01/04/2012
«Η Κυπριακή Κυβέρνηση, μαζί με όλους τους Ευρωβουλευτές μας και τους φίλους μας στο Ευρωκοινοβούλιο, κατέβαλε έντονες προσπάθειες με στόχο τη βελτίωση του κειμένου του Ψηφίσματος» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, είπε χθες η Υπουργός Εξωτερικών κα Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή.
Σε δηλώσεις της προς τους δημοσιογράφους, στο Υπουργείο Εξωτερικών, η κα Κοζάκου-Μαρκουλλή είπε ότι «αναφορικά με την υιοθέτηση από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ψηφίσματος στις 29 Μαρτίου 2012 σχετικά με την έκθεση προόδου του 2011 για την Τουρκία, θα ήθελα να αναφέρω τα ακόλουθα:
Η Κυπριακή Κυβέρνηση, μαζί με όλους τους Ευρωβουλευτές μας και τους φίλους μας στο Ευρωκοινοβούλιο, τους οποίους θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά για τη στενή και εποικοδομητική συνεργασία, κατέβαλε έντονες προσπάθειες με στόχο τη βελτίωση του κειμένου του Ψηφίσματος. Μεγάλος αριθμός τροπολογιών κατατέθηκαν τόσο από πλευράς Κυπρίων και άλλων φίλων Ευρωβουλευτών που επιθυμούσαν τη βελτίωση του κειμένου, αλλά και από Ευρωβουλευτές που επιθυμούσαν την ικανοποίηση των τουρκικών θέσεων.
Αξίζει κατ’ αρχάς να αναφερθεί ότι απορρίφθηκαν οι αρνητικές τροπολογίες για την πλευρά μας που είχαν κατατεθεί από την ομάδα των Πρασίνων. Ειδικότερα, κατέπεσε η τροπολογία 4 που καλούσε την Κυπριακή Δημοκρατία να ανοίξει το λεγόμενο ‘διεθνές αεροδρόμιο Λευκωσίας (Ερτζάν)’. Ακόμη, καταψηφίστηκε η τροπολογία 6 που επιχειρούσε να συνδέσει τις υποχρεώσεις της Τουρκίας για πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του Επιπρόσθετου Πρωτοκόλλου με τις αποφάσεις 26ης Απριλίου 2004 του Συμβουλίου και το ‘απευθείας εμπόριο’.
Δυστυχώς δεν υπερψηφίστηκαν πολλές από τις τροπολογίες που προωθήθηκαν από δικούς μας και φίλους Ευρωβουλευτές. Πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι η Εισηγήτρια για την Τουρκία είχε κάνει ξεκάθαρο από την αρχή ότι φέτος επιθυμούσε να υιοθετηθεί ένα εντελώς διαφορετικό ψήφισμα για την Τουρκία το οποίο να είναι επικεντρωμένο στην ενταξιακή της διαδικασία και την εσωτερική κατάσταση όσο αφορά τις μεταρρυθμίσεις και δεν θα υποστήριζε οποιεσδήποτε επιπρόσθετες τροπολογίες.
Παρόλα αυτά, και λαμβανομένων υπόψη των δυσκολιών που είχαμε να αντιμετωπίσουμε, όσον αφορά τις κυπρογενείς παραγράφους το Ψήφισμα στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα στην Τουρκία - όπως άλλωστε γίνεται κάθε χρόνο - σε σχέση γενικά με την ενταξιακή της πορεία και ειδικότερα όσον αφορά στις κυπρογενείς υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συγκεκριμένα:
• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το Ψήφισμά του καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο και να διακόψει τη ροή των εποίκων από την Τουρκία στα κατεχόμενα δεδομένου ότι η τακτική αυτή του εποικισμού θα εξακολουθούσε να αλλοιώνει τη δημογραφική ισορροπία και δεν θα ενίσχυε την αίσθηση των πολιτών του νησιού ότι ανήκουν σε ένα μελλοντικό κράτος θεμελιωμένο στο κοινό παρελθόν τους.
