Ομιλία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στην 66η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη
22/09/2011
Κύριε Πρόεδρε,
Σας συγχαίρω για την εκλογή σας στην Προεδρία της 66ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης. Σας εκφράζω την υποστήριξη της κυπριακής αντιπροσωπείας και εύχομαι κάθε επιτυχία στην εκπλήρωση των καθηκόντων σας.
Κύριε Πρόεδρε,
Τους τελευταίους έξι μήνες γινόμαστε μάρτυρες ιστορικών αλλαγών και ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής, μιας περιοχής πολύ κοντά στην Κύπρο. Σε αυτή την περιοχή έχει αναπτυχθεί ένα λαϊκό κίνημα με στόχο την εφαρμογή ριζικών δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων. Οι μεταρρυθμιστικές διαδικασίες είναι κυριαρχική υπόθεση των λαών και ευχόμαστε να εφαρμοστούν ειρηνικά και χωρίς αιματοχυσίες προς όφελος των ίδιων των λαών, μέσα από τον πολιτικό διάλογο και με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας.
Ως διεθνής κοινότητα χρειάζεται να παράσχουμε αυτή την υποστήριξη με σεβασμό στην κυριαρχία και στην εδαφική ακεραιότητα των κρατών μελών του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Κύριε Πρόεδρε,
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει γνωρίσει τη βία και υποφέρουμε ακόμη από τις συνέπειές της. Η Κυπριακή Δημοκρατία υφίσταται ακόμη τις συνέπειες της παράνομης τουρκικής εισβολής του 1974 και της συνεχιζόμενης κατοχής μέχρι σήμερα. Το Κυπριακό είναι συνεπώς πρώτιστα πρόβλημα εισβολής και κατοχής, πρόβλημα παραβίασης του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κυπρίων πολιτών.
Από την τουρκική εισβολή το 1974 επιδιώκουμε λύση του προβλήματος με ειρηνικό τρόπο μέσα από διαπραγματεύσεις μεταξύ της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης για την Κύπρο. Από τον Σεπτέμβριο του 2008 καταβάλλουμε μια νέα προσπάθεια λύσης του Κυπριακού, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με απευθείας διαπραγματεύσεις, μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων μετά από πρωτοβουλία της δικής μας πλευράς. Η προσπάθεια επικεντρώνεται στη μετεξέλιξη του ενιαίου κράτους σε ομοσπονδιακό, με δύο ομόσπονδες μονάδες με πολιτική ισότητα όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ένα κράτος, με μία και μόνη κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα. Αυτή η βάση επαναβεβαιώθηκε το 2008 από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, όταν συμφωνήθηκε η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Ταυτόχρονα συμφωνήθηκε η διαδικασία με βάση την οποία διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Οι διαπραγματεύσεις είναι, κατόπιν συμφωνίας με τον Γενικό Γραμματέα, «κυπριακής καθοδήγησης και ιδιοκτησίας», με αποκλεισμό κάθε μορφής επιδιαιτησίας καθώς και τεχνητών χρονοδιαγραμμάτων. Αυτό συμφωνήθηκε έχοντας υπόψη την κακή εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος από αποτυχημένες προσπάθειες λύσης του προβλήματος.
Στόχος των προσπαθειών μας είναι η επίτευξη αμοιβαία συμφωνημένης λύσης η οποία να τερματίζει την κατοχή και τον παράνομο εποικισμό στον οποίο προβαίνει η Τουρκία στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου. Λύσης που να επανενώνει τον τόπο και τον λαό και να δημιουργεί συνθήκες μόνιμης ειρήνης και ασφάλειας στο νησί.
Μια σημαντική πτυχή του Κυπριακού, ανθρωπιστικής φύσης, είναι το θέμα των αγνοουμένων. Το θέμα τούτο πρέπει να διευθετηθεί ανεξαρτήτως της πορείας των διαπραγματεύσεων. Η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να επιτρέψει εκταφές σε στρατιωτικές περιοχές και να ανοίξει τα αρχεία του στρατού και των άλλων υπηρεσιών της για να καταστεί δυνατή η πλήρης διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων.
