επιδιώξουμε
την αξιοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε χώρας, αλλά και την αξιοποίηση καλών πρακτικών από άλλες χώρες. Όπως έχω αναφέρει και στην ομιλία μου κατά την έναρξη του συνεδρίου,
η Κυπριακή Προεδρία αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία μιας
εξισορροπημένης προσέγγισης από την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα εστιάζεται
όχι μόνο στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και στη δημοσιονομική
εξυγίανση, αλλά και στη στήριξη της απασχόλησης και της κοινωνικής
συνοχής σε μια πορεία προς μια καλύτερη Ευρώπη. Η επένδυση σε περισσότερες και καλύτερες
θέσεις εργασίας, με έμφαση στην αναζήτηση τρόπων αξιοποίησής τους για
αντιμετώπιση της ανεργίας ανάμεσα στους νέους, αποτελεί κεντρικό σημείο
αναφοράς των προτεραιοτήτων της Κυπριακής Προεδρίας. Στηρίζεται στους
πυλώνες απασχολησιμότητας, όπως αυτοί καθορίζονται από την ίδια την
Ευρωπαϊκή Ένωση, με βάση τις προβλέψεις για την ανάπτυξη θέσεων
εργασίας τα επόμενα χρόνια.Πιστεύω ότι το Συνέδριο μας απέδειξε ότι όχι
απλώς υπάρχει πολιτική θέληση να δημιουργήσουμε βιώσιμες πολιτικές
απασχόλησης των νέων σε μία Ευρώπη που βιώνει συνθήκες ύφεσης, αλλά ότι
κατανοούμε τόσο τους κινδύνους της αδράνειας όσο και τις προκλήσεις
ανταπόκρισης στις επιθυμίες της νέας γενιάς. Η πρόσβαση και παραμονή των
νέων σε ποιοτικές θέσεις εργασίας αποτελεί μία από τις βασικές
προκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου,
υπό το πρίσμα των κρίσιμων δεδομένων που προκαλούνται από την
οικονομική κρίση, τη δημογραφική γήρανση και την αποδυνάμωση των
οικογενειακών δικτύων φροντίδας σε περιόδους ύφεσης.
Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου επιβεβαιώθηκε
ο ρόλος των πολιτικών νεανικής απασχόλησης και επιχειρηματικότητας ως
βασικό εργαλείο κοινωνικής ανάπτυξης και επένδυσης, ενώ τονίσθηκαν οι
κίνδυνοι υιοθέτησης μονοδιάστατων αυστηρών δημοσιονομικών στρατηγικών
που υποβαθμίζουν τον κοινωνικό ρόλο των πολιτικών απασχόλησης.
Παράλληλα, αναδείχθηκε η σκοπιμότητα ανάπτυξης συντονισμένων παρεμβάσεων
μεταξύ των οργάνων της ΕΕ και των κρατών-μελών,
που ήδη επισημαίνεται ως προτεραιότητα στις σχετικές πρωτοβουλίες της
Επιτροπής «Νεολαία σε Κίνηση» και «Ευκαιρίες για τους Νέους»,
επιδιώκοντας την προσαρμογή των γνώσεων και των δεξιοτήτων των νέων στις
ανάγκες της οικονομίας, την υποστήριξη της μετάβασης από την τυπική
εκπαίδευση στην εργασία, την κινητικότητα των νέων εντός της αγοράς
εργασίας και τη διευκόλυνση της ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε, μάλιστα, στην ανάγκη προώθησης των βασικών
αξόνων του «Πακέτου Απασχόλησης» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που
αναδεικνύει τις δυνατότητες παραγωγής νέων θέσεων εργασίας σε
αναπτυσσόμενους τομείς όπως είναι η «πράσινη» οικονομία, οι υπηρεσίες
υγείας και κοινωνικής φροντίδας, οι νέες τεχνολογίες πληροφορίας και
επικοινωνίας.
Η πολιτική αρμοδιότητα σχεδιασμού και οργάνωσης των πολιτικών απασχόλησης παραμένει στα κράτη-μέλη.