• Επίσης ενθαρρύνει την Τουρκία να εντείνει τη στήριξη της προς τη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων.
• Υπενθυμίζει την πλήρη νομιμότητα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με την UNCLOS. Υπογραμμίζει ότι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) έχει υπογραφεί από την ΕΕ, τα 27 κράτη μέλη και όλες τις άλλες υποψήφιες χώρες και ότι αποτελεί τμήμα του κοινοτικού κεκτημένου. Καλεί, επίσης, την τουρκική Κυβέρνηση να υπογράψει και να κυρώσει τη σύμβαση αυτή χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.
• Επαναλαμβάνει την ανεπιφύλακτη στήριξή του προς τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Κύπρου υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
• Παράλληλα, με το Ψήφισμα διασφαλίζεται ότι εμπόριο από τα κατεχόμενα μπορεί να γίνει μόνο από το λιμάνι της Αμμοχώστου κατόπιν απόφασης της Κυπριακής Δημοκρατίας και υπό την τελωνειακή επίβλεψη της ΕΕ, με έναν νόμιμο τρόπο αποδεκτό από όλους, και αφού διασφαλιστεί η ταυτόχρονη παράδοση της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στον ΟΗΕ, σύμφωνα με το Ψήφισμα 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ουσιαστικά με την πιο πάνω αναφορά, διασφαλίζεται ότι εισηγήσεις όπως η πρόταση κανονισμού για το ‘απευθείας εμπόριο’ δεν γίνονται αποδεκτές. Να υπενθυμίσω επίσης ότι η παράγραφος αυτή κινείται προς την κατεύθυνση της τρίπτυχης πρότασης του Προέδρου της Δημοκρατίας την οποία υπέβαλε τον Μάιο του 2010, άρα δεν μπορεί παρά να θεωρείται μια θετική εξέλιξη.
• Καλεί επίσης την Τουρκία, ως υποψήφια προς ένταξη χώρα, να αναλάβει τη δέσμευση για ομαλοποίηση των σχέσεών με την Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα κράτη μέλη της, εννοώντας σαφώς την Κύπρο. Εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την άρνηση της Τουρκίας να εκπληρώσει την υποχρέωσή της για πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της Άγκυρας έναντι όλων των κρατών μελών. Ως εκ τούτου, καλεί την Τουρκία να το εφαρμόσει στο ακέραιο, χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.
• Καλεί επιπρόσθετα την Τουρκία να άρει το βέτο της για τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ, επιτρέποντας τη συμμετοχή της Κύπρου.
• Εκφράζεται η απογοήτευση του Κοινοβουλίου για τις δηλώσεις της Τουρκίας ότι θα παγώσει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012, και υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις αρχές της ειλικρινούς συνεργασίας και αμοιβαίας αλληλεγγύης μεταξύ όλων των κρατών μελών της. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί την Τουρκία, ως υποψήφια χώρα, να αναλάβει τη δέσμευση για ομαλοποίηση των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα κράτη μέλη της.
Όσον αφορά στις αναφορές του Ψηφίσματος στη ‘θετική ατζέντα’ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία, θα πρέπει να διασαφηνιστεί και να γίνει απολύτως αντιληπτό ότι η διαδικασία της ‘θετικής ατζέντας’ σε καμία απολύτως περίπτωση δεν σχετίζεται με τη διαδικασία ανοίγματος ή κλεισίματος διαπραγματευτικών κεφαλαίων. Το άνοιγμα και το κλείσιμο κεφαλαίων αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών της Ένωσης και οι συναφείς αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία. Επί τούτου, ξεκάθαρη ήταν και η απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ, στις 5 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την οποία η ‘θετική ατζέντα’ θα πρέπει να υποστηρίζει τη διαπραγματευτική διαδικασία, σύμφωνα με το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο και τα σχετικά συμπεράσματα του Συμβουλίου.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ σε ορισμένα δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών και σε δηλώσεις στον Τύπο περί δήθεν Βατερλό και αποτυχίας της Κυβέρνησης αναφορικά με το θέμα της «θετικής ατζέντας» που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Τουρκία, και να εκφράσω την απογοήτευση μου γιατί το αντιπολιτευόμενο μένος φαίνεται να κυριαρχεί των εθνικών συμφερόντων και της στήριξης των προσπαθειών της Κυβέρνησης σε ένα θέμα που έχουμε κατορθώσει να θέσουμε τη δική μας σφραγίδα και να ανατρέψουμε αυτό που προσπαθούσε να προωθήσει τον περασμένο Δεκέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι φίλοι της Τουρκίας με τη ‘θετική ατζέντα’.