Στο διάστημα των πρώτων δύο χρόνων που διεξάγονται οι απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, έχουν επιτευχθεί συγκλίσεις σε διάφορες πτυχές του Κυπριακού. Λυπούμαι όμως να παρατηρήσω ότι, ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα, η τουρκοκυπριακή πλευρά υπαναχωρεί ακόμη και από προηγούμενες συγκλίσεις μεταξύ των δύο πλευρών. Αυτή η αλλαγή στάσης της τουρκοκυπριακής ηγεσίας εκτρέφεται από την αρνητικότητα και την προκλητικότητα που παρουσιάζει το τελευταίο χρονικό διάστημα η τουρκική πολιτική στην περιοχή.
Κύριε Πρόεδρε,
Τα τελευταία χρόνια η Κυπριακή Δημοκρατία εισήλθε σε διαδικασία διεξαγωγής ερευνών για εντοπισμό και πιθανή εξόρυξη υδρογονανθράκων εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης. Προηγήθηκαν συμφωνίες οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με γειτονικά κράτη, πάντοτε στα πλαίσια των διαδικασιών που προβλέπει το διεθνές δίκαιο, και ειδικότερα η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επικυρώσει. Προσβλέπουμε ότι αυτή η προσπάθειά μας θα συμβάλει στην εξεύρεση νέων ενεργειακών πόρων, ιδιαίτερα για την Ευρώπη, και βεβαίως θα λειτουργήσει προς όφελος του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Θεωρούμε ότι η πιθανή ανεύρεση και εξόρυξη υδρογονανθράκων θα αποτελέσει ακόμη ένα ισχυρό κίνητρο για Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να φτάσουμε σύντομα σε μια δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, ούτως ώστε σε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας, οι δύο κοινότητες να απολαύσουμε τα οφέλη από τον πλούτο που η φύση έχει χαρίσει στην πατρίδα μας. Θέλω να διαβεβαιώσω τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας ότι ανεξαρτήτως συνθηκών θα έχουν να ωφεληθούν από τους καρπούς της πιθανής ανεύρεσης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Η προσπάθεια εφαρμογής του κυριαρχικού δικαιώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας για εκμετάλλευση του θαλάσσιου της πλούτου συνοδεύεται, δυστυχώς, από απειλές της Τουρκίας κατά της Κύπρου. Οι κινήσεις του τουρκικού πολεμικού ναυτικού στην περιοχή της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου όπου διεξάγονται οι έρευνες, συνιστούν πρόκληση και πραγματικό κίνδυνο για τη δημιουργία πρόσθετων επιπλοκών στην περιοχή.
Η Τουρκία συνεχίζει ταυτόχρονα τις παράνομες της ενέργειες, συνάπτοντας στερούμενη νομιμότητας «συμφωνία» με το παράνομο καθεστώς των κατεχόμενων εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας για έρευνες εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θέλω και από αυτό το επίσημο βήμα να καταγγείλω την παράνομη ενέργεια της Τουρκίας που αποτελεί πρόκληση όχι μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και για αυτή, τούτη τη διεθνή κοινότητα.
Αντί η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία να επικεντρωθούν στη διαμόρφωση μιας εποικοδομητικής στάσης στις διαπραγματεύσεις, η οποία θα συμβάλει σε σύντομη λύση του Κυπριακού, προσπαθούν να δημιουργήσουν ένταση και νέα παράνομα τετελεσμένα. Οι νέες τουρκικές απειλές εκτοξεύονται ενάντια σε μια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ίδια ώρα που η Τουρκία επιδιώκει το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στη διαπραγμάτευσή της για να καταστεί μέλος της ΕΕ.