Υπό το πρίσμα αυτό, παρουσιάσθηκαν εθνικές καλές πρακτικές σε κρίσιμα
ζητήματα όπως η σύνδεση των πολιτικών εκπαίδευσης και απασχόλησης, η
λειτουργία των συστημάτων μαθητείας και πρακτικής άσκησης, ο ρόλος των
προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και η ανάπτυξη ειδικών μέτρων
εργασιακής και κοινωνικής ένταξης για ευπαθείς ομάδες νέων. Οι
συγκεκριμένες πρακτικές των κρατών-μελών
μπορούν να δώσουν έναυσμα για μια αναθεώρηση της συζήτησης περί της
αξίας των πολιτικών απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας των νέων,
ιδίως εάν συνδυασθούν με νέα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ένωσης στο
πλαίσιο λειτουργίας των Κοινοτικών Διαρθρωτικών Ταμείων, κατά τη διάρκεια της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020. Τρία κύρια διδάγματα προκύπτουν από την αναζήτηση νέων παρεμβάσεων στο πεδίο της απασχόλησης των νέων:· Η ανάγκη
ενδυνάμωσης του ρόλου των Δημοσίων Υπηρεσιών Απασχόλησης, οι οποίες
καλούνται να αφουγκραστούν συστηματικά το εξωτερικό περιβάλλον για να
εξασφαλίσουν ως βασική προτεραιότητα την ικανοποίηση των εξυπηρετούμενων
πολιτών, επιχειρήσεων και συλλογικών φορέων, προωθώντας έτσι την
υιοθέτηση μοντέλων οργάνωσης για καλύτερη προσαρμογή στις αλλαγές, την
ανάπτυξη και εφαρμογή προδιαγραφών ποιοτικής λειτουργίας, τη χρήση
καινοτομικών τεχνικών και εργαλείων εργασίας, την εντατικοποίηση της
επικοινωνίας με τους παράγοντες της αγοράς εργασίας και την αναβάθμιση
των προσόντων / δεξιοτήτων των στελεχών τους. · Η
ανάγκη συνεργασίας του δημόσιου τομέα με τις οργανώσεις των κοινωνικών
εταίρων, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τους φορείς της
κοινωνίας των πολιτών. Η δημιουργία εταιρικών σχέσεων μεταξύ
διαφορετικών φορέων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της απασχόλησης
συμβάλλει στη διεύρυνση του φάσματος των υπηρεσιών, στη βελτίωση της
ποιότητάς τους και στη συστηματική παρακολούθηση της εξέλιξης των
εξυπηρετούμενων.· Η
ανάγκη συμμετοχής των ίδιων των νέων στις διαδικασίες ανάπτυξης των
πολιτικών απασχόλησης, ώστε να κατοχυρώσουν την πρόσβασή τους σε
ποιοτικές θέσεις εργασίας. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου εξετάσθηκαν
επίσης οι κύριοι άξονες της συζήτησης για τις ευκαιρίες απασχόλησης των
νέων στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια, που εύστοχα τυποποιήθηκαν στο Κείμενο
Εργασίας της Κυπριακής Προεδρίας για τις «Βασικές προκλήσεις δημιουργίας
ευκαιριών απασχόλησης των νέων». Επιτρέψτε μου να οριοθετήσω τις
τέσσερις πλέον σημαντικές προκλήσεις:· Η
ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας δεν μπορεί να δημιουργεί καινούριους
κινδύνους οικονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού. Η απασχόληση σε
ποιοτικές θέσεις με πλήρη κοινωνική προστασία περιορίζει τις πιθανότητες
εγκλωβισμού στην παγίδα της φτώχειας, αμβλύνοντας την ανάπτυξη εστιών
διαγενεακών ανισοτήτων.· Η
δημιουργία νέων θέσεων εργασίας πρέπει να προέλθει από βιώσιμες
επενδύσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε αναπτυσσόμενους τομείς. Η
πράσινη ανάπτυξη, οι τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας, η υγεία
και η κοινωνική φροντίδα αποτελούν πεδία υψηλής προτεραιότητας τόσο για
τους υφιστάμενους όσο και για τους μελλοντικούς εργαζόμενους,
αυτοαπασχολούμενους και επιχειρηματίες.
· Η
αποτελεσματική υποστήριξη νέων χωρίς εκπαιδευτικά προσόντα, με
περιορισμένες δεξιότητες και αυξημένες ανάγκες επιβάλλει τη συντονισμένη
παρέμβαση των συστημάτων εκπαίδευσης, απασχόλησης, κοινωνικής ασφάλισης
και πρόνοιας. Οι τεχνικές ενεργοποίησης των ανέργων δεν πρέπει να προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά να παρέχουν κίνητρα και ευκαιρίες ανάπτυξης.
·
Η εσωτερική αλληλεγγύη της ευρωπαϊκής οικογένειας δεν μπορεί να παραβλέψει τους νέους σε κίνδυνο. Οι
επιχειρησιακές και χρηματοδοτικές παρεμβάσεις της Ένωσης πρέπει να
ενδυναμωθούν για τα κράτη εκείνα που πλήττονται περισσότερο από τις
συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Αναμφισβήτητα οι εμπειρίες και οι
καλές πρακτικές που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου μπορούν
να αναθερμάνουν το ενδιαφέρον του διαλόγου για την απασχόληση των νέων
σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο. Σας
διαβεβαιώνω ότι τα συμπεράσματα και οι σχετικές προτάσεις θα τύχουν της
κάθε δυνατής αξιοποίησης προς όφελος της νέας γενιάς.
Τελειώνοντας
, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές οι οποίοι συνέβαλαν στην οργάνωση και υλοποίηση του Συνεδρίου,
και πρώτα από όλα εσάς που αποδεχθήκατε την πρόσκλησή μας. Ευχαριστίες
απευθύνω επίσης προς την ΕΕ και την εκπρόσωπο της την κα Goelen, την Επιτροπή Απασχόλησης και τον Πρόεδρο της κ. Woolley,
το δίκτυο των Υπευθύνων των Δημοσίων Υπηρεσιών Απασχόλησης, όλους τους
ομιλητές και τους οργανισμούς που εκπροσωπούν, την επιστημονική ομάδα
του συνεδρίου και τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο όπως, επίσης, και τους διερμηνείς.
Σας ευχαριστώ και πάλι για τη συμμετοχή σας σε ένα φόρουμ γόνιμου διαλόγου για το μέλλον της κοινωνικής Ευρώπης.
|