Μετά από δικές μας παρεμβάσεις και έντονες πιέσεις στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων τον περασμένο Δεκέμβριο, θα ήθελα να θυμίσω ότι κατορθώσαμε να συμπεριληφθεί στο κείμενο η φράση ότι το πρόγραμμα αυτό της Επιτροπής για την Τουρκία, η λεγόμενη «θετική ατζέντα», θα πρέπει να είναι σύμφωνη με το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο. Αυτή η διασφάλιση που πετύχαμε τότε είναι αυτή που μας εγγυάται σήμερα ότι αυτό που επιχειρείται από την Επιτροπή θα είναι σύμφωνο με τον διακυβερνητικό χαρακτήρα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, δηλαδή θα απαιτείται η ομόφωνη γνώμη όλων των κρατών μελών και ότι για οποιοδήποτε άνοιγμα ή κλείσιμο των διαπραγματευτικών κεφαλαίων θα πρέπει να ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται στο Διαπραγματευτικό Πλαίσιο.
Ως εκ τούτου, υπογραμμίζεται εκ νέου ότι η σύσταση άτυπων ομάδων εργασίας, στο πλαίσιο της ‘θετικής ατζέντας’, για οποιαδήποτε κεφάλαια, καμία απολύτως επίδραση δεν έχει επί της απόφασής μας τον Δεκέμβριο του 2009 για πάγωμα έξι κεφαλαίων, ούτε και την αμφισβητεί. Η απόφασή μας αυτή είναι αδιαπραγμάτευτη και τυχόν αναθεώρησή της εξαρτάται αποκλειστικά από την εφαρμογή εκ μέρους της Τουρκίας, των όρων και προϋποθέσεων που θέσαμε.
Ειδικότερα επί των δύο κεφαλαίων που έχει συμπεριλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη ‘θετική της ατζέντα’, το κεφάλαιο 23 [Δικαστικός τομέας και θεμελιώδη δικαιώματα] και το κεφάλαιο 24 [Δικαιοσύνη, ελευθερία και ασφάλεια], τα οποία περιλαμβάνονται στα έξι προαναφερθέντα κεφάλαια, έχουμε ήδη διασφαλίσει ότι θα τύχουν ξεχωριστής μεταχείρισης, λόγω, μεταξύ άλλων, και της δικής μας θέσης που εκφράστηκε το 2009.
Συγκεκριμένα, οι συζητήσεις επί των ζητημάτων που εμπίπτουν στα δύο κεφάλαια θα γίνουν στο πλαίσιο του διαπραγματευτικού πλαισίου της Τουρκίας για παρακολούθηση της υλοποίησης των πολιτικών κριτηρίων. Παράλληλα θα γίνουν με βάση τις ετήσιες εκθέσεις προόδου, τα σχετικά συμπεράσματα του Συμβουλίου, την εταιρική σχέση για την προσχώρηση και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο του σχετικού κεκτημένου, των υποχρεώσεων της υποψήφιας χώρας και τις θέσεις των κρατών μελών. Αυτό το τονίζω διότι έχει πολύ μεγάλη σημασία όσον αφορά ιδιαίτερα αυτά τα δύο κεφάλαια. Οι θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφορικά με τα δύο αυτά κεφάλαια είναι η εφαρμογή και ο σεβασμός των αποφάσεων του ΕΔΑΔ όσον αφορά το κεφάλαιο 23 και για το κεφάλαιο 24 θέση μας είναι η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Επίσης, έχει διασφαλιστεί ότι όλες οι ενέργειες της Επιτροπής στο πλαίσιο της ‘θετικής ατζέντας’ θα γίνουν με πλήρη διαφάνεια και τακτική ενημέρωση των κρατών μελών καθώς και με πλήρη σεβασμό των θέσεων τους.