Κύριε Πρόεδρε,
Θέλουμε να εκφράσουμε την ευαρέσκειά μας για το γεγονός ότι κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μόνιμα και μη μόνιμα, και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ξεκάθαρα τοποθετηθεί για το θέμα, υπερασπίζοντας την άσκηση του κυριαρχικού δικαιώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καλούμε το Συμβούλιο Ασφαλείας, τη Γραμματεία και γενικά τα Ηνωμένα Έθνη να κάνουν ξεκάθαρο στην τουρκική ηγεσία ότι δεν θα ανεχθούν τις απειλές και την παραβίαση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη συνέχιση της παραβίασης του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου.
Εκφράζουμε την πλήρη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για λύση του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαισίου και στη βάση της συμφωνημένης διαδικασίας, το συντομότερο δυνατό. Νοουμένου ότι είναι πρώτα απ’ όλα ο κυπριακός λαός που υποφέρει από τη συνεχιζόμενη κατοχή, είναι φυσικό να διαπνεόμαστε από καλή θέληση και να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση του προβλήματος, για επανένωση του κράτους και του λαού μας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την ενίσχυση της συνεργασίας και της εμπιστοσύνης μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Η επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων αποτελεί συστατικό στοιχείο της πολιτικής μας διαχρονικά.
Συνεχίζουμε τις πρωτοβουλίες μας για δημιουργία συνθηκών ενίσχυσης της προσπάθειας για λύση. Υπενθυμίζουμε την πρότασή μας για επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της υπό τη διοίκηση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Της ευρωπαϊκής πόλης η οποία παραμένει ακατοίκητη από το 1974 ένεκα της τουρκικής κατοχής. Παράλληλα, η πρόταση μας περιλαμβάνει τη χρήση του λιμανιού της πόλης από τους Τουρκοκυπρίους υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εφαρμογή της πρότασης μας θα ενισχύσει τα μέγιστα τις διαπραγματεύσεις και το κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει επίσης και στο ξεπάγωμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας που σχετίζονται με τη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπενθυμίζουμε ότι η παράδοση της ακατοίκητης πόλης της Αμμοχώστου στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών και η επιστροφή των νόμιμων κατοίκων στην πόλη απαιτείται από το Ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας του 1984, το οποίο η Τουρκία αρνείται να εφαρμόσει.
Εκφράζουμε την εκτίμηση και τις ευχαριστίες μας προς τον ΟΗΕ, υπό την αιγίδα του οποίου διεξάγονται οι συνομιλίες μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων. Εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού και προς τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα, ο οποίος παρέχει τις καλές του υπηρεσίες. Είναι σε πίστη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ το γεγονός ότι, κατά τις πρόσφατες συναντήσεις του με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων ζήτησε επίμονα την επαναβεβαίωση της βάσης των διαπραγματεύσεων και από τις δύο πλευρές. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται από τον Γενικό Γραμματέα στο Ψήφισμα 1251 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Όπως το Ψήφισμα 1251 προβλέπει σαφώς, η λύση του Κυπριακού θα είναι λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως ορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ένα κράτος, με μία και μόνη κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα, αποκλειόμενης οποιασδήποτε μορφής ένωσης ολόκληρης ή μέρους της Κύπρου με οποιαδήποτε άλλη χώρα καθώς και οποιασδήποτε μορφής διχοτόμησης ή απόσχισης. Αυτή είναι η βάση που ο ΟΗΕ συνεχίζει να υποστηρίζει.
Εκφράζουμε επίσης την ευαρέσκειά μας για το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας έχει ζητήσει επαναβεβαίωση των συγκλίσεων που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα στα πλαίσια των συνομιλιών. Όπως έχω ήδη αναφέρει, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης δυστυχώς υπαναχώρησε από συμφωνηθέντα κεφαλαιώδους σημασίας. Πιστεύουμε ότι ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε μπροστά και να φτάσουμε σε λύση το συντομότερο είναι ο δρόμος της τήρησης των δεσμεύσεων που οι δύο πλευρές έχουν αναλάβει ενώπιον του Γενικού Γραμματέα. Οι διαπραγματεύσεις πρέπει να διεξάγονται πάνω σε μια ξεκάθαρη βάση και χωρίς παλινωδίες και υπαναχωρήσεις.
Κύριε Πρόεδρε,
Η μακροχρόνια διένεξη στη Μέση Ανατολή χαρακτηρίζεται αυτή τη στιγμή από το πάγωμα των διαπραγματεύσεων.
Είναι ζωτικής σημασίας να επαναρχίσει η ειρηνευτική διαδικασία στη βάση των αρχών που η διεθνής κοινότητα έχει καθορίσει μέσα από τα ψηφίσματα της. Η Κύπρος υποστηρίζει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και καλεί και τις δύο πλευρές να εμπλακούν σε αυτές με ειλικρίνεια και καλή θέληση αποφεύγοντας τη δημιουργία νέων τετελεσμένων επί του εδάφους. Τόσο ο λαός του Ισραήλ όσο και ο Παλαιστινιακός λαός αξίζουν ένα ειρηνικό μέλλον σε συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας, στα πλαίσια δύο ανεξάρτητων κρατών.
Διατηρούμε τη θέση αρχής για ένα ελεύθερο και ανεξάρτητο Παλαιστινιακό κράτος, δίπλα στο κράτος του Ισραήλ στα σύνορα του 1967.
Κύριε Πρόεδρε,
Στις 11 Σεπτεμβρίου συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τις επιθέσεις στο Παγκόσμιο Εμπορικό Κέντρο στη Νέα Υόρκη.
Η Κύπρος συνεχίζει να υποστηρίζει όλες τις συλλογικές προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας που στηρίζονται στον διεθνή νόμο, για εξάλειψη της διεθνούς τρομοκρατίας. Υποστηρίζουμε την εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων, περιλαμβανομένης της υιοθέτησης μιας Συνολικής Σύμβασης για τη Διεθνή Τρομοκρατία.
Οι πλείστες χώρες του πλανήτη συνεχίζουν να ταλανίζονται από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Αυτή η κρίση αποδεικνύει ότι θα πρέπει να επικρατήσει ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης με έμφαση στη σμίκρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, την εξάλειψη της φτώχειας, τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και γενικά των απλών ανθρώπων. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη δικαιότερη κατανομή των κοινωνικών αγαθών της Υγείας και της Παιδείας. Μακριά από την ασυδοσία και την ανυπαρξία ελέγχου της αγοράς. Με έμφαση στην αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων της οικονομίας, όπως η ανεργία, η παραβατικότητα, η κοινωνική περιθωριοποίηση, προβλήματα που προκαλούν κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις σε μια σειρά χωρών της Ευρώπης και του κόσμου.
Για να μπορέσει να στηριχθεί σε γερά θεμέλια η ευημερία και η παγκόσμια σταθερότητα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χρειάζεται να προστατεύσουμε το περιβάλλον του πλανήτη μας και να προωθήσουμε την αειφόρο χρήση των πόρων του.
Η επερχόμενη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Αιεφόρο Ανάπτυξη που θα πραγματοποιηθεί στο Ρίο το 2012 θα είναι μια ευκαιρία για όλους μας να επαναβεβαιώσουμε και να επεκτείνουμε την πολιτική μας δέσμευση για αειφόρο ανάπτυξη.
Κύριε Πρόεδρε,
Κλείνοντας, θέλω να τονίσω ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για αντιμετώπιση των προκλήσεων που βρίσκονται σήμερα μπροστά στην ανθρωπότητα πέραν από τη συλλογική δράση. Θα πετύχουμε αν όλοι συνειδητοποιήσουμε ότι το μέλλον μας πρέπει να χαρακτηρίζεται από τον αλληλοσεβασμό, τη δικαιότερη κατανομή και ανακατανομή του παγκόσμιου πλούτου, την κοινωνική πρόοδο και ισότητα, την κατίσχυση του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σας ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε. - 22/9/2011