Τέλος, είναι σημαντικότατο να τονιστεί ότι το άνοιγμα ή κλείσιμο διαπραγματευτικών κεφαλαίων είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ και η απόφαση λαμβάνεται ομόφωνα. Ως εκ τούτου με τη σύσταση των άτυπων ομάδων εργασίας για τα κεφάλαια 23 και 24 στο πλαίσιο της ‘θετικής ατζέντας’, δεν επηρεάζεται καθόλου, ούτε αμφισβητείται η απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας που λήφθηκε τον Δεκέμβριο του 2009 για ‘πάγωμά’ τους. Η απόφαση του Δεκεμβρίου του 2009 είναι αδιαπραγμάτευτη και τυχόν αναθεώρησή της εξαρτάται αποκλειστικά από την εφαρμογή εκ μέρους της Τουρκίας, των όρων και προϋποθέσεων που θέσαμε τότε».
Στη συνέχεια, η κα Υπουργός κληθείσα να σχολιάσει τις πληροφορίες περί του θέματος της Αμμοχώστου και για τους τουρκικούς ελιγμούς σε σχέση με μια πολυμερή διάσκεψη, είπε ότι «για την Αμμόχωστο δεν υπάρχει κάτι νεότερο. Τα Ηνωμένα Έθνη μας έχουν διαβεβαιώσει πολύ πρόσφατα - και βρίσκεται η περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου υπό συνεχή και εντατική παρακολούθηση από τα Ηνωμένα Έθνη – ότι δεν υπάρχει καμιά αλλαγή του στάτους κβο στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου. Όπως γνωρίζετε, και ίδια η Τουρκία και το ψευδοκράτος έχουν διαψεύσει, με τον δικό τους τρόπο βέβαια, τα δημοσιεύματα της ‘Μιλιέτ’, άρα, πιστεύω ότι δεν πρέπει να δώσουμε συνέχεια στο θέμα αυτό παρά μόνο να συνεχίσουμε την πολύ στενή παρακολούθηση και της περιοχής και των όποιων κινήσεων της Τουρκίας».
Κληθείσα να σχολιάσει δημοσιεύματα στον τουρκοκυπριακό Τύπο για μαζικές επενδύσεις στην Αμμόχωστο από πλευράς Τουρκίας, η κα Κοζάκου-Μαρκουλλή είπε ότι «δεν θα αναφερόμαστε κάθε μέρα και να αντιδρούμε σε δημοσιεύματα. Εμείς, πιστεύω με πολύ σοβαρό τρόπο παρακολουθούμε τις εξελίξεις, τις κινήσεις και της Τουρκίας και του ψευδοκράτους και εκεί που μπορούμε να αντιδράσουμε αντιδρούμε με τον πιο έντονο τρόπο. Άρα, δεν θα αναφερθώ σε δημοσιεύματα. Καθημερινά και ο τουρκικός και ο τουρκοκυπριακός Τύπος είναι γεμάτος με τέτοια δημοσιεύματα και πιστεύω ότι πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα μεν αλλά από την άλλη θα πρέπει να μην αντιδρούμε πάντοτε με βεβιασμένο τρόπο».
Σε ερώτηση αναφορικά με τη στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό και τις λεγόμενες πρωτοβουλίες της, η κα Κοζάκου-Μαρκουλλή είπε ότι «η Τουρκία, η οποία τον τελευταίο καιρό προσπαθεί να δώσει το μήνυμα ότι το Κυπριακό λύνεται μέσα σε μερικές μέρες, δεν έχει πει στη διεθνή κοινότητα ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπει τη λύση του Κυπριακού. Αν η Τουρκία θεωρεί ότι το Κυπριακό λύνεται με την αναγνώριση εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, δύο κρατών και συνομοσπονδίας δύο κρατών, σίγουρα αυτός δεν είναι ο τρόπος που έχει αποφασίσει η διεθνής κοινότητα να λυθεί το Κυπριακό. Η διεθνής κοινότητα έχει αποφασίσει με σωρεία ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και με αποφάσεις και συμφωνίες που υιοθετήθηκαν από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων όλα αυτά τα χρόνια, για το πλαίσιο και τη βάση λύσης του Κυπριακού. Άρα, όλα αυτά είναι πυροτεχνήματα και ένας τρόπος που προσπαθεί η Τουρκία να απεκδυθεί από τις ευθύνες της. Πιστεύω ότι στο Συμβούλιο Ασφαλείας, και είναι ενδεικτική η συζήτηση που έγινε προχθές κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης από τον κ. Ντάουνερ προς τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, είναι ενδεικτική η θέση και μας ικανοποιεί η θέση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Μόνιμων και μη Μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Είναι θέση αρχών που καταρρίπτει όλα τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα που προσπαθεί μονομερώς η Τουρκία να επιβάλει. Εμείς στεκόμαστε σε αυτή τη θέση του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο για μας ήταν πάντοτε η ασφαλιστική δικλίδα, η προστασία μας έναντι όλων αυτών των απειλών και όλων των παραβιάσεων εκ μέρους της Τουρκίας των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου».
Αναφερόμενη στο θέμα της πρόσκλησης από πλευράς Τουρκίας ως φιλοξενούσας χώρας στη διάσκεψη που θα γίνει σήμερα στην Κωνσταντινούπολη των «Φίλων της Συρίας», η κα Υπουργός είπε ακόμη ότι «όπως γνωρίζετε αυτή είναι η δεύτερη διάσκεψη που γίνεται. Στην πρώτη διάσκεψη, η οποία φιλοξενήθηκε στην Τυνησία, η Κυπριακή Δημοκρατία προσκλήθηκε από τη φίλη χώρα Τυνησία, όπως έπρεπε να γίνει βεβαίως, όπως προσκλήθηκαν βέβαια και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η Τουρκία επέλεξε αυτή τη φορά να μην καλέσει την Κυπριακή Δημοκρατία και μπορώ να σας πω ότι αυτό έχει αναχθεί σε ένα μείζον θέμα της ΕΕ.
Υπήρχαν πάρα πολλές συζητήσεις κατά τη διάρκεια του τελευταίου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις 23 Μαρτίου, και κατά τη διάρκεια του γεύματος, όπου ήταν προσκεκλημένος ο ίδιος ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Νταβούτογλου, αλλά και κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συμβουλίου που ακολούθησε.
Αργότερα, έγιναν δικές μου παρεμβάσεις προς τους ομολόγους μου και προς την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας κα Κάθριν Άστον. Μπορώ να πω ότι είμαι πολύ ικανοποιημένη για τον βαθμό αλληλεγγύης που έχει επιδειχθεί από τους εταίρους μας στην ΕΕ και ιδιαίτερα από την Υπάτη Εκπρόσωπο, τη Βαρώνη Άστον.
Και θα ήθελα με αυτή την ευκαιρία να ευχαριστήσω όλους εκείνους τους εταίρους μας, ορισμένοι εκ των οποίων είναι και πολύ στενοί σύμμαχοι της Τουρκίας, οι οποίοι επέλεξαν να μην συμμετάσχουν στην Κωνσταντινούπολη, ως ένδειξη αλληλεγγύης για τη μη πρόσκληση εκ μέρους της Τουρκίας προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Εκείνοι, βεβαίως, οι οποίοι επέλεξαν να συμμετάσχουν θα πρέπει σίγουρα να εξηγήσουν τη στάση τους και ιδιαίτερα να εξηγήσουν πώς ερμηνεύουν το θέμα της αλληλεγγύης στα πλαίσια της ΕΕ», κατέληξε η Υπουργός Εξωτερικών.
